Αντίθετη με τους ύμνους της σημερινής εορτής η βιοτή των Ποιμένων!

Οἱ Ἅγιοι «τὰς ψυχοβλαβεῖς γλωσσαλγίας αἱρετικῶν διήλεγξαν»· «ἐξέτεμον κακοδοξίας,  αἱρετικῶν»· «ἀπεδίωκον τοὺς νοητοὺς λύκους», «ὡς ἱστὸν ἀράχνης διέλυαν Νεστορίου» καὶ Ἀρείου «κακόνοιαν ἤλεγξαν, καθεῖλον ὀφρύν, ἀκαθέκτων αἱρέσεων»· «πλάνην ἐξώρισαν Ἀρείου τὴν ἄθεον».

Οἱ Ἅγιοι, λοιπόν, ὡς «ποιμένες ἀληθινοὶ τὴν Ἐκκλησίαν κύκλῳ ἐτείχισαν», νικοῦσαν «ὀλεθρίους αἱρέσεις», διατράνωναν ἀναντιρρήτως, τὴν Ὀρθόδοξον πίστιν», «τὴν Ποίμνην» τους «ἀσεβείας διέσωζαν κακοδόξων, ἐκτρέποντες αἱρετικῶν μηχανήματα (καὶ δὲν βοηθοῦσαν, ὅπως οἱ σύγχρονοι Ποιμένες μὲ τὴν ἀνοχή-σιωπή τους τοὺς αἱρετικοὺς στὴν ἐξάπλωση τῆς αἱρέσεως), καὶ «θεοφθόγγοις διδάγμασι τὴν Χριστοῦ Ἐκκλησίαν ὑπεστήριξαν», γι’ αὐτὸ καὶ ἦσαν «ὀρθοδοξίας προϊστάμενοι»!

Αὐτὸ τὸ στήριγμα, ποιός Ἐπίσκοπος δίδει σήμερα στοὺς πιστούς; Διότι μὲ τὴν αἵρεση, ἡ Ἐκκλησία, οἱ πιστοί, δηλ., παραπαίουν, κρημνίζονται, ἀλλοιώνεται ἡ πίστη τους ἡ σωτήριος καὶ χρειάζονται βοήθεια καὶ στήριγμα.

Γι’ αὐτὴ τὴ δράση τους «πολλοὺς «διωγμοὺς καὶ κινδύνους ὑπέμειναν».

Καὶ ἐδῶ εἶναι τὸ μυστικὸ τῆς ἀποτυχίας τῶν συγχρόνων Ἐπισκόπων: Δὲν θέλουν νὰ διωχθοῦν!  

Οἱ σύγχρονοι ποιμένες, λοιπόν, καὶ Ἐπίσκοποι (θλιβερὴ καὶ τραγικὴ ἡ διαπίστωση) κάνουν τὰ ἀντίθετα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ ψάλλονται στὶς ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες στὶς ὁποῖες προΐστανται. Ὡσὰν νὰ μὴ εἶναι καὶ οἱ ἴδιοι παρόντες σ’ αὐτές, ὥστε νὰ ἀκούουν τὰ ψαλλόμενα, ὡσὰν νὰ ἀνήκουν ὅσα ψάλλονται στὶς ἐκκλησίες μας σὲ ἄλλες ἐποχές, σὲ ἄλλους λαούς.

Τιμοῦν, ὑμνοῦν καὶ προβάλλουν τοὺς ἀγῶνες τῶν Ἁγίων ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν (εἰδικὰ τῶν, κατὰ  μῆνα Ἰανουάριο, Ἁγίων Ἐπισκόπων καὶ Πατριαρχῶν). Ἀπὸ κεῖ καὶ πέρα, ὅμως, ἡ ἀπόλυτη ἀντιστροφή!

