Ἀδαμάντιος Τσακίρογλου
Ὅ,τι καὶ νὰ πεῖ κανεὶς γιὰ τὸ ἔπος τῆς Ἀλβανίας
εἶναι λίγο, ἐλάχιστο. Τίποτα δὲν μπορεῖ νὰ φθάσει τὸ ὕψος τῶν τιτάνων προγόνων
μας, τῆς τότε πράγματι φτωχῆς ἀλλὰ καὶ πράγματι ἔντιμης Ἑλλάδος. Ἔντιμης, διότι
παρὰ τὸν διχασμὸ καὶ τὴν φτώχεια ποὺ ἐπικρατοῦσε, παρὰ τὶς ἀπειλὲς ἔξωθεν καὶ τὸ
μικρό της μέγεθος, παρὰ τὸν χαμένο πόλεμο τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, μόλις 18 χρόνια
πρίν, στάθηκε στὸ ὕψος ποὺ ἐπιβάλλει ἡ ἱστορία σὲ λαοὺς ποὺ γεμίζουν τὰ βιβλία
της μὲ ἀμέτρητες σελίδες.
Αὐτὸ ὅμως ποὺ μπορεῖ σήμερα νὰ ἐπισημανθεῖ εἶναι τὸ ἑξῆς:
Ἀποτελεῖ ὑψίστη ὕβριν γιὰ τοὺς ἀγῶνες καὶ τὴν μνήμη τῶν ἡρώων προγόνων μας, ὅταν
ἑορτάζουμε τὰ κατορθώματα καὶ τὴν στάση τους ἀλλὰ δὲν τοὺς μιμούμαστε.
Ὅ,τι καὶ νὰ διαβάσει κανεὶς ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ἐκείνη θὰ
διακρίνει τὸν διαποτισμὸ τῶν λόγων μὲ τὴν ὀρθόδοξη πνευματικότητα, τὰ ὑψηλὰ ἰδεώδη,
τὴν ἠθική, τὴν ἀγωνιστικότητα, τὴν συνέπεια, τὴν γενναιότητα καὶ τὴν αὐτοθυσία.
Στοιχεῖα ποὺ σήμερα ἀντικαταστάθηκαν ἀπὸ τὴν κουτοπονηριά, τὸν ὠχαδελφισμό, τὴν
ψευδοκουλτούρα, τὴν ἀνηθικότητα, τὴν παθητικότητα καὶ τὴν δειλία, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀπιστία.
Αὐτοὶ ὑπερασπίζονταν, ἐμεῖς ξεπουλᾶμε.
Ἀρκεῖ νὰ ξαναδιαβάσουμε δύο τρία ἀποσπάσματα ἀπὸ τὰ
μηνύματα ποὺ ἔστειλαν ὁ ἐκκλησιαστικὸς καὶ πνευματικός/λογοτεχνικὸς κόσμος τῆς ἐποχῆς
ἐκείνης γιὰ νὰ διαπιστώσουμε τὴν ἔνδοια ἀντιστοίχων σημερινῶν ἀντιπροσώπων του ἀλλὰ
καὶ τὴν δική μας καὶ νὰ κλάψουμε, νὰ κλάψουμε πικρὰ γιὰ τὴν κατάντια μας:
Μήνυμα Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσάνθου:
«Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά
Η Α.Μ. ο Βασιλεύς και ο
πρόεδρος της εθνικής ημών κυβερνήσεως καλούν ημάς πάντας ίνα αποδυθώμεν εις
Άγιον υπέρ Πίστεως και Πατρίδος αμυντικόν αγώνα.
Η Εκκλησία ευλογεί τα όπλα τα
ιερά και πέποιθεν ότι τα τέκνα της Πατρίδος ευπειθή εις το κέλευσμα Αυτής και
του Θεού θα σπεύσουν εν μιά ψυχή και καρδιά ν΄ αγωνισθούν υπέρ βωμών και εστιών
και της Ελευθερίας και τιμής και θα συνεχίσουν ούτω την απ΄ αιώνων πολλών
αδιάκοπον σειράν των τιμίων και ενδόξων αγώνων και θα προτιμήσουν τον ωραίον
θάνατον από την άσχημον ζωήν της δουλείας.
