Η Α΄ ΟΙΚΟΥΜ. ΣΥΝΟΔΟΣ ΔΕΝ ΕΘΕΣΠΙΣΕ ΕΠΙΣΗΜΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

Ὁ π. Εὐθύμιος Τρικαμηνᾶς μᾶς ἀπέστειλε τὸ κείμενο ποὺ δημοσιεύουμε, μὲ τὸ ὁποῖο ἀποδεικνύεται —μὲ βάση τὰ κείμενα τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας— ὅτι ἡ Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος δὲν ἐθέσπισε κανένα Ἡμερολόγιο ὡς ὑποχρεωτικό, ἅγιο καὶ ἀπαραίτητο γιὰ τὴ σωτηρία.

Ἐκεῖνο ποὺ ἐνδιέφερε κυρίως τὴν Ἐκκλησία, ἦταν τὸ Πασχάλιο (ὁ ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα νὰ μὴ συμπίπτει μὲ τὸ Πάσχα τῶν Ἰουδαίων) κι ὄχι ὁ καθορισμὸς ἑνὸς αἰώνιου, ἀλάνθαστου Ἡμερολογίου.

Ἡ ἀπόδειξη στὴν παραπάνω θέση δίδεται ἀπὸ τὴν πράξη τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως αὐτὴ ἐφαρμόστηκε μετὰ τὴν Α’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο. Πράγματι, ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος (ποὺ ἦταν ἡ ψυχὴ τῆς Α΄ Οἰκουμ. Συνόδου) χρησιμοποιοῦσε ΟΧΙ τὸ Ἡμερολόγιο ποὺ δῆθεν δέχθηκε ἡ Σύνοδος (δηλαδὴ τὸ ΙΟΥΛΙΑΝΟ), ἀλλὰ ἄλλο Ἡμερολόγιο, τὸ ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΟ. Αὐτὸ χρησιμοποιοῦσε, μὲ βάση αὐτὸ καθόριζε τὴν Ἡμερομηνία ποὺ κάθε χρόνο θὰ ἑορταζόταν τὸ Πάσχα! Καὶ ὄχι μόνο κανεὶς δὲν διαμαρτυρήθηκε, ἀλλὰ ἡ Α’ Οἰκουμενική Σύνοδος ἀνέθεσε στὸν ἑκάστοτε Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας νὰ καθορίζει αὐτὸς κάθε χρόνο τὴν ἡμερομηνία τοῦ Πάσχα.

Ἔτσι, καὶ ὁ ἅγιος Κύριλλος (ποὺ ὡς γνωστὸν πρωτοστατεῖ στὴν Γ’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο) στὶς Ἑορταστικὲς Ὁμιλίες του, κάθε χρόνο ἐπὶ τριάντα χρόνια, χρησιμοποιεῖ κι αὐτὸς τὸ Αἰγυπτιακὸ Ἡμερολόγιο. Ἀκόμα καὶ στὰ Πρακτικὰ τῆς Γ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, παρότι ἔγινε στὴν Ἔφεσο, περιλαμβάνονται ἐπιστολὲς καὶ Διατάγματα, ἀπὸ τὰ ὁποῖα συμπεραίνει κανεὶς τὴν χρήση καὶ τοῦ Αἰγυπτιακοῦ Ἡμερολογίου, ὅπως: «Ἀντίγραφον ἐπιστολῆς γραφείσης παρὰ τοῦ θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου Ἀλεξανδρείας Κυρίλλου πρὸς Νεστόριον, μηνὶ Μεχὶρ ἰνδικτιῶνος ιγ» καὶ «Τοῦ ἁγιωτάτου Κυρίλλου ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας ὁμιλία λεχθεῖσα ἐν τοῖς τοῦ ἁγίου βαπτιστοῦ Ἰωάννου Φαρμουθὶ κη ἰνδ. α», ἤ: «Διάταγμα προτεθὲν παρὰ τῶν ἐπάρχων... Ἀνεγνώσθη ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ τῶν μοναζόντων ἐν τοῖς ἐρημικοῖς Φαρμουθὶ κγ ἰνδικτιῶνος α ἔτους Διοκλητιανοῦ ρξδ».

