Πρωτοπρ.
Θεοδώρου Ζήση
Ἡ
Διακοπὴ τοῦ Μνημοσύνου Ἐπισκόπων
-ΙΕ΄
Κανών Πρωτοδευτέρας Συνόδου
(Εἰσαγωγή)
Ἀπομαγνητοφωνήσαμε τὴν ὁμιλία τοῦ π. Θεοδώρου, γιατὶ
πρόκειται γιὰ ἕνα σημαντικὸ κείμενο ποὺ ἀσφαλῶς θὰ προβληματίσει καὶ ἐκείνους
ποὺ στέκονται μὲ δισταγμὸ στὸ πρόβλημα τῆς Διακοπῆς Μνημοσύνου τῶν Οἰκουμενιστῶν.
Τὸ βίντεο τῆς ὁμιλίας ἐδῶ.
Ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖον σᾶς διένειμα αὐτὲς τὶς φωτοτυπίες ἀπὸ
Κανόνες (ἀπὸ τὸ Πηδάλιον εἶναι), εἶναι διότι οἱ κανόνες αὐτοὶ ἔχουν σχέση μὲ τὸ
θέμα τὸ ὁποῖο μᾶς ἀπασχολεῖ ὅλους τελευταῖα, μὲ τὸ θέμα τῆς διακοπῆς τοῦ
Μνημοσύνου τῶν Οἰκουμενιστῶν Ἐπισκόπων. Εἶναι ἕνα πολὺ σημαντικὸ θέμα καὶ πολὺ
σοβαρὸ θέμα τὸ ὁποῖο μᾶς ἀπασχολεῖ ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια. Καὶ ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο
γίνεται λόγος γιὰ τὴν Διακοπὴ τοῦ Μνημοσύνου τῶν Ἐπισκόπων· τί σημαίνει;
Σημαίνει ὅτι μέσα στὴν Θ. Λειτουργία πολλὲς φορὲς καὶ στὰ Εἰρηνικά, ἀλλὰ καὶ
μέσα στὴν Θ. Λειτουργία μνημονεύουμε τὸ ὄνομα τοῦ Ἐπισκόπου, ἀλλὰ καὶ μέσα στὴν
Θ. Λειτουργία “ἐν πρώτοις μνήσθητι, Κύριε, τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν Ἀνθίμου”, αὐτὸ
λέγεται τὸ Μνημόσυνο τοῦ Ἐπισκόπου· μνημονεύουμε τὸν Ἐπίσκοπο κατὰ τὴν διάρκεια
τῶν ἱ. ἀκολουθιῶν. Καὶ γιατί γίνεται ὁ λόγος γιὰ τὴν διακοπὴ αὐτὴ τοῦ
μνημοσύνου, δηλαδὴ νὰ μὴ μνημονεύουμε τὸν Ἐπίσκοπο μέσα στὴν Θ. Λειτουργία;
—Παρακαλῶ, τὰ πράγματα εἶναι σοβαρά, δὲν εἶναι ἀστεῖα. Δὲν σηκώνουν συζητήσεις
καί… Εἶναι πολὺ σοβαρὰ τὰ πράγματα. Ἔχουν σχέση μὲ τὴν σωτηρία μας τὰ θέματα αὐτὰ
καὶ μὲ τὴν αἵρεση—. Ὁ λόγος, λοιπόν, γιὰ τὸν ὁποῖον συζητοῦμε γιὰ τὴν διακοπὴ
τοῦ Μνημοσύνου τῶν Ἐπισκόπων εἶναι διότι ὑπάρχει ἕνας Κανόνας, ὁ ὁποῖος μὲ βάση
τὴν ἐμπειρία τὴν προηγουμένη τῆς Ἐκκλησίας μας, λέει ὅτι ὅταν ὁ Πατριάρχης, ὁ
Μητροπολίτης ἢ ὁ Ἐπίσκοπος κηρύσσει «γυμνῇ τῇ κεφαλῇ» τὴν αἵρεση, κι ὁ Κανόνας
αὐτὸς εἶναι ὁ 15ος, ἂν γυρίστε τὴν σελίδα στὴν φωτοτυπία, λέει τῆς Α΄
καὶ Β΄ λεγομένης Συνόδο, τῆς Πρωτοδευτέρας… -δὲν θὰ τὸν ἀναλύσουμε, κάνουμε εἰσαγωγὴ
στὸ μάθημα σήμερα-, αὐτὴ λοιπόν, ἡ Α΄ καὶ Β΄ Σύνοδος δηλ. ἡ Πρωτοδευτέρα
Σύνοδος, ποὺ δὲν ἔχει σχέση οὔτε μὲ τὴν Α΄ Οἰκουμενική, οὔτε μὲ τὴν Β΄ Οἰκουμενική·
ὀνομάστηκε αὐτὴ Πρωτοδευτέρα, διότι συνῆλθε τὸ 861, ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τοῦ Μ.
