«Καταργείται μόνη της
η Σύνοδος της
Κρήτης»
Επιστολή προς τον Σεβασμιώτατον
Αρχιεπίσκοπον Ιασίου και Μητροπολίτην Μολδαβίας και Μπουκοβίνας, κ. Θεοφάνην
της Ηγουμένης της Ι.Μ. Paltin, Ιουστίνας:
Επιστολή προς τον
Σεβασμιώτατον Αρχιεπίσκοπον Ιασίου και Μητροπολίτην Μολδαβίας και Μπουκοβίνας,
κ. Θεοφάνην της Ηγουμένης της Ι.Μ. Paltin, Ιουστίνας:
«Σεβασμιώτατε,
Με υιική υπακοή και
βαθιά λύπη Σας απευθύνουμε αυτή την επιστολή, εμείς, οι ανάξιοι, οι μη
φωτισμένοι κατά τον βίο και οι τελευταίοι της Μιας, Αγίας, Καθολικής και
Αποστολικής Εκκλησίας. Ο προβληματισμός και η λύπη μας προκλήθηκαν από τη
σύγκληση, τις αποφάσεις και ιδιαιτέρως από τις δυνατές συνέπειες της Συνόδου
της Κρήτης (2016). Ξέρουμε ότι η Αντιπροσωπία της Ορθοδόξου Εκκλησίας της
Ρουμανίας έκανε μεγάλο αγώνα για την ομολογία της Ορθοδοξίας, αγώνα στον οποίο
Εσείς είχατε μεγάλη συμβολή. Καθώς ξέρετε, με την ευλογία και τη θέλησή Σας,
εμείς, η αδελφότητα της Ιεράς Μονής Paltin Petru Voda, κατά τις ταπεινές μας
δυνάμεις, αντιμετωπίσαμε αυτή τη Συνοδο με πνευματικό τρόπο, με νηστεία και
προσευχή. Παρόλο που ήμασταν πεπεισμένοι ότι έπρεπε να αναβληθεί η σύγκληση
αυτής της Συνόδου, διότι παρουσίαζε τεράστια θεολογικά προβλήματα ακόμα και
στον ίδιο τον «Κανονισμό Διοργάνωσης και Λειτουργίας», εφόσον δεν εκπληρώθηκε η
αναμενόμενη ομοφωνία, απαραίτητη για την έγκριση των προπαρασκευαστικών
κειμένων, και ταυτόχρονα υπήρχαν και σχετικές αντιρρήσεις εκ μέρους κάποιων
Τοπικών Εκκλησιών, κάναμε υπακοή και προσευχηθήκαμε να διεξαχθούν με τη Χάρη
και το Φως της Αλήθειας οι εργασίες της Συνόδου της Κρήτης και να ακολουθήσουν
τις αποφάσεις των Θείων και Αγίων Πατέρων ημών. Είχαμε την πεποίθηση ότι ο
Παντοδύναμος Θεός πληρώνει τις ανθρώπινες αδυναμίες και ελλείψεις και δύναται
να μετατρέψει το κακό σε καλό. Συνάμα, οι ειδήσεις για την υπεράσπιση της
Ορθοδοξίας από την Ρουμανική Αντιπροσωπία μας έδωσαν ελπίδα και μας ενίσχυσαν
στην προσευχή και νηστεία μας.
