…Μιά μόνο φορά γεννήθηκε ὁ Χριστός καί ἦτο ἀρκετό γιά τήν σωτηρία τοῦ κόσμου. Στήν θέση τοῦ σπηλαίου ὅμως ὑψώθηκαν ἀναρίθμητες ἐκκλησίες, ὅπου ὄχι μόνο μιά φορά τόν χρόνο, ἀλλά κάθε ἡμέρα ἐπαναλαμβάνεται τό θαῦμα τῆς γεννήσεως τοῦ Κυρίου στόν καιρό τῆς τελέσεως τῆς Θείας Λειτουργίας.
  Λοιπόν, ἡ Θεία Λειτουργία, κατά τούς Πατέρες, εἶναι ἡ ἐπανάληψις τοῦ θαύματος τῆς Βηθλεέμ. Μέ μία μόνο διαφορά: ὅτι τότε ὁ Χριστός φανερώθηκε στούς ἀνθρώπους πραγματικά, πρόσωπο μέ πρόσωπο, ὅταν σχεδόν κανείς δέν Τόν ἐπίστευε, ἐνῶ τώρα φανερώνεται κεκαλυμμένα, ἐν μυστηρίῳ καί πλῆθος πιστῶν Τόν ἀκολουθοῦν. Συνεπῶς πιό εὔπιστα ἀποδεικνύονται τά αὐτιά τῶν ἀνθρώπων, διά μέσου τῶν χριστιανικῶν αἰώνων, παρά τά μάτια καί τά χέρια τοῦ περιουσίου λαοῦ πού ψηλαφοῦσαν τόν Χριστό.
    Τότε φανερώθηκε Βρέφος σπαργανομένο στήν φάτνη, ἐνῶ τώρα ἀποκαλύπτεται μέ τήν μορφή τοῦ Ἄρτου καί τοῦ Οἴνου στό Ἱερό Ποτήριο. Τότε ἡ Παρθένος Μαρία Τόν ἐγέννησε, τώρα ἡ Ἐκκλησία Τόν κρατεῖ στήν ἀγκαλιά της. Τότε τό σπήλαιο καί ἡ φάτνη Τόν ἐστέγαζαν, ἐνῶ τώρα τό Ἅγιο Βῆμα Τόν ἀναπαύει. Τότε οἱ Προφῆτες Τόν ἀνήγγειλλαν, τώρα οἱ ἱερεῖς Τόν κηρύττουν. Τότε τρεῖς μάγοι Τόν προσκύνησαν, ἐνῶ τώρα ὅλα τά ἔθνη ὑποκλίνονται μπροστά Του.
   Λοιπόν, μέ ἄλλη μορφή ὁ Χριστός στόν νόμο τῆς Χάριτος. Πανάχραντη Παρθένος τώρα εἶναι ἡ Χριστιανική Ἐκκλησία, ὁ γέροντας Ἰωσήφ συμβολίζει τόσο τήν Παλαιά Διαθήκη ὅσο καί τόν ἐκλεκτό λαό, ὁ ὁποῖος πιστεύει στόν Χριστό στά γεράματά του, δηλαδή στό τέλος τῶν αἰώνων. Ἡ Βηθλεέμ εἶναι ὁ σκληρόκαρδος κόσμος, σπήλαιο εἶναι τό Βῆμα τοῦ Χριστιανισμοῦ, ὅπου ἐπιτελοῦνται ὅλα τά μυστήρια, φάτνη εἶναι τό Ἅγιο Ποτήριο.
   Οἱ μεγάλοι Προφῆτες: Ἡσαΐας, Ἱερεμίας, Δανιήλ καί Ἰεζεκιήλ συνευρίσκονται στόν νόμο τῆς Χάριτος μαζί μέ τούς τέσσερεις Εὐαγγελιστές· οἱ ἄλλοι δώδεκα Προφῆτες εἶναι οἱ δώδεκα ἅγιοι Ἀπόστολοι τῆς Χάριτος· Ἠλίας εἶναι ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστής, ἐνῶ ὁ μέγας Μωϋσῆς, κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο Νύσσης, εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Σωτήρ τοῦ κόσμου, ὁ ὁποῖος μᾶς ἔβγαλε ἀπό τήν δουλεία τῆς Αἰγύπτου. Οἱ τρεῖς μάγοι εἶναι τά ἔθνη, πού ἐπιστρέφουν στήν ἀληθινή πίστι, τά δῶρα τους εἶναι τά καλά ἔργα, κτήνη εἶναι οἱ πεσμένοι στήν ἁμαρτία ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι θέλουν νά μετανοοῦν, ποιμένες εἶναι οἱ ὑπηρέτες τῆς Ἐκκλησίας, ἐνῶ σπάργανα τοῦ Βρέφους εἶναι τά ἱερά ἄμφια.

