ΕΠΟΧΗ ΠΑΡΑΦΡΟΣΥΝΗΣ
Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου
«Ὤ τῆς παραφροσύνης καὶ τῆς χριστοκτονίας τῆς τῶν προφητοκτόνων!»
(Γ' Στάσις Ἐγκωμίων)
ΕΙΝΕ
ἱερὸ ἔθιμο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, νὰ στολίζουμε τὸν ἐπιτάφιο μὲ
ἄνθη, τὰ ἄνθη τῆς ἀνοίξεως. Διότι τὸ ἄνθος εἶνε ἡ γλῶσσα τῆς καρδιᾶς.
Μὲ τὸ ἄνθος ἐκφράζει ὁ ἄνθρωπος τὰ μυστικώτερα αἰσθήματά του· εἶνε
ἕνα ἀπὸ τὰ ὡραιότερα δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ. Φτάνει κ᾽ ἕνα
τριαντάφυλλο, ὅπως εἶπε ἕνας βοτανολόγος, ν᾽ ἀποδείξῃ ὅτι ὑπάρχει
Θεός. Ἐν τούτοις ἡ ὀμορφιὰ ποὺ ἔχει τὸ ἄνθος τοῦ ἀγροῦ εἶνε ἐφήμερη
(βλ. Ἰακ. 1,10-11. Ἠσ. 6,7. Α΄ Πέτρ. 1,24), δὲν διαρκεῖ πολύ. Καὶ ἀπὸ
τῆς ἀπόψεως αὐτῆς τὸ ἄνθος εἰκονίζει τὴ ματαιότητα τῶν ἐγκοσμίων.
«Ὡς ἄνθος μαραίνεται καὶ ὡς ὄναρ παρέρχεται καὶ διαλύεται πᾶς
ἄνθρωπος…», ψάλλουμε στὴν ἀκολουθία τῆς κηδείας· μαραίνεται δηλαδὴ σὰν
λουλούδι καὶ φεύγει σὰν ὄνειρο καὶ διαλύεται κάθε ἄνθρωπος.
Τὰ ἄνθη αὐτά, μὲ τὰ ὁποῖα στολίζουμε τὸν ἐπιτάφιο, εἶνε φθαρτά. Ἀλλ᾽ ἐκτὸς ἀπὸ τὰ ἄνθη αὐτὰ ὑπάρχουν καὶ κάποια ἄλλα, ποὺ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου δὲν μπόρεσε νὰ τὰ μαράνῃ. Τὰ ἄφθαρτα αὐτὰ ἄνθη εἶνε τὰ ἄνθη τῆς ποιήσεως καὶ τώρα ὁ Ἐπιτάφιος θρῆνος· τὸ ἀριστούργημα τοῦτο τῶν αἰώνων, ἀπὸ τὸ ὁποῖο στὴν ἐκκλησία ἀπόψε ψάλλονται 99 ἐγκώμια.
Θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε νὰ ῥίξουμε ἕνα βλέμμα σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ ἐγκώμια αὐτά, ἐκεῖνο ποὺ λέει· «Ὤ τῆς παραφροσύνης καὶ τῆς χριστοκτονίας τῆς τῶν προφητοκτόνων!» (Γ΄ στ. ἐγκ.).
Τί λέει ἐδῶ; Σύντομη θὰ εἶνε ἡ ἑρμηνεία.
Τὰ ἄνθη αὐτά, μὲ τὰ ὁποῖα στολίζουμε τὸν ἐπιτάφιο, εἶνε φθαρτά. Ἀλλ᾽ ἐκτὸς ἀπὸ τὰ ἄνθη αὐτὰ ὑπάρχουν καὶ κάποια ἄλλα, ποὺ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου δὲν μπόρεσε νὰ τὰ μαράνῃ. Τὰ ἄφθαρτα αὐτὰ ἄνθη εἶνε τὰ ἄνθη τῆς ποιήσεως καὶ τώρα ὁ Ἐπιτάφιος θρῆνος· τὸ ἀριστούργημα τοῦτο τῶν αἰώνων, ἀπὸ τὸ ὁποῖο στὴν ἐκκλησία ἀπόψε ψάλλονται 99 ἐγκώμια.
Θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε νὰ ῥίξουμε ἕνα βλέμμα σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ ἐγκώμια αὐτά, ἐκεῖνο ποὺ λέει· «Ὤ τῆς παραφροσύνης καὶ τῆς χριστοκτονίας τῆς τῶν προφητοκτόνων!» (Γ΄ στ. ἐγκ.).
Τί λέει ἐδῶ; Σύντομη θὰ εἶνε ἡ ἑρμηνεία.
* * *
Ἕνα ἔξοχο δῶρο τοῦ Δημιουργοῦ,
ἀγαπητοί μου, ποὺ ξεχωρίζει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὰ ζῷα, εἶνε ὁ νοῦς. Ὡς πρὸς
τὸ σῶμα δὲν διαφέρουμε πολὺ ἀπὸ αὐτά· ἐκεῖ ποὺ ἡ διαφορὰ εἶνε
ἀβυσσαλέα, εἶνε ὁ νοῦς. Ὁ νοῦς – ἡ διάνοια τοῦ ἀνθρώπου εἶνε τὸ
ἀσύγκριτο προτέρημα. Καὶ ὅπως ἡ φύσι – τὸ σύμπαν λειτουργεῖ μὲ τοὺς
νόμους τῆς φυσικῆς, ἔτσι ἡ διάνοια τοῦ ἀνθρώπου λειτουργεῖ μὲ ἄλλους
νόμους, τοὺς νόμους τῆς λογικῆς. Ἕνα, δύο, τρεῖς, τέσσερις εἶνε οἱ
σπουδαιότεροι νόμοι μὲ τοὺς ὁποίους λειτουργεῖ ἡ νοῦς. Καὶ ὅταν
ὑπάρχῃ πειθαρχία στὴ λογική, τότε ἐπικρατεῖ τάξις, ῥυθμός, εἰρήνη καὶ
ἁρμονία στὸν κόσμο.
Ἀλλὰ δυστυχῶς τὸ κακὸ – ἡ
ἁμαρτία διετάραξε τὴν ἁρμονία αὐτὴ καὶ ἡ διάνοια τοῦ ἀνθρώπου δὲν
λειτουργεῖ πλέον λογικά. Ἡ ἁμαρτία ὤθησε τὸν ἄνθρωπο ἐκτὸς λογικῆς, τὸν
ἔφερε σὲ κατάστασι παραφροσύνης. Ἡ θαυμάσια
παραβολὴ τοῦ Ἀσώτου λέει χαρακτηριστικὰ ὅτι ὁ ἄσωτος, ἀφοῦ
περιπλανήθηκε μακριὰ ἀπὸ τὸ πατρικό του σπίτι, στὴ Σαχάρα τῆς ἁμαρτίας,
καὶ σπατάλησε ὅ,τι πολύτιμο εἶχε, «εἰς ἑαυτὸν ἐλθών», ὅταν ἦρθε στὰ
λογικά του (Λουκ. 15,17), ἀποφάσισε νὰ ἐπιστρέψῃ. Μέχρι τότε δηλαδὴ τὸ
μυαλό του δὲν λειτουργοῦσε κανονικὰ καὶ τότε ἐπανῆλθε στὴ λογική.