Καθώς φαίνεται, δεν
βιαστήκαμε να διαμαρτυρηθούμε αμέσως μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της
Συνόδου της Κρήτης (2016). Αντιθέτως, μελετήσαμε με πολλή προσοχή και υπομονή
τα κείμενα και τις αποφάσεις, τις τοποθετήσεις και τις υστερόχρονες αναφορές
διακεκριμένων Αρχιερέων και θεολόγων της Αγίας μας Εκκλησίας, τόσο υπέρ, όσο
και εναντίον της διοργάνωσης και διεξαγωγής των εργασιών και της έγκρισης των
κειμένων της Συνόδου της Κρήτης. Κατόπιν έρευνας και με προσευχή, με την οποία
προσπαθήσαμε να αξιολογήσουμε τα πάντα, προκειμένου να γνωρίσουμε την αλήθεια
όσο πιο περιεκτικά γίνεται, η φωνή της συνειδήσεώς μας μας προτρέπει να Σας
απευθύνουμε αυτή την επιστολή. Η θέση μας για τη Σύνοδο της Κρήτης (2016) δεν
είναι κάτι μοναδικό και απομονωμένο στον ορθόδοξο κόσμο, αλλά συμμερίζεται από
πολλές συνειδήσεις καθώς φαίνεται από δημόσιες ομολογίες πίστεως, οι οποίες
τεκμηριώνονται και στηρίζονται, από κανονική άποψη, στη διδασκαλία των Αγίων
Πατέρων.
Με αγάπη και φόβο
Θεού, του Ποιητή, Κτίστη και Σωτήρα του κόσμου, αποβλέποντας στον Ιησού Χριστό,
τον Θεό Υιό και Κεφαλή της ζώσας και αληθινής Εκκλησίας, το Σώμα του, Σας
ομολογούμε, Σεβασμιώτατε, τα εξής:
1) Η Σύνοδος της
Κρήτης παραβίασε τον λόγο του Κυρίου
μας Ιησού Χριστού, ο οποίος κανόνισε για
την αιωνιότητα την ισότητα των επισκόπων (Μτθ. 20:25-28; Μκ.
9:33-35), εμποδίζοντας με την αγία του φωνή να γίνει ένας απ’ αυτούς
μεγαλύτερος από τους άλλους. Η διαίρεση των επισκόπων σε τρεις κατηγορίες
–δηλαδή των επισκόπων χωρίς το δικαίωνα να συμμετάσχουν στη Σύνοδο, εκείνων με
δικαίωμα να συμμετάσχουν στη Σύνοδο και να μιλήσουν αλλά χωρίς αποφασιστική
ψήφο, και μερικών με πλήρη δικαιώματα, ακόμα και με δικαίωμα του βέτο– είναι,
πέρα από οποιαδήποτε ανθρώπινη επιχειρηματολογία, εναντίον της εντολής του
Θεού. Εξολοθρεύθηκε η ελπίδα μας ότι η Σύνοδος της Κρήτης θα διορθώσει το
σφάλμα, με το οποίο ξεκίνησε την πορεία της, εφόσον αυτή η φοβερή εκτροπή ούτε
καν συζητήθηκε.
Σεβασμιώτατε, διάφορες
ανθρώπινες τεκμηριώσεις υπήρχαν στην ιστορία π.χ. για την διατήρηση του Παλαιού
Νόμου μετά την Ανάσταση, για τον αρειανισμό και τον μακεδονιανισμό, για το
Filioque, για την ίδρυση της παποσύνης στις ιστορικές η σημερινές της μορφές,
για την Ιερά Εξέταση και για πολλά άλλα. Και όλα αυτά, επειδή αγνόησαν τις
εντολές του Θεού, επέφεραν περισσότερο κακό παρά καλό, διάσπαση αντί ενότητα,
πλάνη αντί καθοδήγηση, οδύνη αντί παρηγορία, καταστροφή αντί οικοδομή. Ακόμα
και μόνο αυτή η εκτροπή από την Ορθοδοξία, δηλαδή η αποδοχή των μη ορθοδόξων
και μη χριστιανικών βαθμίδων στην αρχιερωσύνη, αρκεί για να μας σπρώξει να Σας
φωνάξουμε με πόνο: «Πατέρα και Ποιμένα του λογικού ποιμνίου του Θεού, απορρίψτε
τη Σύνοδο της Κρήτης!».
