πὼς εἶναι δυνατὸν νὰ ἀποδεικνύω τὶς αἱρετικὲς θέσεις τῶν Οἰκουμενιστῶν καὶ νὰ κοινωνῶ μαζί τους;
«ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ
ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ»
Μία Σύνοδος μέ ἔλλειμμα
συνοδικότητος
καί ὀρθοδόξου αὐτοσυνειδησίας
Συνέντευξη
τοῦ Καθηγητῆ κ. Δημητρίου Τσελεγγίδη
στόν
κ. Λυκοῦργο Μαρκούδη, Διευθυντή Προγράμματος
τοῦ
Ραδιοφωνικοῦ Σταθμοῦ τῆς Πειραϊκῆς Ἐκκλησίας
Ἀπομαγνητοφωνημένο Κείμενο (Στή γραπτή ἀπόδοση τῆς συνεντεύξεως ἔγιναν
μικρές λεκτικές διορθώσεις)
(24-2-2016)
Γενικά γιά τή Μεγάλη
Σύνοδο
Δημοσιογράφος: Ὅπως ἀντιλαμβανόμαστε, τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας,
ὁ πιστός λαός οὐσιαστικά ἀγνοεῖ τά σχετικά μέ αὐτό, πού ἀκοῦμε συνεχῶς
νά λέγεται: τήν μέλλουσα νά συνέλθει Ἁγία καί Mεγάλη Σύνοδο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Θά
μπορούσατε κ. Καθηγητά, ὡς Καθηγητής Δογματικῆς πού εἶστε, νά μᾶς ἐνημερώσετε
πού, πότε καί γιατί πρόκειται να συνέλθει αὐτή ἡ Μεγάλη Σύνοδος;
Καθηγητής:
Πολύ εὐχαρίστως… Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅπως ὀνομάστηκε
ἀπό τού ἐμπνευστές της, θά συνέλθει στό Κολυμπάρι τῶν Χανίων τῆς Κρήτης,
κατά τήν Πεντηκοστή τοῦ τρέχοντος ἔτους. Καί ἐνῶ τό γεγονός αὐτό εἶναι
πάρα πολύ σημαντικό, ὑπάρχει μεγάλο ἔλλειμμα ἐνημερώσεως, ὄχι
μόνον τῶν ἁπλῶν λαϊκῶν καί κληρικῶν, ἀλλά καί πολλῶν Ἀρχιερέων τῶν
Τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Μόλις πρίν λίγες ἡμέρες ἔγινε γνωστή
ἡ θεματολογία, πού θά ἀπασχολήσει τήν Σύνοδο καί «ὁ Κανονισμός Ὀργανώσεως
καί Λειτουργίας τῆς Συνόδου». Ἀπό τήν μελέτη τῶν δημοσιοποιημένων
κειμένων, προκύπτουν πολλά καί καίρια ἐρωτήματα, ἀλλά καί ἔντονος
προβληματισμός γιά τόν χαρακτῆρα καί τόν σκοπό τῆς Μεγάλης αὐτῆς Συνόδου
τῆς Ὀρθοδοξίας μας.