Ἀκριβέστερα, στὴν παραφροσύνη ὁδηγοῦν τὸν ἄνθρωπο τὰ πάθη· ὁ θυμὸς λ.χ., ἡ κακὴ ἐπιθυμία, ὁ φθόνος, τὸ μῖσος, ἡ φιλαργυρία, ἡ φιληδονία, ἡ φιλοδοξία, ὁ ἐγωισμός, ὁ ὀρθολογισμὸς κ.τ.λ.. Ἐπάνω στὴν ἔξαψι τοῦ πάθους του ὁ θυμώδης διαπράττει ἔγκλημα, ὁ ἀκόλαστος γελοιοποιεῖται, ὁ φθονερὸς βασανίζεται, ὁ φιλάργυρος σκλαβώνεται, ὁ φιλήδονος παγιδεύεται, ὁ φιλόδοξος τσακίζεται, ὁ ἐγωιστὴς γίνεται ἀποκρουστικός, ὁ ὀρθολογιστὴς τυφλώνεται. Πῶς λειτουργοῦν καὶ ποῦ ὁδηγοῦν τὰ πάθη;
⃝ Κατ᾽ ἀρχήν, ὅπως εἴπαμε, τὸ πάθος βγάζει ἐκτὸς λογικῆς. Ἡ λογικὴ λέει «Πᾶς οἶκος κατασκευάζεται ὑπό τινος, ὁ δὲ τὰ πάντα κατασκευάσας Θεός» (Ἑβρ. 3,4), ὁδηγεῖ δηλαδὴ στὴν πίστι. Ὁ ὀρθολογιστὴς ἐν τούτοις καταλήγει στὸ ἀντίθετο, σὲ ἀπιστία καὶ ἀθεΐα· ἔτσι παραλογίζεται, καταντᾷ παράφρων, τὸ μυαλό του δὲν λειτουργεῖ πλέον. Ἂν τὸν ρωτήσῃς, Τὸ σπίτι σου ποιός τό ᾽φτειαξε; σοῦ ἀπαντᾷ· Οἱ χτίστες. Ὅταν ὅμως τὸν ρωτᾷς, Καὶ τὸ μεγάλο σπίτι, τὸ σύμπαν, ποιός τὸ ᾽φτειαξε; σοῦ λέει· Ἔτσι, μόνο του παρουσιάστηκε… Μποροῦμε κ᾽ ἐδῶ νὰ ποῦμε «Ὤ τῆς παραφροσύνης»!
⃝ Τὰ πάθη βγάζουν τὸν ἄνθρωπο ἐκτὸς λογικῆς. Τὰ πάθη ἀκόμη, ὁποιοδήποτε ὄνομα κι ἂν ἔχουν, προκαλοῦν φθορὰ καὶ καταστροφή. Ἐὰν ρωτήσετε τοὺς οἰκονομολόγους, θὰ σᾶς βεβαιώσουν ὅτι γίνεται μεγάλη σπατάλη χρήματος· ἰλιγγιώδη ποσά, μὲ τὰ ὁποῖα θὰ μποροῦσαν νὰ καλυφθοῦν σημαντικὲς ἀνάγκες, ἐξανεμίζονται. Ἄκουσα καὶ ἔφριξα, ὅτι πόλις πλουσία, ποὺ κολυμπᾷ στὸ χρῆμα, ἔχει δεκάδες νυκτερινὰ κέντρα, κ᾽ ἐκεῖ οἱ θαμῶνες κάθε βράδυ, γιὰ νὰ διασκεδάσουν, σπᾶνε πιάτα. Τὸ χαρτοπαίγνιο καὶ τὰ τυχερὰ παιχνίδια ἀφαιροῦν περιουσίες μέσα σὲ μιὰ νύχτα. Καταστροφὴ στὸ ἀτομικὸ βαλάντιο, ἀλλὰ καταστροφὴ καὶ στὰ δημόσια ταμεῖα. Ἡ ἀσωτία φθείρει τὰ οἰκονομικὰ τοῦ κράτους. Καὶ ἐνῷ οἱ κυβερνῆται μας φωνάζουν «λιτότης», κανείς δὲν θέλει νὰ συμμορφωθῇ. «Ὤ τῆς παραφροσύνης» πολιτείας καὶ πολιτῶν!