2) Η Σύνοδος της
Κρήτης καταπάτησε τον ίδιο τον Κανονισμό της. Η Σύνοδος της Κρήτης συνήλθε παρόλο που τα προπαρασκευαστικά κείμενα δεν
εγκρίθηκαν με ομοφωνία, αγνοώντας τις αντιρρήσεις εκ μέρους τεσσάρων Τοπικών
Εκκλησιών.
Η εναντίωση και μόνο
των τεσσάρων Εκκλησιών αντιτίθεται στην αρχή της ομοφωνίας, η οποία αναφέρθηκε
τόσο πολύ σχετικά με τη Σύνοδο, και έτσι καταργείται μόνη της η Σύνοδος της
Κρήτης σύμφωνα με την ίδια τη δική της μεθοδολογία διοργανώσεως. Η επίκληση κάποιων Οικουμενικών Συνόδων, στις
οποίες δεν συμμετείχαν όλες οι Τοπικές Εκκλησίες αποτελεί επαίσχυντο σόφισμα, εφόσον η Σύνοδος της Κρήτης δεν
σεβάστηκε τις βασικές αρχές της Ορθοδόξου συνοδικότητας γενικά και των
Οικουμενικών Συνόδων ιδιαιτέρως. Το να επικαλείται κανείς ένα κανονισμό από ένα
σύνολο κανονισμών, το οποίο σύνολο αγνόησε εντελώς, είναι απρεπές και εκτός του
φρονήματος της Ορθοδοξίας. Ακόμα και μόνο εξαιτίας του ότι δεν σεβάστηκαν οι
ίδιες οι αρχές διοργάνωσης και λειτουργίας της Συνόδου, Σεβασμιώτατε, έχετε
πολύ δικαιολογημένο λόγο να απορρίψετε τη Σύνοδο της Κρήτης!
3) Οι συζητήσεις και
τα κείμενα της Συνόδου της Κρήτης υποφέρουν σοβαρά από μία ανορθόδοξη θεολογική
γλώσσα, η οποία εκφράζει τη λεγόμενη theologia oecumenica, καθώς την ονομάζουν
οι ίδιοι οι οικουμενιστές, μία ανορθόδοξη θεολογία με προτεσταντική προέλευση, που
εισάχθηκε στην Εκκλησία κατά τους ιθ-κ αἰῶνες. Εσείς ο ίδιος και άλλα
μέλη της Ρουμανικής Αντιπροσωπίας αγωνιστήκατε εναντίον των ασαφειών και
αλλοιώσεων, των ανορθόδοξων ή και αντιορθόδοξων διατυπώσεων των κειμένων της
Συνόδου. Αλλά το πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα που είχατε στη διάθεση πριν
από τη Σύνοδο (άλλη ανορθόδοξη πράξη!) και οι πολύ έντονες πιέσεις επέτρεψαν να
υπάρχουν πολλές παραλείψεις: από τη δογματική καινοτομία των αρχιερατικών
βαθμίδων μέχρι τα άρθρα των κειμένων, τα οποία έρχονται σε διαφωνία μεταξύ τους
και καταργούνται αμοιβαία, η και η έλλειψη ουσιαστικών διευκρινίσεων, χωρίς των
οποίων ανοίγεται ο δρόμος των πιο πλανεμένων θεολογικών παρεξηγήσεων.
Για όλα αυτά, με
πολλές λεπτομέρειες και πληροφορίες, έχουν γραφτεί και δημοσιευτεί κείμενα στην
Ελλάδα, Ουκρανία, Βουλγαρία, Γεωργία και σε άλλα μέρη της Μιας Εκκλησίας, καθώς
και στη Ρουμανία. Αν προσθέσουμε πληροφορίες δεν το κάνουμε για να Σας
διδάσκουμε εμείς, διότι είμαστε πεπεισμένοι ότι γνωρίζετε πολύ καλά κατά πόσο
είναι αληθινά όλα αυτά που Σας γράψαμε, αλλά το κάνουμε για να ενισχύσουμε τη
μαρτυρία μας ενώπιον της ιστορίας για όσους δεν γνωρίζουν όλα αυτά, και για να
Σας δώσουμε επιχειρήματα, για να υποστηρίξετε
τη μόνη δυνατή απόφαση: την κατηγορηματική απόρριψη της Συνόδου της Κρήτης (2016).