Γιατί Μεγάλη καί Ἁγία
Σύνοδος καί ὄχι Οἰκουμενική
Δημοσιογράφος: Εἶναι πραγματικά πολύ ἐνδιαφέρον αὐτό, πού
προσπαθοῦμε νά μάθουμε κ. Καθηγητά, καί κρατῶ αὐτό πού μᾶς εἴπατε:
«ὀνομάστηκε ἔτσι ἀπό τούς ἐμπνευστές της». Γιατί ἡ μέλλουσα νά συνέλθει
Σύνοδος ὀνομάστηκε Ἁγία καί Μεγάλη; Καί γιατί δέν ὀνομάστηκε Οἰκουμενική
ἤ Πανορθόδοξος Σύνοδος; Εἴχαμε κάποια ἐπίσημη ἑρμηνεία ἀπό
τούς διοργανωτές της; Καί τί σημαίνει στήν πράξη αὐτή ἡ ὀνομασία Ἁγία
καί Μεγάλη;
Καθηγητής: Δέν ὑπάρχει κάποια ἐπίσημη ἑρμηνεία, ἀλλά
μπορεῖ νά εἰκάσει κανείς καί, κυρίως ὡς ἐπιστήμων, νά ἀναζητήσει
τήν σκοπιμότητα, μέ τήν ὁποία τῆς δόθηκε ὁ τίτλος αὐτός. Ἡ ὀνομασία
τῆς μελλούσης νά συνέλθει Συνόδου ὡς Ἁγίας καί Μεγάλης εἶναι μιά προβληματική
καί διφορούμενη διατύπωση. Μέ ἄλλα λόγια ἐπιδέχεται διπλῆ ἀνάγνωση,
ὅπως συνήθως σήμερα λέγεται. Καί τοῦτο, γιατί διαβάζοντας τά Πρακτικά
τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων πληροφορούμαστε, ὅτι ἡ ὀνομασία Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος
ἀπεδίδετο στίς Οἰκουμενικές
Συνόδους. Εἶναι χαρακτηριστικά, ἐν προκειμένῳ, ὅσα διατυπώνονται
στούς Κανόνες συγκεκριμένων Συνόδων, ὅπως ἔχω ὑπόψιν μου αὐτή τήν
στιγμή, τῆς Α΄ καί τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ὅπου γίνεται μνεία
τοῦ γεγονότος, ὅτι αὐτοί οἱ Κανόνες προῆλθαν ἀπό αὐτή τήν Ἁγία καί
Μεγάλη Σύνοδο. Αὐτό σημαίνει στήν πράξη, ὅτι τό κῦρος τῶν ἀποφάσεων
μιᾶς τέτοιας Συνόδου εἶναι ἀπόλυτο καί ὑποχρεωτικό γιά ὅλους τούς
πιστούς, -ἰδιαίτερα ὅταν πρόκειται γιά τόν Ὅρο, γιά τήν ἀπόφαση δηλαδή,
ἤ τό Σύμβολο τῆς Πίστεως, ὅπως εἶναι στήν Α΄ καί τήν Β΄ Οἰκουμενική-,
ἀλλά καί γιά τούς Κανόνες αὐτῆς τῆς Συνόδου.
Μή ὀνομάζουσα ὅμως τόν ἑαυτό
της Οἰκουμενική ἡ μέλλουσα Σύνοδος, ἐμφανίζεται ὡς νά φοβᾶται κάτι. Καί αὐτό εἶναι κάτι,
πού σχετίζεται ὄχι μέ μᾶς τούς Ὀρθοδόξους, ἀλλά, πάντα κατά τήν γνώμη
μου, μέ τούς ἑτεροδόξους καί μάλιστα
τούς Ρωμαιοκαθολικούς.
Στό σημεῖο αὐτό ὑπάρχει ἡ
ἐσφαλμένη ἄποψη, ὅτι γιά νά
συγκληθεῖ Οἰκουμενική Σύνοδος, θά πρέπει νά συμπεριλάβει καί τίς ἄλλες λεγόμενες «ἐκκλησίες», πού βρίσκονται στήν αἵρεση, ὅπως
εἶναι κυρίως ὁ Ρωμαιοκαθολικισμός καί ὁ Προτεσταντισμός. Αὐτό, ὅμως,
δέν συνέβη ποτέ στήν ἱστορία τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων. Ποτέ δέν ἔλαβαν μέρος στίς Οἰκουμενικές Συνόδους ὅσοι ἀπέκλιναν
ἀπό τήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας, ὅσοι δηλαδή ἦσαν αἱρετικοί.
