ΙΕ΄ Μέρος
(Συνέχεια γιὰ τὴν Ἀποτείχιση
τῶν Ἁγιορειτῶν Πατέρων ἐπὶ Βέκκου, τοῦ Ἁγίου
Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ καὶ τοῦ Ἰωσήφ Βρυεννίου)
Στή
συνέχεια θά ἀναφερθῶ στό κεφάλαιο τῆς κριτικῆς σας μελέτης «Ἡ ἀποτείχισις τῶν ἁγιορειτῶν Πατέρων ἐπί
Πατριάρχου Ἰωάννου τοῦ Βέκκου». Στό σημεῖο αὐτό τῆς κριτικῆς μελέτης σας
προσπαθεῖτε νά δικαιολογήσετε καί νά ταυτίσετε, τήν τότε δημιουργηθεῖσα –μετά τό
σχίσμα– κατάστασι τῶν Ἑνωτικῶν καί Ἀνθενωτικῶν, μέ τήν σημερινή τῶν Οἰκουμενιστῶν
καί Ἀντιοικουμενιστῶν. Μάλιστα αὐτό τό ἀναφέρετε καθαρά στή σελ. 41 ὡς ἑξῆς: «Ἐντεῦθεν προέκυψε μία ἀένναη καί ἀκατάπαυστη
πάλη καί ἀνταγωνισμός μεταξύ τῶν δύο μερίδων, ἡ ὁποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Μόνο πού τούς τότε Λατινόφρονες ἔχουν ἀντικαταστήσει οἱ σημερινοί Οἰκουμενιστές».
Μέ
τήν θεωρία σας αὐτή, νομίζετε ὅτι εὔκολα θά δυνηθῆτε νά τοποθετήσετε καί νά
ταυτίσετε τούς σημερινούς ἀντιοικουμενιστές μέ τούς τότε Ὀρθοδόξους ἤ Ἀνθενωτικούς,
καί τούς τότε Ἑνωτικούς ἤ Λατινόφρονες μέ τούς σημερινούς Οἰκουμενιστές. Ὁ
σκοπός τῆς ταυτίσεως τῶν δύο αὐτῶν καταστάσεων εἶναι προφανής, ὅτι δηλαδή αὐτό
πού ἔπραττον τότε οἱ Ἀνθενωτικοί πράττουν καί τώρα οἱ ἀντιοικουμενιστές, μέ τό
νά ἐπικοινωνοῦν δηλαδή ἐκκλησιαστικά μέ τούς Οἰκουμενιστές. Τό ἀναφέρετε
μάλιστα κατωτέρω ὡς ἑξῆς: «Ἐκεῖνο πού
πρέπει νά τονιστῆ μετά ἀπό τήν σύντομη αὐτή εἰσαγωγή, εἶναι ὅτι οἱ Ὀρθόδοξοι
δέν διέκοπταν τήν ἐκκλησιαστική κοινωνία μέ τούς Λατινόφρονες, (παρ' ὅλο πού αὐτοί
δέν εἶχαν ἀκραιφνῶς Ὀρθόδοξο φρόνημα), παρά μόνον ὅταν αὐτοί προχωροῦσαν, μετά ἀπό
διαλόγους καί συνοδικές διαδικασίες, σέ ἐπίσημη ἕνωση μέ τούς Παπικούς».
Ἡ
σύγκρισις ὅμως πατέρες, καί ταύτησις τῶν δύο αὐτῶν καταστάσεων εἶναι ἀνεπίτρεπτη
καί μάλιστα σέ ἀνθρώπους γνῶστες τῶν ἐκκλησιαστικῶν καί θεολογικῶν πραγμάτων
καί ἀγωνιζομένους ἐναντίον τῆς αἱρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Αὐτά, βλέπομε νά τά πράττουν οἱ Οἰκουμενιστές
καί οἱ Παπικοί, προκειμένου νά δικαιολογήσουν τήν στάσι των καί νά ἀποκοιμίσουν,
ὅσους ἔχουν πνευματικές καί δογματικές ἀνησυχίες καί ἐνδιαφέροντα. Αὐτοί
λοιπόν, δέχονται ὅτι τό «Filioque»
ἐπιστεύετο στή Δύσι ἀπό τόν ΣΤ’ αἰῶνα, ὅτι ὑπῆρχε καί πρίν τό σχίσμα τό πρωτεῖο
ἐξουσίας τῆς Ρώμης, ὅτι ὑπῆρχαν καί τότε μετά τό σχίσμα στήν Ἀνατολή
Λατινόφρονες καί Ἑνωτικοί καί οἱ Ὀρθόδοξοι εἶχαν ἐκκλησιαστική ἐπικοινωνία μαζί
των κλπ. Ἄρα λοιπόν πάλι, πατέρες, ὑποστηρίζετε αὐτά πού ὑποστηρίζουν οἱ Οἰκουμενιστές,
οἱ ὁποῖοι, ὡς αἱρετικοί, ἔχουν τούς λόγους των νά παίρνουν αὐτές τίς θέσεις.
Ἡ
οὐσιώδης διαφορά αὐτῶν τῶν δύο καταστάσεων, τῶν σημερινῶν δηλαδή Οἰκουμενιστῶν
καί τῶν τότε Ἑνωτικῶν ἤ Λατινοφρόνων εἶναι ὅτι τότε οἱ Ἑνωτικοί καί
Λατινόφρονες ἦσαν κυρίως οἱ πολιτικοί ἄρχοντες, οἱ ὁποῖοι προσπαθοῦσαν νά ἐπηρεάσουν
τούς ἐκκλησιαστικούς ἤ καί νά προσεταιρισθοῦν κάποιους ἀπό αὐτούς, οἱ ὁποῖοι
περιφέροντο στά ἀνάκτορα καί ἤθελαν νά τά ἔχουν καλά μέ τήν πολιτική ἐξουσία. Οἱ
ἐκκλησιαστικοί ὅμως ἄρχοντες καί ποιμένες, οἱ μοναχοί καί ἡ συντριπτική
πλειοψηφία τοῦ λαοῦ ἦσαν Ἀνθενωτικοί καί Ὀρθόδοξοι.
Σήμερα
συμβαίνει τό ἐντελῶς ἀντίθετο. Οἱ ἐκκλησιαστικοί δηλαδή ἄρχοντες καί ποιμένες,
καί εἰδικά οἱ Πατριάρχες καί Ἀρχιεπίσκοποι, εἶναι οἱ αἱρετικοί Οἰκουμενιστές, οἱ
ὁποῖοι εἶναι ὄργανα καί ὑποχείρια καί τῶν πολιτικῶν ἀρχόντων καί τῶν Παπικῶν
καί τῶν Μασόνων καί τῆς Ν. Ἐποχῆς, οἱ μοναχοί –καί δή οἱ Ἁγιορεῖτες–
συνοδοιποροῦν μαζί των, πλήν ἐλαχίστων ἐξαιρέσεων, ὁ δέ λαός εἶναι ἤ πλήρως ἀδιάφορος
ἤ στήν καλύτερη περίπτωσι ἄγεται καί φέρεται ἀπό τούς πνευματικούς καί τίς ὀργανώσεις,
οἱ ὁποῖοι εἶναι ὑποτεταγμένοι στούς οἰκουμενιστές Ἐπισκόπους.
Τότε
λοιπόν, πού οἱ Πατριάρχες καί οἱ
Ἀρχιεπίσκοποι ἦσαν Ἀνθενωτικοί καί Ὀρθόδοξοι,
δέν ὑπῆρχε πρόβλημα ἐκκλησιαστικῆς ἐπικοινωνίας μέ Λατινόφρονες, ὅπως ἰσχυρίζεσθε,
καί εἰδικά οἱ ὑπό ἐξέτασιν ὁσιομάρτυρες οἱ ἐπί Βέκκου ἀθλήσαντες, διότι κατά
τόν ὅσιο Θεόδωρο τόν Στουδίτη, ὁ Ἐπίσκοπος πού θά μνημονεύσομε στή Θ.
Λειτουργία πρέπει νά εἶναι Ὀρθόδοξος, χωρίς νά ἐξετάζωμε τά
περαιτέρω, μέ ποιόν δηλαδή αὐτός ἐπικοινωνεῖ ἀπό δειλία καί φόβο ἤ ἀπό ποιόν ἐχειροτονήθη, ἀρκεῖ νά μήν
συλλειτουργῆ μέ αἱρετικούς κλπ. διότι τότε, ἀναφέρει ὁ ὅσιος, δέν θά εὕρομε
κανένα καθαρό καί θά ἀπομακρυνθοῦμε ἐκκλησιαστικά ἀπό ὅλους:
«Ἀλλά τίς ὁ πρός τόν θεῖον Γερμανόν ἀναποδισμός καί τό ἐκεῖθεν ἐκ παντός
ζητεῖν τήν χειροτονίαν; τί γάρ καί οἱ ἐν μέσῳ τρεῖς αἱρετικοί; οὐκ ἔστιν τις μή
ὑπ’ αὐτῶν χειροτονηθείς ἤ ἐκ τῶν πρός αὐτῶν χειροτονηθέντων, κατά κάθοδον μέχρι
Ταρασίου ἀμειβομένης τῆς χειροτονίας. Πόσοι ἐξ ἀνατολῶν καί δυσμῶν καί βορρᾶ
καί θαλάσσης ἥκασιν ἐν τῷ μεταξύ καί συνήφθησαν διά κοινωνίας τῇ καθ’ ἡμᾶς ἐκκλησίᾳ
ἱερωμένοι; καί ὅσοι ἄνευ χρημάτων τηνικάδε κεχειροτόνηνται καί κεχειροτονήκασι,
κἄν ᾑρέτιζον; ταῦτα πάντα θεοῦ μόνου γινώσκειν καί οὐκ ἀνθρώπου
διαβεβαιοῦσθαι, καί διά τοῦτο πάντας καθῃρημένους ὑπολαμβάνειν. Ἀλλ’ ἐπεί ἄνθρωποι, ὡς ἄνθρωποι, παρακαλῶ, τά
πράγματα κατίδωμεν. Διότι ἄνθρωπος, εἰς πρόσωπον, θεός δέ εἰς καρδίαν ὁρᾷ, καί ἡ διά στόματος ὁμολογία μόνον ἀπαιτείσθω, ἡνίκα μή
προφανῶς διαψεύδηται˙ καθ’ ἥν καί Ταράσιος τήν χειροτονίαν ἐδέξατο, ἐφ’ ᾗ καί οἱ τότε ζηλωταί
καί ἀκριβεῖς καί συνῆλθον Ταρασίῳ καί ὡμογνωμόνουν, κἄν θᾶττον μετά τήν σύνοδον
διηνέχθησαν πρός τῇ παραδοχῇ κατ’ αὐτούς
τῆς ἐν χρήμασι χειροτονίας καί δι’ ἄλλα τινά ζητήματα. Ἄν τοῦτο γε οὕτω
δοκοίη εὖ ἔχειν καί ὑμῖν, καί πρός τό ἑξῆς βαδιούμεθα˙ ταῦτα γάρ καί ἀπό
Ταρασίου μέχρι τοῦ δεῦρο λεχθήσεται. Τί δέ τό συμπέρασμα; τό ἀπό παντός ἱερέως ἀδιαβλήτου
κατά τόν Θεολόγον καί Χρυσόστομον μετέχειν.
ὁ μέν γάρ φησίν, ἔστω σοι πᾶς ἀξιόπιστος εἰς τήν κάθαρσιν, μόνον ἔστω
τις τῶν ἐγκρίτων καί μή προδήλως κατεγνωσμένων, μηδέ τῶν τῆς πίστεως ἀλλοτρίων˙
ὁ δέ, περιεργάζου, πολυπραγμόνει˙ οὐ γάρ ἀκίνδυνος ἡ ἀνεξέταστος κοινωνία. Περί
γάρ μεγάλων ὁ κίνδυνος.