⃝ Ἐὰν μετὰ τοὺς οἰκονομολόγους ρωτήσετε τώρα τοὺς γιατροὺς καὶ τοὺς ψυχιάτρους, θὰ σᾶς βεβαιώσουν ὅτι τὰ πάθη φθείρουν τὴν ὑγεία καὶ συντέμνουν τὴ ζωή. Ἡ λαιμαργία καὶ ἡ κοιλιοδουλεία δηλαδή, ἡ πολυφαγία καὶ ἡ τρυφηλὴ διαβίωσις, οἱ ἀπολαύσεις, οἱ ἔντονοι αἰσθησιασμοί, τὸ ἀλκοόλ, τὸ κάπνισμα, τὸ ξενύχτι καὶ οἱ καταχρήσεις ἐν γένει, τὰ ναρκωτικά, ἡ εὐμάρεια, ὅλα αὐτά, ἀντὶ νὰ τονώνουν ἐπιβαρύνουν τὸν ὀργανισμὸ κι ἀντὶ νὰ χαροποιοῦν ἐν τέλει καταθλίβουν τὴν ψυχή, μέχρι τοῦ σημείου νὰ ὁδηγοῦν κάποτε καὶ στὴν αὐτοκτονία. «Ὤ τῆς παραφροσύνης»!
⃝ Ρωτῆστε καὶ τοὺς ἀστυνομικοὺς καὶ τοὺς ἐγκληματολόγους, καὶ θὰ σᾶς πιστοποιήσουν, ὅτι τὰ πάθη, ἐκτὸς ἀπὸ σωματοκτόνα καὶ ψυχοκτόνα, πολλὲς φορὲς εἶνε καὶ ἀδελφοκτόνα. Ἡ φιλαυτία καὶ τὸ συμφέρον, τὸ μῖσος καὶ ἡ κακία, ἡ ἐκδικητικότης καὶ ἡ σκληροκαρδία, ὁπλίζουν τὸ χέρι καὶ τὸ ὠθοῦν νὰ σκοτώσῃ τὸν συνάνθρωπο καὶ τὸν ἀδελφό. «Ὤ τῆς παραφροσύνης» ποὺ δημιουργεῖ ἡ ἐμπάθεια!
⃝ Στὴν περίπτωσι ὅμως τοῦ Χριστοῦ, ἀδελφοί μου, ἡ ἐμπάθεια ὡδήγησε πλέον στὸ ἀποκορύφωμα τῆς παραφροσύνης. Ἀκούσατε πῶς κλείνει τὸ ἐγκώμιο; «Ὤ τῆς παραφροσύνης καὶ τῆς χριστοκτονίας τῆς τῶν προφητοκτόνων!». Τὰ πάθη τῶν ἰουδαίων, φαρισαίων καὶ γραμματέων, ἐκτὸς ἀπὸ προφητοκτόνα ―ποιόν προφήτη δὲν ἐδίωξαν καὶ πόσους ἁγίους δὲν ἐφόνευσαν! (βλ. Πράξ. 7,52)―, ἀπεδείχθησαν χριστοκτόνα – θεοκτόνα. Μετὰ ἀπὸ τόσους ἀπεσταλμένους τοῦ Θεοῦ στὸ παρελθόν, σήμερα Μεγάλη Παρασκευὴ ἐφόνευσαν καὶ αὐτὸ τὸν Υἱό του!