Ἀκόμη συναντοῦμε τὴ χρήση τοῦ Αἰγυπτιακοῦ Ἡμερολογίου στὸν ἅγ. Ἐπιφάνιο Κύπρου, τὸ Δαμασκηνὸ Ἰωάννη (πρεσβύτερο) στὸ ἔργο του «Περὶ τῶν ἁγίων Νηστειῶν», στὸ ὁποῖο περιλαμβάνει ἀποσπάσματα ἁγίων ποὺ χρησιμοποιοῦν ἀδιακρίτως διαφορετικὰ Ἡμερολόγια.

Μιὰ τελευταία ἀναφορὰ θὰ κάνουμε στὸν ἅγ. Νικηφόρο (Πατριάρχη Κων/πόλεως ἐπὶ Εἰκονομαχίας), ὁ ὁποῖος αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκη νὰ χρησιμοποιήσει ἐπεξηγηματικὰ πῶς λέγεται ὁ μήνας ποὺ μὲ βάση τὸ δικό του Ἡμερολογίο ἀναφέρει, στὸ Αἰγυπτιακὸ Ἡμερολόγιο· γράφει: «Τῷ ιε΄ ἔτει τῆς αὐτοῦ βασιλείας τῆς εὐαγγελικῆς διδασκαλίας ἄρχεται ὁ κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Τῷ δὲ ιθ΄ ἔπαθεν ἐν Ἱερουσαλὴμ ὑπὲρ ἡμῶν τὸ σωτήριον πάθος [πρὸ η΄ καλανδῶν Ἀπριλλίων, Φαμενὼθ κθ΄, ὅ ἐστι] Μαρτίῳ κε΄».

Ἀλλὰ καὶ στὴ συνέχεια γιὰ αἰῶνες βρίσκουμε ἐν χρήσει στὴν Ἐκκλησία τὸ Αἰγυπτιακὸ Ἡμερολόγιο (ὅπως καί το Μακεδονικό), χωρὶς νὰ θεωρεῖ κανεὶς ὅτι ὅσοι χρησιμοποιοῦσαν ἄλλο Ἡμερολόγιο (καὶ μάλιστα οἱ Ἅγιοι Ἀθανάσιος καὶ Κύριλλος), εἶναι παραβάτες Ἱερῶν Κανόνων, ὅπως ἀφελῶς καὶ ἐσφαλμένως διδάσκουν οἱ τοῦ Παλαιοῦ Ἡμερολογίου.

Μὲ βάση αὐτὴν τὴν διαπίστωση ὁ π. Εὐθύμιος κάνει μιὰ ἔκκληση πρὸς ὅλους ἐκείνους ποὺ πολεμοῦν τὴν παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, εἴτε μὲ τὸ Παλαιὸ εἴτε μὲ τὸ Νέο Ἡμερολόγιο, νὰ συμπήξουν ἕνα ἑνιαῖο μέτωπο κατὰ αὐτῆς τῆς παναιρέσεως, ἀφήνοντας πίσω τὶς ἀγκυλώσεις τοῦ παρελθόντος:

Βάση καὶ κριτήριο τοῦ ἀγῶνος εἶναι ἡ ὀρθὴ Πίστη καὶ ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση κι ὄχι τὸ ἕνα ἢ τὸ ἄλλο Ἡμερολόγιο.

Ἡμερολογιακὰ στοιχεῖα σχετικὰ μὲ τὸ

ἂν ἐθεσπίσθη κατὰ τὴν Α΄ Οἰκ. Σύνοδο

τὸ Ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο

Ἡμερολογιακὰ στοιχεῖα σχετικὰ μὲ τὸ

ἂν ἐθεσπίσθη κατὰ τὴν Α΄ Οἰκ. Σύνοδο

τὸ Ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο

Προτάσεις  προσεγγίσεως  τῶν  σημερινῶν

Ἀντιοικουμενιστῶν  καὶ  Παλαιοημερολογιτῶν

Τοῦ Ἱερομονάχου π. Εὐθύμιου Τρικαμηνᾶ

  

