Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου
Τό Άγιο Πνεύμα πάντοτε υπήρχε και υπάρχει και θα υπάρχει, δεν έχει ούτε
αρχή ούτε τέλος, άλλ' είναι πάντοτε ενωμένο καί αριθμείται μαζί με τον Πατέρα
και τον Υιό. Διότι δεν θα άρμοζε ποτέ να ελλείπει ο Υιός από τον Πατέρα ή το
Πνεύμα από τον Υιό, επειδή θα ήταν σε μέγιστο βαθμό άδοξη η θεότητα, σαν από
μεταμέλεια ακριβώς να ήλθε σε συμπλήρωση για να γίνει τέλεια.
Το Άγιο Πνεύμα λοιπόν
πάντοτε και αιώνια μεταλαμβάνεται, δεν μεταλαμβάνει· οδηγεί στην τελείωση, δεν
τελειώνεται· παρέχει την πνευματική πλήρωση, δεν έχει ανάγκη πληρώσεως·
αγιάζει, δεν αγιάζεται· κάνει θεούς, δεν θεώνεται αυτό πρός Εαυτό, και προς
έκείνους με τους όποίους είναι ενωμένο· είναι πάντοτε το ίδιο και
απαράλλακτο-αόρατο, άχρονο, αχώρητο, αναλλοίωτο, υπεράνω από κάθε έννοια
ποιότητας, ποσότητας και μορφής, αψηλάφητο, κινούμενο αφ' Εαυτού, κινούμενο
συνεχώς, έχοντας αφ' Εαυτού εξουσία, έχοντας αφ' Εαυτού δύναμη, παντοδύναμο (αν
και ως προς την πρώτη αρχή, όπως ακριβώς όλα τα αναφερόμενα εις τον Μονογενή
Υιό, έτσι και του Πνεύματος ανάγεται εις τον Θεό Πατέρα). Είναι ζωή και
πρόξενος ζωής, το φώς και χορηγεί φως, αφ' Εαυτού αγαθό και πηγή αγαθότητας.
Πνεύμα ευθές, ηγεμονικό, κύριο, αποστέλλει, θέτει όρια, κάνει τους ανθρώπους
ναούς οίκους Του, οδηγεί, ενεργεί όπως θέλει, διανέμει χαρίσματα. Είναι Πνεύμα
υιοθεσίας, αληθείας, σοφίας, συνέσεως, γνώσεως, ευσέβειας, βουλής, δυνάμεως,
φόβου, όσων έχουν απαριθμηθεί. Διά του Αγίου Πνεύματος γνωρίζεται ο Πατήρ και
δοξάζεται ο Υιός, και από Αυτούς μόνο γνωρίζεται Αυτό, είναι δηλαδή τα τρία πρόσωπα
Εν, μία είναι η λατρεία καί η προσκύνηση, μία η δύναμη, η τελειότητα, ένας ο
αγιασμός. Και γιατί να μακρολογώ;
Όλα όσα έχει ο
Πατήρ, είναι του Υιού, εκτός από την αγεννησία.
Όλα όσα έχει ο Υιός,
είναι του Αγίου Πνεύματος, εκτός από την γέννηση.
Αυτά (τα
ιδιώματα) όσο μπορώ βέβαια να εκφρασθώ με τον λόγο μου, δεν ξεχωρίζουν ουσίες, αλλ'
ορίζουν την μία και ενιαία ουσία της θεότητας.
Από το βιβλίο«Μιλάει ο Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος (Αποστ.Διακονία)