»Ἐκζητήσωμεν τοίνυν καί πολυπραγμονήσωμεν,
παρ’ οὗ ὀφείλομεν κοινωνῆσαι. Εἰ τήν
πίστιν ὁμολογοίη ὀρθήν, εἰ μή χρήμασι κεχειροτόνηται, εἰ μή τι ἄλλο τῶν κατά
τόν βίον αὐτοῦ ὑποπτευομένων καί ἠκουσμένων σφαλερῶν ἀληθές. Εἰ δέ ὅτι τήν χειροτονίαν καταγομένην ἔχει ἀπό
τοῦ δεῖνος, εἴτε ἐξ αἱρετικοῦ εἴτε ἐκ χρηματοχειροτονήτου, αὐτός δέ οὔτε αἱρετικός
οὔτε ἐν γνώσει ἐκ χρηματολήπτου εἴτουν Σιμωνιακοῦ κεχειροτονημένος, ὁμολογοίη
δέ ὅμως τήν πᾶσαν ἀλήθειαν, τήν τε πίστιν φυλάττειν καί τούς κανόνας ἀπαρατρώτους,
τούς τε κατ’ ἀμφότερα παρατετραμμένους ἀποβαλλόμενος, οὐδείς ἡμῖν λόγος ἀποχῆς
πρός αὐτόν˙ ἀκατάγνωστος γάρ ὁ τοιοῦτος κατά τούς προδεδηλωμένους ἁγίους, καί
δι’ αὐτῶν κατά πάντας.
»Οὕτω
τοίνυν καί κοινωνοῦμεν, καί ὑμῖν ταὐτό ποιεῖν συμβεβουλεύμεθα, εἴπερ ἀκουοίμεθα.
Ἐπεί, εἰ περισσότερον διηρεύνηται, ἀποκρούεται μέν, ὡς δέδεικται, τά τῶν
πατέρων παραγγέλματα, ἐκλιμπάνει δέ τοσοῦτον τό τῆς ἱερωσύνης δῶρον, ἐφ’ ᾧ τό
χριστιανοί καλεῖσθαι ἔχομεν, ὡς εἰς ἐθνικήν ἡμᾶς μεταπεσεῖν λατρείαν (ὅπερ ἄτοπον),
πρός τό γε καί ἀκριβευομένους οὕτω μηδέ ἐν δύσει καί ἀνατολῇ ἀφικομένους εὑρίσκειν
τό ζητούμενον, ἀναδρομάδην καθαιρομένων πάντων διά τῆς ἀλληλούχου
συλλειτουργήσεως˙ ἐπειδή προφανῶς τῷ Ρωμαίων προέδρῳ ἐπί Ταρασίου συνιεράτευσαν
οἱ ἐκ τῶνδε ἀποκρισιάριοι ἀποσταλέντες, κἀκεῖνοι τάχα τοῖς τῆς ἑῴας, καί φροῦδα
ἐντεῦθεν τά τῆς ἱερωσύνης˙ ὅ ἀπαγορεύσαντες πάντως καταδεξόμεθα ἐν τῷ προειρημένῳ
κατά τούς ἁγίους μέτρῳ στῆναι. Διότι πολλά συνέβη καί συμβαίνει τοιαῦτα
παραπτώματα ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, ἅ οὐδείς τῶν ἁγίων ηὕρηται οὕτω διερευνήσας (ὅτι
μηδέ οἷόν τε) οὔτε μήν ἐκδέδωκεν φυλάττειν ἡμᾶς» (Φατ. 53, 157, 50-101).
Τό
ὅτι δέ οἱ Πατριάρχες ὅλης τῆς περιόδου, ἀπό τό σχίσμα μέχρι τόν Ἰωάννη τόν
Βέκκο, ἦσαν Ἀνθενωτικοί καί Ὀρθόδοξοι φαίνεται καθαρά ἀπό τούς Πατριαρχικούς Πίνακες
τοῦ Μανουήλ Γεδεών. Μάλιστα γιά τόν προκάτοχο τοῦ Βέκκου, Ἰωσήφ τόν Α’ ἀναφέρεται
ἀπό τόν Γεδεών ὡς «ὀρθοδοξίας στῦλος καί
κλέος τῶν μοναχῶν» καί ὅτι «διώκησε
τήν Ἐκκλησίαν μέχρι τοῦ Μαΐου τοῦ 1275, ὅτε μή δυνάμενος ἐπί πλέον νά ὑπομείνῃ τήν ἐν τῷ ὀρθοδόξῳ δόγματι ἐμμονήν τοῦ
πατριάρχου ὁ λατινόφρων αὐτοκράτωρ Μιχαήλ ὁ Παλαιολόγος, ἀπεμάκρυνεν ἀπό τοῦ
θρόνου» (Πατριαρχικοί Πίνακες σελ. 286).
Εἶναι
γνωστό δέ, ὅτι καί ὁ ἴδιος ὁ Βέκκος κατ’ ἀρχάς ἦτο σφόδρα Ἀνθενωτικός καί Ὀρθόδοξος,
κατόπιν δέ φυλακίσεως καί ταλαιπωριῶν ἀπό τόν αὐτοκράτορα Μιχαήλ τόν Η’ τόν
Παλαιολόγο, μετεστράφη σέ Ἑνωτικό καί Λατινόφρονα καί μάλιστα ἀποδεχόμενος τίς
παπικές πλάνες καί θεωρητικῶς στηρίζων αὐτές. Αὐτό τό μαρτυροῦν οἱ ἱστορικοί
Παχυμέρης καί Νικηφόρος Χοῦμνος καί τό μεταφέρει ἀπό αὐτούς ὁ Ἀνδρόνικος
Δημητρακόπουλος στό βιβλίο του «Ἡ Ἱστορία
τοῦ Σχίσματος» (σελ. 88-91).
Ἐπίσης
ὁ Ἀνδρ. Δημητρακόπουλος μᾶς μεταφέρει τά ἑξῆς στοιχεῖα, τά ὁποῖα ἀποδεικνύουν
καί πιστοποιοῦν τό γεγονός ὅτι οἱ Ἑνωτικοί καί Λατινόφρονες ἦσαν οἱ πολιτικοί
καί κάποιοι κληρικοί, τούς ὁποίους κατά καιρούς προσεταιρίζοντο, ἐνῶ οἱ
Πατριάρχες καί Ἀρχιερεῖς ἦσαν Ἀνθενωτικοί καί Ὀρθόδοξοι. «Ὁ δέ Αὐτοκράτωρ Μιχαήλ ἐτείχιζε μέν πανταχόθεν τήν Κωνσταντινούπολιν
καί τροφάς εἰσεκόμιζε, πέμπων δέ χρήματα ἐξεπολέμου κατά τοῦ Καρόλου τούς πέριξ
ἐκείνου βασιλεῖς· διεπρεσβεύσατο δέ καί πρός τόν Πάπαν πολλάκις καί παρεκάλει αὐτόν,
ἵνα μή ἐπιτρέψῃ τόν κατά τῶν Ἑλλήνων τοῦ Καρόλου πόλεμον, τήν τῶν ἐκκλησιῶν ἕνωσιν
ὑπισχνούμενος» (σελ. 85).
Ὀλίγον
κατωτέρῳ δέ ἀναφέρει σχετικά μέ αὐτήν τήν ὑπόθεσι τά ἑξῆς: «Ὁ Αὐτοκράτωρ Μιχαήλ καλέσας παρ’ αὐτῷ τόν Πατριάρχην Ἰωσήφ, τούς ἀρχιερεῖς
καί τινας κληρικούς προέτρεπεν αὐτούς, ἵνα παραδεχθῶσι τήν τῶν ἐκκλησιῶν ἕνωσιν
λέγων, ὅτι οὐδεμίαν ἀντικανονίαν ἔχει ἡ ἐπ’ ἐκκλησίας ἀναφορά τοῦ ὀνόματος τοῦ
Πάπα· προὐβάλλετο δέ πρός ὑποστήριξιν τῆς ἑαυτοῦ γνώμης τό παράδειγμα τοῦ Αὐτοκράτορος
Ἰωάννου Βατάτζη, ὅς ὑπέσχετο τῷ Πάπᾳ νά μνημονεύεται τό ὄνομα αὐτοῦ ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ,
ἐάν ἀπέχῃ νά βοηθῇ τούς ἐν Κωνσταντινουπόλει Λατίνους» (σελ. 87).
Ὀλίγον
δέ ἀνωτέρω, καί κατά τήν περίοδο πού ἡ Κων/πολις ἦτο ὑπό τήν κυριαρχίαν τῶν
Φράγκων, ὁ Α. Δημητρακόπουλος ἀναφέρει τά ἑξῆς: «Ἐπί τῆς βασιλείας τοῦ Αὐτοκράτορος τούτου (Ἰωάννου τοῦ Βατάτζη) ἀπέστειλεν ὁ Πάπας Γρηγόριος Θ’ εἰς Νίκαιαν
ἐν ἔτει 1233 πρεσβείαν ἐκ δύο Φραγγισκάνων καί δύο Δομινικάνων μετ’ ἐκθέσεως ὁμολογίας
τῆς πίστεως τῶν Λατίνων, οὔτε ὅ τε Αὐτοκράτωρ καί ὁ Πατριάρχης εὐμενῶς ἐδέχθησαν.
Μετά τῶν πρεσβευτῶν τούτων ἐγένοντο δύο διαλέξεις περί τῆς ἐκπορεύσεως τοῦ ἁγ.
Πνεύματος καί περί τῶν ἀζύμων ἐνώπιον τοῦ Αὐτοκράτορος, τοῦ Πατριάρχου, πολλῶν ἀρχιερέων
καί τῆς Συγκλήτου. Αὐτουργός δέ τοῦ μετά τῶν πρεσβευτῶν τοῦ Πάπα διαλόγου ἦν ὁ
τῶν φιλοσόφων ὕπατος καί μέγας ἐν λογισταῖς Δημήτριος ὁ Καρύκης καί ὁ πολύς ἐν
φιλοσοφίᾳ Νικηφόρος ὁ Βλεμμύδης.
»Ὁ Αὐτοκράτωρ βλέπων ὅτι ἐκ
τῶν διαλέξεων τούτων οὐδεμία ὠφέλεια προσγίνεται, καί ὅτι εἰς ἔριδας καί
λογομαχίας περιῆλθον, προέτεινεν εἰς τά ἐρίζοντα μέρη, ἵνα οἱ Λατῖνοι τά μέν ἄζυμα
τηρήσωσιν, ἀφαιρέσωσι δέ τήν ἐν τῷ Συμβόλῳ γενομένην προσθήκην. Πρός ταῦτα ἀπήντησαν
οἱ πρεσβευταί τοῦ Πάπα, ὅτι ἡ Λατινική ἐκκλησία οὐδέ ἰῶτα ἕν ἀφίνει ἐκ τῆς
διδασκαλίας αὑτῆς, ὅτι ἡ Ἑλληνική Ἐκκλησία ὀφείλει νά ὁμοφρονήσῃ τῇ Λατινικῇ,
καί ὅτι πάντα τά κατά Λατίνων γραφέντα πρέπει νά καῶσι. Τότε ὁ μέν Πατριάρχης
Γερμανός, βλέπων ἀδύνατον τήν τῆς ἑνώσεως ἐπίτευξιν, ἐξέδωκε τό κατά Λατίνων
περί τῆς ἐκπορεύσεως τοῦ ἁγίου Πνεύματος σύγγραμμά του· ὁ δέ Αὐτοκράτωρ ἐπανέλαβε,
συμμαχήσας τοῖς Βουλγάροις τόν κατά τῶν
Λατίνων πόλεμον» (σελ.
78).