Ἀκριβέστερα, στὴν παραφροσύνη ὁδηγοῦν τὸν ἄνθρωπο τὰ πάθη· ὁ θυμὸς λ.χ., ἡ κακὴ ἐπιθυμία, ὁ φθόνος, τὸ μῖσος, ἡ φιλαργυρία, ἡ φιληδονία, ἡ φιλοδοξία, ὁ ἐγωισμός, ὁ ὀρθολογισμὸς κ.τ.λ.. Ἐπάνω στὴν ἔξαψι τοῦ πάθους του ὁ θυμώδης διαπράττει ἔγκλημα, ὁ ἀκόλαστος γελοιοποιεῖται, ὁ φθονερὸς βασανίζεται, ὁ φιλάργυρος σκλαβώνεται, ὁ φιλήδονος παγιδεύεται, ὁ φιλόδοξος τσακίζεται, ὁ ἐγωιστὴς γίνεται ἀποκρουστικός, ὁ ὀρθολογιστὴς τυφλώνεται. Πῶς λειτουργοῦν καὶ ποῦ ὁδηγοῦν τὰ πάθη;
⃝ Κατ᾽ ἀρχήν, ὅπως εἴπαμε, τὸ πάθος βγάζει ἐκτὸς λογικῆς. Ἡ λογικὴ λέει «Πᾶς οἶκος κατασκευάζεται ὑπό τινος, ὁ δὲ τὰ πάντα κατασκευάσας Θεός» (Ἑβρ. 3,4), ὁδηγεῖ δηλαδὴ στὴν πίστι. Ὁ ὀρθολογιστὴς ἐν τούτοις καταλήγει στὸ ἀντίθετο, σὲ ἀπιστία καὶ ἀθεΐα· ἔτσι παραλογίζεται, καταντᾷ παράφρων, τὸ μυαλό του δὲν λειτουργεῖ πλέον. Ἂν τὸν ρωτήσῃς, Τὸ σπίτι σου ποιός τό ᾽φτειαξε; σοῦ ἀπαντᾷ· Οἱ χτίστες. Ὅταν ὅμως τὸν ρωτᾷς, Καὶ τὸ μεγάλο σπίτι, τὸ σύμπαν, ποιός τὸ ᾽φτειαξε; σοῦ λέει· Ἔτσι, μόνο του παρουσιάστηκε… Μποροῦμε κ᾽ ἐδῶ νὰ ποῦμε «Ὤ τῆς παραφροσύνης»!
⃝ Τὰ πάθη βγάζουν τὸν ἄνθρωπο ἐκτὸς λογικῆς. Τὰ πάθη ἀκόμη, ὁποιοδήποτε ὄνομα κι ἂν ἔχουν, προκαλοῦν φθορὰ καὶ καταστροφή. Ἐὰν ρωτήσετε τοὺς οἰκονομολόγους, θὰ σᾶς βεβαιώσουν ὅτι γίνεται μεγάλη σπατάλη χρήματος· ἰλιγγιώδη ποσά, μὲ τὰ ὁποῖα θὰ μποροῦσαν νὰ καλυφθοῦν σημαντικὲς ἀνάγκες, ἐξανεμίζονται. Ἄκουσα καὶ ἔφριξα, ὅτι πόλις πλουσία, ποὺ κολυμπᾷ στὸ χρῆμα, ἔχει δεκάδες νυκτερινὰ κέντρα, κ᾽ ἐκεῖ οἱ θαμῶνες κάθε βράδυ, γιὰ νὰ διασκεδάσουν, σπᾶνε πιάτα. Τὸ χαρτοπαίγνιο καὶ τὰ τυχερὰ παιχνίδια ἀφαιροῦν περιουσίες μέσα σὲ μιὰ νύχτα. Καταστροφὴ στὸ ἀτομικὸ βαλάντιο, ἀλλὰ καταστροφὴ καὶ στὰ δημόσια ταμεῖα. Ἡ ἀσωτία φθείρει τὰ οἰκονομικὰ τοῦ κράτους. Καὶ ἐνῷ οἱ κυβερνῆται μας φωνάζουν «λιτότης», κανείς δὲν θέλει νὰ συμμορφωθῇ. «Ὤ τῆς παραφροσύνης» πολιτείας καὶ πολιτῶν!