Οἱ σύγχρονοι Ἐπίσκοποι, δηλαδή, ὄχι μόνο δὲν ἀγωνίζονται ἐναντίον τῶν παναιρετικῶν Οἰκουμενιστῶν, ἀλλά, α) δὲν ἐνημερώνουν τοὺς πιστοὺς γιὰ τὴν παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, β) ἀποτρέπουν τοὺς πιστοὺς νὰ ἐφαρμόσουν τὴν διδασκαλία τῶν Ἁγίων περὶ ἀπομακρύνσεως ἀπὸ τοὺς αἱρετικούς, γ) οἱ ἴδιοι δέ, ὑποδέχονται -πλήρη ἀνακολουθία τῆς διδασκαλίας τῶν Ἁγίων- μὲ ὕμνους καὶ ᾠδὲς «πνευματικές» τοὺς αἱρεσιάρχες τῶν ἡμερῶν μας, βεβηλώνοντας ἔτσι καὶ τοὺς ὕμνους, ἀφοῦ οἱ ὕμνοι αὐτοὶ ἁρμόζουν στὸ Σωτῆρα Χριστό. Ὁ Πατριάρχης π.χ. καὶ ἡ παρέα του, ὑποδέχτηκαν τὸν Πάπα Βενέδικτο μὲ τὸν ὕμνο: «Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου»! Μὲ τὸν ἴδιο ὕμνο ὑποδέχτηκαν καὶ οἱ ΒορειοΕλλαδίτες Ἐπίσκοποι καὶ ποιμένες, τὸν Πατριάρχη Βαρθολομαῖο τὴν προηγούμενη χρονιά.

Παρουσιάζουμε κάποιους ὕμνους-τροπάρια τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀπὸ τὴν σημερινὴ ἑορτὴ τῶν Ἁγίων Ἀθανασίου καὶ Κυρίλλου. Εἶναι οἱ δύο Ἅγιοι ποὺ πολέμησαν τὸν Ἀρειανισμὸ καὶ τὸν Νεστοριανισμό, αἱρέσεις ἐκείνης τῆς ἐποχῆς, ὑποδεέστερες ἀπὸ τὴν αἵρεση τῆς ἐποχῆς μας, τὸν Οἰκουμενισμό, διότι ὁ Οἰκουμενισμὸς καταλύει τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἀναμειγνύοντάς την καὶ μὲ τὶς ἄλλες αἱρέσεις καὶ μὲ τὶς θρησκεῖες!

Αὐτὲς οἱ θέσεις δὲν εἶναι δικές μας. Μᾶς τὶς ἔχουν διδάξει πολλοὶ ἅγιοι ἄνδρες τῆς ἐποχῆς μας καὶ θεολόγοι, μὲ πρῶτο τὸν ἅγιο Ἰουστῖνο Πόποβιτς, τὸν π. Ἀθανάσιο Μυτιληναῖο, τὸν π. Σπυρίδωνα Μπιλάλη, τὸν ἀείμνηστο καθηγητὴ Ἀνδρέα Θεοδώρου, τὸν ἀείμνηστο ἐπίσκοπο Αὐγουστῖνο Καντιώτη, τὸν καθηγητὴ Πατρολογίας π. Θεόδωρο Ζήση, τὸν καθηγητὴ Δογματικῆς Δημήτριο Τσελεγγίδη κ.λπ. Ὁ Οἰκουμενισμὸς γιὰ ὅλους αὐτούς, εἶναι αἵρεση χειρότερη ἀπὸ τὸν Ἀρειανισμὸ καὶ τὸν Νεστοριανισμό, αἵρεση τῶν ἐσχάτων καί, ἄρα, Παναίρεση. Εἶναι σημαντικὸ νὰ σημειώσουμε ὅτι, τὴ θέση ὅτι ὁ Οἰκουμενισμὸς εἶναι αἵρεση, τὸ παραδέχτηκε ἀκόμα καὶ ὁ Οἰκουμενιστὴς Ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος (ὑποκριτικὰ καὶ διπλωματικά, ἢ ἐν ἐπιγνώσει, Κύριος οἶδε)· εἶπε: «ὁ Οικουμενισμὸς εἶναι αἵρεση, περὶ τούτου οὐδεμία ἀμφιβολία ὑπάρχει»!

