Θεαρχίω νεύματι --Δοξαστικό Εσπερινού Κοιμήσεως Θεοτόκου

(Οκτάηχο Δοξαστικό Εσπερινού Κοιμήσεως Θεοτόκου)

Ἦχος α'

Θεαρχίῳ νεύματι, πάντοθεν οἱ θεοφόροι Ἀπόστολοι, ὑπὸ νεφῶν μεταρσίως αἰρόμενοι.

Ἦχος πλ. α'

Καταλαβόντες τὸ πανάχραντον, καὶ ζωαρχικόν σου σκῆνος, ἐξόχως ἠσπάζοντο.

Από την υμνολογία της εορτής

Το πρόβλημα περί του κύρους του δυτικού βαπτίσματος

Ὁμολογῶ ἓν βάπτισμα, π. Γ. Μεταλληνού

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ Ζ΄ ΚΑΝΟΝΟΣ ΤΗΣ Β΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΟΛΛΥΒΑΔΕΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΩΝ/ΝΟ ΟΙΚΟΝΟΜΟ (συμβολή στην ιστορικοκανονική θεώρηση του προβλήματος περί του κύρους του δυτικού βαπτίσματος)

 (Ἀπόσπασμα)

Β΄ Εφαρμογή του Κανόνος

Ελέχθη ήδη στην αρχή της παρούσας μελέτης, ότι η ερμηνευτική προσέγγιση του Ζ΄ Κανόνος της Β΄ Οικουμενικής κατά τον ΙΗ΄  αιώνα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο αναζητήσεως λύσεως στο πρόβλημα περί του τρόπου αποδοχής των επιστρεφόντων Δυτικών, και βεβαίως και των Λατίνων. Ήδη είχε προηγηθεί μακρά περίοδος αμφιταλαντεύσεως των Ορθοδόξων επί του θέματος τούτου, η δε λύση του Πατριάρχου Κυρίλλου Ε΄ (1755) δεν γινόταν δεκτή από όλους ως η μόνη ενδεδειγμένη και ορθή. Το ερώτημα, το οποίο κι απ΄ τις δυο πλευρές διατυπωνόταν, ήταν, αν η «οικονομική» διάκριση των αιρετικών, που εφαρμόσθηκε από την Β΄ Οικουμενική, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και στην περίπτωση των Λατίνων. Άλλωστε στον κανόνα αυτό (και βεβαίως και τον 95^ο της Πενθέκτης) είχαν στηριχθεί όσοι εφάρμοσαν αυτή την λύση κατά το παρελθόν. Η παρατηρουμένη όμως ασυμφωνία ως προς το παρόν ζήτημα επιτεινόταν από την διαφωνία των Ορθοδόξων ως προς την κατάταξη των Λατίνων, δηλαδή μεταξύ των αιρετικών ή των σχισματικών.  Διότι, βεβαίως, μόνον οι δεχόμενοι τους Λατίνους ως αιρετικούς αντιμετώπιζαν το πρόβλημα της εφαρμογής σ΄ αυτούς του ζ΄ της Β΄.  Σ΄ αυτούς ανήκουν και οι συγγραφείς μας, των οποίων την σχετική διδασκαλία εκθέτουμε στη συνέχεια.

1. «Αιρετικοί» οι Λατίνοι και «αβάπτιστοι»

Έχοντας βαθύτατη γνώση της εκκλησιαστικής ιστορίας μετά το σχίσμα και της διαφωνίας των Ορθοδόξων ως προς τον χαρακτηρισμό των Λατίνων ως αιρετικών ή σχισματικών οι συγγραφείς μας, εκφράζοντας δε την θεολογική

Η ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

 Τώρα μὲ τὴν Χάριν της θὰ μιλήσωμε περὶ τῆς ἐξόδου καὶ τῆς Μεταστάσεως αὐτῆς ἀπὸ τὸν παρόντα κόσμον εἰς τὴν αἰώνιον Βασιλείαν τοῦ Υἱοῦ της. Εἶναι ὄντως φαιδρὰ καὶ χαρμόσυνος γιὰ τὴν ἀκοὴν τῶν φιλοθέων ἡ τοιαύτη διήγησις.