Εἶναι γνωστόν ὅτι σέ ἕναν ἀγῶνα καί πόλεμο ὁ ἐχθρός ὠφελεῖται τά μέγιστα μέχρι τοῦ σημείου νά νικήση, ὅταν ὑπάρχει διάσπασις τῶν ἀγωνιστῶν καί σύγχυσις ὡς πρός τόν τρόπο καί τήν τακτική τοῦ πολέμου καί τόν ἐπιδιωκόμενο σκοπό. Αὐτό ὡς γεγονός στήν ἱστορία μας ὑπάρχει διάχυτο, εἰς τρόπον ὥστε νά ἀποτελῆ κύριο στόχο τῶν ἐχθρῶν μας ἡ διάσπασίς μας, πρίν καί κατά τήν διάρκεια τοῦ ἀγῶνος. Ἕνα χαρακτηριστικό γεγονός εἶναι καί αὐτό τῆς Μικρασιατικῆς καταστροφῆς. Ὅσο διάστημα εἴμεθα ἑνωμένοι ὁ στρατός ἐνικοῦσε καί ἐσημείωνε λαμπρές καί θαυμάσιες ἐπιτυχίες. Ὅταν ἐπῆλθε ἡ διάσπασις καί χωριστήκαμε σέ βενιζελικούς καί βασιλικούς, τότε συνέβη ἡ τραγωδία τῆς ἧττας καί διασπάσεως τοῦ μετώπου, μέ ὅλα τά ἐπακόλουθα γιά τόν μικρασιατικό λαό.

Τό ἴδιο ἀσφαλῶς συμβαίνει καί στούς ἀγῶνες τῆς πίστεως ἐναντίον τῆς αἱρέσεως. Ἐδῶ, ἄν δέν ὑπάρχουν ἅγιοι καί θεοφόροι Πατέρες, οἱ ὁποῖοι θά ἡγηθοῦν τοῦ ἀγῶνος, ὁ διάβολος κατορθώνει ἐκμεταλλευόμενος τά πάθη καί τίς ἀδυναμίες μας, νά ἀποπροσανατολίση τούς Ὀρθοδόξους ἐπ’ ὠφελείᾳ τῆς αἱρέσεως.

Ἕνα τέτοιο εὔγλωττο παράδειγμα ἀποτελεῖ ἡ διάσπασις τῶν σημερινῶν Παλαιοημερολογιτῶν, οἱ ὁποῖοι ἐνῶ ἐξεκίνησαν τόν ἀγῶνα ἐναντίον τῆς ἀλλαγῆς τοῦ ἡμερολογίου, κατήντησαν μέ τά σχίσματα καί τίς παρατάξεις νά ἀλληλοπολεμοῦνται, σέ σημεῖο νά διεκδικῆ ἡ κάθε παράταξις διά τόν ἑαυτόν της τόν τίτλο τῆς ἀληθινῆς Ἐκκλησίας καί τούς ἄλλους νά τούς θεωρεῖ σχισματικούς καί αἱρετικούς.

Mέ τόν σκοπό λοιπόν τῆς προσεγγίσεως τῶν Ὀρθοδόξων καί τῆς ἑνοποιήσεως τοῦ ἀγῶνος ἐναντίον τῆς αἱρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, θά ἀναφερθῶ εἰς τό πῶς ἀντιμετώπισαν τό θέμα τοῦ ἡμερολογίου οἱ μετά τήν Α’ Οἰκουμενική Σύνοδο Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας, διά τό ἄν αὐτό καθορίσθηκε ὡς ἐκκλησιαστικό ἡμερολόγιο κατά τήν πρώτη Οἰκουμενική Σύνοδο, ἄν τό ἡμερολόγιο ἀποτελοῦσε θέμα πίστεως καί σημεῖο ἑνότητος τῶν Ὀρθοδόξων, ὅπως αὐτοί ἰσχυρίζονται καί βεβαίως, ἄν σήμερα θά πρέπει νά δοθῆ στό ἡμερολόγιο ἡ ἱερότητα πού τοῦ προσδίδουν οἱ Παλαιοημερολογίτες, ἡ συσχέτισί του μέ τά θέματα τῆς πίστεως καί τά προβλήματα πού δημιουργεῖ ὡς πρός τόν ἀγῶνα ἐναντίον τῆς αἱρέσεως.