Καὶ οἱ μὲν Ἐπίσκοποι ποὺ δὲν δέχονται ὅτι εἶναι αἵρεση (ὅπως ὁ Δημητριάδος, ὁ Μεσσηνίας, ὁ Καλαβρύτων, ὁ Σύρου) ἀνήκουν σ’ αὐτή· τὸ μεγάλο πρόβλημα εἶναι οἱ ἄλλοι Ἐπίσκοποι, οἱ θεωρούμενοι εὐσεβεῖς καὶ «καλοί»· αὐτοὶ τὶ κάνουν;

 Ἐφόσον, λοιπόν, εἶναι ἡ χειρότερη καί, μάλιστα, ἐκτιμᾶται ὅτι εἶναι ἐσχατολογικὴ αἵρεση, σημαίνει ὅτι ἐπηρεάζει τοὺς πιστούς, τοὺς ὁδηγεῖ στὴν ἀπώλεια (ὅπως ὅλες οἱ αἱρέσεις) γι’  αὐτὸ πρέπει νὰ ἔχει ἀνάλογη ἀντιμετώπιση μὲ τὶς μεγάλες αἱρέσεις, ὅπως ὁ Ἀρειανισμός ποὺ πολέμησε ὁ Μ. Ἀθανάσιος, ἀσχέτως ἂν ἀκόμα δὲν ἔχει καταδικασθεῖ.

Εἶναι ὁλοφάνερο καὶ αὐτονόητο, ὅτι μία αἵρεση δὲν ἐπηρεάζει τοὺς πιστοὺς ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ καταδικάζεται, ἀλλ’ ἀφ’ ἧς στιγμῆς ὑπάρχει. Περισσότερο μάλιστα μᾶς ἐπηρεάζει πρὶν καταδικασθεῖ, γιατὶ τότε οἱ φορεῖς της, ἐκλαμβάνονται ὡς Ὀρθόδοξοι ἀπὸ τὸ λαό. Γιὰ τοῦτο ὀφείλουν οἱ ὀρθοδοξοῦντες Ἐπίσκοποι, ποιμένες καὶ ὅσοι λαϊκοὶ γνωρίσουν καὶ μποροῦν, νὰ καταδεικνύουν καὶ νὰ καταπολεμοῦν τὴν αἵρεση. Παραδείγματα ἄφθαστα μέν, ἀλλὰ καθοδηγητικὰ οἱ σήμερον ἑορταζόμενοι Ἅγιοι.

Ἂς ἐξετάσουμε κι ἂς συγκρίνουμε, τί ἔκαναν οἱ σήμερα ἑορταζόμενοι Ἐπίσκοποι καὶ Ἅγιοι Ἀθανάσιος καὶ Κύριλλος, καὶ τί κάνουν οἱ σύγχρονοι Ἐπίσκοποι, καὶ κατόπιν, ἂς πράξουμε τὸ καθῆκον μας:

Ἂς ἀπαιτήσουμε ἐπιτακτικὰ ἀπὸ τοὺς Ἐπισκόπους μας, νὰ μιμηθοῦν τοὺς Ἁγίους. Εἶναι γιὰ μᾶς εὐθύνη, καθῆκον,  θέμα σωτηρίας. Εἶναι τὸ ἐλάχιστο ποὺ ἀπαιτεῖται νὰ κάνουμε.

Νὰ ἐρωτήσουμε τοὺς Ἐπισκόπους καὶ Ποιμένες νὰ μᾶς ποῦν, γιατὶ μένουν ἀπαθεῖς στὴν ἐπέκταση τῆς αἱρέσεως, γιατί δὲν μᾶς ἐνημερώνουν, ποιοί εἶναι οἱ αἱρετικοί; Γιατί δὲν πολεμοῦν τὴν παναίρεση; Γιατί ἀσχολοῦνται μόνο μὲ κάποιες μικρο-αἱρέσεις; Μήπως γιατὶ ἐκεῖ δὲν ὑπάρχει κόστος, θυσία; Τί φοβοῦνται;

Διαβάζουμε ἀπὸ τὸν Ἑσπερινὸ καὶ τὸν Ὄρθρο τῆς Ἑορτῆς τῶν Ἁγίων καὶ ἐπισημαίνουμε μὲ μπλὲ χρῶμα, αὐτὰ ποὺ ἔκαναν οἱ Ἅγιοι καὶ δὲν κάνουν οἱ «διάδοχοί» τους:

«Ὀλεθρίους αἱρέσεις, Πάτερ ἐθριάμβευσας λόγοις καὶ γράμμασι, τὴν ποικίλην πλάνην, ἐξορίζων σοφαῖς ἀποδείξεσιν, ἐκ τῆς οἰκουμένης, διατρανῶν ἀναντιρρήτως, τὴν Ὀρθόδοξον πίστιν μακάριε».