Μέ
ὅλα αὐτά, πατέρες, πού ἀναφέρω ἀπό τήν ἐκκλησιαστική ἱστορία καί ἄλλα πολλά πού
παραλείπω δέν δύναμαι νά κατανοήσω πῶς συμπεράνατε ὅτι οἱ Ἁγιορεῖτες Ὁσιομάρτυρες
«μέχρι τῆς Συνόδου τῆς Λυών δέν διέκοψαν
τήν ἐκκλησιαστική κοινωνία μέ τούς Λατινόφρονες». Αὐτοί ἐμνημόνευον Ὀρθοδόξους
καί Ἀνθενωτικούς Πατριάρχες καί μάλιστα Πατριάρχες, οἱ ὁποῖοι σέ τόσο δύσκολες
περιστάσεις καί μέ τόσες πολλές πιέσεις τίς ὁποῖες ὑφίσταντο, ἐκρατοῦσαν τήν ὀρθόδοξο
πίστι καί δέν ὑπεχώρουν οὐδέ βῆμα ποδός.
Τό ὅτι δέ, συγχέετε τούς ὀρθοδόξους Πατριάρχες μέ τούς Λατινόφρονες
πολιτικούς καί τό περιβάλλον τους, νομίζω ὅτι εἶναι σκόπιμο, προκειμένου νά
δικαιολογήσετε τήν σημερινή ἀπραξία καί τόν ἐφησυχασμό τῶν Ἀντιοικουμενιστῶν
καί βεβαίως νά ἐξισώσετε τούς Ἀντιοικουμενιστές μέ τούς τότε Ἀνθενωτικούς καί Ὀρθοδόξους.
Κάποια
ἀκόμη στοιχεῖα ἐπί τοῦ προκειμένου εἶναι ἀναγκαῖον, πατέρες, νά σᾶς δώσω γιά νά
κατανοήσετε καί ἐσεῖς καί οἱ ἀναγνῶστες τῶν κειμένων σας, τό πόσο ἀταίριαστες
καί σκόπιμες εἶναι οἱ παρομοιώσεις πού κάνετε καί ὅτι κατ’ οὐσίαν παρομοιάζετε
τήν ἡμέρα μέ τήν νύκτα.
Μία
θαυμασία ἀπάντησι τοῦ Πατριάρχου Ἰωσήφ πρός τόν αὐτοκράτορα Μιχαήλ τόν Η’ τόν
Παλαιολόγο ἀναφέρει ὁ Ἀνδρ. Δημητρακόπουλος, σέ ἀνάλογη πρότασι περί ἑνώσεως ὑπό
τοῦ αὐτοκράτορος: «Ὁ Πατριάρχης
κατακρίνει ἐν τῇ ἀπολογίᾳ του τήν ἐν τῷ Συμβόλῳ προσθήκην τῶν Λατίνων, καί ἀποδείκνυσι
διά πολλῶν ἰσχυρῶν μαρτυριῶν, ὅτι οὐκ ἔξεστι τό τοῦ Πάπα ὄνομα ἐν τοῖς
διπτύχοις ἐγγραφῆναι. Περαίνων δέ τήν ἀπολογία λέγει... Μή γοῦν συμπεριενεχθῶμεν
τούτοις, μηδέ πρός ἕνα συμπεριγραφῶμεν περίβολον, ἵνα μή συναμεληθέντες εἰς
καταπάτημα καί ἡμεῖς τῷ διαβόλῳ προτεθησόμεθα. Τί γοῦν βδελυξόμεθα τούτους, ἤ αὐτῶν
κατευξόμεθα; οὐδαμῶς· ἀλλά τό μή χρανθῆναι μέν τῇ κοινωνίᾳ τούτων καί τῆς ψώρας
αὐτῶν ἤ τῆς λοιμικῆς νόσου μετασχεῖν περί πολλοῦ ποιησόμεθα, καί φυλάξωμεν ἑαυτούς
κατά πάντα τρόπον καί τῆς μερίδος αὐτῶν παντάπασιν ἀποσχώμεθα, μή μέντοι ὡς ἐχθρούς
αὐτούς ἡγητέον οὐδέ μισητέον, εἰ καί αὐτοί καθ’ ἡμῶν ἀεί λυσσῶσι καί μαίνονται»
(σελ. 89).
Μήπως, πατέρες, βλέπετε τίποτε κοινό εἰς αὐτήν
τήν ὁμολογιακήν ἀπάντησι τοῦ Πατριάρχου Ἰωσήφ, ἡ ὁποία μάλιστα εἰπώθηκε σέ τόσο
δύσκολες συνθῆκες, καί στά σημερινά «γλοιώδη σάλια» τοῦ Πατριάρχου
Βαρθολομαίου, τοῦ Περγάμου Ἰωάννου Ζηζιούλα κλπ.; Παρ’ ὅλα αὐτά ἰσχυρίζεσθε ὅτι
οἱ Ἁγιορεῖτες τότε ἐκοινώνουν μέ τούς Λατινόφρονας ἑνωτικούς μέχρι τήν ἕνωσι τῆς
Λυών (1274), ἐνῶ αὐτό ἔπρεπε νά τό ἀναφέρετε γιά τούς σημερινούς Ἁγιορεῖτες
καί, βεβαίως, ὄχι γιά νά ὑπερασπισθῆτε τό δυνητικόν τοῦ Κανόνος, ἀλλά γιά νά
τούς κατακρίνετε γιά τήν ἀποστασία των.
Τά
ἴδια ὑπέσχοντο οἱ Παπικοί ἀπεσταλμένοι κάθε φορά πού ἤρχοντο εἰς τήν Κων/πολι,
προκειμένου νά προτείνουν τήν ἕνωσι. Αὐτό τό ἀναφέρει ὁ Ἰωσήφ ὁ Βρυέννιος λίγο
πρίν τήν Σύνοδο τῆς Φλωρεντίας–Φερράρας: «Ἐπείπερ
οἱ ἐκ τῆς Ρώμης, πάντων ἀπαρατρέπτων μενόντων τῶν ἡμετέρων δογμάτων, καί τῶν τῆς
ἡμετέρας Ἐκκλησίας παραδόσεων ἐγγράφων τε καί ἀγράφων, ἀξιοῦσιν ἡμῖν ἑνωθῆναι ὅλῃ
ψυχῇ, καί πάντα ὁμολογοῦσι τά ἡμέτερα διαρρήδην, καί πατροπαράδοτα, καί ἅγια εἶναι,
πλήν ἕν τοῦτο καί μόνο παρ’ ἡμῶν ἀπαιτοῦσι, τό μνημονεύειν τόν Ρώμης ὡς ἅγιον ἐν
ταῖς ἁγίαις ἡμῶν τελεταῖς· δοκεῖ μοι μηδέν ἤ μικρόν διαφέρειν, κἀμέ ὑπομνῆσαι
περί τούτου τινά, καί κοινῇ τήν καθ’ ἡμᾶς σύνοδον διασκέψασθαι» (ΤΑ
ΕΥΡΕΘΕΝΤΑ - Τόμος Α’, σελ. 403).
Ὁ
αὐτοκράτωρ λοιπόν, ἐφ’ ὅσον ἐπεθύμει τήν ἕνωσι, ἔστειλε ἀντιπροσωπεία εἰς τόν
Πάπα καί μάλιστα ἀνθρώπους πού ἐπρόσκειντο εἰς αὐτόν, χωρίς βεβαίως τήν
συναίνεσι τοῦ Πατριάρχου καί τῆς Συνόδου. Ὁ Ἀνδρ. Δημητρακόπουλος τό ἀναφέρει ὡς
ἑξῆς: «Οὕτως ἀνηρτημένων τῶν πραγμάτων ἀπεστάλησαν
ὑπό τοῦ Αὐτοκράτορος πρεσβευταί πρός τόν Πάπαν Γρηγόριον ὁ πρό τοῦ Ἰωσήφ πατριαρχεύσας
Γερμανός καί ὁ μητροπολίτης Νικαίας Θεοφάνης καί ἐκ τῶν συγκλητικῶν ὁ μέγας
λογοθέτης Γεώργιος ὁ Ἀκροπολίτης, ὁ πρωτοβεστιάριος Πανάρετος καί ὁ μέγας
διερμηνευτής Βερροιώτης, οἵτινες λαβόντες δύο τριήρεις ἐν μέν τῇ μιᾷ εἰσῆλθον οἱ
τῆς Ἐκκλησίας, ἐν δέ τῇ ἑτέρᾳ, πλήν τοῦ μεγάλου λογοθέτου, οἱ ἐκ τοῦ βασιλέως,
καί ἀπέπλευσαν περί τῆς ἀρχῆς τοῦ Μαρτίου τοῦ ἔτους 1274, ἐπιφερόμενοι πολλά ἱερά
δῶρα, στολάς χρυσοπάστους καί κατάχρυσα εἰκονίσματα» (σελ. 92).
Ἡ
ἕνωσις δέ τῶν «Ἐκκλησιῶν» ἔγινε βάσει τριῶν κεφαλαίων. Μᾶς τά ἀναφέρει ὁ Ἀνδρ.
Δημητρακόπουλος παίρνοντας τά ἱστορικά στοιχεῖα ἀπό τούς ἱστορικούς Νικηφόρο Χοῦμνο
καί Παχυμέρη: «Δέχεται λέγει τήν
πρεσβείαν ἀσμένως ὁ Πάπας καί ὑπισχνεῖται ραδίως ἐκτελέσειν ὁπόσα κατά βούλησίν
ἐστι τῷ βασιλεῖ· καί πέμπει μετά τῶν βασιλικῶν πρέσβεων εὐθύς τούς δεξομένους
καί συμβιβάσοντας τήν κοινωνίαν. Ἦκον οὖν, καί γέγονεν ἡ κοινωνία ἐφ’ ὅρῳ τριῶν
κεφαλαίων· ἑνός μέν ἐν ταῖς ἱεραῖς ὑμνῳδίαις τόν Πάπαν εἰς τά δίπτυχα
μνημονεύεσθαι ὁμοῦ τοῖς ἑτέροις τέτρασι Πατριάρχαις· δευτέρου δέ τῆς ἐκκλήτου·
τοῦτο δέ ἐστιν ἐξεῖναι τῷ βουλομένῳ καθάπερ εἰ μεῖζον καί ἐντελέστερον ἀνατρέχειν
δικαστήριον τό τῆς παλαιᾶς Ρώμης· καί τρίτου τοῦ πρωτεύειν ἐν ἅπασι. Περί δέ τῆς
προσθήκης, ἥν ἐκεῖνοι περί τό ἱερόν καινοτομοῦσι Σύμβολον, ἤ περί ἄλλης οἱασοῦν
ὑποθέσεως ἀναγκαστικῆς τις ἔρις τέως οὐ συνηνέχθη» (σελ. 94).
Ὅταν
ἐπέστρεψε ἡ πρεσβεία ὁ αὐτοκράτωρ Μιχαήλ ἐπαρουσίασε στούς κληρικούς τούς ὅρους
τῆς ἑνώσεως: «Καί αὐτός ὁ Αὐτοκράτωρ
Μιχαήλ προσκαλέσας τούς ἐν Κωνσταντινουπόλει κληρικούς “μηδέ χάριν ἄλλου, ἔλεγε,
πραγματεύεσθαι τήν εἰρήνην ἤ τοῦ δεινούς πολέμους ἀνακοπῆναι καί Ἑλλήνων αἵματα
περιποιηθῆναι ἐκχυθήσεσθαι κινδυνεύοντα· μένειν δέ καί πάλιν τήν Ἐκκλησίαν ἀκαινοτόμητον,
μηδέ τοῦ τυχόντος παροφθησομένου. Τρισί δέ κεφαλαίοις καί μόνοις τό πρός τήν τῶν
Ρωμαίων ἐκκλησίαν πραττόμενον περιστήσεσθαι, πρωτείῳ, ἐκκλήτῳ καί μνημοσύνῳ”»
(σελ. 95).
Εἰς τήν
Σύνοδον, λοιπόν, τῆς Λυών, τρία πράγματα συνεφωνήθησαν προκειμένου νά γίνη ἡ ἕνωσις.