⃝ Ἐὰν μετὰ τοὺς οἰκονομολόγους ρωτήσετε τώρα τοὺς γιατροὺς καὶ τοὺς ψυχιάτρους, θὰ σᾶς βεβαιώσουν ὅτι τὰ πάθη φθείρουν τὴν ὑγεία καὶ συντέμνουν τὴ ζωή. Ἡ λαιμαργία καὶ ἡ κοιλιοδουλεία δηλαδή, ἡ πολυφαγία καὶ ἡ τρυφηλὴ διαβίωσις, οἱ ἀπολαύσεις, οἱ ἔντονοι αἰσθησιασμοί, τὸ ἀλκοόλ, τὸ κάπνισμα, τὸ ξενύχτι καὶ οἱ καταχρήσεις ἐν γένει, τὰ ναρκωτικά, ἡ εὐμάρεια, ὅλα αὐτά, ἀντὶ νὰ τονώνουν ἐπιβαρύνουν τὸν ὀργανισμὸ κι ἀντὶ νὰ χαροποιοῦν ἐν τέλει καταθλίβουν τὴν ψυχή, μέχρι τοῦ σημείου νὰ ὁδηγοῦν κάποτε καὶ στὴν αὐτοκτονία. «Ὤ τῆς παραφροσύνης»!
⃝ Ρωτῆστε καὶ τοὺς ἀστυνομικοὺς καὶ τοὺς ἐγκληματολόγους, καὶ θὰ σᾶς πιστοποιήσουν, ὅτι τὰ πάθη, ἐκτὸς ἀπὸ σωματοκτόνα καὶ ψυχοκτόνα, πολλὲς φορὲς εἶνε καὶ ἀδελφοκτόνα. Ἡ φιλαυτία καὶ τὸ συμφέρον, τὸ μῖσος καὶ ἡ κακία, ἡ ἐκδικητικότης καὶ ἡ σκληροκαρδία, ὁπλίζουν τὸ χέρι καὶ τὸ ὠθοῦν νὰ σκοτώσῃ τὸν συνάνθρωπο καὶ τὸν ἀδελφό. «Ὤ τῆς παραφροσύνης» ποὺ δημιουργεῖ ἡ ἐμπάθεια!
⃝ Στὴν περίπτωσι ὅμως τοῦ Χριστοῦ, ἀδελφοί μου, ἡ ἐμπάθεια ὡδήγησε πλέον στὸ ἀποκορύφωμα τῆς παραφροσύνης. Ἀκούσατε πῶς κλείνει τὸ ἐγκώμιο; «Ὤ τῆς παραφροσύνης καὶ τῆς χριστοκτονίας τῆς τῶν προφητοκτόνων!». Τὰ πάθη τῶν ἰουδαίων, φαρισαίων καὶ γραμματέων, ἐκτὸς ἀπὸ προφητοκτόνα ―ποιόν προφήτη δὲν ἐδίωξαν καὶ πόσους ἁγίους δὲν ἐφόνευσαν! (βλ. Πράξ. 7,52)―, ἀπεδείχθησαν χριστοκτόνα – θεοκτόνα. Μετὰ ἀπὸ τόσους ἀπεσταλμένους τοῦ Θεοῦ στὸ παρελθόν, σήμερα Μεγάλη Παρασκευὴ ἐφόνευσαν καὶ αὐτὸ τὸν Υἱό του!
Τὸ ἐγκώμιο αὐτό, ἀγαπητοί μου,
ἁρμόζει ἰδίως στὴν ἐποχή μας. Μποροῦμε νὰ ποῦμε· «Ὤ τῆς παραφροσύνης»
τοῦ αἰῶνος μας, ποὺ ὑπερηφανεύθηκε καὶ καυχήθηκε ὅτι ἔφτασε στὰ ἄστρα!
Ἡ ἐποχή μας, περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλη, εἶνε γεμάτη παραφροσύνη. Κρίμα
στὰ σχολεῖα καὶ στὰ πανεπιστήμια. Ἔχει δίκιο ἕνας μεγάλος ποιητὴς –
φιλόσοφος νὰ λέῃ «…Ἰδοὺ ἐγώ, μὲ τόσα φῶτα, τυφλός· τυφλὸς ὅπως καὶ πρῶτα».