Τά λέμε αὐτά, ἐπειδή σέ ἕνα
δογματικό θέμα καί εἰδικότερα ἐκκλησιολογικό τῆς μέλλουσας Μεγάλης
Συνόδου, οἱ παραπάνω αἱρετικοί ὀνομάζονται «ἐκκλησίες». Ἀλλά σ’
αὐτό τό θέμα θά πρέπει νά ἐπανέλθουμε εἰδικότερα, γιατί εἶναι καί
τό σημαντικότερο καί τό σοβαρότερο ἀπό ὅλα τά ἄλλα θέματα.
Δημοσιογράφος: Καί εἶναι, νομίζω κ. Καθηγητά, καί τό θέμα
πού μέχρι στιγμῆς ἔχει συγκεντρώσει καί τίς πρῶτες ἀντιδράσεις ἀπό Ἐπισκόπους
τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Κι ὄχι ἄδικα, προφανῶς, ἀπ’ ὅ,τι ἀντιλαμβανόμαστε.
Μᾶς εἴπατε κάτι πολύ σημαντικό, ὅτι οὐδέποτε ἱστορικά στίς μεγάλες
αὐτές Οἰκουμενικές Συνόδους συμμετεῖχαν οἱ αἱρετικοί. Καί νομίζω,
ὅτι θά μπορούσαμε νά τονίσουμε, ὅτι στήν Δ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο
δέν συμμετέχουν οἱ «ἐκκλησίες» πού ἀποσχίστηκαν, πχ. οἱ Ἀντιχαλκηδόνιοι.
Καθηγητής: Ἀκριβῶς, αὐτό εἶναι ἕνα τεκμήριο. Ἤ καί νωρίτερα,
σέ ἄλλες Συνόδους, δέν συμμετεῖχαν Ἀρειανοί, Νεστοριανοί, Μονοφυσῖτες
κ.τ.λ.
Εἶναι Σύνοδος Πανορθόδοξη;
Ποιοί μετέχουν;
Δημοσιογράφος: Ἄρα, βλέπουμε μία, ἴσως ἐκ τοῦ πονηροῦ, διάθεση νά μή θέλουμε νά τήν ὀνομάσουμε
Οἰκουμενική, γιατί θά ἀντιδράσουνε
οἱ «ἀδελφές ἐκκλησίες». Εἶναι τελικῶς
αὐτή ἡ Σύνοδος Πανορθόδοξη; Θά παρευρεθοῦν δηλαδή ὅλοι οἱ Ἐπίσκοποι
τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας;
Καθηγητής: Ἄλλο ἕνα πρόβλημα, πού καθιστᾶ αὐτή τήν Σύνοδο
κυριολεκτικά προβληματική. Στήν Σύνοδο αὐτή θά ἀντιπροσωπευθοῦν
ὅλες οἱ Τοπικές Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, τυπικά. Καί λέμε ὅτι θά ἀντιπροσωπευθοῦν,
γιατί περιέργως δέν θά προσκληθοῦν ὅλοι οἱ Ἐπίσκοποι τῆς κάθε, Τοπικῆς
δηλαδή, Ἐκκλησίας. Κάθε Τοπική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία θά ἀποστείλει
23 Ἐπισκόπους, μέ 24ο τόν ἡγέτη καί Προκαθήμενό της. Δέν εἶναι
γνωστό ἀκόμη μέ ποιά κριτήρια θά ἐκλεγοῦν αὐτοί οἱ Ἐπίσκοποι, πού
θά συμμετάσχουν. Ἔτσι, ὅμως, ἡ Σύνοδος αὐτή δέν εἶναι κυριολεκτικά Πανορθόδοξη,
ἀφοῦ κάποιοι
Ἐπίσκοποι ἀποκλείονται. Μέ
ἄλλα λόγια, δέν μπορεῖ νά εἶναι Ἁγία καί Μεγάλη. Γι’ αὐτό εἶπα εἶναι
προβληματική αὐτή ἡ ὀνομασία, ἐν σχέσει μέ τήν μεθοδολογία τῆς
συγκλήσεώς της.
