ΠΕΡΙ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΗΜΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

ΣΤΟΝ π. ΕΥΘΥΜΙΟ ΤΡΙΚΑΜΗΝΑ

    Ο π. Ευθύμιος Τρικαμηνάς μέσω του ιστολογίου "Πατερική Παράδοση" και συγκεκριμένα διά του άρθρου "ΑΘΕΤΗΣΗ ΟΡΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΥΠΟ ΤΩΝ Γ.Ο.Χ." (ἐδῶ) απευθύνθηκε προσωπικά σε μας και ζήτησε την απάντησή μας επ᾿ αυτού. 

     Όμως ολόκληρο το άρθρο του βασίζεται σε ένα σοβαρότατο ατόπημα: Θεωρεί πως η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος αποφάσισε αστρονομικά και όχι εκκλησιαστικά. Ότι δηλαδή όρισε τάχα πως την ημερομηνία κατά την οποία συμβαίνει πραγματικά (αστρονομικά) η εαρινή ισημερία πρέπει να την διορθώνουμε σε 21η Μαρτίου. Αυτό είναι μέγα σφάλμα και πάνω εκεί βασίστηκε η λεγόμενη "διόρθωση" του Ιουλιανού Ημερολογίου (και το 1582 και το 1924). Η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος όρισε ακριβώς το αντίθετο: να θεωρείται δηλαδή πάντοτε η 21η Μαρτίου ως ημερομηνία της εαρινής ισημερίας, άσχετα αν σε εκείνη την ημερομηνία δεν συμβαίνει όντως η πραγματική εαρινή ισημερία.  Επομένως η ημερομηνία της θετής "εαρινής ισημερίας" (που όρισε η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος στις 21 Μαρτίου) δεν ταυτίζεται πάντοτε με την ημερομηνία της πραγματικής (αστρονομικής) εαρινής ισημερίας.

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ	ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΘΕΤΗΣ ΕΑΡΙΝΗΣ ΙΣΗΜΕΡΙΑΣ ΠΟΥ ΟΡΙΣΕ Η Α΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ (ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΙΣΗΜΕΡΙΑ)	ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΕΑΡΙΝΗΣ ΙΣΗΜΕΡΙΑΣ  (ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΗΜΕΡΙΑ)
330	ΠΑΝΤΟΤΕ 21 ΜΑΡΤΙΟΥ Π.Η.	21 ΜΑΡΤΙΟΥ Π.Η.
1582		11 ΜΑΡΤΙΟΥ Π.Η. 21 ΜΑΡΤΙΟΥ Ν.Η. (ΔΙΑΦΟΡΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΩΝ 10 ΗΜΕΡΕΣ)
1924		8 ΜΑΡΤΙΟΥ Π.Η. 21 ΜΑΡΤΙΟΥ Ν.Η. (ΔΙΑΦΟΡΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΩΝ 13 ΗΜΕΡΕΣ)
2018		7 ΜΑΡΤΙΟΥ Π.Η. 20 ΜΑΡΤΙΟΥ Ν.Η.