Γιά νά κατανοήσωμε τή θέσι πού ἔδωσαν οἱ Πατέρες τῆς Α’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου στό ἡμερολόγιο καί δή τό Ἰουλιανό, θά ἀναφερθοῦμε στούς μετά τήν Σύνοδο αὐτή μεγάλους φωστῆρας καί Ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ στάσις αὐτῶν ἔναντι τοῦ ἡμερολογίου προφανῶς θά μᾶς διαφωτίση αὐτή τήν ὑπόθεσι, δεδομένου ὅτι δέν διεσώθησαν τά πρακτικά τῆς Α’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου.

Ὁ Μ. Ἀθανάσιος κατ’ ἀρχάς, ὁ ὁποῖος ἦτο παρών εἰς τήν Σύνοδο χρησιμοποιεῖ πολλά χρόνια μετά, τό τοπικό ἡμερολόγιο τῆς ἐκκλησιαστικῆς του ἐπαρχίας, δηλαδή τό Αἰγυπτιακό ἡμερολόγιο. Θά ἀναφέρωμε κάποια χαρακτηριστικά κείμενα πρός πίστωσιν, καθώς καί τά προβλήματα πού δημιουργεῖ αὐτό τό ἡμερολόγιο ἐν σχέσει πρός τό Ἰουλιανό.

Eἰς τήν ἐπιστολή του περί τῶν ἐν Ἀριμίνῳ καί Σελευκείᾳ Συνόδων, τοποθετώντας τά γεγονότα τῆς Συνόδου τῆς Σελευκείας χρονικῶς ἀναφέρει τρία ἡμερολόγια, τήν δέ ἡμέρα τῆς ἐνάρξεως τῆς Συνόδου τήν καταγράφει μέ τό Αἰγυπτιακό ἡμερολόγιο: «Τά δέ ἐν Σελευκείᾳ τῇ Τραλείᾳ γενόμενα ταῦτά ἐστι. Μήν μέν ἦν ὁ κατά Ῥωμαίους καλούμενος Σεπτέμβριος, κατά δέ τούς Αἰγυπτίους Θώθ καί κατά Μακεδόνας Γορπιαῖος καί ἡμέρα ις΄ τοῦ μηνός κατ’ Αἰγυπτίους, εἰς ἥν συνέδραμον πάντες οἱ κληθέντες συνελθεῖν∙ ἦσαν δέ κἀκεῖ που ρξ΄» (ΕΠΕ 10,176).

Εἰς τήν 39^η (ΛΘ΄) ἑορταστική ἐπιστολή ἀναφερόμενος στόν προσδιορισμό τῆς ἡμερομηνίας τοῦ Πάσχα λέγει τά ἑξῆς: «Ἐν τούτῳ γάρ τῷ τύπῳ νῦν ἑορτάσωμεν καθώς πρέπει,“Μή ἐν ζύμῃ παλαιᾷ, μηδέ ἐν ζύμῃ κακίας καί πονηρίας, ἀλλ’ ἐν ἀζύμοις εἰλικρινείας καί ἀληθείας”, ἀρχόμενοι μέν τῆς ἁγίας τεσσαρακοστῆς ἀπό εἰκοστῆς καί πέμπτης τοῦ Μεχίρ, τῆς δέ ἁγίας ἑβδομάδος τῆς πρός τό ἅγιον Πάσχα ἀπό τῆς τελευταίας τοῦ Φαμενώθ, περαίνοντες δέ τήν ἁγίαν νηστείαν τῇ πέμπτῃ τοῦ Φαρμοῦθι, κατά τό εἰρημένον ὑπό τοῦ μακαρίου εὐαγγελιστοῦ Μάρκου... εἶτα ἑορτάσωμεν καί τάς ἑπτά ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς» (ΕΠΕ 10,348).