Τό πρωτεῖον, ἡ Ἔκκλητος καί ἡ μνημόνευσις. Οὔτε ἐτέθη τό θέμα τῆς προσθήκης εἰς
τό Σύμβολο, οὔτε τά ἄζυμα, οὔτε τό καθαρτήριο πῦρ, οὔτε κάτι ἄλλο δογματικό. Τό
Πρωτεῖον ὅμως καί ἡ Ἔκκλητος ἔχουν καθαρά διοικητικό χαρακτῆρα, ἐδίδοντο δέ
πρωτεῖα καί ἔκκλητοι ἀπό Οἰκουμενικές Συνόδους καί στόν Ρώμης καί στόν Κων/πόλεως.
Ἀπομένει δέ ἡ μνημόνευσις, ἡ ὁποία ἔχει δογματικό χαρακτῆρα καί σημαίνει ὅτι μέ
αὐτόν, τόν ὁποῖον μνημονεύομε, ταυτιζόμεθα εἰς τήν πίστι. Ἄρα διά τῆς
μνηνονεύσεως τοῦ Πάπα ἀπεδέχοντο οἱ Ὀρθόδοξοι ὅλες τίς δογματικές πλάνες καί ἐκτροπές
του, π.χ. τήν προσθήκη εἰς τό Σύμβολο τῆς Πίστεως, τά ἄζυμα, τό καθαρτήριο πῦρ
κλπ.
Τό ἴδιο,
φυσικά, συμβαίνει καί σήμερα διά τῆς μνημονεύσεως τοῦ Βαρθολομαίου. Ἀποδέχονται,
ὅσοι τόν μνημονεύουν, ὅτι οἱ Παπικοί ἔχουν ἔγκυρα μυστήρια, ἀποδέχονται τήν
θεωρία «τῶν ἀδελφῶν Ἐκκλησιῶν», συμμετέχουν διά τῆς μνημονεύσεως στό Π.Σ.Ε.,
στήν ἄρσι τῶν ἀναθεμάτων κλπ. Αὐτό τό διασαφίζουν πέραν τῶν ἄλλων καί οἱ ἴδιοι
οἱ Ἁγιορεῖτες οἱ ἐπί Βέκκου ἀθλήσαντες εἰς τήν ὁμολογιακήν πρός τόν αὐτοκράτορα
ἐπιστολή των: «Ἄνωθεν γάρ
ἡ τοῦ Θεοῦ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία· τήν ἐπί τῶν ἀδύτων ἀναφοράν τοῦ ὀνόματος τοῦ ἀρχιερέως,
συγκοινωνίαν τελείαν ἐδέξατο τοῦτο. Γέγραπται γάρ ἐν τῇ ἐξηγήσει τῆς θείας
λειτουργίας, ὅτι ἀναφέρει ὁ ἱερουργῶν τό τοῦ ἀρχιερέως ὄνομα, δεικνύων καί τήν
πρός τό ὑπερέχον ὑποταγήν, καί ὅτι
κοινωνός ἐστιν αὐτοῦ, καί πίστεως καί τῶν θείων μυστηρίων διάδοχος».
Μία
ἐπιπλέον ἀπόδειξις, ὅτι τότε οἱ Πατριάρχες καί οἱ Ἀρχιερεῖς ἦσαν Ὀρθόδοξοι καί Ἀνθενωτικοί,
εἶναι ὅτι στούς διαλόγους μέ τούς Λατίνους πού ἐγίνοντο κατά καιρούς, οἱ Ὀρθόδοξοι
ὥριζαν ὡς ἐκπροσώπους ὁμιλητές τούς πλέον καταλλήλους καί Ἀνθενωτικούς, ὅπως
π.χ. τόν Ἰωσήφ τόν Βρυέννιο, τόν Νικηφόρο Βλεμμύδη, τόν ἅγ. Μᾶρκο τόν Εὐγενικό
κλπ., ἐνῶ ἀντιθέτως σήμερα οἱ αἱρετικοί Πατριάρχες καί Ἀρχιερεῖς τοποθετοῦν ὡς ἐκπροσώπους
στούς διαλόγους τόν Περγάμου Ἰωάννη Ζηζιούλα, τόν Μεσσηνίας Χρυσόστομο, τόν
Δημητριάδος Ἰγνάτιο κλπ. (πρωτοπαλλήκαρα πρωτοκλασάτα στελέχη τοῦ Οἰκουμενισμοῦ).
Ἔπειτα
ἀπό τά στοιχεῖα πού σᾶς κατέθεσα εἶναι ἀνάγκη νά μᾶς ἀποδείξετε κι ἐσεῖς,
ποιούς Λατινόφρονες Πατριάρχες ἐμνημόνευαν οἱ Ἁγιορεῖτες Ὁσιομάρτυρες πρό τῆς
Συνόδου τῆς Λυών (1274), ὥστε νά κατανοήσωμε, ἀπό ποιούς ἔπρεπε νά ἀποτειχισθοῦν
καί δέν τό ἔπραξαν καί ἔτσι νά φανοῦν ἀληθινές οἱ θεωρίες σας. Ἄν αὐτό δέν τό πράξετε, πατέρες, γιά νά ὑπερασπισθῆτε
αὐτά πού ἐπικαλεῖσθε στήν κριτική σας μελέτη, τότε νομίζω ἡ μεγαλύτερη ἀπόδειξις
θά εἶναι ἡ ἴδια ἡ στάσι σας καί ἡ σιωπή σας.
Γράφετε
πρός τό τέλος τοῦ κεφαλαίου αὐτοῦ τά ἑξῆς: «Ἄν
οἱ ἐν λόγῳ Ὁσιομάρτυρες ἐθεωροῦσαν τούς Λατινόφρονες αἱρετικούς, γιατί δέν ἐφάρμοσαν τόν 15ο
τῆς ΑΒ' καί δέν ἀποτειχίστηκαν ἀπό αὐτούς πρό τῆς Συνόδου τῆς Λυών, ἀλλά τόν ἐφάρμοσαν
μόνο μετά ἀπό αὐτήν; Ἄν ὁ ἐν λόγῳ Κανόνας εἶχε ὑποχρεωτικό χαρακτῆρα, θά ἔπρεπε
νά τόν ἐφαρμόσουν ὁπωσδήποτε καί ἀπέναντι στούς Λατινόφρονες. Φαίνεται εἶχαν
λιγότερο ζῆλο γιά τήν πίστη ἀπό τόν π. Εὐθύμιο! Καί γιατί κατηγορεῖ ἐμᾶς, πού ἀκόμη
ἐξακολουθοῦμε νά ἔχουμε ἐκκλησιαστική κοινωνία μέ τούς σημερινούς Λατινόφρονες
(γράφε Οἰκουμενιστές), ἐνῶ παράλληλα ἀγωνιζόμαστε κατά τῆς αἱρέσεως μέ κάθε
τρόπο, ἐπιζητοῦντες τήν Συνοδική καταδίκη της; Πῶς, οἱ τότε Ὁσιομάρτυρες, δέν ἐμολύνοντο
ἀπό τήν ἐκκλησιαστική κοινωνία τους μέ τούς Λατινόφρονες καί ἐμεῖς μολυνόμαστε ἀπό
τούς Οἰκουμενιστές;».
Ζητοῦμε
λοιπόν, μετά ἀπό αὐτά πού γράφετε, πατέρες, νά μᾶς ὑποδείξετε ἀπό ποιούς
συγκεκριμένα Λατινόφρονες ἔπρεπε πρό τῆς Συνόδου τῆς Λυών νά ἀποτειχισθοῦν οἱ Ἁγιορεῖτες
Ὁσιομάρτυρες καί δέν τό ἔπραξαν, ὅπως ἰσχυρίζεσθε. Ἄν τελικά, δέν ἀναφέρετε αὐτούς
τούς Λατινόφρονες Πατριάρχες καί Ἀρχιερεῖς, ὁπωσδήποτε θά ἀποδειχθῆ ὅτι καμμία
σχέσι δέν ἔχει, οὔτε εἰς τό ἐλάχιστο ὁμοιότητα, ἡ παρομοίωσις πού ἐκάνατε
μεταξύ τῶν σημερινῶν Οἰκουμενιστῶν καί Ἀντιοικουμενιστῶν καί τῶν τότε Ἑνωτικῶν
καί Ἀνθενωτικῶν ἀντιστοίχως. Μᾶλλον τό ἕνα ἀποτελεῖ τήν ἀρνητική φωτογραφία καί
εἰκόνα τοῦ ἄλλου.
Θά
ἀποδειχθῆ, ἐπίσης, ὅτι δέν σᾶς κατηγορῶ ἐγώ γιά ἐφησυχασμό καί συμβιβασμό, ἀλλά
οἱ ἴδιοι οἱ Πατέρες οἱ ἐπί Βέκκου ἀθλήσαντες. Ἐσεῖς ὅμως, ὡς συνήθως, στρέφεσθε
ἐναντίον αὐτῶν τούς ὁποίους θεωρεῖτε ὅτι εὔκολα μπορεῖτε νά ἀντιμετωπίσετε, ἀλλά
δέν καταλαβαίνετε ὅτι οἱ κατήγοροί σας εἶναι ἡ ἴδια ἡ ἁγ. Γραφή, ἡ διδασκαλία τῶν
Ἁγίων καθώς καί τά αἵματα καί τά μαρτύριά των.
Τελειώνοντας
αὐτήν τήν ἑνότητα πρέπει νά ἀναφέρω ὅτι, ἡ ἀποτείχισις τῶν Ἁγιορειτῶν Ὁσιομαρτύρων
ἐπί Βέκκου, ἀποτελεῖ ἀκριβῆ ἐφαρμογή τοῦ ΙΕ’ Κανόνος τῆς Πρωτοδευτέρας Συνόδου,
διότι ὁ Πατριάρχης Ἰωάννης ὁ Βέκκος, κατά τήν περίοδο τῆς ἀποτειχίσεως τῶν Ἁγίων,
δέν εἶχε καθαιρεθῆ ἀπό Σύνοδο καί, ἄρα, ἡ ἀποτείχισις ἔγινε «πρό συνοδικῆς διαγνώσεως τῆς πρός τόν
καλούμενον Ἐπίσκοπον κοινωνίας». Τώρα, ἄν πατέρες, ὅπως ἀναφέρετε, οἱ Ἅγιοι
εἶχαν καί ἄλλους Κανόνες ὑπ’ ὄψιν τους, δέν θά ἔχομε ἀντίρρησι, ἄν φυσικά δέν
τά γράφετε αὐτά μέ κάποια σκοπιμότητα ἤ γιά νά θολώσετε κοινῶς τά νερά, δηλαδή ἄν
δέν τά γράφετε γιά νά περιθωριοποιήσετε τόν ἐν λόγῳ Κανόνα ἤ γιά νά μεταφέρετε ἀλλοῦ
τό θέμα κλπ.
Ἀκολούθως
θά ἀναφερθῶ στό κεφάλαιο τῆς κριτικῆς μελέτης σας: «Ἡ ἀποτείχισις τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ».
Στό
κεφάλαιο αὐτό τῆς κριτικῆς σας μελέτης, πατέρες, δείχνετε ὅτι ἀδυνατεῖτε νά ἀντιμετωπίσετε
κατάματα καί κατά πρόσωπο τήν πραγματικότητα καί, δι’ αὐτό, πελαγοδρομεῖτε (καί
μαζί σας καί ὅσοι ἀποδέχονται τίς θεωρίες σας), ἑστιάζοντας τό θέμα κάπου ἀλλοῦ,
καί μάλιστα σέ σημεῖα εἰς τά ὁποῖα δέν ἀντιτιθέμεθα, ὅπως ἐσεῖς ὑπονοήσατε. Δι’
αὐτόν ἀκριβῶς τόν λόγο ἀντιπαρέρχεσθε τελείως ἀσχολίαστα, χωρίς τήν παραμικρή
νύξι, σάν δηλαδή νά μήν σᾶς συγκινοῦν οὐδόλως τά λόγια τῶν Ἁγίων, τά ὁποῖα ἐκθέτουν
ὄχι μόνο τήν τότε, ἀλλά καί τήν σημερινή πραγματικότητα καί στέκεσθε μετά
μεγάλης ἐμμονῆς, εἰς τό ὅτι ἡ ἀποτείχισις τῶν Πατέρων ἔγινε μετά τήν συνοδική
κρίσι τῆς αἱρέσεως, γιά τό ὁποῖο βεβαίως δέν ἔχομε ἀντίρρησι.