    Μέ τήν μυστική μορφή ὁ Χριστός γεννᾶται στήν γῆ, ὅσες φορές ἐπιτελεῖται ἡ θεία Λειτουργία. Ἀλλά μέ τρόπο παραδοσιακό, εἰς ἀνάμνησιν τοῦ θαύματος τῆς Βηθλεέμ, ἐθέσπισαν οἱ ῞Αγιοι Πατέρες καί μέ τρόπο ὁρατό νά ἑορτάζεται ἡ γέννησις τοῦ Κυρίου μιά φορά τόν χρόνο, στίς 25 Δεκεμβρίου. Καθιερώθηκε αὐτή ἡ ἑορτή στό τέλος τοῦ χρόνου, διότι ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἦλθε στόν κόσμο στό τέλος τῶν αἰώνων καί σέ καιρό χειμῶνος, διότι οἱ καρδιές τῶν ἀνθρώπων εἶναι κρῦες καί στεροῦνται τῆς θέρμης τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ.
    Ὄχι λιγότερο προετοιμάζεται τώρα ἡ Ἐκκλησία γιά τήν μεγάλη ἑορτή, πού εἶναι ἐνώπιόν μας. Τά τροπάρια τῆς μετανοίας καί κατανύξεως ἀντικαθίστανται μέ ἄλλα ἐγκωμιαστικά, ὅπως ἀκούσαμε καί ἐμεῖς σήμερα. Ἐνδύεται μέ καλύμματα καινούργια καί φωτεινά, στολίζεται μέ ὅ,τι καθαρώτερο, πολυτιμώτερο καί ἐπάξιο γιά τόν Χριστό ἔχει.
   Ἐκτός ἀπ’ αὐτά ἡ Ἐκκλησία σήμερα ἐπιτελεῖ τήν μνήμη ὅλων τῶν ἁγίων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καί ὅλων τῶν ἁγίων Προπατόρων, ἀπό τούς ὁποίους προῆλθε ὁ Χριστός κατά τό σῶμα. Σήμερα μνημονεύονται ὁ Ἀδάμ, ὁ Ἄβελ, ὁ Σήθ, ὁ ἄμεμπτος Ἐνώχ. Ἐπίσης ὁ Νῶε, ὁ Ἀβραάμ ὁ φιλόξενος, ὁ Ἰσαάκ, ὁ Ἰακώβ καί οἱ δώδεκα πατριάρχες.
     Τώρα μνημονεύονται ἡ πραότης τοῦ Μωϋσέως, ἡ ἱκανότης τοῦ Ἀαρών, τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ καί τοῦ μεγάλου Δαβίδ, ἀνδρός κατά τήν καρδίαν τοῦ Θεοῦ, ἀπό τούς ὁποίους γεννήθηκε ὁ Χριστός. Τώρα μνημονεύεται ὁ Δανιήλ, ὁ ἄνδρας τῶν ἐπιθυμιῶν τοῦ Πνεύματος, ὁ ὁποῖος ἔκλεισε τά στόματα τῶν λεόντων καί οἱ τρεῖς Παῖδες πού ἔσβησαν τήν δύναμι τῆς φλογός μέ τήν δύναμι τῆς πίστεώς τους. Καί στήν σειρά ἀκόμη μνημονεύονται τά ἔθνη τοῦ Κυρίου μέχρι τόν δίκαιο Ἰωσήφ ἀποδεικνύοντας ἔτσι μέ πόση σοφία καί φροντίδα ἑτοιμάζεται ἡ Ἐκκλησία νά ἑορτάση τήν Γέννησι τοῦ Κυρίου.
από το βιβλίο: «Ὁ Γέροντας π. Ὑάκινθος Οὐντσιουλεάκ»
Μετάφραση – ἐπιμέλεια
Ὑπό Ἀδελφῶν τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου,Ἁγίου Ὄρους, 2001