Μετάφραση καὶ συμπερασματικὰ σχόλια στὴν ὁμιλία
τοῦ Τερτυλλιανοῦ
«Περὶ ἐνστάσεως κατὰ τῶν αἱρέσεων»
Τοῦ Ἀδαμάντιου Τσακίρογλου
Ἕνα σημαντικὸ κομμάτι τῆς γραπτῆς
Παραδόσεως της Ἐκκλησίας δίπλα στοὺς ἁγ. Πατέρες κατέχουν οἱ ἐκκλησιαστικοὶ
συγγραφεῖς. Πολλοὶ ἀπὸ τοὺς συγγραφεῖς αὐτούς, ἂν καὶ στὸ τέλος ξέφυγαν τοῦ ὀρθοδόξου
δόγματος, τὴν περίοδο ποὺ ἀκολουθοῦσαν καὶ συμφωνοῦσαν μὲ τὴν ὀρθόδοξη
διδασκαλία ἔγραψαν σημαντικά, ὀρθόδοξα ἔργα ποὺ χρησιμοποιήθηκαν ὡς δογματικὰ ἀποδεικτικὲς
ἢ κατηχητικὲς πηγὲς ἀπὸ τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καὶ χρησιμοποιοῦνται μέχρι
καὶ σήμερα, π.χ. ὁ Ὠριγένης ἂν καὶ ἐν ζωῇ ὡς αἱρετίζων καὶ μετὰ θάνατον
καταδικασμένος ὡς αἱρετικὸς χρησιμοποιήθηκε, στὰ σημεῖα ποὺ μιλοῦσε ὀρθόδοξα, οὐκ ὀλίγες φορὲς ὡς πηγὴ ἀπὸ τὸν Μ. Βασίλειο
καὶ ἄλλους Πατέρες. Ἕνας ἀπὸ τοὺς συγγραφεῖς αὐτοὺς εἶναι ὁ Τερτυλλιανός.
Ὁ Κόϊντος
Σεπτίμιος Φλορὲνς Τερτυλλιανός (Quintus Septimius Florens Tertullianus), ἢ ἁπλὰ Τερτυλλιανός (155/160 - 223/240) ὑπῆρξε ἕνας ἀπὸ τοὺς σημαντικότερους ἐκκλησιαστικοὺς
συγγραφεῖς κατὰ τὰ τέλη τοῦ 2ου μὲ ἀρχὲς τοῦ 3ου αἰώνα. Ἔδρασε
κυρίως στὴν Β. Ἀφρικὴ καὶ θεωρεῖται ἴσως ὡς ὁ πρῶτος μεγάλος λατῖνος θεολόγος, ὄχι
μόνο διότι ὑπῆρξε ὁ πρῶτος θεολόγος ποὺ ἔγραψε στὰ λατινικά, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν ὁρολογία
τὴν ὁποία χρησιμοποίησε, καθὼς φέρεται, γνωρίζοντας καλὰ καὶ τὰ ἑλληνικά, νὰ
συνέθεσε περὶπου 1.000 λατινικοὺς ὅρους καὶ λέξεις. Σήμερα χαρακτηρίζεται ὡς ἀπολογητὴς καὶ ἀντιρρητικὸς συγγραφέας. Ὁ J. F. Kelly στὴν «Σύντομη