    Οι έχοντες ασχοληθεί με το ζήτημα γνωρίζουν πως η ημερομηνία της πραγματικής (αστρονομικής) εαρινής ισημερίας δεν είναι σταθερή, επομένως αν η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος ενδιαφερόταν για αυτήν να αντιστοιχεί με την 21η Μαρτίου, τότε θα όριζε: α) Να διορθώνεται συνεχώς η ημερομηνία της (ενώ κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ από τους Ορθοδόξους, σε αντίθεση με τους Παπικούς το 1582 και τους Οικουμενιστές το 1924) και β) να εορτάζουν διαφορετικά το Πάσχα όσοι βρίσκονται στο Νότιο Ημισφαίριο, οι οποίοι ως γνωστόν έχουν εαρινή ισημερία τον Σεπτέμβριο και φθινοπωρινή ισημερία τον Μάρτιο! 
    Για όλα αυτά ξεκάθαρα μιλούν οι Πατέρες και Διδάσκαλοι της Εκκλησίας μας, τους οποίους δυστυχώς ο π. Ευθύμιος αγνοεί (όπως φαίνεται δεν ανέγνωσε την αναίρεση των θέσεων του κ. Ρίζου: ἐδῶ):
     α) Ο Σεβαστός Κυμινήτης: "Ὅμως οἱ θειότατοι Πατέρες τῆς πρώτης Συνόδου ἂν καλὰ καὶ νὰ ἤξευραν ἀκριβῶς τὴν τοιαύτην διαφορὰν τῆς ἰσημερίας, πῶς κατ’ ὀλίγον ὀλίγον ἔρχεται ὀπίσω διὰ τὴν συνεχῆ προσθήκην τῆς τοῦ βισέκτου ἡμέρας· μὲ τοῦτο ὅλον ἐδιώρισαν αὐτὴν τὴν ἐαρινὴν ἰσημερίαν νὰ κρίνεται καὶ νὰ λογαριάζεται πάντοτε καθὼς εὑρέθηκε τότε εἰς τὸν καιρόν τους, κατὰ τὴν κα΄ τοῦ Μαρτίου μηνὸς... Ἂν ἦτον λοιπὸν τοῦτο παράβασις καμία ψυχοβλαβὴς, ἔπρεπε καὶ τότε νὰ γένῃ ἡ τοιαύτη διόρθωσις, νὰ κατεβάζουν ὀπίσω τὸν Μάρτιον, νὰ φέρουν τὴν ἰσημερίαν πάλιν εἰς τὴν κα΄ Μαρτίου· ἀμὴ ἐπειδὴ τόσαις σύνοδαις οἰκουμενικαῖς ὁποῦ ἔγιναν εἰς τόσους χρόνους ὕστερον ἀπὸ τὴν οἰκουμενικὴν ἐκείνην καὶ πρώτην σύνοδον, αἱ ὁποίαις ἔβλεπαν μὲν ὁλοφάνερα τὴν ἰσημερίαν ὁποῦ κατ’ ὀλίγον ὀλίγον ἐκατέβηκεν τόσαις ἡμέραις ὀπίσω· ὅμως δὲν ἀποκότησεν οὐδεμία σύνοδος ἂν καλὰ καὶ νὰ ἦσαν οἰκουμενικαὶ, ὁποῦ ἐσυνάγουνταν διὰ τὰ τοιαῦτα ἐκκλησιαστικὰ ζητήματα, καὶ πολλὰ ἄλλα ἐκανόνιζαν καὶ ἐθέσπισαν, νὰ κάμουν τὴν τοιαύτην διόρθωσιν τῆς ἰσημερίας, ἀμὴ καὶ ἔξω ἀπὸ τὸν καιρὸν τῆς ἰσημερίας τόσαις ἡμέραις ὀπίσω κατεβασμένον, ὅμως πάντοτε τὴν κα΄ Μαρτίου ἀκολούθως τῇ πρώτῃ συνόδῳ ἐλογάριαζαν τὴν ἰσημερίαν...".
   β) Ο Δοσίθεος Ιεροσολύμων: "Γίνεται ἡ πρώτη πανσέληνος τοῦ Μαρτίου πρὸ τῆς κα΄ Μαρτίου, εἰς τὴν ὁποῖαν εὑρίσκετον ἡ ἰσημερία εἰς τὸν καιρὸν τῆς πρώτης Συνόδου, καὶ τὴν σήμερον εὑρίσκεται εἰς τὴν ια΄ Μαρτίου, διὰ τὸν ὑποβιβασμὸν τῆς ἰσημερίας ὁποῦ προέρχεται ἀπὸ τὴν παντοτινὴν προσθήκην τῆς τοῦ βισέκτου ἡμέρας... Οἱ νεώτεροι Λατῖνοι ἐφάνησαν διακριτικώτεροι καὶ σοφώτεροι καὶ τολμηρότεροι ἀπὸ ὅλας τὰς ἁγίας ἐκείνας Συνόδους, καὶ ἀπὸ ὅλους τοὺς ἁγίους Πατέρας τῆς ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀνατολικούς τε καὶ δυτικοὺς, καὶ ἔκαμαν τὴν τοιαύτην διόρθωσιν τῆς ἰσημερίας, φοβούμενοι μήπως καὶ ἀθετοῦντες τὴν πρώτην πανσέληνον μέτ’ ἰσημερίαν, κολάσωσι τὴν ψυχήν των, ὡς καθὼς ἐκολάσθησαν καὶ ὅλαις αἱ Σύνοδαις, καὶ πάντες οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ὁπόσοι ἑόρταζαν τὸ ἅγιον Πάσχα, ἀθετοῦντες τὴν πρώτην πανσέληνον μέτ’ ἰσημερίαν"!
     γ) Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: "Ἂς ἠξεύρουν γὰρ ὅτι καὶ αἱ Οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι, ὁποῦ μετὰ τὴν Πρώτην ἔγιναν, καὶ οἱ λοιποὶ Πατέρες, ἔβλεπον ναὶ καὶ αὐτοὶ, ὡς σοφοὶ ὁποῦ ἦσαν, πῶς ἐκατέβη πολὺ ἡ ἰσημερία· ἀλλ’ ὅμως δὲν ἠθέλησαν νὰ τὴν μεταθέσουν ἀπὸ τὴν κα΄ Μαρτίου, ὁποῦ τὴν ηὗρεν ἡ Α΄ σύνοδος, προτιμῶντες περισσότερον τὴν συμφωνίαν τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἕνωσιν ἀπὸ τὴν ἀκρίβειαν τῆς ἰσημερίας, ἥτις δὲν προξενεῖ οὔτε εἰς τὴν εὕρεσιν, τοῦ ἐδικοῦ μας Πάσχα κᾀμμίαν σύγχυσιν, οὔτε βλάβην εἰς τὴν εὐσέβειαν".
    Ο π. Ευθύμιος πέφτει επίσης και σε δεύτερο τραγικό σφάλμα, που φανερώνει πως δεν έχει μελετήσει καθόλου σοβαρά το θέμα. Είναι γνωστό πως η Ορθόδοξη Εκκλησία από την εποχή της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου υπολογίζει τις ημερομηνίες των πανσελήνων με βάση τον 19ετή Κύκλο του Μέτωνος. Ο Μετωνικός Κύκλος όμως είναι επίσης ελλιπής με αποτέλεσμα στην εποχή μας να υπάρχει απόκλιση 4-5 ημερών της Μετώνειας Πανσελήνου από την πραγματική (αστρονομική) Πανσέληνο. Ούτε αυτό όμως ενδιαφέρει την Εκκλησία, η Οποία δεν ενδιαφέρεται για "χρόνων ἀκρίβειαν καὶ ἡμερῶν παρατήρησιν", κατά τους Αγίους Πατέρες. Αντιθέτως αποτελεί ένα ισχυρό επιχείρημα μόνο εκείνων που επιθυμούν την αλλαγή και του Πασχαλίου, επικαλούμενοι αστρονομικούς λόγους. Μήπως μαζί τους συντάσσεται τελικώς ο π. Ευθύμιος;