Φωτίου, συνῆλθε σὲ δύο περιόδους. Αὐτὴ ἡ Σύνοδος ἐξέδωσε 17 Κανόνες κι ἀνάμεσα
στοὺς 17 Κανόνες εἶναι κι αὐτὸς ὁ περίφημος, ὁ διαβόητος -ἔχει γίνει διαβόητος
αὐτὸς ὁ Κανόνας τὸν τελευταῖο καιρὸ μὲ πολλὴ βιβλιογραφία. Ὅλοι γράφουν γιὰ τὸν
Κανόνα αὐτό, ὁ καθένας τὸν ἑρμηνεύει, ὅπως τὸν καταλαβαίνει καὶ νὰ δοῦμε ποιά ἑρμηνεία
εἶναι σωστή. Ἔχουν γραφτεῖ βιβλία ὁλόκληρα γι’ αὐτὸν τὸν Κανόνα τῆς ΑΒ Συνόδου
καὶ τὸ κύριο θέμα στὸ ὁποῖο ἐρίζουν οἱ ἑρμηνευτὲς αὐτοῦ τοῦ Κανόνος (σᾶς τὸ λέω
εἰσαγωγικὰ τώρα -θὰ τὸ δοῦμε- γιὰ νὰ σᾶς κινήσω τὸ ἐνδιαφέρον σας) εἶναι, ἂν αὐτὸ
ποὺ λέει αὐτὸς ὁ Κανόνας, δηλ. ἡ Διακοπὴ τοῦ Μνημοσύνου τοῦ κηρύσσοντος αἵρεση Ἐπισκόπου
(ὁ Κανόνας αὐτὸς λέει πώς, ἂν κάποιος Πατριάρχης, Μητροπολίτης ἢ Ἐπίσκοπος
κηρύσσει «γυμνῇ τῇ κεφαλῇ» -δηλ. παρρησία, φανερά, ξεδιάντροπα, ἀπὸ ἄμβωνος-
κηρύσσει «γυμνῇ τῇ κεφαλῇ» τὴν αἵρεση, αὐτοῦ τοῦ Πατριάρχου, Μητροπολίτου, Ἐπισκόπου
μποροῦμε νὰ διακόψουμε τὸ Μνημόσυνο. Δέστε, λοιπόν, νὰ πάρετε μία ἰδέα, αὐτὸν τὸν
Κανόνα, τὸν 15ο. Λέει:]
Τὰ ὁρισθέντα
ἐπὶ πρεσβυτέρων καὶ ἐπισκόπων καὶ μητροπολιτῶν, [αὐτὰ
εἶναι στοὺς προηγουμένους Κανόνας] πολλῷ μᾶλλον καὶ ἐπὶ πατριαρχῶν ἁρμόζει.
Ὥστε, εἴ τις πρεσβύτερος ἤ ἐπίσκοπος ἢ μητροπολίτης τολμήσειεν ἀποστῆναι τῆς πρὸς
τὸν οἰκεῖον