Σεβασμιώτατε,
γνωρίζετε την απέραντή μας αγάπη προς την Εκκλησία του Χριστού, αγάπη για την
οποία ο Πατέρας και Πνευματικός μας, ο κτήτορας της Μονής Paltin, έδωσε το αίμα
και τη ζωή του, βιώνοντας στις κομμουνιστικές φυλακές επί χρόνια φοβερά βάσανα
χωρίς δισταγμό και χωρίς αποχώρηση. Ζούμε σε μία εποχή στην οποία το παράδειγμα
του Γέροντα Ιουστίνου Parvu πρέπει να μας καθοδηγήσει, καθώς και ο λαμπρός
αγώνας όλων των ομολογητών κατά τους κομμουνιστικούς διωγμούς.
Αν και τώρα δεν υπάρχει
διωγμός ή δεν υπάρχει ακόμα στην ίδια ένταση της σκληρότητας που υπήρχε τότε,
γνωρίζουμε πολύ καλά ότι υπάρχουν
πολύ μεγάλες πιέσεις ούτως ώστε η Ορθόδοξος Εκκλησία να δεχτεί πράγματα αλλότρια ως προς την Ορθοδοξία. Γνωρίζουμε ότι
κάνατε μεγάλο αγώνα, για να φυλάξετε την Εκκλησία της Ρουμανίας από τέτοια
πτώση. Και με δάκρυα Σας παρακαλούμε: απορρίψετε τη
Σύνοδο της Κρήτης. Ο,τι δεν μπορέσατε να κερδίσετε εκεί, στην Κρήτη, κερδίστε τώρα! Επειδή
δεν πρόκειται για κάποιο περιορισμένο και μικροπρεπές ανθρώπινο ενδιαφέρον,
αλλά για το ιερό και ύψιστο καθήκον της ομολογίας και της διακήρυξης της
διδασκαλίας του Χριστού, όπως ο ίδιος ο Σωτήρας μας την άφησε ως θησαυρό μέχρι
τη συντέλεια του κόσμου.
Κοιτάξτε, Πατέρα και
Ποιμένα μας, στα κύματα που σηκώνονται: οποιαδήποτε πλάνη οδηγεί σε ακραίες
αντιδράσεις. Οι πλάνες του οικουμενισμού, του υπερκληρικαλισμού και
εθνοφυλετισμού, οι οποίες οδήγησαν στον τρόπο διοργάνωσης και διεξαγωγής της
Συνόδου της Κρήτης και οι οποίες, παρόλες τις προσπάθειες και της Αντιπροσωπίας
της Εκκλησίας της Ρουμανίας, φαίνονται στα κείμενα, προκαλούν όλο και πιο
έντονες αντιδράσεις. Ακόμα και αν δεν ακούγονται στο ύψος της Ιεράς Συνόδου της
Εκκλησίας της Ρουμανίας, οι φωνές οι οποίες ζητούν τη διακοπή μνημόσυνου των Αρχιερέων είναι πολλές, πάρα
πολλές, και πολύ αποφασισμένες, αλλά το πιο σοβαρό είναι ότι πέρα από αυτές
ακούγονται ήδη και οι φωνές φυγοκέντρων ομάδων, οι οποίες επιθυμούν και
αγωνίζονται για το σκίσιμο της Εκκλησίας, φωνές οι οποίες δύνανται να βρουν
πολλούς ακροατές, αν η διασάλευση συνεχίσει και επιδεινωθεί. Είναι προφανές ότι
η απόρριψη της Συνόδου της
Κρήτης είναι η πιο ξεκάθαρη και αποτελεσματική θεραπεία αυτών των κυμάτων και
πλανών, στην ουσία η μόνη δυνατή θεραπεία.