Τό
ὅτι δέν ἔχομε ἀντίρρησι ὅτι ἡ ἀποτείχισις τῶν Πατέρων ἔγινε μετά τήν Σύνοδο τοῦ
1341, τό ἀναφέρομε ἀκροτελεύτεια στό κεφάλαιο τοῦ βιβλίου τό ὁποῖο σχολιάζετε: «Κλείνοντας ἀναφέρομε ὅτι ἡ ἀποτείχισις τοῦ ἁγ.
Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ καί τῶν ὁμοφρόνων του ἀπό τόν Πατριάρχη Ἰωάννη Καλέκα ἔγινε,
ὅπως ἀκριβῶς ἐντέλλεται ὁ ΙΕ΄ ἱερός κανόνας τῆς Πρωτοδευτέρας Συνόδου,
δεδομένου τοῦ ὅτι ἡ αἵρεσις τοῦ Βαρλαάμ, τήν ὁποία ἐστερνίσθηκε ὁ Πατριάρχης, ἦτο
κατεγνωσμένη ἀπό τήν Σύνοδο τοῦ 1341, ἀλλά ὁ Καλέκας δέν εἶχε κριθῆ
συνοδικά. Ἡ συνοδική κρίσις καί
καθαίρεσίς του ἔγινε τό 1347» (Θ.Η.Ε. τόμ. Ζ΄, σελ. 28).
Ἐκεῖνο
τό ὁποῖο θέλομε νά τονίσωμε ἤ ἴσως δέν τό διεσαφήσαμε ἐπαρκῶς, εἶναι ὅτι τόν Ἁγιορείτικο
Τόμο, τόν ὁποῖο συνέταξαν οἱ Πατέρες, δέν τόν ἀπέστειλαν στήν Σύνοδο τῆς
Κων/πόλεως πρός ἔγκρισι, διά νά διαπιστώσουν δηλαδή, ἄν ὀρθά φρονοῦν ἤ ὄχι, ἤ
γιά νά ἔχουν τήν ἔγκρισι καί τό ἀξιόπιστον τῆς δογματικῆς των τοποθετήσεως, ἀλλά
τόν ἐξέδωσαν πρό συνοδικῆς κρίσεως καί ἐπισήμου τοποθετήσεως τῆς Ἐκκλησίας ἐπί
τοῦ θέματος τούτου, διά τήν καταπολέμησι τῆς αἱρέσεως καί διά νά διακηρύξουν ὅτι,
ὅποιος δέν ἔχει αὐτό τό φρόνημα τῶν Πατέρων, δέν θά ἔχει μέ τούς Ἁγιορεῖτες
Πατέρες καμμία ἐκκλησιαστική ἐπικοινωνία ὡς αἱρετικός.
Διά νά
δείξουν δέ οἱ Πατέρες ὅτι εἶναι πεπεισμένοι περί τῆς ὀρθότητος τῆς πίστεώς των,
μετά ἀπό πλῆθος πατερικῶν χωρίων πού ἀναφέρουν πρός ἀπόδειξι καί κατοχύρωσι, εἰς
τό τέλος, πρό τῶν ὑπογραφῶν των, καταλήγουν τόν Τόμο ὡς ἑξῆς: «Ταῦτα ὑπό τῶν γραφῶν ἐδιδάχθημεν, ταῦτα παρά
τῶν ἡμετέρων πατέρων παρελάβομεν, ταῦτα διά τῆς μικρᾶς ἐγνώκαμεν πείρας, ταῦτα
καί τόν ἐν ἱερομονάχοις τιμιώτατον καί ἀδελφόν ἡμέτερον κύρ Γρηγόριον ὑπέρ τῶν ἱερῶς
ἡσυχαζόντων συγγραψάμενον ἰδόντες καί ἀποδεξάμενοι ὡς ταῖς τῶν ἁγίων ἀκριβῶς ἐχόμενα
παραδόσεσι, πρός πληροφορίαν τῶν ἐντυχανόντων ὑπεγράψαμεν» (ΕΠΕ Γρ. Παλαμᾶ,
Τόμ. Γ΄, σελ. 510). Ὅταν λοιπόν εἰς τό τέλος ὑπογράφει καί ὁ Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ
καί ἁγ. Ὄρους Ἰάκωβος, δηλώνει ἐν κατακλεῖδι καί τά ἑξῆς: «καί τοῦτο μετά πάντων προσγράφων, ὅτι τόν μή συμφωνοῦντα
τοῖς ἁγίοις καθώς καί ἡμείς καί οἱ μικρῷ πρό ἡμῶν πατέρες ἡμῶν, ἡμεῖς τήν αὐτοῦ κοινωνίαν οὐ παραδεξόμεθα» (Ε.Π.Ε. Γρ. Παλαμᾶ,
Τόμος Γ΄, σελ. 514).
Ἐδῶ,
δηλώνει ὁ Ἐπίσκοπος ὅτι ὅλοι οἱ Ἁγιορεῖτες Πατέρες συμφωνοῦν εἰς τό ὅτι δέν θά ἔχουν
καμμία ἐκκλησιαστική ἐπικοινωνία μέ οἱονδήποτε δέν ἔχει αὐτήν τήν Ἀποστολική
καί Πατερική πίστι, τήν ὁποία ἀνωτέρω ἐξέθεσαν.
Μέ
αὐτά πού διακηρύττουν οἱ Ἁγιορεῖτες Πατέρες σημαίνει ὅτι δέν περιμένουν τήν ἀπόφασι
τῆς Συνόδου (θετική ἤ ἀρνητική ὡς πρός τήν καταδίκη τῆς αἱρέσεως) γιά νά ἀποτειχισθοῦν
ἀπό ὁποιονδήποτε ἔχει στό σημεῖο αὐτό διεστραμμένη πίστι. Δι’ αὐτόν ἀκριβῶς τόν
λόγο εἶχαν ἀποτειχισθῆ ἀπό τόν Βαρλαάμ καί τούς ὁμόφρονές του πρό συνοδικῆς
κρίσεως, καί βεβαίως ἀπό τόν Πατριάρχη Ἰωάννη Καλέκα, τόν Ἀντιοχείας Ἰγνάτιο
καί τούς ὁμόφρονές των, ὅταν κατόπιν συνοδικῶς ἐτάχθησαν ὑπέρ τῆς αἱρέσεως.
Δηλαδή, γιά τούς Ἁγιορεῖτες Πατέρες, ἡ ὀρθότης τῶν δογμάτων δέν ἐξαρτᾶτο ἀπό
τήν ἀπόφασι τῆς Συνόδου, ἀλλά ἀπό τήν ἁγ. Γραφή καί τήν διαχρονική διδασκαλία τῶν
Ἁγίων.
Ἐσεῖς
ὅμως, ἀντιθέτως, πατέρες, σήμερα ἀναμένετε τήν ἀπόφασι τῆς Συνόδου νά
καταδικάση τήν αἵρεσι, ὥστε κι ἐσεῖς κατόπιν νά ἀποτειχισθῆτε ἀπό τούς αἱρετικούς.
Μέ αὐτόν τόν τρόπο ἤ δείχνετε ἄγνοια τῆς πίστεώς σας καί περιμένετε τήν Σύνοδο
νά ἀποφανθῆ ἤ περιμένετε τήν ἀπόφασι τῆς Συνόδου γιά νά κατοχυρωθῆτε, ἐπειδῆ
προφανῶς ἡ ἀποτείχισις μέ τίς πατερικές προδιαγραφές στοιχίζει. Τό ὅτι ἔχετε ἄγνοια
τῆς πίστεώς σας, βεβαίως δέν εὐσταθεῖ, γιά τόν ἐπί πλέον λόγο, ὅτι δηλαδή, ἔχετε
χαρακτηρίσει τήν αἵρεσι τοῦ Οἰκουμενισμοῦ ὡς «παναίρεσι» καί μάλιστα ἔχετε προσδιορίσει τήν πορεία καί ἐξέλιξι τῆς αἱρέσεως
καί τόν τελικό της σκοπό. Ἄρα ἰσχύει τό δεύτερο, ἐκτός ἄν ὑπάρχη καί τρίτος
λόγος, τόν ὁποῖο ἐμεῖς δέν δυνάμεθα νά σκεφθοῦμε.
Ἄν
θέλατε εἰς τό σημεῖο αὐτό νά μιμηθῆτε τούς Ἁγιορεῖτες Πατέρες καί τόν ἅγ.
Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, θά ἔπρεπε νομίζω κι ἐσεῖς ἀκροτελεύτεια, στήν πρόσφατη «Ὁμολογία
Πίστεως» μετά τίς βασικές ὑπογραφές τῆς συντακτικῆς ἐπιτροπῆς καί τῶν Ἐπισκόπων,
νά ἀναφέρατε αὐτά ἀκριβῶς πού ἀνέφερε ἐξ ὀνόματος ὅλων τῶν Ἁγιορειτῶν Πατέρων ὁ
Ἐπίσκοπος Ἱερισσοῦ Ἰάκωβος: «καί τοῦτο μετά πάντων προσγράφων, ὅτι τόν μή συμφωνοῦντα
τοῖς ἁγίοις καθώς καί ἡμεῖς καί οἱ μικρῷ πρό ἡμῶν πατέρες ἡμῶν, ἡμεῖς τήν αὐτοῦ κοινωνίαν οὐ παραδεξόμεθα».
Ἔτσι,
ἡ πρόσφατη «Ὁμολογία Πίστεως» θά ἦτο ὁμολογιακό κείμενο καί μέ τήν χάραξι αὐτῶν τῶν δύο–τριῶν γραμμῶν θά ἦτο ἴδια καί ἀπαράλλακτη
μέ τόν Ἁγιορείτικο Τόμο, ἐνῶ τώρα, χωρίς αὐτή τήν ὁμολογία τῶν Πατέρων, δέν
δύναται μέ κανένα τρόπο νά ἀπομακρυνθῆ καί νά ἀπαλλαχθῆ ἀπό τήν κατηγορία τοῦ
χαρτοπόλεμου. Γίνεται ἐδῶ φανερό ὅτι ἡ Ὁμολογία τῆς πίστεως δέν συνίσταται στήν
καταγραφή καί διακήρυξί της, ἀλλά πρωτίστως καί κυρίως εἰς τό κατά πόσο εἴμεθα ἕτοιμοι
νά τήν ὑπερασπισθοῦμε. Βεβαίως, στήν περίπτωσι αὐτή τῆς Ὁμολογίας, οἱ ὑπογραφές
πού θά συγκεντρώνοντο θά ἦσαν ἐλάχιστες καί οἱ πρῶτοι πού θά ἀπέσυραν τήν ὑπογραφή
των θά ἦταν οἱ Ἐπίσκοποι, κατά τόν τύπο τοῦ Ἐπισκόπου Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως
Ἱερεμία, ὁ ὁποῖος, ὡς γνωστόν, ἀπέσυρε τήν ὑπογραφή του καί μάλιστα ἀπό ἕνα
κείμενο, τό ὁποῖο δέν εἶχε τήν ὁμολογιακή σφραγίδα τῶν Πατέρων.
Πάντως
ἐν κατακλεῖδι εἰς τό σημεῖο αὐτό, ἐκεῖνο τό ὁποῖο θέλομε νά τονίσωμε ἐπεξηγηματικῶς
εἶναι ὅτι οἱ Ἁγιορεῖτες Πατέρες, κατά τήν ἐποχή τοῦ ἁγ. Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ,
διακατέχοντο ἀπό φρόνημα διαφορετικό ἀπό τούς σημερινούς Ἀντιοικουμενιστές, καί
ἦταν ἕτοιμοι νά διακόψουν τήν ἐκκλησιαστική κοινωνία μέ ὁποιονδήποτε δέν ἔφερε
τήν Ἀποστολική καί Πατερική πίστι, χωρίς νά περιμένουν ἀποφάσεις Συνόδων. Ὅταν
δέ συνοδικῶς ἀπεφασίσθη ἡ προσχώρησις στήν αἵρεσι ἀποτειχίστηκαν ἀπό τούς αἱρετικούς,
«πρό συνοδικῆς διαγνώσεως», ὅπως ἐντέλλεται
ὁ ἐν λόγῳ Κανών τῆς Πρωτοδευτέρας Συνόδου, δηλαδή πρίν καταδικασθῆ ὁ Πατριάρχης
Ἰωάννης Καλέκας ἀπό τήν Σύνοδο.