Στήν πραγματικότητα, γιά νά ποῦμε τά πράγματα μέ τό ὄνομά
τους, εἶναι μία διηυρυμένη Σύνοδος
Προκαθημένων. Δηλαδή εἶναι οἱ Προκαθήμενοι καί κάποιοι
Ἐπίσκοποι. Βέβαια, ὑπάρχουν μικρές Ἐκκλησίες ἀριθμητικά, ὅπως εἶναι
ἡ Κύπρος, ὅπου θά πᾶνε ὅλοι. Ὑπάρχουν ὅμως καί μεγάλες Ἐκκλησίες, ὅπως
εἶναι π.χ. ἡ Ρωσική, μέ πάνω ἀπό 350 Ἐπισκόπους καί θά πᾶνε 24. Δηλαδή
οἱ ἄλλοι Ἐπίσκοποι τί γίνονται; Εἶναι δευτέρας κατανομῆς; Ἐκφράζονται
ἀπό αὐτούς τούς 24; Εἶναι καίρια αὐτά τά ἐρωτήματα. Ὁ θεσμός αὐτός,
τῶν Συνόδων, δηλαδή, τῶν Προκαθημένων, θά πρέπει νά ποῦμε ὅτι εἶναι
νεωτεριστικός καί τελείως ἄγνωστος στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἔγινε
γνωστός, καθιερώθηκε, ἀπό τόν σημερινό Οἰκουμενικό Πατριάρχη
καί μέ τήν ὀνομασία «Σύνοδος Προκαθημένων», ὅπως εἶπα, εἶναι ἀμάρτυρος
καί ἄγνωστος τελείως στήν Ἐκκλησιαστική μας Ἱστορία.
Δημοσιογράφος: Θά μποροῦσαν ἐνδεχομένως κάποιοι νά μᾶς ποῦν
ἐδῶ, κ. Καθηγητά, ὅτι καί κατά τό παρελθόν, στούς προηγουμένους αἰῶνες, εἶχαν γίνει
κάποιες Σύνοδοι τῶν Πατριαρχῶν, τῶν Ἀνατολικῶν
Πατριαρχείων τουλάχιστον. Ὡστόσο, ὅμως, καταλαβαίνουμε αὐτό πού μᾶς εἴπατε, ὅτι ὑπάρχει μιά μικρή Ἐκκλησία π.χ. ἡ Κύπρος ἤ ἡ Ἐκκλησία Τσεχίας καί Σλοβακίας, οἱ ὁποῖες δέν ἔχουν τόσους Ἐπισκόπους, ἐνῶ μιά ἀντίστοιχη Ἐκκλησία μεγάλη, ὅπως ἡ Ρωσική, ἔχει πάρα πολλούς καί δέν μποροῦν νά συμμετέχουν ὅλοι. Καί προφανῶς ὁ κάθε Ἐπίσκοπος, ἔχοντας καί τό ποίμνιό του, δέν παύει νά εἶναι καί φορέας τοῦ φρονήματος τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας.