Ὁ Μ. Ἀθανάσιος λοιπόν, ὅταν ἀπευθύνεται στούς μοναχούς καί λαϊκούς τῆς ἐκκλησιαστικῆς του ἐπαρχίας χρησιμοποιεῖ πολλά χρόνια μετά τήν Α’ Οἰκουμενική Σύνοδος τό Αἰγυπτιακό ἡμερολόγιο. Ἄν βεβαίως ἡ Α’ Οἰκουμενική Σύνοδος εἶχε θεσπίσει τό Ἰουλιανό, ἄν τό Ἰουλιανό ἦτο τό εὐλογημένο (σύμφωνα μέ τά πιστεύω τῶν Παλαιοημερολογιτῶν), ἄν βάσει αὐτοῦ εἶχε θεσπίσει τό Πασχάλιο, ἄν τέλος πάντων αὐτό ἦτο θέμα πίστεως, Παραδόσεως καί σωτηρίας, ἀσφαλῶς δέν θά τό ἔπραττε αὐτό ὁ στύλος τῆς Ὀρθοδοξίας, δεδομένου καί τοῦ ὅτι εἶχε προσωπική ἐμπειρία τῶν γενομένων ἐν τῇ Συνόδῳ. Ἀπεναντίας νομίζω ὅτι ἡ στάσις αὐτή τοῦ ἁγίου δεικνύει ἐναργέστατα ὅτι τίποτε ἀπό αὐτά πού ἰσχυρίζονται σήμερα οἱ Παλαιοημερολογίτες δέν εἰπώθηκε στήν Σύνοδο, ἀλλά ἁπλῶς καί μόνον θεσπίσθηκε ὁ κοινός ἑορτασμός τοῦ Πάσχα μέ βάσι τά τέσσερα σταθερά σημεῖα, ἐκ τῶν ὁποίων σημαντικώτερα εἶναι τά δύο, δηλαδή τό Πάσχα νά ἑορτάζεται πάντοτε κατά τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς καί πάντοτε μετά τό Πάσχα τῶν Ἑβραίων. Αὐτά τά δύο σημεῖα προσδιορίζουν καί τά ἄλλα δύο τήν Πανσέληνο δηλαδή καί τήν ἰσημερία.

Ἡ χρησιμοποίησις ἀπό τόν ἅγιο Ἀθανάσιο τοῦ Αἰγυπτιακοῦ ἡμερολογίου ἀποδεικνύει ὅτι οἱ Αἰγύπτιοι συνέχισαν καί μετά τήν Α’ Οἰκουμενική Σύνοδο νά χρησιμοποιοῦν τό ἰδικό τους ἡμερολόγιο, χωρίς νά δίδουν σημασία στό ἡμερολόγιο μέ τό ὁποῖο θά μετροῦν τόν χρόνο καί χωρίς προφανῶς νά ἔχουν περιορισμό καί μάλιστα ἀπό Οἰκουμενική Σύνοδο. Ὁ ἅγιος ἐδίδασκε τούς πιστούς νά ἀκολουθοῦν καί νά ἀποδέχωνται τίς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου τῆς Νικαίας ὡς ἀσφαλῆ ὁδό σωτηρίας.

Σέ ἐπιστολή του πρός τόν φιλόσοφο Μάξιμο ἀκροτελεύτεια γράφει τά ἑξῆς: «Κρατείτω γὰρ τὰ ἐν Νικαίᾳ παρὰ τῶν Πατέρων ὁμολογηθέντα· ὀρθὰ γάρ ἐστι καὶ ἱκανὰ πᾶσαν ἀσεβεστάτην αἵρεσιν ἀνατρέψαι, καὶ μάλιστα τὴν Ἀρειανήν, τὴν εἰς τὸν Λόγον τοῦ Θεοῦ δυσφημοῦσαν, καὶ ἐξ ἀνάγκης εἰς τὸ Πνεῦμα αὐτοῦ τὸ ἅγιον δυσσεβοῦσαν. Προσαγόρευε πάντας τοὺς ὀρθῶς φρονοῦντας. Προσαγορεύουσί σε πάντες οἱ σὺν ἡμῖν» (ΒΕΠΕΣ 33, 168).