Ἐκεῖνο
ὅμως, πατέρες, τό σημεῖο, στό ὁποῖο ἀδελφικά θέλω νά σᾶς ἐγκαλέσω, ἐφ’ ὅσον ἀσχοληθήκατε
μέ τήν κριτική τοῦ βιβλίου, εἶναι τό ὅτι ἀντιπαρέρχεσθε καί δέν ἀσχολεῖσθε οὐδόλως,
ἔστω ἀκροθιγῶς, μέ τήν διδασκαλία τῶν Πατέρων, ἡ ὁποία εἶναι καταγεγραμμένη εἰς
αὐτό τό κεφάλαιο. Αὐτό τό ἐτόνισα καί ἀλλοῦ, ὅτι ἀποτελεῖ τή μόνιμη ἀδυναμία
σας, νά δυνηθῆτε δηλαδή νά συνδυάσετε καί νά προσαρμόσετε μέ τίς θεωρίες σας,
καί εἰδικά μέ τήν δυνητική ἑρμηνεία τοῦ Κανόνος, τήν διδασκαλία τῶν Ἁγίων.
Εἰς
τό κεφάλαιο αὐτό λοιπόν, εἶναι καταγεγραμμένη ἡ Πατερική διδασκαλία, ἡ ὁποία ἀναφέρει
ὅτι, ὅταν ὑπάρξει μία αἵρεσις, αὐτοί πού
τήν ἀκολουθοῦν δημιουργοῦν μία νέα Ἐκκλησία καί αὐτοί πού ἀποτειχίζονται ἀπό αὐτούς παραμένουν στήν διαχρονική Ἐκκλησία τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως. Στή
νέα αὐτή Ἐκκλησία μετατίθεται ἕκαστος μέ τήν δημοσία ἀποδοχή τῆς αἱρέσεως καί ὄχι
μέ τήν συνοδική ἀπόφασι καί καταδίκη του, ὅταν προφανῶς ἀποκατασταθῆ ἡ Ὀρθοδοξία.
Τά
κείμενα αὐτά, τά ἀντιπαρήλθατε τελείως ἀσχολίαστα, πλήν ὅμως, ἐπειδή εἶναι ἄκρως
σημαντικά καί μάλιστα σέ σημεῖο πού νά καταρρίπτουν ὁλοσχερῶς ὅλες τίς θεωρίες
σας καί εἰδικά τήν δυνητική ἑρμηνεία τοῦ Κανόνος, θέλομε, ἔστω καί ἐκ τῶν ὑστέρων,
δευτερολογώντας, νά ἐκφέρετε τήν γνώμη σας, ἄν δηλαδή τά ἀποδέχεσθε ἤ τά ἀπορρίπτετε,
ἤ νά μᾶς ἐπισημάνετε, ἄν κάπου ἐμεῖς τά ἑρμηνεύουμε λάθος, μέ ἀνάλογες βεβαίως ἁγιογραφικές
καί πατερικές ἀποδείξεις. Διότι δέν εἶναι
δυνατόν νά ὀνομάζετε αἵρεσι καί παναίρεσι τόν Οἰκουμενισμό καί στήν πράξι νά
τόν ἀντιμετωπίζετε ὡς Ὀρθοδοξία. Οὔτε βεβαίως νά δηλώνετε ὅτι ἀγωνίζεσθε ἐναντίον
τῆς αἱρέσεως καί στήν πράξι νά εὑρίσκεσθε στό στρατόπεδο τῶν αἱρετικῶν, τό ὁποῖο
οἱ Πατέρες ὀνομάζουν «νέα Ἐκκλησία».
Ἐν
πάσῃ περιπτώσει, μιά καί ἀσχοληθήκατε μέ τήν κριτική τοῦ βιβλίου, εἶναι πρέπον καί ἔχετε ὑποχρέωσι νά ἀπαντήσετε καί
νά τοποθετηθῆτε ἐπί αὐτῶν τῶν θεμάτων, γιά τά ὁποῖα, βεβαίως, δέν θά σᾶς ἐγκαλούσαμε
ἄν δέν εἴχατε ἀσχοληθῆ. Διότι εἶναι δίκαιο, ὅπου ἐσεῖς μᾶς ἐγκαλεῖτε, νά ἀπαντήσωμε
καί μάλιστα στηριζόμενοι στήν ἁγ. Γραφή καί στήν διδασκαλία τῶν Ἁγίων, τό ἴδιο
δέ νά πράξετε καί ἐσεῖς εἰς τά σημεῖα πού ἐμεῖς ζητοῦμε νά τοποθετηθῆτε.
Εἶναι
καί ἄλλα σημεῖα τοῦ παρόντος κεφαλαίου, τά ὁποῖα θά ἤθελα νά ἐπισημάνω, ἀλλά
γιά νά μήν ἐπανέρχωμαι στά ἴδια –τά ὁποῖα ἔχω ἤδη ἐκθέσει σέ ἄλλα κεφάλαια–, τά
ἀντιπαρέρχομαι. Ἄν ὅμως κάπου ζητήσετε, πατέρες, κάποια διευκρίνησι ἤ ἰδῆτε
κάποια σκοπιμότητα γιά τήν ὁποία ἐγώ πολλές φορές σᾶς ἐγκαλῶ, σᾶς παρακαλῶ νά
μοῦ τό ἐπισημάνετε, ὥστε νά δευτερολογήσω.
Θά
ἀναφερθῶ ἐν συνεχείᾳ στό κεφάλαιο τῆς κριτικῆς σας μελέτης πού ἐπιγράφεται: «Ἰωσήφ
Βρυέννιος». Ἐδῶ ἀναμασᾶτε, πατέρες, τά ἴδια ἐπιχειρήματα, ὅτι δῆθεν ἐπικοινωνοῦσε
ὁ Ἰωσήφ ὁ Βρυέννιος μέ τούς Λατινόφρονες τῆς ἐποχῆς του, χωρίς βεβαίως νά
προσάγετε περί τούτου οὔτε ἕνα ἀποδεικτικό στοιχεῖο.
Γράφετε
κατ’ ἀρχάς τά ἑξῆς: «Ὡστόσο δέν ἠρνεῖτο τούς διαλόγους μέ τούς Παπικούς, ὅπως αὐτό
φαίνεται καί ἀπό τό κείμενο του π. Εὐθυμίου: “Στίς διαλέξεις μέ τούς παπικούς ἀντιπροσώπους
αὐτός ἐκαλεῖτο νά ἀντιπαρατάξει τό Ὀρθόδοξο δόγμα καί νά διαλεχθεῖ μέ αὐτούς ὡς
ἐκπρόσωπος τῶν Ὀρθοδόξων, αὐτός ὡμίλει σέ ὅλες τίς ἐπίσημες περιστάσεις...”».
Ἐδῶ,
πατέρες, συγκρίνετε τήν νύχτα μέ τήν ἡμέρα
καί ταυτίζετε τόν κόρακα μέ τό περιστέρι. Βεβαίως δέν ἀρνεῖτο τούς
διαλόγους ὁ Ἰωσήφ, διότι τότε οἱ διάλογοι μέ τούς αἱρετικούς, καί δή τούς
Λατίνους, εἶχαν ὁμολογιακό χαρακτῆρα καί δέν ἦταν στημένοι, ὅπως οἱ σημερινοί,
οὔτε προαποφασίζοντο παρασκηνιακῶς οἱ συμφωνίες, οὔτε ἐγίνοντο μόνο πρός ὑπογραφή
καί κοινωνικές ἐκδηλώσεις μέ φαγοπότι. Ἀπό τούς ἀντιπροσώπους πού ἀποστέλλονται
ἐκ μέρους τῶν Ὀρθοδόξων σήμερα στούς διαλόγους, καταλαβαίνει κανείς τήν
ποιότητα τῶν διαλόγων, τήν σκοπιμότητα,
τόν συμβιβασμό καί τήν προδοσία πού ἤδη μᾶς διακατέχει, τήν στιγμή πού ἀποστέλλομε
ὡς ἀντιπροσώπους αὐτούς πού εἶναι δεδηλωμένοι Οἰκουμενιστές, πού τά ἔχουν ἤδη
συμφωνήσει μέ τούς αἱρετικούς, πού εἶναι ἕτοιμοι νά ξεπουλήσουν τά πάντα. Ἀπορῶ
λοιπόν, πατέρες, πῶς συγκρίνετε τούς τότε διαλόγους μέ τούς σημερινούς καί πῶς
αὐτό τό προβάλλετε ὡς ἐπιχείρημα, τό ὁποῖο θά ἐδικαιολογεῖτο νά τό ἐπικαλεσθοῦν
μόνον οἱ Οἰκουμενιστές.
Ἐν
συνεχείᾳ ἀναφέρετε τά ἑξῆς: «Οὔτε ἐπίσης διέκοψε τήν ἐκκλησιαστική κοινωνία μέ
τούς Λατινόφρονες τῆς ἐποχῆς του, πού ἐπιζητοῦσαν τήν ἕνωση μέ συμβιβασμούς καί
ἀθέτησι τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως».
Εἰς
τό σημεῖον αὐτό νομίζω εἶναι καλό νά γίνη μία διευκρίνισις. Δέν πρέπει νά
κατατάξωμε εἰς τήν ἰδίαν κατηγορίαν ὅλους τούς ἑνωτικούς τῆς ἐποχῆς ἐκείνης.
Διότι ὑπῆρχαν, κατ’ ἀρχάς, αὐτοί οἱ ὁποῖοι ἤθελαν τήν ἕνωσι μέ τόν Πάπα διά
πολιτικούς καί στρατιωτικούς λόγους. Αὐτοί ἦσαν κυρίως κάποιοι αὐτοκράτορες καί
πολιτικοί (ὅπως ὁ αὐτοκράτορας Μιχαήλ ὁ Η΄ ὁ Παλαιολόγος, Ἰωάννης ὁ Η΄ ὁ
Παλαιολόγος κλπ.), οἱ ὁποῖοι ὑπέσχοντο ὅτι μέ τήν ἕνωσι δέν θά ἀλλάξη τίποτε ὡς
πρός τά δόγματα εἰς τήν Ὀρθοδοξία. Ὑπῆρχον κατόπιν αὐτοί, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἀποδεχθῆ
τό filioque, τά ἄζυμα, τό πρωτεῖον κλπ. (ὅπως ὁ Βέκκος μετά τήν ἀποφυλάκισί
του, ὁ Δημήτριος Κυδώνης, ὁ Γεώργιος Πλήθων Γεμιστός, ὁ Ἰωσήφ Μεθώνης κ.ἄ.) καί
ἦσαν οἱ κυρίως Λατινόφρονες (Λατίνοι κατά τό φρόνημα) καί ὄχι ἁπλῶς ἑνωτικοί
γιά κάποιους λόγους. Ἦσαν, τέλος, καί αὐτοί οἱ ὁποῖοι ὑπέγραψαν, κατόπιν
πιέσεων, τήν ἕνωσι τῆς Φλωρεντίας–Φερράρας καί, ἄλλοι ἀπό αὐτούς μετενόησαν
μετά τήν ἐπιστροφή εἰς Κων/πολι, ἄλλοι δέ παρέμειναν Λατινόφρονες, ὁ καθένας
γιά τόν ἰδικόν του σκοπό. Ὁ λαός ὅμως, κατά τό μέγιστον αὐτοῦ μέρος ἦτο ὀρθόδοξος
καί ἀνθενωτικός. Αὐτό τό βλέπομε καί στήν ἐπί Βέκκου καί Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου ἕνωσι
τῆς Λυών καί στήν ἕνωσι τῆς Φλωρεντίας–Φερράρας ἐπί αὐτοκράτορος Ἰωάννου τοῦ
Παλαιολόγου.
