Πρόβατα
της ποίμνης του Χριστού
Β΄
Στάσις Χαιρετισμών
«Χαίρε, αυλή
λογικών προβάτων»
ΑΠΟΨΕ,
αγαπητοί μου, λέγεται ό Ακάθιστος ύμνος, οι Χαιρετισμοί. Τι είναι οι Χαιρετισμοί;
Ένα τραγούδι. Υπάρχουν τραγούδια του σατανά, πού εγκωμιάζουν το διάβολο και
τους αισχρούς έρωτες κι ακούγονται σε διάφορα κέντρα ή μεταδίδονται από
ραδιόφωνα και τηλεοράσεις, και τα τραγούδια του Θεού και της Εκκλησίας, πού
ψάλλονται στους ναούς από τους ψάλτες και τους Ιερείς μας.
Ένα
από τα ωραιότερα τραγούδια της Εκκλησίας μας είναι οι Χαιρετισμοί της υπεραγίας
Θεοτόκου ή Ακάθιστος ύμνος. Αυτός ό ύμνος ψάλλετε σε όλη την Ελλάδα, αλλά και
στη Σερβία και στη Βουλγαρία και στη "Ρουμανία και στη Ρωσία, και παντού
σ' όλη τη γη όπου υπάρχουν ορθόδοξοι, από την Αυστραλία ως την Αμερική.
Ψάλλονται οι Χαιρετισμοί και δάκρυα τρέχουν από τα μάτια.
Ποιο
είναι το ιστορικό του Ακάθιστου ύμνου; Εψάλη για πρώτη φορά πριν 14 αιώνες, το
626 μ.Χ., εκεί στην πόλη των ονείρων μας, στην Κωσταντινούπολι. Βάρβαροι
πολιόρκησαν τότε στενά την πόλη από ξηρά και από θάλασσα. Βέβαιοι ότι θα
νικήσουν, απειλούσαν τους κατοίκους της Πόλεως, ότι μόνο αν γίνουν πουλιά για
να πετάξουν στον αέρα ή ψάρια για να κολυμπήσουν στη θάλασσα θα σωθούν.
Υπερήφανα λόγια. Άλλα οι Χριστιανοί δεν έχασαν το θάρρος τους. Ενώ οι λίγοι
άντρες μάχοντο στα τείχη, τα γυναικόπαιδα ήταν στην εκκλησία και παρακαλούσαν
την υπεραγία Θεοτόκο. Και η Παναγία έκανε το θαύμα της. Το λέει ή ιστορία. Τη
νύχτα στη θάλασσα του Βοσπόρου φύσηξε-άνεμος δυνατός, σήκωσε κύματα, και όλα τα
καράβια των εχθρών πνίγηκαν. Οι βάρβαροι τόσο πολύ φοβήθηκαν, ώστε έλυσαν την
πολιορκία κι έφυγαν. Όταν οι χριστιανοί είδαν με τα μάτια τους το θαύμα αυτό
μαζεύτηκαν όλοι στο ναό των Βλαχερνών, έκαναν δοξολογία, και για πρώτη φορά
έψαλαν το «Τη υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια...» και όλο τον ύμνο όρθιοι, εξ ου
και Ακάθιστος.
Ο
Ακάθιστος ύμνος έχει 144 «Χαίρε». Τα «Χαίρε» αυτά είναι μαργαριτάρια,
διαμάντια, ανεκτίμητα πετράδια της αγίας μας Εκκλησίας· αξίζουν παραπάνω από
χρυσό και άργυρο. Να τα ερμηνεύσουμε όλα; Χρειάζεται ώρα πολλή. Για αυτό, άπ'
όλα τα «Χαίρε», θα ερμηνεύσουμε συντόμως ένα, αυτό πού ακούσαμε στην αρχή.
Στρέφεται ό ποιητής προς την υπεραγία Θεοτόκο και λέει «Χαίρε, αυλή λογικών
προβάτων» (Ακάθ. ύμνος. Η16΄).
Θα προσπαθήσω να μιλήσω άπλα, ώστε να με
καταλάβει και ο πλέον ολιγογράμματος.
«Χαίρε»,
λέει, «αυλή λογικών προβάτων». Τι σημαίνουν τα λόγια αυτά; Ο ποιητής πού έκανε
τον Ακάθιστο ύμνο μιλάει εδώ για «πρόβατα», πού ασφαλώς έχουν τσοπάνο, μιλάει
και για «αυλή», μαντρί. Ας τα δούμε αυτά.