Σας γράφουμε αυτά με
φόβο Θεού, με πίστη και αγάπη, όχι επειδή προτιθέμεθα να Σας διδάξουμε εμείς
κάτι, διότι τι θα μπορούσαμε να Σας διδάξουμε εμείς, που δεν έχουμε αποκτήσει
τον καθαρό βίο και τη φωτισμένη γνώση; Αλλά ερχόμαστε ενώπιόν Σας, του καλού
Πατέρα και Ποιμένα μας, ο οποίος «την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων»
(Ιω. ι:11), υπέρ των υιών του, και δεν κάνουμε τίποτε άλλο παρά μόνο Σας
υπενθυμίζουμε αυτά που πολύ καλά γνωρίζετε, και ευχόμαστε με αυτόν τον τρόπο να
θεραπεύσετε τη διασάλευση που εμφανίστηκε στην Εκκλησία του Χριστού και να φέρετε
την ειρήνη και το φως δια της εφαρμογής των ιερών δογμάτων και διδασκαλιών των
προγόνων μας, των Αγίων Αρχιερέων με φόβο Θεού, οι οποίοι υπερασπίστηκαν την
πίστη και το ποίμνιό τους με κίνδυνο της ζωής τους.
Γνωρίζοντας πολύ καλά
την ευλάβεια και την αγάπη Σας για την Παράδοση της Εκκλησίας μας και για τους
Ιερούς Κανόνες των Θείων Πατέρων, αλλά και την εκτίμηση την οποία εκδηλώσατε
τόσες φορές για τον μακαριστό αγαπημένο μας πνευματικό Πατέρα, Αρχιμανδρίτη
Ιουστίνο Parvu, θέτουμε ενώπιόν Σας τους πνευματοφόρους λόγους του Γέροντά μας,
του ακαταπόνητου αγωνιστή για την ορθή πίστη, αγωνιστή στην πράξη και λόγο, του
οποίου ο λόγος ήταν γεμάτος αγάπη και παρηγορία, αλλά και σοφή επίπληξη:
«Ο χριστιανισμός είναι
η σταγόνα του ασβέστη, η οποία διασαφηνίζει το θολό νερό στο ποτήρι. Οι αρχηγοί
ενός έθνους, οι αρχηγοί μιας Εκκλησίας είναι οι άνθρωποι, οι οποίοι είναι σε
θέση να διασαφηνίσουν τη θολούρα του νερού και έτσι να αποκαταστήσουν την
καθαρότητά του. Όμως, άμα δεν έχουμε αρχηγούς, οι οποίοι να παρέμβουν για τη
διασαφήνιση των θολών νερών, τα οποία μας πνίγουν, δεν θα συμμετάσχουμε στο
καθαρό ποτήρι… Οι Κανόνες των Αγίων Πατέρων δεν είναι μόνο για μας, τους
Ρουμάνους, είναι για όλον τον χριστιανικό κόσμο. Έτσι ώστε ο στόχος μας είναι,
όπως είπα και προηγουμένως, η σωτηρία του ανθρώπου. Αυτά είναι τα μέσα της
σωτηρίας του ανθρώπου. Όταν αρχίσουμε να τα αποβάλουμε, να κάνουμε παραχωρήσεις
ως προς αυτά τα θεμέλια, τότε αρχίζουμε να διαλύουμε και την ηθική μας και τη
χριστιανική μας ζωή. Επομένως ο στόχος μας είναι να σηκώσουμε τον άνθρωπο, με
τις αδυναμίες του, στο ύψος της Εκκλησίας, στη κανονική της γραμμή, όχι να
κατεβάσουμε εμείς τους Κανόνες και τις διατάξεις των Αγίων Πατέρων στην
ανθρώπινη αδυναμία. Επειδή εδώ θέλουν να φτάσουμε. Να φτάσουμε στη κατάργησή
τους και ο άνθρωπος θα μείνει στο δήθεν μεγαλείο του, με όλη την αδυναμία του,
σαν να μη υπήρχε κάνεις ανώτερος από αυτόν. Όμως αυτοί οι Κανόνες, αυτές οι
διατάξεις συντάχθηκαν από τους Αγίους και παραμένουν άγιοι για μας κι εμείς
είμαστε εκείνοι που πρέπει να προσαρμοστούμε σ’ αυτούς όχι το αντίθετο. Αν δεν
προσαρμοστούμε στους Κανόνες θα χαθούμε ψυχικά και θα πνιγούμε πνευματικά»[1].