Ὁ
Παχυμέρης ἐξιστορῶν τά ἐπί Βέκκου συμβάντα ἀναφέρει τά ἑξῆς: «Τά γάρ καθ’ ἡμᾶς ὡς
εἶχον μαθόντες καί ὅπερ ἦν ὑποτοπάσαντες, χλεύην τό γεγονός καί οὐκ ἀληθείᾳ ἄντικρυς
(παρά μόνον γάρ βασιλέα καί πατριάρχην καί τινας τῶν περί αὐτούς πάντες ἐδυσμέναινον
τῇ εἰρήνῃ καί μᾶλλον ὅτι καί ποιναῖς ἀλλοκότοις ἤθελε ἀσφαλίσασθαι ταύτην ὁ
βασιλεύς) ἐκείνους μέν ἐν ἀτίμοις εἶχον καί τήν εἰς τόν πάππαν πρόσοδον ὀψέ καί
μόλις παρεῖχον» (P.G. 143, 968A).
Αὐτά
λέγει καί ὁ Εὐγένιος Βούλγαρις ἐξιστορῶν τά ἐπί Βέκκου ἀπό ρωσσικό κείμενο: «Ἐν
δέ Κωνσταντινουπόλει, καί αὐτοί προσέτι, οἱ διά τάς ἀπειλάς καί τάς ἐνθουσιώδεις
τοῦ Μιχάηλ ὀργάς ἐκδειματωθέντες, καί τήν ἕνωσιν, εἰ καί ψυχρῶς, ἀσπασάμενοι, ἀηδίζεσθαι
τέως ἐνήρξαντο· οὕτως ὥστε, ἐξαιρουμένων, τοῦ τε αὐτοκράτορος καί Βέκκου τοῦ
πατριάρχου καί τινων περί τούτους οἰκειακῶν καί συνήθων, ἡ τοιάδε εἰρήνη ἐπαχθής
τοῖς πᾶσι καθίστατο» (Ἰωσήφ Βρυεννίου, Τά Παραλειπόμενα, ἐκδ. Ρηγοπούλου, σελ.
234).
Τά
ἴδια ἀκριβῶς περιγράφονται καί μετά τήν ἐπιστροφή ἀπό τήν σύνοδο τῆς
Φλωρεντίας. Ὁ λαός ἀντέδρασε καί ἤθελε νά κακοποιήση τούς ὑπογράψαντας τήν ἕνωσι.
Αὐτοί τότε, πρό τῆς πιέσεως τοῦ λαοῦ ἐδήλωναν μετάνοια καί ὡμολόγουν ὅτι
καλύτερα ἦταν νά τούς κοπῆ τό χέρι πού ὑπέγραψε καί ἡ γλῶσσα πού ὡμολόγησε.
Αὐτά
τά παρουσιάζει ἀπό ἱστορικές πηγές ὁ Ἀνδρόν.
Δημητρακόπουλος: «”Οἱ δέ ἀρχιερεῖς εὐθέως ἀπό τῶν τριήρεων ἀποβάντες,
φησίν ὁ Δούκας καί οἱ τῆς Κωνσταντίνου κατά τό σύνηθες ἠσπάζοντο αὐτούς, ἐρωτῶντες,
πῶς τά ἡμέτερα; πῶς τά τῆς Συνόδου; εἰ ἆρα ἐτύχομεν τήν νικῶσαν; οἱ δέ ἀπεκρίνοντο·
πεπράκαμεν τήν πίστιν ἡμῶν, ἀντηλλάξαμεν τῇ ἀσεβείᾳ τήν εὐσέβειαν, προδόντες
τήν καθαράν θυσίαν ἀζυμῖται γεγόναμεν. Εἰ γάρ τις πρός αὐτούς ἤρετο· καί διά τί
ὑπεγράφετε; ἔλεγον, φοβούμενοι τούς Φράγκους· καί πάλι ἐρωτῶντες αὐτούς εἰ ἐβασάνισαν
οἱ Φράγκοι τινά, εἰ μαστίγωσαν, εἰ εἰς φυλακήν ἔβαλον, οὐχί· ἀλλά πῶς; ἡ δεξιά
αὕτη ὑπέγραψεν, ἔλεγον, κοπήτω· ἡ γλῶττα ὁμολόγησεν, ἐκριζούσθω".
»Ὁ
δέ τῆς πολιτικῆς ἱστορίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως συγγραφεύς λέγει. “Ἐπανελθόντων
δέ ἀπό Ἰταλίας κατέλαβεν ὁ βασιλεύς τήν ἑαυτοῦ φιλτάτην γυναῖκα Μαρίαν τήν Καντακουζηνήν
οὐκ ἐν ζῶσιν, ἀλλά τελευτήσασαν πρό καιροῦ, καί οὕτως οὗτος μέν ἐν λύπῃ ἦν· οἱ
δέ ἐν τῇ πόλει κληρικοί, ἱερομόναχοι, ἱερεῖς, ἡγούμενοι, πνευματικοί καί οἱ
λοιποί οὐκ ἤθελον συλλειτουργῆσαι τοῖς ἐλθοῦσιν ἤ μνημονεῦσαι αὐτούς, ἀλλ’ ἐχωρίζοντο
αὐτῶν ὡς ἀσεβῶν εἰπεῖν. Πολλοί δέ παρῃτήσαντο καί τήν ἱερωσύνην, καί γέγονεν ἡ ἕνωσις
διαίρεσις”» (Ἡ ἱστορία τοῦ Σχίσματος, σελ. 183).
Οὕτως
ἐχόντων τῶν πραγμάτων, αὐτό τό ὁποῖον ἀναφέρετε διά τόν Ἰωσήφ τόν Βρυέννιο,
«διεφώνει μέν, ἀλλ’ ἐκοινώνει μετά τῶν Οἰκουμενιστῶν τῆς ἐποχῆς του», ποῦ ἀναφέρεται;
Ἄν μέν ἐκοινώνει, πρό τῆς ἑνώσεως τῆς Φλωρεντίας, μέ τούς ἑνωτικούς, οἱ ὁποῖοι
δέν ἐκήρυττον καμμία αἵρεσι, ἀλλά ἤθελαν διά στρατιωτικούς καί πολιτικούς
λόγους τήν ἕνωσι μέ τόν Πάπα, νομίζω ἐφέρθη μέ διάκρισι κοινωνῶν ἐκκλησιαστικῶς
μέ τούς ἁπλῶς ἑνωτικούς, διότι αὐτοί δέν διεκήρυττον καμιά αἵρεσιν δημοσίως, ἀλλά
μόνον διέβλεπον τόν τουρκικό κίνδυνο ἔξω τῆς Κων/πόλεως.
Ἄν
ὅμως, ὅπως κάποιοι ἰσχυρίζονται, ὅτι ὁ Βρυέννιος ἐκοινώνει ἐκκλησιαστικῶς μέ
τούς Λατινόφρονας ἑνωτικούς, αὐτούς δηλαδή, οἱ ὁποῖοι ἀπεδέχοντο τό
Filioque καί τά λοιπά, ἐδῶ πρέπει νά
προσκομισθοῦν τὰ ἀποδεικτικά στοιχεῖα. Διότι, ἄν ἀκολουθήσωμε τόν τρόπον
σκέψεώς των, θά ἀναγκασθοῦμε νὰ ἐκλάβουμε
τήν ἡμέρα ὡς νύκτα καί τήν νύκτα ὡς ἡμέρα. Ἐγώ, ἀπό τά στοιχεῖα τά ὁποῖα
συνέλεξα, θά παρουσιάσω ὁρισμένα γιά νά βεβαιωθῆτε ὅτι δέν ἔχουν ἔτσι τά
πράγματα ὅπως κάποιοι ἰσχυρίζονται.
Κατ’
ἀρχάς, ἀπό αὐτά τά ὁποῖα ἐδίδασκε καί διεκήρυττε ὁ Βρυέννιος, φαίνεται ὅτι δέν
εἶχε καμμία ἐπικοινωνία ἐκκλησιαστική μέ αἱρετικούς κατά τό φρόνημα. Ἔλεγε
χαρακτηριστικῶς: «Ὧν τό φρόνημα ἀποστρεφόμεθα, τούτων καί ἀπό τῆς κοινωνίας
προσήκει φεύγειν, τοῦ μεγάλου Βασιλείου φωνή» (Τά Εὑρεθέντα, Τόμ. Β΄, σελ. 25).
Μέ αὐτά δέ πού κάποιοι προσάπτουν στόν Βρυέννιο εἶναι, σά νά ἰσχυρίζονται ὅτι ἄλλα ἔλεγε καί ἄλλα ἔπραττε.
Ἔλεγε
ἐπίσης ὁ Ἰωσήφ: «...μεγάλη δέ ἀρετή τοῦ δικαίου, ὅταν ἔχῃ τούς τοῦ Θεοῦ ἐχθρούς,
ἐχθρούς· καί τούς αὐτοῦ φίλους, φίλους· ὥσπερ μεγάλη κακία ἁμαρτωλοῦ, ὅταν τούς
τοῦ Θεοῦ φίλους ἔχῃ ἐχθρούς, καί τούς ἐχθρούς αὐτοῦ φίλους» (Τόμος Β΄, σελ. 22).
Οἱ Λατινόφρονες λοιπόν τῆς ἐποχῆς τοῦ Βρυεννίου πατέρες, τί ἦταν, φίλοι ἤ ἐχθροί
τοῦ Χριστοῦ; Ἀπό αὐτή τήν ἀπάντησι θά κατανοήσωμε καί τήν ἐκκλησιαστική του
στάσι.
Πέραν τούτων, πῶς ἦταν δυνατόν ὁ
Βρυέννιος Ἰωσήφ νά διδάσκη τήν ἀποτείχισι ἀπό τούς Κυπρίους, οἱ ὁποῖοι διά τῆς
βίας εἶχαν δεχθῆ νά ἀναγνωρίσουν τόν Πάπα καί τούς Λατίνους Ἐπισκόπους τῆς
Κύπρου καί νά ἔχουν κάποια ἐκκλησιαστική ἐπικοινωνία μαζί των (συμπροσευχές
κλπ.), ὁ ἴδιος δέ, νά ἔχη πλήρη ἐκκλησιαστική κοινωνία μέ τούς Λατινόφρονες τῆς
Κων/πόλεως καί μάλιστα, χωρίς βία ἤ καταπίεσι; Δηλαδή οἱ Λατινόφρονες τῆς
Κων/πόλεως ἦσαν καλύτεροι, ἐξ ἀπόψεως ὀρθοδόξου πίστεως, ἀπό τούς δεινῶς
καταπιεζομένους Κυπρίους; Αὐτοί οἱ ὁποῖοι ἦσαν ἕτοιμοι νά ξεπουλήσουν τά πάντα ὡς
πρός τήν πίστι καί, μάλιστα, ἐπίστευαν στό Filioque καί στά λοιπά παπικά
δόγματα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἦταν ὀρθοδοξότεροι ἀπό τούς Κυπρίους τῆς ἰδίας ἐποχῆς,
ὥστε ὁ Ἰωσήφ νά ἔχη μετ’ αὐτῶν ἐκκλησιαστική ἐπικοινωνία; Ὅποιος ὑποστηρίζει
τέτοιες συγκεχυμένες θέσεις, τίς λέγει προκειμένου νά σύρη καί τούς Ἁγίους στήν
δυνητική ἑρμηνεία τοῦ Κανόνος.