«Ὀρθοδοξίας φυτεύσας τὰ δόγματα, κακοδοξίας ἀκάνθας ἐξέτεμες, πληθύνας τὸν σπόρον τῆς πίστεως,... αἱρετικῶν τὰς ψυχοβλαβεῖς, πάσας γλωσσαλγίας, οἷά τις πέλυξ ἐξέτεμες, προρρίζους, ὡς ἀκάνθας, καὶ τὸν σπόρον τοῦ λόγου, ἐπαρδεύων σοφῶς ἐγεώργησας».

 «Διωγμοὺς ἐκαρτέρησας, καὶ κινδύνους ὑπέμεινας, θεορρῆμον Ὅσιε Ἀθανάσιε, ἕως τὴν πλάνην ἐξώρισας, Ἀρείου τὴν ἄθεον· καὶ ὡς ποιμὴν ἀληθινός, τὴν Ποίμνην τῆς αὐτοῦ, ἀσεβείας διέσωσας· Χαίροις σοφὲ Ἀθανάσιε, ὁ τὸν ληρώδη Ἄρειον, καθάπερ λύκον ἐκσφενδονήσας τῆς ποίμνης τοῦ Χριστοῦ, τῇ ἐλαστικῇ σφενδόνῃ τῶν θεοσόφων δογμάτων σου. Διὰ τοῦτο, συνελθόντες σε τιμῶμεν, μελῳδικῶς ἀγαλλόμενοι».

«Τοῖς πυρίνοις σου δόγμασι, τῶν αἱρέσεων ἅπασα, φρυγανώδης φλέγεται ὕλη Πάνσοφε Κύριλλε, τῶν κακοδόξων, ἐκτρέπων μηχανήματα».

«Τῆς Χριστοῦ ἀπεδίωξας, νοητοὺς λύκους Κύριλλε, Ἐκκλησίας σκίμπωνι τῶν δογμάτων σου· καὶ ταύτην κύκλῳ ἐτείχισας, λόγων ὀχυρώμασι, παραστήσας τῷ Χριστῷ, ἀσινῆ καὶ ἀλώβητον, ὃν ἱκέτευε, ἐκ φθορᾶς καὶ κινδύνων λυτρωθῆναι, τοὺς ἐν πίστει ἐκτελοῦντας, τὴν ἀεισέβαστον μνήμην σου».

 «Ὡς ζήλου καὶ παρρησίας ἔμπλεως, Κύριλλε ἔνδοξε, τὰς θεομάχους πάσας ἀψευδῶς, γλωσσαλγίας διήλεγξας, τῶν δυσσεβῶν αἱρέσεων, ὀρθοδοξίας προϊστάμενος».

«...τὰς μηχανὰς τοῦ σκολιοῦ δράκοντος, γνώμῃ στερρὰ Κύριλλε, ὡς ἱστὸν ἀράχνης διέλυσας, τὴν Νεστορίου κακόνοιαν ἤλεγξας, καὶ Θεοτόκον κυρίως ἐτράνωσας...».

«Ἀθανάσιον ὕμνοις, καὶ Κύριλλον ὁμοῦ ἐπαινέσωμεν πάντες, τοὺς θείους θεράποντας, καὶ προμάχους τῆς πίστεως, τοὺς τοῖς βάθεσι, τῶν εὐσεβῶν νοημάτων, στρατὸν ἔκφρονα, αἱρετικῶν ἀπειθούντων, ἀξίως βυθίσαντας.

Καὶ πρὸς τοὺς δύο μαζί, ψάλλουμε:

«Χαίροις Ἱεραρχῶν ἡ Δυάς, τῆς Ἐκκλησίας τὰ μεγάλα προπύργια, οἱ στῦλοι τῆς εὐσεβείας, ὁ τῶν πιστῶν ἑδρασμός, τῶν αἱρετιζόντων ἡ κατάπτωσις. Χριστοῦ οἱ ποιμάναντες, τὸν λαὸν θείοις δόγμασι...».

«Ἔργοις λάμψαντες Ὀρθοδοξίας, πᾶσαν σβέσαντες κακοδοξίαν, νικηταὶ τροπαιοφόροι γεγόνατε...».

«Δεῦτε φιλέορτοι πάντες πανηγυρίσωμεν, τὴν μνήμην τῶν ἐνδόξων, Διδασκάλων τιμῶντες, ἐν Πνεύματι γὰρ θείῳ καθεῖλον ὀφρύν, ἀκαθέκτων αἱρέσεων, καὶ θεοφθόγγοις διδάγμασι τὴν Χριστοῦ, Ἐκκλησίαν ὑπεστήριξαν».