Καθηγητής: Αὐτό εἶναι πάρα πολύ σημαντικό πού λέτε, γιατί
τό πρᾶγμα δέν εἶναι καθαρά ἀριθμητικό. Κάθε Ἐπίσκοπος καλεῖται νά
φέρει τό φρόνημα τῆς Τοπικῆς του Ἐκκλησίας. Ποιός μπορεῖ αὐτό τό φρόνημα
νά τό ὑποτιμήσει, νά τό παραβλέψει ἤ νά τό ἀκυρώσει καί ταυτόχρονα
νά μιλᾶ γιά Μεγάλη Σύνοδο; Ὅπως σωστά εἴπατε, προηγουμένως, ὑπῆρξαν
καί Σύνοδοι, καί στήν Τουρκοκρατία ἔχουμε τέτοιες Συνόδους, κάποιων
Πατριαρχῶν, οἱ ὁποῖοι συνῆλθαν καί ἀποφάσισαν κάτι, ἀλλά ἔχουμε
στή συνέχεια ἀποδοχή αὐτῶν τῶν ἀποφάσεων, πρίν νά γνωστοποιηθοῦν
εὐρύτερα γιά τό κοινό, καί ἀπό Πατριαρχεῖα, πού δέν συμμετεῖχαν, ἐνδεχομένως,
σ’ αὐτήν τήν συνάντηση, γιά λόγους τεχνικούς τῆς ἐποχῆς καί ἀπεδέχθησαν
ἤ ἀπέρριψαν αὐτήν τήν ἀπόφαση. Δηλαδή, συνθῆκες ἱστορικές μπορεῖ
νά περιορίζουν κάπως τά πράγματα, ἀλλά πάντοτε πρέπει νά ὑπάρχουν
τά κριτήρια. Μποροῦμε σήμερα νά ἐπικαλεστοῦμε τέτοιες συνθῆκες, ὅταν
τήν ἐποχή τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων ἡ δυνατότητα τῆς μετακίνησης
εἶχε πάρα πολλές δυσκολίες, ἐνῶ σήμερα ὑπάρχει ἡ δυνατότητα στό
διάστημα μιᾶς ἡμέρας ἤ ὀλίγων ὡρῶν νά συγκεντρωθοῦν οἱ Ἐπίσκοποι ἀπ’
ὅλο τόν κόσμο;
Αὐτό προφανῶς δέν γίνεται
ἐξαιτίας κάποιων σκοπιμοτήτων, οἱ ὁποῖες σκοπιμότητες ὅμως δέν ὁμολογοῦνται,
εἶναι ἀνομολόγητες. Ὁ καθένας ὅμως πιστός, ὡς σκεπτόμενος καί εὐαισθητοποιημένος
ἐκκλησιολογικά, μπορεῖ νά κάνει τίς σκέψεις του, νά βγάζει τά συμπεράσματά
του. Μπορεῖ κάποια ἀπ’αὐτά νά εἶναι ἐσφαλμένα ἀλλά κάτι πλανᾶται,
τό ὁποῖο δέν εἶναι διαφανές.
Ἕνα πρᾶγμα, πού θέλω νά πῶ
ἐπ’ αὐτοῦ καί θεωρῶ ὅτι εἶναι σημαντικό, εἶναι ἡ ὑπογράμμιση αὐτή
πού εἶπα, ὅτι πρώτη φορά στήν ἱστορία, ἀπ’ ὅσο εἶμαι σέ θέση νά γνωρίζω,
θά ἀγνοηθεῖ ἡ συντριπτική πλειοψηφία τῶν Ἐπισκόπων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας γιά μιά τέτοια
Μεγάλη Σύνοδο. Ἔμμεσα πλήν σαφῶς, μέ τόν τρόπο αὐτό ἀμφισβητεῖται
στήν πράξη ἡ θεμελιώδης ἐκκλησιολογική ἀρχή, ὅτι ὁ κάθε Ἐπίσκοπος
ἔχει μία ἰσόκυρη ψῆφο, ὄχι μόνο μέ τούς συνεπισκόπους του ἀνά τόν
κόσμο, ἀλλά καί μέ τόν Προκαθήμενό του, τῆς Τοπικῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά
καί μέ τόν πρῶτο στά «πρεσβεῖα τιμῆς», δηλαδή τόν Πρόεδρο αὐτῆς τῆς Συνόδου.
Αὐτό εἶναι τό Ἁγιοπνευματικό
Συνοδικό Σύστημα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Κάθε ἄλλο παραπέμπει
στό παπικό, συγκεντρωτικό καί ἀπνευμάτιστο σύστημα, θά μπορoῦσα
νά τό πῶ μετά λόγου γνώσεως, τοῦ Ρωμαιοκαθολικισμοῦ.