•
Πρώτα τα πρόβατα. Τα πρόβατα είναι δύο ειδών. είναι κατ' αρχήν πρόβατα φυσικά,
αυτά πού ξέρουμε όλοι. Τα πρόβατα διακρίνονται από τα άλλα ζώα με τρία
γνωρίσματα πού έχουν. Το πρώτο γνώρισμα τους· είναι ήμερα. Δεν αγριεύουν σε
κανένα, δεν επιτίθενται. Δεν έχουν δόντια σαν του λύκου να δαγκώνουν. Δεν έχουν
κέρατα σαν των βοδιών να τρυπούν και να ξεσχίζουν. Δεν έχουν νύχια σαν της
γάτας να πληγώνουν. είναι άκακα και ήσυχα. Ιδίως τα μικρά αρνάκια είναι
χαριτωμένα. Τα παιδιά τ' αγαπούν κι όταν έρχεται η ώρα να σφάξουν το αρνάκι,
παρακαλούν τον πατέρα να μην το σφάξει. είναι ζώα αγαπητά, πολύ προσφιλή.
Ακόμα, το πρόβατο είναι ωφέλιμο , το ωφελιμότερο ίσως ζώο. Δίνει το γάλα του,
που γίνεται τυρί και βούτυρο δίνει το κρέας του, πού γίνεται εκλεκτό φαγητό·
δίνει το δέρμα του, πού γίνεται υποδήματα, παπούτσια· δίνει τα κόκαλα του, πού
γίνονται κουμπιά· δίνει ακόμα και τα έντερα του, πού —δέ' θα το ξέρετε αυτό—
γίνονται χορδές πού παίζει κιθάρα ο οργανοπαίκτης. Το πρόβατο είναι όλο
χρήσιμο. Ακόμα, το πρόβατο είναι υπάκουο. Ακολουθεί τον τσοπάνο· όπου πάει
εκείνος πάει κι αυτό. Όταν το φωνάζει, τρέχει και πάει κοντά του, και δέ'
φεύγει από τον τσοπάνο. Για αυτό ό τσοπάνος γνωρίζει ένα προς ένα τα πρόβατα
του.
Αλλ'
εκτός από τα φυσικά υπάρχουν και τα λογικά πρόβατα, οι Χριστιανοί, πού πρέπει
κι αυτοί να έχουν ανάλογα γνωρίσματα. Πρώτον όπως το πρόβατο είναι ήμερο, έτσι
κι ο Χριστιανός να είναι ήσυχος, ειρηνικός· ν' αποφεύγει όσο το δυνατόν φιλονικίες,
καυγάδες, πολέμους και μάχες· να ειρηνεύουν οι Χριστιανοί μεταξύ τους. Ιδίως οι
Χριστιανές γυναίκες πρέπει μέσα στο σπίτι να διατηρούν τη γαλήνη και ηρεμία,
πού αναπαύει τους συζύγους και τα παιδιά τους και το εκτιμούν ιδιαιτέρως.
Δεύτερον όπως τα πρόβατα είναι ωφέλιμα, έτσι οι Χριστιανοί πρέπει να 'ναι
αγαθοεργοί, να προσφέρουν πάντα το καλό στην κοινωνία. Χριστιανός πού δεν έχει
καλά έργα είναι σαν το στέρφο πρόβατο. Και τρίτον όπως το πρόβατο υπακούει στον
τσοπάνο του, έτσι κι ό Χριστιανός πρέπει να υπάκουη. Ο μαθητής στο δάσκαλο, το
παιδί στον πατέρα, ή γυναίκα στο σύζυγο, ό πολίτης στους νόμους και τΙς αρχές,
και ό Χριστιανός να υπάκουη στους ποιμένας της Εκκλησίας του.
•
Είπαμε για τα πρόβατα, ας πούμε τώρα για τον τσοπάνο. Ο τσοπάνος, πού βόσκει τα
πρόβατα, τα αγαπάει. Προς χάριν τους σηκώνεται νύχτα' τα οδηγεί σε χλοερά
λιβάδια να βρουν τροφή και σε δροσερά νερά για να πιούν. Όταν χαθεί κανένα
πρόβατο, το αναζητεί. Κι όταν αρρωστήσει, το φροντίζει ιδιαιτέρως. Ο καλός
ποιμένας περιποιείται τα πρόβατα του και τα προστατεύει από κάθε κίνδυνο.