(Αὐτὸ τὸ στήριγμα, ποιός Ἐπίσκοπος δίδει σήμερα στοὺς πιστούς; Διότι μὲ τὴν αἵρεση, ἡ Ἐκκλησία, οἱ πιστοί, δηλ., παραπαίουν, κρημνίζονται, ἀλλοιώνεται ἡ πίστη τους ἡ σωτήριος).

Δεῦτε τῶν πιστῶν ἡ ὁμήγυρις, ᾄσμασιν ἐγκωμίων στέψωμεν, τὴν ἀεισέβαστον δυάδα τῶν Διδασκάλων ἡμῶν, οὗτοι γὰρ πάντα ζόφον κακίστης αἱρέσεως, πᾶσαν ἀπάτην τῶν δυσμενῶν, νεανικῶς καθελόντες, τῇ ἀηττήτῳ τοῦ Πνεύματος ἰσχύϊ, τὸν κόσμον κατηύγασαν, θεογνωσίας ἐλλάμψεσι».

Ταῖς ἱκεσίαις τῶν θείων Ἱεραρχῶν σου Χριστέ, ἐπίσκεψαι ἐξ ὕψους, ἐκλογάδα σου ποίμνην, ἐν μέσῳ νεμομένην λύκων δεινῶν, ὧν τὰ θράση κατάβαλε, οὗ γὰρ ἐπαύσατο ἔτι καὶ νῦν ἰδού, τῶν αἱρέσεων τὰ σκάνδαλα.

Μεγάλου Ἀθανασίου, 18 Ἰανουαρίου

Ο ΜΕΓΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

(ἀγῶνες καὶ περιπέτειες γιὰ τὴν ἀκρίβεια τῆς Ὀρθοδοξίας)

ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ

 

ΝΑ τοῦ πλέξουμε ἐγκώμια; Εἴμεθα πολὺ μικροί. Ἐκεῖνος εἶνε γίγαντας καὶ τὸ ὕψος του προκαλεῖ δέος. Ὅποιος διαβάζει τὸ βίο του αἰσθάνεται ρῖγος και ἴλιγγο μπροστὰ στὴ φυσιογνωμία του. Ἐν τούτοις θὰ ψελλίσουμε κ᾿ ἐμεῖς λίγες λέξεις πρὸς τιμήν του.

ΓΙΑΤΙ ΟΝΟΜΑΣΘΗ ΜΕΓΑΣ;

Ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος ὠνομάσθη μέγας ὄχι για τοὺς ἴδιους λόγους ποὺ ὀνομάζονται τὰ κοσμικὰ πρόσωπα. Ὁ τίτλος αὐτὸς ἀπεδόθη καὶ σ᾿ ἄλλα πρόσωπα στὴν παγκόσμιον ἱστορίαν. Ὅπως ἐπὶ παραδείγματι μέγας ὠνομάσθη ὁ Ἀλέξανδρος ὁ βασιλεὺς τῆς Μακεδονίας, ποὺ ξεκίνησε ἀπὸ ᾿δῶ ἀπὸ τὴ Μακεδονία, πέρασε τὸν Ἑλλήσποντο, ἔφτασε μέχρι τὴ Μικρὰ Ἀσία καὶ τὸν Γάγγη ποταμό, καὶ συνέτριψε στὸ πέρασμά του λαοὺς καὶ ἔθνη καὶ ἵδρυσε τὴν αὐτοκρατορία του. Μεγάλοι ἐπίσης ὠνομάζονται καὶ ἄλλοι; ὁ Μέγας Ναπολέων, ὁ Μέγας…, στρατηγοὶ ἔνδοξοι καὶ αὐτοκράτορες. Αὐτοὶ ὅλοι εἶχαν στὴν διάθεσίν τους λεγεῶνας καὶ φάλαγγας, εἶχαν στρατούς, καὶ διὰ τῆς βίας ὑπέταξαν τὰ ἔθνη. Τοὺς ὠνόμασε μεγάλους ἡ ἱστορία. Ἀλλ᾿ ἂν ἀφαιρέσῃς τὰ στέμματα καὶ τὶς κορῶνες ποὺ φορᾶνε, ἂν ἀφαιρέσῃς τὰ σπαθιὰ καὶ τὰ στρατεύματα ποὺ εἶχαν, τί μένει ἀπ᾿ αὐτοὺς τοὺς μεγάλους; Θὰ μείνουν σὰν κοκόρια ποὺ τὰ μάδησες.  Ἔξω ἀπὸ τ᾿ ἀξιώματα, ἔξω ἀπὸ τὰ σπαθιά, ἔξω ἀπὸ τὴν βία, δὲν μένει τίποτε ἄλλο… Ἂν διαβάσῃς τὸν βίο τους, θὰ δῇς, ὅτι ἔχουν σκιὰς καὶ ἐλαττώματα καὶ πάθη φοβερά. Εἶνε μεγάλοι λόγῳ δυνάμεως καὶ ἰσχύος, ἀλλ᾿ ὄχι λόγῳ ἀρετῆς καὶ ἀξίας πνευματικῆς.
Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος γιατί ὠνομάσθη μέγας; Ὠνομάσθη μέγας ὄχι στὴν γλῶσσα τὴν κοσμική, ἀλλὰ στὴν γλῶσσα τὴν θρησκευτικὴ καὶ ἠθικήν.
Ἔχει καὶ ἡ Ἐκκλησία τοὺς μεγάλους της, ὅπως εἶνε ἐπὶ παραδείγματι ὁ Μέγας Βασίλειος, ὁ Μέγας Ἀντώνιος, ὁ Μέγας Γρηγόριος ὁ θαυματουργός. Οἱ ἅγιοι αὐτοὶ διακρίθηκαν, ὁ ἕνας ἐξ αὐτῶν γιὰ τὴν μεγάλη του φιλανθρωπικὴ δρᾶσι, ὁ ἄλλος διὰ τοὺς σκληροὺς ἀγῶνας του ἐναντίον τοῦ δαίμονος εἰς τὴν ἔρημον, καὶ ὁ τρίτος γιὰ τὰ θαύματα ποὺ ἔκανε.
Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος δὲν ἔκτισε γηροκομειὰ καὶ φιλανθρωπικὰ ἰδρύματα. Δὲν τοῦ ἔμεινε καιρός. Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος δὲν ἔμεινε στὴν ἔρημο, ὅπως ὁ Μέγας Ἀντώνιος. Ὅλα τὰ χρόνια τῆς ζωῆς του τὰ ἔζησε μέσα στὴν κοινωνία· μέσα στὸν κόσμο ἔζησε ὁ Μέγας Ἀθανάσιος. Συνεπῶς δὲν μποροῦμε νὰ ποῦμε, ὅτι ἔχει ἀγῶνας, ὅπως ὁ Μέγας Ἀντώνιος, ἐναντίον τοῦ δαίμονος ποὺ ἦταν στὴν ἔρημο. Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος δὲν ἔκανε θαύματα. Δὲν βλέπουμε οὔτε ἕνα θαῦμα στὸν βίον του.
Ἑπομένως ὁ Μέγας Ἀθανάσιος δὲν ἔκτισε γηροκομειά, δὲν ἔκτισε φιλανθρωπικὰ ἱδρύματα, δὲν πάλεψε στὰς ἐρήμους μὲ τὸν δαίμονα, δὲν ἔκανε θαύματα· ἦταν ὅμως ἅγιος μεγάλης ὁλκῆς. Ἔκανε ἕνα θαῦμα, τὸ μεγαλύτερο θαῦμα, πάνω στὸ ὁποῖο στηρίζεται ὁλόκληρος ἡ Ἐκκλησία.
Ὅλα τὰ θαύματα ποὺ κάνουν οἱ ἅγιοι, τὰ κάνουν ἐν ὀνόματι Ἰησοῦ τοῦ Ναζωραίου, τοῦ Σωτῆρος καὶ Θεοῦ ἡμῶν. Καὶ ὁ Μέγας Ἁθανάσιος ἐπολέμησε γιὰ τὴν ὀρθόδοξον πίστι. Καὶ συνεπῶς, τὸ θαῦμα ποὺ βλέπουμε στὸν βίο τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου, ὅταν ἕνας καὶ μόνος ἠγωνίσθη γιὰ νὰ κρατήσῃ τὴν ὀρθόδοξον πίστιν, εἶνε τὸ ἀνώτερο ὅλων τῶν θαυμάτων, καὶ