Ὅταν, λοιπόν, ὁ Χριστός, ὁ Θεός μας, εὐδόκησε νὰ μεταθέση τὴν παναγίαν καὶ πανάμωμον μητέρα του ἀπὸ τὸν κόσμον αὐτὸν εἰς τὴν Βασιλείαν του, προκειμένου νὰ λάβη τὸν ἄφθαρτον στέφανον τῶν ὑπερφυῶν ἀγώνων καὶ ἀρετῶν της, νὰ τὴν τοποθετήση θεομητροπρεπῶς «ἐκ δεξιῶν του, περιβεβλημένην μὲ πορφύραν καὶ πεποικιλμένην ἐν ἱματισμῷ διαχρύσῳ» (Ψαλμ. μδ ́, 12) καὶ νὰ τὴν ἀνακηρύξη Βασίλισσαν πάντων τῶν κτισμάτων, ὁδηγῶν αὐτὴν εἰς τὸ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος καὶ ἐγκαθιστῶν εἰς τὰ ἐπουράνια Ἅγια τῶν Ἁγίων, τῆς ἐγνωστοποίησε ἐκ τῶν προτέρων τὴν ἔνδοξον αὐτῆς μετάστασιν. Ἀπέστειλε πάλιν εἰς αὐτὴν τὸν ἀρχάγγελον Γαβριὴλ γιὰ νὰ τῆς ἀναγγείλη τὴν ἔνδοξον ἐκδημίαν της, καθὼς ἄλλοτε τὴν θαυμαστὴν αὐτῆς σύλληψιν. Τὴν
ἐπεσκέφθη λοιπὸν ὁ ἀρχάγγελος καὶ τῆς ἐπέδωσε ἕνα κλάδον φοίνικος, σύμβολον τῆς νίκης, τὸ ὁποῖον εἶχε ἄλλοτε χρησιμοποιήσει ὁ λαὸς ὑποδεχόμενος εἰς τὴν Ἱερουσαλὴμ τὸν Υἱόν της, τὸν νικητὴν τοῦ θανάτου καὶ ἐξολοθρευτὴν τοῦ Ἅδου.

ΜΕΤΑΣΤΑΣΙΣ-ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ της Θεοτόκου

 Ὁμιλία π. Ἀθανασίου Μυτιληναίου

Τὸ κείμενο τῆς ὁμιλίας τοῦ π. Ἀθανασίου,

μὲ κάποιες συντομεύσεις:

    Ἀπὸ τὰς θεομητορικὰς ἑορτάς, ἀγαπητοί, ξεχωρίζει ἡ ἑορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, ποὺ περιλαμβάνει, πρῶτον, τὸν θάνατον καὶ τὴν ταφήν της καὶ δεύτερον, τὴν Ἀνάστασίν της καὶ τὴν Μετάστασίν της εἰς τὴν βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὅλα αὐτά, τῆς ἑορτῆς, περιλαμβάνονται κατὰ ἕναν θαυμαστὸν τρόπον εἰς τὸ πρῶτον τροπάριον τῆς Λιτῆς, τὸ ὁποῖον ἔχει ὡς ἑξῆς:

    «Ἔπρεπε τοῖς αὐτόπταις τοῦ Λόγου καὶ ὑπηρέταις, καὶ τῆς κατὰ σάρκα Μητρὸς αὐτοῦ, τὴν Κοίμησιν ἐποπτεῦσαι…»: Ἔπρεπε, λέγει, εἰς ἐκείνους οἱ ὁποῖοι στάθηκαν αὐτόπται τοῦ Θεοῦ Λόγου, ...οἱ περιγράψαντες τὴν ζωήν του, ἔπρεπε νὰ σταθοῦν καὶ αὐτόπται καὶ τῆς μητρὸς αὐτοῦ καὶ νὰ ἐποπτεύσουν τὴν δικήν της τὴν Κοίμησιν·

Μικρό αντίδωρο αγάπης προς αμφιβάλλοντας

Τὰ κείμενα τοῦ ἁγ. Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου ποὺ ἀκολουθοῦν, εἶναι ἀντίδωρο ἀγάπης στοὺς ἀδελφούς, οἱ ὁποῖοι ἀγνοοῦντες τὴν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας ποὺ ἐκφράζει ὁ Ὅσιος, προβαίνουν σὲ ὑποθέσεις, ἢ παρουσιάζουν δικές τους ἑρμηνεῖες ἤ, ἀκόμα, ἐπικαλοῦνται γνῶμες συγχρόνων γερόντων, τὶς ὁποῖες ὅμως, ἀφοῦ δὲν συμφωνοῦν μὲ τὴν διαχρονικὴ συνείδηση καὶ πρακτικὴ τῆς Ἐκκλησίας, δὲν μποροῦμε νὰ τὶς υἱοθετήσουμε.