Ἀκύρωση τῆς Συνοδικότητας,
τῆς Ἁγιοπατερικῆς Παράδοσης τῆς Ἐκκλησίας
Δημοσιογράφος: Σ’ αὐτό τό σημεῖο πέστε μας λίγο, πῶς θά
γίνει ἡ ψηφοφορία, γιά νά ληφθοῦν οἱ ἀποφάσεις σ’ αὐτή τήν μέλλουσα
Μεγάλη Σύνοδο;
Καθηγητής: Στό ἐρώτημα αὐτό θά μοῦ ἐπιτρέψετε νά ἔρθουμε
μετά, ἀπό πλευρᾶς διαδικασίας, γιατί ἐκεῖνο τό ὁποῖο δέν πρέπει
νά ἀντιπαρέλθουμε αὐτή τήν στιγμή εἶναι, ὅτι ὁ τρόπος αὐτός κατ’ ἀρχήν
τῆς ψηφοφορίας, μέ τήν ἐπιλογή ὁρισμένων Ἐπισκόπων, ὡς ἐκφραστῶν
τῆς Ἐκκλησίας, ἀκυρώνει οὐσιαστικά στήν πράξη τόν Ἁγιοπνευματικό
καί ἐκκλησιολογικό χαρακτῆρα τῆς συνοδικότητας. Δηλαδή, μιλᾶμε
ὄχι γιά κάτι περιθωριακό, ἀλλά κατεξοχήν πνευματικό, χωρίς τό ὁποῖο
ἀκυρώνεται ἐκεῖνο πού χαρακτηρίζει ὡς ἁγιοπνευματική λειτουργία
τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἀκυρώνεται μέ ἄλλα λόγια, ἄν θέλετε νά σᾶς
τό πῶ καί διαφορετικά, ἡ Ἁγιοπατερική Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας.
Καί Ἁγιοπατερική Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας εἶναι καί Ἁγιοπνευματική
Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας. Ἀντιλαμβάνεστε, ποῦ προσκρούει μία τέτοια
μέθοδος στήν πράξη.
Μίμηση Ρωμαιοκαθολικισμοῦ-Προτεσταντισμοῦ
Δημοσιογράφος: Εἶναι πάρα πολύ σημαντικό, ἔτσι ὅπως μᾶς
τό τοποθετεῖτε κ. Καθηγητά, ὅτι ἀκυρώνεται ἡ Ἁγιοπατερική καί
Ἁγιοπνευματική Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας. Καί πραγματικά, αὐτό πού
ἀντιλαμβανόμαστε εἶναι, ὅτι στήν οὐσία ἀντιγράφουμε αὐτό, πού τόσα
χρόνια κατηγοροῦμε, ὅτι κάνει ὁ Ρωμαιοκαθολικισμός.
Καθηγητής: Ναί, αὐτό ἀκριβῶς ἔχει καί τήν ἐξήγησή του.
Δηλαδή, τά τελευταῖα ἑκατό χρόνια,
-καί θά πρέπει νά ἔρθουμε καί σ’ αὐτό τό θέμα-, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία φαίνεται στήν
πράξη νά ἐκτρέπεται ἀπό τόν τρόπο τῆς δικῆς της Ἁγιοπνευματικῆς
ζωῆς καί νά μιμεῖται τόν Ρωμαιοκαθολικισμό,
καί κατά περίπτωση τόν Προτεσταντισμό. Κυρίως, ὅμως, τό ἱερατεῖο
τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μιμεῖται τόν τρόπο τόν συγκεντρωτικό, τόν ἀπολυταρχικό
τοῦ Ρωμαιοκαθολικισμοῦ. Καί τοῦτο ἐπειδή, ὅταν κάποιος χάσει τήν Ἁγιοπνευματική
αὐτή βίωση, δέν ἔχει πλέον τήν βεβαιότητα γι’ αὐτήν τήν ἑνότητα
στήν Ἐκκλησία. Καί τότε ἐξαντλεῖ ἀνθρωπίνως αὐτές τίς