Πρίν τελειώσω τήν ἀναφορά εἰς τόν
Βρυέννιο Ἰωσήφ, σᾶς προτρέπω, πατέρες,
νά μελετήσετε δύο ἀπό τίς πολλές ὁμιλίες του, οἱ ὁποῖες ἔχουν σχέσι μέ αὐτά πού
ἰσχυρίζεσθε, ἐπειδή εἶναι διαλέξεις ὄχι μέ Λατίνους, ἀλλά μέ Λατινόφρονες.
Ἡ πρώτη ἐπιγράφεται ὡς ἑξῆς:
«Διάλεξις Γ’ Περί τῆς τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐκπορεύσεως. Μετά τῶν ἐν
Κωνσταντινουπόλει λατινοφρόνων· ὧν τά ὀνόματα οὐ γέγραπται ὡς ἔτι ζώντων, καί
δυναμένων ἐφ’ οἷς φρονοῦσι μεταβαλέσθαι» (Τόμος Α΄ σελ. 379).
Εἰς αὐτήν λοιπόν τήν διάλεξιν ὁ Ἰωσήφ ὁμιλεῖ καί
συμπεριφέρεται πρός τούς Λατινόφρονες τῆς Κων/πόλεως, ὅπως ἀκριβῶς καί πρός
τούς Λατίνους. Δηλαδή τούς θεωρεῖ ὡς εὑρισκομένους σέ ἄλλο στρατόπεδο καί ὄχι εἰς
αὐτό τῶν Ὀρθοδόξων. Παραθέτω ἐπιγραμματικά ὁρισμένες ἐκφράσεις του διά νά
καταλάβετε τί ἐννοῶ: «ἡμεῖς δέ, Ρωμαῖοι, φημί, καί Λατῖνοι, τρία πρός τοῖς
χιλίοις ἔτη ὑπήρχομεν ἡνωμένοι· εἴκοσι δέ πρός τοῖς τετρακοσίοις ἐσμέν ἐσχισμένοι»
(σελ. 379)· «Ἄρατε τοίνυν ταύτην ἐκ
μέσου, καί δίχα πάσης ἀντιλογίας, καί πραγμάτων ἀμφιβολίας, καί χρονικῶν
περιόδων, καί φροντίδων καί μόχθων ἑνωθησόμεθα· τίς χρεία λόγων μακρῶν καί ἀνωφελῶν;»
(σελ. 380)· «Διά τοι τοῦτο, αὐτοί μέν ὀφείλετε τήν προσθήκην ταύτην ἐκ τοῦ
μέσου ποιῆσαι, ὅ καί δίκαιόν ἐστι, καί δυνατόν, καί ρᾶστον, καί συμφέρον, καί ἔνδοξον·
ἐπεί καί ὑμεῖς αὐτήν προσεθήκατε»· «Ὅ προσεθήκατε, εἶπον· ἐπεί οὔτε προσθήκην ἡμεῖς
αἰτοῦμεν γενέσθαι, οὔτε πάλιν ὑφαίρεσιν, ἀλλ’ εἰς τό πατροπαράδοτον ἐκεῖνο, ἐν ᾧ
χίλια ἔτη ἕν ἦμεν οἱ πάντες ἀποκατάστασιν» (σελ. 382) κλπ.
Ὁ
Ἰωσήφ λοιπόν, εἰς τόν διάλογο αὐτό ἀναφέρεται ὄχι σέ Λατινόφρονες, ἀλλά σέ
Λατίνους καί, βεβαίως, αὐτό σημαίνει ὅτι τούς ἀντιμετωπίζει ἐκκλησιαστικά, ὅπως
τούς Λατίνους. Τό ἴδιο συμβαίνει καί εἰς
τήν διάλεξι μέ τόν Λατινόφρονα Μάξιμο, ἡ ὁποία ἔγινε εἰς τήν Κρήτη. Ἄν τώρα ἐσεῖς,
πατέρες, μᾶς παρουσιάσετε στοιχεῖα, τά ὁποῖα
ἀποδεικνύουν τήν ἀλήθεια τῶν λόγων σας περί τοῦ Ἰωσήφ τοῦ Βρυεννίου, τότε θά
πεισθοῦμε ὅτι σωστά τοποθετεῖτε τήν στάσι τοῦ Βρυεννίου ἔναντι τῶν Οἰκουμενιστῶν
τῆς ἐποχῆς του.
Εἰς
τό τέλος τοῦ κεφαλαίου αὐτοῦ ἀναφέρετε, πατέρες, τά ἑξῆς: «Ὅλα αὐτά μαρτυροῦν ὅτι τόσο ὁ Ἰωσήφ,
ὅσο καί οἱ προγενέστεροι Πατέρες, γιά τούς ὁποίους ἔγινε λόγος παραπάνω, εἶχαν
τήν στοιχειώδη διάκριση νά καταλάβουν τήν διαφορά ἀνάμεσα στούς Λατίνους καί
στούς Λατινόφρονες, ἔτσι ὥστε ἀπό μέν τούς πρώτους νά ἀποτειχίζονται, ὄχι ὅμως
καί ἀπό τούς δευτέρους. Τήν ὁποία διάκριση, εὐχῆς ἔργον θά ἦταν, νά μπορέσουν
νά ἀντιληφθουν τόσο ὁ π. Εὐθύμιος ὅσο καί ἐκεῖνοι, πού τόν ἀκολουθοῦν. Καί ἄν
μή τί άλλο τουλάχιστον νά παύσουν νά κατηγοροῦν ὅσους σήμερα, μιμούμενοι τόν Ἰωσήφ
τόν Βρυέννιο, ἀγωνίζονται ἐναντίον τῶν αὐθαιρεσιῶν καί ἄλλων ἀπαραδέκτων ἐνεργειῶν
τῶν σημερινῶν Λατινοφρόνων-Οἰκουμενιστῶν, χωρίς νά κόβουν τό μνημόσυνό τους».
Νομίζω,
πατέρες, ὅτι μέ αὐτά πού ἰσχυρίζεσθε πρέπει πρωτίστως νά ἀποδείξετε ὅτι ὄντως
ταυτίζονται οἱ τότε Λατινόφρονες μέ τούς σημερινούς Οἰκουμενιστές. Νά ἀποδείξετε
δηλαδή, ὅτι οἱ τότε Λατινόφρονες ἀσκοῦσαν τήν θρησκευτική ἐξουσία, ὅπως σήμερα
οἱ Πατριάρχες καί οἱ Ἀρχιεπίσκοποι, νά ἀποδείξετε ὅτι ὡδήγησαν τότε οἱ
Λατινόφρονες τήν Ἐκκλησία σέ κάποιο Π.Σ.Ε., ὅπως σήμερα οἱ Οἰκουμενιστές, ὅτι
τότε οἱ Λατινόφρονες σύναπταν συμφωνίες μέ τούς αἱρετικούς, τούς ἀναγνώριζαν τά
μυστήρια, χωρίς αὐτοί νά μετανοήσουν καί ἐπιστρέψουν στήν Ὀρθοδοξία, ὅτι
προέβησαν σέ ἄρσι τῶν ἀναθεμάτων κλπ. γιά νά μήν ἀναφέρω ὅλον τόν σημερινό ἐκτροχιασμό
τῶν Οἰκουμενιστῶν. Ἄν δέν τά ἀποδείξετε αὐτά, ἔστω δευτερολογώντας, τότε θά ἀποδειχθῆ
περίτρανα ὅτι, ὅλα αὐτά πού ἰσχυρίζεσθε, εἶναι μία καλοστημένη ἀπάτη, γιά νά
δικαιοληγηθῆ ἡ συνοδοιπορία μέ τήν αἵρεσι καί ὁ ἐφησυχασμός τῶν Ἀντιοικουμενιστῶν.
Καί
μόνο, βεβαίως, τό ὅτι ἰσχυρίζεσθε ὅτι ὁ Οἰκουμενισμός εἶναι αἵρεσις, οἱ δέ Οἰκουμενιστές
σήμερα ἀσκοῦν τήν θρησκευτική ἐξουσία, ἀναιρεῖ τούς ἰσχυρισμούς σας, διότι τότε
οἱ Λατινόφρονες ἦσαν κυρίως οἱ πολιτικοί ἄρχοντες, οἱ ὁποῖοι προσπαθοῦσαν νά ἐπηρεάσουν
τήν θρησκευτική ἐξουσία, πολλές φορές δέ ἐπέβαλαν μαρτύρια στούς Ὀρθοδόξους.
Σήμερα
νομίζω, θά ταίριαζε μία ἄλλη παρομοίωσις, ἡ ὁποία ἀνταποκρίνεται πλήρως στήν
πραγματικότητα, ὅτι δηλαδή οἱ σημερινοί Ἀντιοικουμενιστές ὁμοιάζουν μέ τούς
τότε Λατινόφρονες, ἀλλά τούς μετά τήν ἕνωσι τῆς Λυών καί τῆς
Φλωρεντίας–Φερράρας, οἱ ὁποῖοι καί αὐτοί ἑνώθηκαν μέ τούς Λατίνους, ὅπως σήμερα
οἱ Ἀντιοικουμενιστές εἶναι ἑνωμένοι μέ τούς αἱρετικούς Οἰκουμενιστές καί ἔχουν
μαζί των πλήρη ἐκκλησιαστική ἐπικοινωνία, χωρίς μάλιστα νά ὑπάρχουν οἱ τότε
δυσκολίες πού ἀνάγκασαν τούς Λατινόφρονες νά ἑνωθοῦν μέ τούς Λατίνους.
Δυστυχῶς
ὅμως, πατέρες, ἐσεῖς ἐνῶ εἶστε ἑνωμένοι μέ τούς αἱρετικούς Οἰκουμενιστές,
θέλετε παραδόξως νά τοποθετῆτε τούς ἑαυτούς σας μεταξύ τῶν τότε Ὀρθοδόξων καί
νά παρουσιάζεσθε διάδοχοι καί ἀκόλουθοι τοῦ Ἰωσήφ τοῦ Βρυεννίου, τῶν Ἁγιορειτῶν
Ὁσιομαρτύρων καί τοῦ ἁγ. Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ. Βλέπετε, στήν προκειμένη
περίπτωσι, ἡ διακήρυξί σας, ὅτι ὁ Οἰκουμενισμός εἶναι αἵρεσις καί παναίρεσις,
δέν σᾶς βοηθᾶ, ἀλλά ἀπεναντίας σᾶς καθιστᾶ περισσότερο ὑπευθύνους καί ὑπόλογους
γιά τήν παθητική αὐτή στάσι σας. Διότι ἡ αἵρεσις δέν πολεμεῖται διά τῶν Ὁμολογιῶν πίστεως καί τοῦ
χαρτοπολέμου, ἀλλά μέ τήν ἐκκλησιαστική ἀπομάκρυνσι ἀπό τούς αἱρετικούς,
σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία ὅλων ἀνεξαιρέτως τῶν Ἁγίων.
Ἔτσι
λοιπόν, τά ἐν κατακλεῖδι γραφόμενά σας, «Καί ἄν μή τί άλλο τουλάχιστον νά
παύσουν νά κατηγοροῦν ὅσους σήμερα, μιμούμενοι τόν Ἰωσήφ τόν Βρυέννιο, ἀγωνίζονται
ἐναντίον τῶν αὐθαιρεσιῶν καί ἄλλων ἀπαραδέκτων ἐνεργειῶν τῶν σημερινῶν
Λατινοφρόνων-Οἰκουμενιστῶν, χωρίς νά κόβουν τό μνημόσυνό τους», εἶναι κατά τή
γνώμη μου τελείως ψευδῆ καί μόνον σέ κάποιο ὄνειρο ἤ σέ κάποια ἀρρωστημένη
φαντασία θά μποροῦσαν νά χωρέσουν. Ἀναμένομε ὅμως τήν δικαιολόγησι τῆς
παρομοιώσεως αὐτῆς πού ἐκάνατε, γιά νά κρίνωμε καί ἐμεῖς καί οἱ ἀναγνῶστες τῶν
γραφομένων μας, τό ποῦ εὑρίσκεται ἡ ἀλήθεια.
(Συνεχίζεται)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.