Πηγή: Περιοδικὸ «Σταυρός»
Παράλληλες ἐποχές:
Οἰκονομία
καὶ ὑπομονὴ εὔλογου χρόνου. Ὕστερα Διαχωρισμὸς
καὶ Ἀποτείχιση ἀπὸ τοὺς αἱρετικούς!
Γιά
τον άγιο Μελέτιο, επίσκοπο Αντιοχείας, μιλήσαμε άλλοτε.
Είδαμε
τον τρόπο, μέ τόν όποιο κατήλθε από του θρόνου. Εξωρίσθηκε από τον αρειανό αυτοκράτορα Κωνστάντιο, διότι δεν συμφώνησε προς
τις αιρετικές δοξασίες του. Στο παρόν θα ιδούμε τις συνέπειες της εξορίας και του διωγμού του
Μελετίου.
Ο
λαός της Αντιοχείας δεν έμεινε απαθής θεατής της περιπέτειας του
ποιμένα του. Δεν
είχε την
εσφαλμένη ιδέα, την οποία
έχουν πολλοί από
τους σημερινούς χριστιανούς, ότι δεν πρέπει να ενδιαφέρωνται για το τι
κάνει ο επίσκοπος.
Όταν
είδε
στον θρόνο
του
Μελετίου να έρχεται
ο Ευζώνιος,
επίσκοπος
αιρετικός,
ο λαός
επαναστάτησε.
Επί
30 έτη οι Ορθόδοξοι
της Αντιοχείας
υπέμεναν
και ανέχονταν,
για
χάρη της ενότητας
της Εκκλησίας,
μία κατάσταση δυσάρεστη. Θα έπρεπε να είχαν επαναστατήσει προ
πολλού, από την στιγμή
εκείνη,
που οι
αιρετικοί συκοφάντησαν
αισχρώς
και εξώντωσαν
τον
άγιο Ευστάθιο
(330 μ.Χ.). Και όμως! Ανέχθηκαν. Όπως λέγει ο Θεοδώρητος: «τριάκοντα έτη μετά τας κατ’ Ευσταθίου του πανευφήμου γεγενημένας επιβουλάς, διετέλεσαν της αρειανικής
ανεχόμενοι
βδελυρίας». Έμειναν βεβαίως πιστοί στήν μνήμη του επισκόπου
τους Ευσταθίου
και απετέλεσαν
την
μερίδα των Ευσταθιανών,
αλλά
δεν
έφθασαν μέχρι σχίσματος. Είχαν την ελπίδα, ότι τα πράγματα συντόμως θα
μετεβάλλονταν. Και η ελπίδα φάνηκε ότι δικαιωνόταν, με την
άνοδο στον
θρόνο του αγίου
Μελετίου. Αλλ' η
μετά απ' ολίγο
εξορία
του έδειξε το αντίθετο,
και έπεισε πλέον τους Ορθοδόξους, ότι έφθασε η ώρα του χωρισμού από την Εκκλησία, την οποία
κυβερνούσαν οι
αιρετικοί.
Δεν
ήταν δυνατό ν' ανεχθούν
περισσότερο την
κατάσταση. Έβλεπαν
«την ασέβειαν παρ' αυτοίς (τοις αιρετικοίς) αυξανομένην». Έβλεπαν
αγίους ανθρώπους,
πιστούς στα αποστολικά
δόγματα, να
διώκωνται, και αντιθέτως
ανθρώπους
φαύλους και αναξίους
ν' ανέρχωνται
σε ύψιστα
εκκκλησιαστικά
αξιώματα.
Έβλεπαν
ένα Μελέτιο, πρόμαχο της Ορθοδοξίας, να απελαύνεται, και αντιθέτως
ένα Ευζώιο,
άνθρωπο
άσημο, «προστάτην της αιρέσεως», ν’ ανέρχεται στον θρόνο. Και επαναστάτησαν.
Επαναστάτησαν όχι γιά τα ατομικά τους συμφέροντα, αλλά για τα ύψιστα
συμφέροντα της
Πίστεως. Επαναστάτησαν, αποσχίσθηκαν, και εδημιούργησαν ιδική τους Εκκλησία (σ.σ. Στὴν πραγματικότητα παρέμειναν στὴν Αλήθεια τῆς Ἐκκλησίας, ἀπὸ τὴν ὁποία οἱ αἱρετικοὶ εἶχαν ἐξέλθει). Όπως
λέγει ο Θεοδώρητος:
«το υγιαίνον πλήθος του την νόσον εισδεδεγμένου
αποκριθέν,
εις την
Αποστολικήν Εκκλησίαν την εν τη καλουμένη παλαιᾳ διακειμένην ηθροίζοντο».
* *
*
Στην
ενέργεια αυτή οι Ορθόδοξοι
της Αντιοχείας
αναγκάσθηκαν
να
προβούν, αφού συμβουλεύθηκαν
την Αγία
Γραφή. Βρήκαν περιπτώσεις χωρισμού και σχίσματος. Και στην
Παλαιά Διαθήκη βρήκαν την περίπτωση του Λώτ. Ο Λώτ, όπως είνε γνωστό, διέμενε στα Σόδομα, ανάμεσα