Όπως
λοιπόν υπάρχει τσοπάνος στα πρόβατα, έτσι και στην Εκκλησία υπάρχει καλός
ποιμένας. είναι ό Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Ο Χριστός αγαπάει τα πρόβατα του
σαν το βοσκό κι ακόμη παραπάνω. Γιατί κανένας βοσκός δεν θυσιάζεται για τα
πρόβατα του, αλλά τουναντίον τα εκμεταλλεύονται και τα σφάζουν τα πρόβατα για
να βγάλουν το ψωμί τους. Ενώ ό Χριστός θυσίασε και αυτή τη ζωή του και έδωσε το
τίμιο του αίμα πάνω στο σταυρό, για να δώσει ζωή στα πρόβατα του ζωή ανωτέρα
και αιωνία, και να σώσει από την αμαρτία τα λογικά του πρόβατα.
•
Σας μίλησα για τα πρόβατα, σας μίλησα για τους Χριστιανούς πού πρέπει να 'ναι
σαν τα πρόβατα, σας μίλησα για τον τσοπάνο και για τον καλόν Ποιμένα. Τώρα θα
σας πω και για το μαντρί, την «αυλή» των προβάτων. Τα πρόβατα τη νύχτα
μαζεύονται στο μαντρί. Εκεί είναι ασφαλισμένα. Έρχεται ό λύκος, αλλά δεν τολμά
να πλησίαση, γιατί υπάρχουν τσοπανόσκυλα πού γαβγίζουν όλη νύχτα· μέσα στο
μαντρί υπάρχει προστασία και ασφάλεια.
Όπως
λοιπόν τα πρόβατα έχουνε μαντρί, έτσι κ' εμείς οι Χριστιανοί, τα πρόβατα του
Χριστού, έχουμε μαντρί. Ποιο είναι το μαντρί μας; Ή Εκκλησία του Χριστού μας.
Όσοι είναι μέσα στην Εκκλησία, έχουν προστασία, ασφάλεια, ανάπαυση, ειρήνη,
κάθε καλό. Το πρόβατο έξω από τη μάντρα το τρώει ό λύκος· κι όταν κάποιος
ξεμακραίνει από την Εκκλησία, μένη μακριά από τη λειτουργία και τη διδαχή,
μακριά από την προσευχή και τα μυστήρια, μακριά από την ιερά εξομολόγηση και τη
θεία κοινωνία, μακριά από το αντίδωρο και τις άλλες ευλογίες της Εκκλησίας, τον
Χριστιανό αυτόν θα τον φάει ό μεγάλος λύκος, δηλαδή ό σατανάς, και οι άλλοι
λύκοι, δηλαδή οι άπιστοι και άθεοι καί προ παντός οι πλανεμένοι αιρετικοί (λ.χ.
οι ψευδομάρτυρες του Ιεχωβά και άλλες αιρέσεις).
Αυτά,
αγαπητοί μου, είχα να σας πω εξηγώντας τον χαιρετισμό προς την Παναγία «Χαίρε,
ουλή λογικών προβάτων». Διότι «αυλή», είπαμε, είναι ή Εκκλησία· και η Παναγία, η
μητέρα του καλού ΠΟΙΜΕΝΟΣ, βρίσκεται στο κέντρο της Εκκλησίας· ή αγκάλη της,
πού κρατεί το Χριστό, δέχεται και κάθε πιστό· έτσι ταυτίζεται με τη μάνδρα της
Εκκλησίας.
Ένας
ύμνος της Παρακλητικής λέει «Πρόβατο ειμί της λογικής σου ποίμνης και προς σε
καταφεύγω, τον Ποιμένα τον καλόν ζήτησαν με τον πλανηθέντα, ό Θεός, και ελέησαν
με» (ήχ. δ΄, Δευτ., απόστ. αίν.).
Μακάρι
να είμαστε πρόβατα, και να μη μοιάζουμε με κατσίκια, «ερίφια» πού λέει ό
Χριστός (Ματθ. 25,32-33). Γιατί μερικοί είναι σαν τα κατσίκια, πού τρέχουν
δεξιά κι αριστερά, ανεβαίνουν σε βράχους, είναι άτακτοι και ανήμεροι. Όχι
λοιπόν κατσίκια, άλλα πρόβατα πράοι, ταπεινοί, ήσυχοι, ευεργετικοί, για να
έχουμε την ευλογία του καλού Ποιμένος, της υπεραγίας Θεοτόκου και πάντων των
αγίων αμήν.
Επίσκοπος Αυγουστίνος
ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΜΕΝΗ ΟΜΙΛΙΑ Η ΟΠΟΙΑ ΕΓΙΝΕ ΣΤΟΝ
ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΟΣΙΟΥ ΝΑΟΥΜ ΑΡΜΕΝΟΧΩΡΙΟΥ – ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΤΗΝ 12-03-1982 ΜΕ ΑΛΛΟ ΤΙΤΛΟ.
ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΜΗΣΗΣ 25-03-2005