Σκοτάδι παραφροσύνης ἐπικρατεῖ, δὲν διακρίνουμε τὸ ἀληθινὸ συμφέρον. Ἂν λειτουργοῦσε στοιχειώδης λογική, θὰ ἐπικρατοῦσε εἰρήνη παγκοσμίως καὶ θὰ λύνονταν ὅλα τὰ προβλήματα. Τώρα, μὲ τὰ ἑωσφορικὰ πάθη καὶ ἰδίως τὴν ἀλαζονεία, ἔχει δημιουργηθῆ ἕνα καθεστὼς παραλόγου. Δυὸ φορὲς ἡ παραφροσύνη ὡδήγησε σὲ παγκοσμίους πολέμους. Καί, ἐὰν δὲ βάλῃ ὁ Θεὸς τὸ χέρι του, ἑτοιμάζεται νὰ μᾶς ῥίξῃ καὶ τρίτη, ποὺ θὰ σημάνῃ τὸ τέλος. Τώρα τὸ ψέμα ἔγινε ἐπιστήμη ποὺ ὀνομάζεται διπλωματία. «Ὤ τῆς παραφροσύνης» τῆς διπλωματίας, ἡ ὁποία λέει· «Στὴν πολιτικὴ ὑπάρχουν πράγματα ποὺ λέγονται ἀλλὰ δὲν γίνονται, καὶ πράγματα ποὺ γίνονται ἀλλὰ δὲν λέγονται». Οἱ διπλωμάται αὐτὰ ποὺ λένε δὲν τὰ κάνουν, καὶ αὐτὰ ποὺ κάνουν δὲν τὰ λένε. Ὁ πόλεμος, ἡ καταστροφή, εἶνε παραφροσύνη.
«Ὤ τῆς παραφροσύνης καὶ τῆς χριστοκτονίας τῆς τῶν προφητοκτόνων!». Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὴν καταστροφὴ τοῦ πολέμου, ἡ παραφροσύνη τῆς ἐποχῆς μας ἔχει καὶ χριστοκτονία – θεοκτονία. Ὁ ἄνθρωπος ἔφθασε στὴν κορυφὴ τῆς πυραμίδος τοῦ παραλόγου. Ἀφοῦ σπατάλησε ὅ,τι πολύτιμο εἶχε, ἀφοῦ ἔφθειρε τὴν ὑγεία του, ἀφοῦ κατέστρεψε τὸ ψυχικό του κάλλος, πέφτοντας ἀπὸ βάραθρο σὲ βάραθρο κι ἀπὸ ἄβυσσο σὲ ἄβυσσο, ἔφθασε μέχρι σημείου νὰ σκοτώσῃ τὸ Θεό – ὅσο βέβαια ἐξαρτᾶται ἀπ᾽ αὐτόν. Διότι ὁ Θεὸς δὲν σκοτώνεται, εἶνε ἀπαθής. Ἀλλὰ τὴν ὥρα ποὺ τὸν βλασφημεῖς ἢ λὲς «Δὲν ὑπάρχει», τὸν σκοτώνεις μέσα σου, ὅπως εἶπε ὁ Ντοστογιέφσκυ. Ἡ βλασφημία καὶ ἡ ἀθεΐα εἶνε χριστοκτονία καὶ θεοκτονία.
Ἂς παρακαλέσουμε, ἀγαπητοί μου, τὸ Θεὸ νὰ μᾶς δώσῃ «γρήγορον νοῦν» καὶ «σώφρονα λογισμόν» (ἀπόδ.), ὥστε παντοῦ καὶ πάντοτε νὰ βλέπουμε τὸ θέλημά του, νὰ τὸ ἐκτελοῦμε, καὶ νὰ ὑμνοῦμε καὶ δοξάζουμε τὸ ὄνομά του εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.