Οἱ θέσεις τοῦ Ἁγίου εἶναι σαφεῖς: ἀπαιτεῖται ἡ ἀπομάκρυνση ἀπὸ ὁποιαδήποτε αἵρεση ἢ αἱρετικὸ ἔρχεται σὲ σαφῆ ἀντίθεση μὲ τὶς Ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ τὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, εἴτε ἡ συγκεκριμένη αἵρεση ἔχει καταδικαστεῖ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, εἴτε ὄχι.

Παράδειγμα ἡ Διακοπὴ μνημοσύνου (στὴν ὁποία προέβη ὁ Ὅσιος Θεόδωρος) τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχῶν Ταρασίου καὶ Νικηφόρου, οἱ ὁποῖοι γιὰ λόγους «οἰκονομίας» ἐπικοινώνησαν μὲ ἐκείνους ποὺ ἐξέφραζαν τὴν μοιχειανή αἵρεση. Τὸ πρόβλημα ἔληξε ἀργότερα, μὲ δικαίωση τῶν ἁγιοπατερικῶν θέσεων ποὺ ὑποστήριξε ὁ ὅσιος Θεόδωρος.

Λόγος στην Κοίμηση της Θεοτόκου (Αγίου Θεοδώρου του Στουδίτη)

    Τώρα λοιπόν, ενώ έκλεισε τους αισθητούς οφθαλμούς η Θεοτόκος, υψώνει για χάρη μας τους νοητούς, σαν λαμπρούς και μεγάλους φωστήρες που ποτέ ως τώρα δεν βασίλεψαν, για να αγρυπνούν και να εξιλεώνουν τον Θεό υπέρ της σωτηρίας του κόσμου. Τώρα, ενώ στα θεοκίνητα χείλη της σίγησε ο έναρθρος λόγος, αείλαλο ανοίγει το πρεσβευτικό της στόμα υπέρ όλου του γένους. Τώρα, ενώ συνέστειλε τις σωματικές και θεοφόρες της παλάμες, τις υψώνει άφθαρτες προς το Δεσπότη υπέρ ολόκληρης της οικουμένης. Τώρα, ενώ μας απέκρυψε τα ηλιοειδή και φυσικά χαρακτηριστικά της, ακτινοβολεί διά μέσου της σκιαγραφίας της εικόνας της και την παρέχει στο λαό προς ασπασμό ευεργετικό και σχετική προσκύνηση, είτε το θέλουν οι αιρετικοί είτε όχι. Ενώ λοιπόν πέταξε επάνω η πάναγνη περιστερά, δεν παύει να φυλάττει τα κάτω. Ενώ εξήλθε του σώματος, με το πνεύμα της είναι μαζί μας. Ενώ οδηγήθηκε στους ουρανούς, εξοστρακίζει από ανάμεσα μας τους δαίμονες μεσιτεύοντας προς τον Κύριο.
Κάποτε, μέσω της προμήτορος Εύας ο θάνατος εισήλθε και κυρίευσε τον κόσμο· τώρα όμως συναντώντας την μακάρια θυγατέρα εκείνης αποκρούστηκε και κατανικήθηκε από το ίδιο εκείνο μέρος απ’ όπου του είχε δοθεί η εξουσία. Ας χαρεί λοιπόν το γυναικείο φύλο, που αντί ντροπής αποκομίζει δόξα. Ας χαρεί και η

ΑΓΙΟΥ ΠΑΙΣΙΟΥ: ''ΛΟΓΟΙ ΠΕΡΙ ΚΑΤΑΡΑΣ ΚΑΙ ΑΔΙΚΙΑΣ''