Και μη φοβούμεθα από των αποκτεινόντων το σώμα, την δε
ψυχήν μη δυναμένων αποκτείναι, ας φοβούμεθα δε μάλλον τον δυνάμενον και ψυχή
και σώμα απωλέσαι.
Επιρρίψωμεν επί Κύριον την μέριμναν ημών και Αυτός θα
είναι βοηθός και αντιλήπτωρ εν τη αμύνη κατά της αδίκου επιθέσεως των εχθρών.
Ούτοι εν άρμασι και ούτοι εν ίπποις, ημείς δε εν ονόματι Κυρίου του Θεού και εν
τη γενναιότητι και ανδρεία μεγαλυνθησόμεθα.
Η χάρις του Κυρίου ημών Ιησού
Χριστού και η αγάπη του Θεού και Πατρός εί μετά πάντων ημών.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χρύσανθος».
Καὶ ὅταν τοῦ ζήτησαν νὰ ψάλει δοξολογία γιὰ τὴν εἴσοδο τῶν
Γερμανῶν στὴν Ἀθήνα ἀπάντησε:
«Δοξολογία
δεν έχει θέσιν επί τη υποδουλώσει της Πατρίδος μας. Η ώρα της Δοξολογίας θα
είναι άλλη» (ἀπὸ τὸ ἄρθρο: Xρύσανθος Φιλιππίδης: Ο τελευταίος Αργοναύτης του Αρχιμ. Ιωακείμ Οικονομίκου,
Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου Ιεράς Μητροπόλεως Κίτρους).
Γι’αὐτὴν του τὴν στάση τὸν ἔπαψαν ἀπὸ Ἀρχιεπίσκοπο.
Καὶ ὁ Ὀδυσσέας Ἐλύτης, ὑπηρετώντας στὸ μέτωπο ὡς ἔφεδρος ἀνθυπολοχαγός, ἔγραψε στὸ ποίημα του ποὺ δημοσιεύθηκε τὸ 1945 «Ἄσμα ἡρωικὸ
καὶ πένθιμο γιὰ τὸν χαμένο ἀνθυπολοχαγὸ τῆς Ἀλβανίας» μεταξὺ ἄλλων:
«Τώρα χτυπάει πιο γρήγορα τ’ όνειρο
μες στο αίμα
Tου κόσμου η πιο σωστή στιγμή
σημαίνει:
Ελευθερία
Έλληνες μες στα σκοτεινά δείχνουν το
δρόμο:
EΛEYΘEPIA
Για σένα θα δακρύσει από χαρά ο ήλιος
Στεριές ιριδοχτυπημένες πέφτουν στά
νερά
Kαράβια μ’ ανοιχτά πανιά πλέουν μες
στους λειμώνες
Tα πιο αθώα κορίτσια
Tρέχουν γυμνά στα μάτια των αντρών
Kι η σεμνότης φωνάζει πίσω από το
φράχτη
Παιδιά! δεν είναι άλλη γη ωραιότερη…
Του κόσμου η πιο σωστή στιγμή
σημαίνει!
Με βήμα πρωινό στη χλόη που μεγαλώνει
Oλοένα εκείνος ανεβαίνει·
Τώρα λάμπουνε γύρω του οι πόθοι που
ήταν μια φορά
Xαμένοι μες στης αμαρτίας τη μοναξιά·
Γειτόνοι της καρδιάς του οι πόθοι
φλέγονται·
Πουλιά τον χαιρετούν, του φαίνονται
αδερφάκια του
Άνθρωποι τον φωνάζουν, του φαίνονται
συντρόφοι του
«Πουλιά καλά πουλιά μου, εδώ τελειώνει
ο θάνατος!»
«Σύντροφοι σύντροφοι καλοί μου, εδώ η
ζωή αρχίζει!»
Αγιάζι ουράνιας ομορφιάς γυαλίζει στα
μαλλιά του
Μακριά χτυπούν καμπάνες από κρύσταλλο
Αύριο, αύριο, αύριο: το Πάσχα του Θεού!»