Στὸν «Περὶ τῆς θεότητος Υἱοῦ
καὶ Πνεύματος, καὶ ἐγκώμιον εἰς τὸν δίκαιον Ἀβραάμ» λόγο του ὁ ἅγιος Γρηγόριος
Νύσσης (ποὺ σήμερα ἑορτάζουμε), ἀποδεικνύει ἁγιογραφικὰ
τὴν ἰσότητα τῶν Προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος, κατακρημνίζων τὶς ψευτοθεολογίες τῶν
αἱρετικῶν καὶ εἰδικὰ τῶν ἐν ἐπιμονῇ αἱρετιζόντων Οἰκουμενιστῶν περὶ Πρώτου στὴν Ἁγία Τριάδα κατὰ τὰ ἀνθρώπινα
πρότυπα· ψευδοθεολογίες τύπου Ζηζιούλα, ποὺ οἱ Ἐπίσκοποι καὶ ἡ «Ἱερὰ» Σύνοδος δὲν τολμᾶ νὰ
καταδικάσει (παρὰ τὸν σκανδαλισμὸ τῶν πιστῶν) καὶ διὰ τῆς ὁποίας ὑποστηρίζεται
τὸ ἀθεότατο Πρωτεῖο τῶν δύο Παπῶν Δύσεως καὶ Ἀνατολῆς (νῦν, τῶν
Φραγκίσκου καὶ Βαρθολομαίου).
Γράφει ὁ Ἅγιος ἀναφερόμενος στὴν περίπτωση τοῦ Ἀβραάμ ὅτι, ὅταν ὁ Θεὸς ἔδωσε ὑπόσχεση στὸν Ἀβραάμ, ἐπειδὴ δὲν εἶχε νὰ ὁρκιστεῖ ἀπέναντι σὲ κανέναν μεγαλύτερο, ὁρκίστηκε στὸν ἑαυτό Του» (Ἑβρ. 6, 13). Αὐτὰ τὰ λόγια, λέγει
ὁ Ἅγιος, δὲν ἀναφέρονται στὸν Πατέρα, ἀλλὰ στὸν Υἱό, ἀφοῦ ὁ Υἱὸς εἶναι ὁ «Ἄγγελος»
ποὺ παρουσιάζεται στὴν περίπτωση τῆς θυσίας τοῦ Ἀβραάμ.
Γράφει:
«Ἀκούσατε τῆς ἀποστολικῆς ἀναγνώσεως τὴν κατὰ
τὸν Ἀβραὰμ ἱστορίαν... ἐν οἷς φησι· Τῷ
Ἀβραὰμ ἐπαγγειλάμενος ὁ Θεός, ἐπεὶ κατ' οὐδενὸς εἶχε μείζονος ὀμόσαι, καθ' ἑαυτοῦ ὤμοσε λέγων ἃ εἴρηκεν...».
Στὴν συνέχεια ὁ ἅγιος Γρηγόριος
παρουσιάζει μὲ λιτὸ καὶ συναρπαστικὸ λόγο τὴν διήγηση τῆς «θυσίας τοῦ Ἀβραάμ»
(παραθέτουμε τὴν διήγηση στὸ τέλος) καὶ ἐπανέρχεται στὴν ἀπόδειξη περὶ τοῦ ὅτι ὁ
Πατὴρ δὲν εἶναι «μείζων» τοῦ Υἱοῦ.
«Τουτὶ γὰρ ἦν τὸ
προκείμενον ἡμῖν, δεῖξαι τὸν Ἀπόστολον μαρτυροῦντα τῷ λόγῳ, ὅτι μείζων τοῦ Υἱοῦ ὁ Πατὴρ οὐκ ἔστιν.
Ἐνταῦθα γὰρ
ἄγγελον τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ ἡ γραφὴ προτάξασα, ἐπάγει φωνήν· ἐφώνησε γὰρ αὐτὸν
ἄγγελος Κυρίου καὶ εἶπεν, ὅτι Ἀνθ' ὧν
ἐποίησας τὸ ρῆμα τοῦτο, καὶ οὐκ ἐφείσω τοῦ υἱοῦ σου τοῦ ἀγαπητοῦ, κατ' ἐμαυτοῦ
ὤμοσα, ποιῆσαι ἅπερ καὶ ἐν τῇ ἐπαγγελίᾳ τοῦ λόγου ἔστι μαθεῖν.
Τίς οὖν ἐστιν ὁ
χρηματίσας τῷ Ἀβραάμ;
Ἆρα μὴ ὁ Πατήρ;
Ἀλλ' οὐκ ἂν
εἴποις ἄγγελόν τινος εἶναι τὸν Πατέρα. Οὐκοῦν ὁ μονογενὴς Θεός, περὶ οὗ ὁ
Προφήτης φησίν, ὅτι Καλεῖται τὸ ὄνομα
αὐτοῦ μεγάλης βουλῆς Ἄγγελος. Τοῦτο δὲ οὐκ ἀγνοεῖ πάντως ὁ Παῦλος ὁ ἐν
παραδείσῳ μυηθεὶς τὰ ἀπόρρητα, ὅτι παρὰ τοῦ Μονογενοῦς ἡ ἔνορκος αὕτη
ὑπόσχεσις.
Λέγει δὲ ὁ
Παῦλος, ὅτι Τῷ Ἀβραὰμ ἐπαγγειλάμενος,
ὁ Θεὸς Λόγος, ἐπεὶ
κατ' οὐδενὸς εἶχε μείζονος ὀμόσαι,
ὤμοσε καθ' ἑαυτοῦ.
Πῶς οὖν οὗτοι
λέγουσι μείζονα τοῦ Υἱοῦ τὸν Πατέρα, τοῦ Παύλου λέγοντος ὅτι οὐκ ἔχει τὸ
μεῖζον;
Ὅλο τὸ σχετικὸ
τμῆμα τοῦ λόγου τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Νύσσης ἔχει ὡς ἑξῆς:
Ἀκούσατε τῆς ἀποστολικῆς
ἀναγνώσεως τὴν κατὰ τὸν Ἀβραὰμ ἱστορίαν ἐν ὀλίγῳ διηγουμένης, ἐν οἷς φησι· Τῷ
Ἀβραὰμ ἐπαγγειλάμενος ὁ Θεὸς, ἐπεὶ κατ' οὐδενὸς εἶχε μείζονος ὀμόσαι, καθ'
ἑαυτοῦ ὤμοσε λέγων ἃ εἴρηκεν. Ἐπειδὴ τοίνυν εἰκὸς ἄγνωστα εἶναι τοῖς
πολλοῖς τὰ τῆς