Σκοτάδι παραφροσύνης ἐπικρατεῖ, δὲν διακρίνουμε τὸ ἀληθινὸ συμφέρον. Ἂν λειτουργοῦσε στοιχειώδης λογική, θὰ ἐπικρατοῦσε εἰρήνη παγκοσμίως καὶ θὰ λύνονταν ὅλα τὰ προβλήματα. Τώρα, μὲ τὰ ἑωσφορικὰ πάθη καὶ ἰδίως τὴν ἀλαζονεία, ἔχει δημιουργηθῆ ἕνα καθεστὼς παραλόγου. Δυὸ φορὲς ἡ παραφροσύνη ὡδήγησε σὲ παγκοσμίους πολέμους. Καί, ἐὰν δὲ βάλῃ ὁ Θεὸς τὸ χέρι του, ἑτοιμάζεται νὰ μᾶς ῥίξῃ καὶ τρίτη, ποὺ θὰ σημάνῃ τὸ τέλος. Τώρα τὸ ψέμα ἔγινε ἐπιστήμη ποὺ ὀνομάζεται διπλωματία. «Ὤ τῆς παραφροσύνης» τῆς διπλωματίας, ἡ ὁποία λέει· «Στὴν πολιτικὴ ὑπάρχουν πράγματα ποὺ λέγονται ἀλλὰ δὲν γίνονται, καὶ πράγματα ποὺ γίνονται ἀλλὰ δὲν λέγονται». Οἱ διπλωμάται αὐτὰ ποὺ λένε δὲν τὰ κάνουν, καὶ αὐτὰ ποὺ κάνουν δὲν τὰ λένε. Ὁ πόλεμος, ἡ καταστροφή, εἶνε παραφροσύνη.
«Ὤ τῆς παραφροσύνης καὶ τῆς χριστοκτονίας τῆς τῶν προφητοκτόνων!». Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὴν καταστροφὴ τοῦ πολέμου, ἡ παραφροσύνη τῆς ἐποχῆς μας ἔχει καὶ χριστοκτονία – θεοκτονία. Ὁ ἄνθρωπος ἔφθασε στὴν κορυφὴ τῆς πυραμίδος τοῦ παραλόγου. Ἀφοῦ σπατάλησε ὅ,τι πολύτιμο εἶχε, ἀφοῦ ἔφθειρε τὴν ὑγεία του, ἀφοῦ κατέστρεψε τὸ ψυχικό του κάλλος, πέφτοντας ἀπὸ βάραθρο σὲ βάραθρο κι ἀπὸ ἄβυσσο σὲ ἄβυσσο, ἔφθασε μέχρι σημείου νὰ σκοτώσῃ τὸ Θεό – ὅσο βέβαια ἐξαρτᾶται ἀπ᾽ αὐτόν. Διότι ὁ Θεὸς δὲν σκοτώνεται, εἶνε ἀπαθής. Ἀλλὰ τὴν ὥρα ποὺ τὸν βλασφημεῖς ἢ λὲς «Δὲν ὑπάρχει», τὸν σκοτώνεις μέσα σου, ὅπως εἶπε ὁ Ντοστογιέφσκυ. Ἡ βλασφημία καὶ ἡ ἀθεΐα εἶνε χριστοκτονία καὶ θεοκτονία.
Ἂς παρακαλέσουμε, ἀγαπητοί μου, τὸ Θεὸ νὰ μᾶς δώσῃ «γρήγορον νοῦν» καὶ «σώφρονα λογισμόν» (ἀπόδ.), ὥστε παντοῦ καὶ πάντοτε νὰ βλέπουμε τὸ θέλημά του, νὰ τὸ ἐκτελοῦμε, καὶ νὰ ὑμνοῦμε καὶ δοξάζουμε τὸ ὄνομά του εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
(Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ἱερό ναὸ του Ἁγιου Παντελεήμονος Φλωρίνης 12-4-1985 βράδυ)
Πηγή: Αὐγουστίνος Καντιώτης