     Όπως βλέπουμε ξεκάθαρα στον παραπάνω πίνακα ο Όρος τηρείται κανονικά από όλους όσους τηρούν το παλαιό (ορθόδοξο) Πασχάλιο (το οποίο είναι κοινό για Παλαιοημερολογίτες και Νεοημερολογίτες, αφού και οι τελευταίοι το ακολουθούν ακόμη). Όσα δε εκκλησιαστικά ημερολόγια (Ζηλωτών ή μη) σημειώνουν την ημερομηνία της πραγματικής και όχι της Μετώνειας Πανσελήνου, σφάλλουν, πιθανότατα εξ αγνοίας. 
   Κλείνοντας, δηλώνουμε πως δεν επιθυμούμε να απευθύνουμε κάποιο ερώτημα προς τον π. Ευθύμιο Τρικαμηνά, διότι πιστεύουμε πως αποτελεί μάταιο κόπο ο διάλογος με ανθρώπους που θεωρούν ότι δεν είναι δυνατόν να κάνουν λάθος, όπως άλλωστε έχει αποδείξει η παντελής απουσία παραδοχής των σφαλμάτων που έχουν υποδειχθεί στο παρελθόν. Επιπροσθέτως, δεν επιθυμούμε διαδικτυακό διάλογο διά αντιπροσώπων του, αλλά μόνον εκ του σύνεγγυς, όπως έχει ήδη προτείνει ο Διαχειριστής του Ιστολογίου "Εν Τούτω Νίκα" (ἐδῶ).

Με ευχές για Καλή Τεσσαρακοστή εν μετανοία και ταπεινώσει,

Νικόλαος Μάννης, Εκπαιδευτικός

(Διαχειριστής Ιστολογίου "Κρυφό Σχολειό")

Ιωάννης Ν. Παπαρρήγας

(Διαχειριστής Ιστολογίου "Εν Τούτω Νίκα")

Διονύσιος Πολυμενόπουλος, Εκπαιδευτικός