ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕΤΑ ΠΡΩΤΕΙΟΜΑΝΟΥΣ
Γράφει ο Γεώργιος Καραλής
Πρωτειομανής: Επειδή
πέρασε αρκετός καιρός από τον τελευταίο μας διάλογο για τον
Σεβασμιώτατο Περγάμου θα προτιμούσα να συνεχίσουμε με αυτόν από την
στιγμή που θεωρείται ο μεγαλύτερος μεταπατερικός θεολόγος και πολλοί
θεολόγοι στην ανατολή και στην δύση ασχολούνται με τα γραπτά του και
προσπαθούν να καταλάβουν τον τρόπο της σκέψεώς του. Βέβαια θα πρέπει να
ξέρουμε ότι η εξέταση του έργου του Σεβασμιωτάτου Περγάμου είναι μία
εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση, ιδιαίτερα όταν υπαρχει ένας περιορισμένος
χώρος. Κατά πρώτον επειδή ο Σεβασμιώτατος δεν επεριορισθη μόνο στην
εκκλησιολογία, αλλά στην Τριαδολογία και στην Χριστολογία. Καταφέρνει
κατ᾽αυτόν τον τρόπον να ασχοληθεί με όλους τους τομείς της ορθοδόξου
θεολογίας και να δώσει μία νέα ώθηση στην μονολιθική ορθόδοξη θεολογία η
οποία πριν από αυτόν αδυνατούσε να ξεπεράσει πλήρως την αρχαία της
παράδοση. Ο τρόπος σκέψεως του Σεβασμιωτάτου –και αυτό δεν θα πρέπει
ποτέ να λησμονείται- είναι αναγνωρισμένος από την Δύση και ειδικά από
την Ρωμαιοκαθολική εκκλησία.
Ορθόδοξος: Το ερώτημα
όμως που τίθεται όταν κανείς διαβάζει τα πάμπολλα άρθρα του Σ. Ιωάννου
Ζηζιούλα είναι αν συμφωνεί με την Πατερική παράδοση ή διατυπώνει μια
θεολογία η οποία βρίσκεται εις τους αντίποδας με αυτήν των Αγίων Πατέρων
και Διδάσκάλων της Καθολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Αν διαφωνεί με την
ορθόδοξον παράδοση, τότε η θεολογία του Περγάμου, ο “ζηζιουλιανισμός»
είναι άκρως επικίνδυνος γιατί εισάγει καινούργια δόγματα, τριαδολογικά,
χριστολογικά και εκκλησιολογικά. Με άλλα λόγια δεν είναι μία
τριαδολογική αίρεση όπως ο αρειανισμός, ή μια χριστολογική αίρεση όπως ο
Νεστοριανισμός, αλλά μία αλλοίωση της ορθοδόξου παραδόσεως, μία
παναίρεση: εκκλησιολογική, χριστολογική και τριαδολογική. Βρισκόμαστε
μπροστά σε μία προσπάθεια να ξαναγραφεί με διαφορετικό, μοντέρνο τρόπο η
ορθόδοξος θεολογία ουτως ώστε να είναι σε θέση να συναντήσει την
προτεσταντική και λατινική παράδοση για να προωθήσει την ένωση των
χριστιανών όχι εν τῆ αληθεία, αλλά εν τῶ προσώπω του καθολικού πρώτου.