Ἐδῶ λοιπόν ὁ ἅγιος παρουσιάζεται, σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τῶν Παλαιοημερολογιτῶν, ἀνακόλουθος, ὡς ἄλλα νά διδάσκη καί ἄλλα νά πράττη. Ἐδίδασκε νά τηροῦμε ἀπαρασάλευτα τίς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου τῆς Νικαίας, καί ὁ ἴδιος δέν ἐτηροῦσε τίς περί ἡμερολογίου ἀποφάσεις τῆς Συνόδου αὐτῆς.

Γιά νά κατανοήσωμε κάπως τό θέμα τοῦ ἡμερολογίου ἐν σχέσει πρός τό ἑορτολόγιο, ἀλλά καί τίς μεταξύ τῶν ἡμερολογίων διαφορές, θά ἀναφέρομε κάποια στοιχεῖα τά ὁποῖα τά δανειζόμεθα ἀπό τό «Πασχάλιο χρονικό», τό ὁποῖο εἶναι ἱστορικό χρονογραφικό σύγγραμμα τοῦ Ζ’ αἰῶνος, ἀγνώστου συγγραφέως. Στό τέλος λοιπόν αὐτοῦ τοῦ συγγράμματος, ὁ συγγραφεύς μᾶς δίδει κάποια στοιχεῖα σχετικά μέ τίς διαφορές τοῦ Αἰγυπτιακοῦ ἡμερολογίου καί τοῦ Ἰουλιανοῦ. Ἀναφέρει λοιπόν τά ἑξῆς:

 «Ἀπόδειξις τίνος χάριν ζητοῦντες τοῦ παρά Ἀλεξανδρεῦσι μηνός τήν ποστέαν ἡμέραν∙ εὑρεῖν τρεῖς ἡμέρας πρό τοῦ Σεπτεμβρίου μηνός. Ἐπειδή ἀναγκαῖόν ἐστι γνῶναι, ἤτοι γινώσκειν τίνος ἕνεκεν ζητούντων ἡμῶν εὑρεῖν ποστέαν ἔχει ὁ παρά Ἀλεξανδρεῦσι μήν, τρεῖς ἡμέρας λαμβάνομεν πρό τῆς ἀρχῆς τοῦ Σεπτεμβρίου∙ ἰστέον ἡμῶν τῶν Ρωμαίων τήν ἀρχήν τῶν μηνῶν ἀπό τοῦ Ἰανουαρίου μηνός ψηφηζόντων, τῶν δέ Ἀλεξανδρέων ἀπό τοῦ Σεπτεμβρίου τοῦ λεγομένου Θώθ, παρ’ αὐτῶν∙ συνάγονται τέως τοῦ Αὐγούστου πληρουμένου τρεῖς ἡμέραι περισσαί πρό τῆς ἀρχῆς τοῦ Σεπτεμβρίου, ἑκάστου μηνός ἀπό λ΄ ἡμερῶν ψηφιζομένου, καθάπερ οἱ Ἀλεξανδρεῖς τούς μῆνας ψηφίζειν εἰώθασι. Συναγομένου γάρ τοῦ ἀριθμοῦ τῶν ἀπό τοῦ Ἰανουαρίου μηνός, μέχρι τοῦ Αὐγούστου πληρουμένου, τουτέστι, τῶν ὀκτώ μηνῶν ἀπό λ΄ ἡμερῶν, ὥς εἴρηται, καθώς οἱ Ἀλεξανδρεῖς ἀποτελοῦσι τούς μῆνας, μένουσιν ἡμέραι τρεῖς∙ καί εὑρίσκονται αἱ αὐταί τρεῖς ἡμέραι τοῦ ἐνάτου μηνός παρά Ρωμαίοις, τουτέστι τοῦ Σεπτεμβρίου τοῦ παρ’ Ἀλεξανδρεῦσι πρώτου. Ὅταν οὖν ἔχωμεν ἡμεῖς κθ’ τοῦ Αὐγούστου, οἱ Ἀλεξανδρεῖς πρῶτον ἔχουσι τοῦ  Θώθ, τουτέστι τοῦ Σεπτεμβρίου. Ὅταν δέ ἡμεῖς πρῶτον ἔχωμεν τοῦ Σεπτεμβρίου, οἱ Ἀλεξανδρεῖς, τετάρτην ἔχουσιν τοῦ αὐτοῦ μηνός. Πρός τό οὖν γινώσκεσθε τόν κατ’ Ἀλεξανδρεῦσι μῆνα τόν  Θώθ, ἤτοιγε καί τούς ἑξῆς, καί πόστην ἔχοι παρ’ αὐτοῖς ὁ μήν, ἀνάγκη τάς τρεῖς ταύτας τάς περισσευούσας προστιθέναι, καί εἶθ’ οὕτως ἄρχεσθαι ἀπό τοῦ Σεπτεμβρίου, καί ψηφίζειν ἕως τοῦ Αὐγούστου πληρουμένου τοῦ ὀνομαζομένου παρ’ αὐτοῖς Μεσωρί. Πληρουμένου οὖν τοῦ αὐτοῦ Αὐγούστου, εὑρίσκονται οἱ Ἀλεξανδρεῖς η΄ ἡμέρας ἔχοντες περισσάς. Τῶν γάρ γ’ προστιθεμένων πρό τοῦ Σεπτεμβρίου οὕτως ἑκάστου μηνός τῶν ἀπό λα’ ἡμερῶν, τήν περισσήν μίαν ἡμέραν προστίθεμεν ταῖς τρισί ταύταις, τουτέστιν, Ὀκτωβρίου μίαν, Δεκεμβρίου μίαν, Ἰανουαρίου μίαν, ὡς γίνεσθαι τῷ ἀριθμῷ ς’∙ ὑπεξαιρουμένων δέ δύο ὑπέρ τοῦ Φεβρουαρίου μηνός, μένουσι τέσσαρες. Προδήλως δέ δεῖ προσθεῖναι τοῦ Μαρτίου καί τοῦ Μαΐου, καί τοῦ Ἰουλίου, καί τοῦ Αὐγούστου, τῶν τεσσάρων, ἀνά μίαν ἡμέραν. Οὗτοι γάρ πάντες ἀπό λα’ ἡμέρας ἔχουσι. Προστιθεμένων δέ τῶν τεσσάρων, γίνονται η’ πληρουμένου τοῦ Αὐγούστου. Οἱ δέ Ἀλεξανδρεῖς ἐκ τῶν η’ ἀφαιροῦντες τάς ε’ ἡμέρας, καί ἐπιτελοῦντες ἕνα μῆνα τόν λεγόμενον παρ’ αὐτοῖς πενθήμερον, καταλιμπάνουσι τρεῖς ἡμέρας, ἅς πάλιν τοῦ Σεπτεμβρίου ἀρχομένου δέον πάλιν προστίθεσθαι διά τό εὑρίσκεσθαι τόν κατ’ Ἀλεξανδρεῖς Θώθ μῆνα τόν μετά τήν πενθήμερον ἀρξάμενον τρίτην ἡμέραν ἤδη τε πληρώματα ἔχοντα. Οὕτω δεῖ πάλιν ψηφίζειν τούς μῆνας, καί ἑκάστου μηνός τήν μίαν ἡμέραν τήν περιττήν προστιθέναι τοῖς τρισί. Ὅτε δέ δίσεξτόν ἐστιν ἐν τῷ πρό τοῦ δισέξτου ἐνιαυτῷ, τουτέστιν, ὅτε πληρωθῶσι οἱ Ἀλεξανδρεῖς ἐκείνῳ τῷ ἐνιαυτῷ, καί μόνῳ, μετά τόν Αὔγουστον τόν λεγόμενον παρ’ αὐτοῖς Μεσωρί, ἀντί τοῦ πενθημέρου μηνός, ἑξήμερον ἀποτελοῦσιν. Ἀφαιροῦντες δέ αὐτῶν τάς ς’ ἡμέρας ἐκ τῶν η’ τῶν περισσῶν ἡμερῶν εὑρίσκονται περισσαί β’ ἡμέραι ὑπολιμπανόμεναι, καί διά τοῦτο τῷ ἐνιαυτῷ ἐκείνῳ, καί μόνῳ τῷ τοῦ δισέξτου δύο ἡμέραι προστίθενται πρό τοῦ Σεπτεμβρίου, καί ὑπέρ τοῦ Φεβρουαρίου οὐκ ἀφαιροῦνται (ἀφαιροῦντες) δύο, ἀλλά μίαν διά τό τούς Ρωμαίους ἐν τῷ δισέξτῳ κθ΄ ἡμέρας ποιεῖν Φεβρουάριον» (P.G. 92, 1125 C).