Με βάση όλων των
ανωτέρω, Σας διαβεβαιώνουμε για την υιική μας αγάπη και τις αδιάλειπτές μας
προσευχές, τις οποίες προσφέρουμε στον Κύριο, ώστε ο Ίδιος ο Θεός της
Αλήθειας, ο οποίος ενθάρρυνε τους μάρτυρες, να Σας ενθαρρύνει κι Εσάς προς την
αγία ομολογία κι επίσης Σας ζητάμε ταπεινά να απευθυνθείτε στην Ιερά Σύνοδο της
Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρουμανίας προκειμένου να αναθεωρηθούν τα κείμενα της
Συνόδου της Κρήτης και να απορρίψετε τη Σύνοδο αυτή, η οποία προκάλεσε τόση
διαταραχή στους κόλπους της Εκκλησίας μας.
Με ταπείνωση και υιική υπακοή,
Η Γερόντισσα Ιουστίνα,
Ηγουμένη της Ιεράς Μονής Paltin Petru–Voda, και η συνοδεία αυτής μαζί με τους
λειτουργούντες ιερείς.
11 Αυγούστου 2016,
εορτή του Αγίου Νήφωνα, Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης».
Nota: Aceasta este scrisoarea manastirii Paltin Petru Voda referitoare la
Sinodul din Creta, Traducere in limba greaca realizata de Tatiana Petrache
[1] Αρχιμανδρίτη
Ιουστίνου Parvu, Η Εκκλησία και οι νέες αιρέσεις, Fundaia Justin Parvu, 2016,
σ. 32.
Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος μᾶς παρέδωσε μία ἱστορία, ἡ ὁποία ἀναδεικνύει
τοὺς ψευδοποιμένες, ποὺ λυμαίνουν τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ: Ἕνας
ἄνθρωπος –γράφει– ἔπασχε ἀπὸ βαρειὰ μορφῆς πνευμονία. Ἦρθαν λοιπὸν οἱ
γιατροί, τὸν ἐξέτασαν στὰ χέρια καὶ στὰ πόδια, τὸν βρῆκαν ἀρτιμελῆ,
συμφώνησαν, ὅτι εἶναι ὑγιῆς καὶ ἔφυγαν ἱκανοποιημένοι μὲ τὸ ἔργο τους.
Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος μᾶς παρέδωσε μία ἱστορία, ἡ ὁποία ἀναδεικνύει
τοὺς ψευδοποιμένες, ποὺ λυμαίνουν τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ: Ἕνας
ἄνθρωπος –γράφει– ἔπασχε ἀπὸ βαρειὰ μορφῆς πνευμονία. Ἦρθαν λοιπὸν οἱ
γιατροί, τὸν ἐξέτασαν στὰ χέρια καὶ στὰ πόδια, τὸν βρῆκαν ἀρτιμελῆ,
συμφώνησαν, ὅτι εἶναι ὑγιῆς καὶ ἔφυγαν ἱκανοποιημένοι μὲ τὸ ἔργο τους.