Mέ βάσι αὐτά τά στοιχεῖα συμπεραίνομε ὅτι οἱ διαφορές μεταξύ τοῦ Αἰγυπτιακοῦ καί Ἰουλιανοῦ ἡμερολογίου ἦταν μεγάλες, σέ σημεῖο πού νά πρέπει νά γίνωνται ὑπολογισμοί γιά νά προσδιορίσωμε τήν ἀντιστοιχία τῶν δύο ἡμερολογίων σέ μία καί τήν αὐτή ἡμέρα. Oἱ κυριώτερες διαφορές ἦταν ὅτι οἱ μῆνες τοῦ Αἰγυπτιακοῦ ἡμερολογίου ἀποτελοῦντο ἀπό τριάντα (30) ἡμέρες ἕκαστος, ὁ πρῶτος μήνας τοῦ ἔτους ἦτο ὁ  Θώθ, πού ἀντιστοιχοῦσε περίπου πρός τόν Σεπτέμβριο, καί ὅτι ὑπῆρχε ἕνας ἐπί πλέον πενθήμερος ἤ ἑξαήμερος μῆνας ὁ ὁποῖος συνεπλήρωνε τίς ἐλλείψεις τῶν ἄλλων μηνῶν.

Ἀπό αὐτά τά στοιχεῖα ἐπίσης κατανοοῦμε ὅτι ὑπῆρχαν ἀσφαλῶς τότε διαφορές στό ἑορτολόγιο τῆς Ἐκκλησίας καί δή στόν ταυτόχρονο συνεορτασμό τῶν ἀκινήτων ἑορτῶν. Δέν ἦτο δηλαδή δυνατόν κάθε χρόνο ἡ τοπική Ἐκκλησία τῆς Αἰγύπτου νά προσάρμοζε τό ἑορτολόγιό της, ὥστε οἱ ἀκίνητες ἑορτές νά συμπίπτουν μέ τίς ἀντίστοιχες τοῦ Ἰουλιανοῦ ἡμερολογίου, διότι τότε τό ἡμερολόγιο αὐτό κατ’ οὐσίαν θά ἦτο ἐκκλησιαστικῶς ἄχρηστο καί πρακτικῶς δύσχρηστο, ἐφ’ ὅσον ὁ προσδιορισμός τῶν ἑορτῶν θά ἐγίνετο μέ ἄλλο ἡμερολόγιο. Δέν ἦτο ἐπίσης δυνατόν ἡ πρώτη τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους ἡ ὁποία μέ τό Ἰουλιανό ἡμερολόγιο ἦτο ἡ πρώτη Σεπτεμβρίου μέ τό Αἰγυπτιακό νά ἦτο ἡ τετάρτη τοῦ Θώθ ἤ ἄλλοτε ἡ τρίτη τοῦ μηνός αὐτοῦ (ὅταν τό ἔτος ἦτο δίσεκτο) δηλαδή ἡ ἔναρξις τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους νά μήν συνέπιπτε μέ τήν ἔναρξι τοῦ πρώτου μηνός τοῦ ἔτους.

Πρέπει νά ἀναφερθῆ παρεπιπτόντως ὅτι, μέ βάσι αὐτά τά στοιχεῖα, κατ’ οὐσίαν δέν ἔχομε ἄλλο ἡμερολόγιο, ὅταν διορθώσομε μόνο τό λάθος του ὡς πρός τόν προσδιορισμό τῆς ἰσημερίας καί δέν ἀλλάξομε τίποτε ἀπό τήν ἐσωτερική διάρθρωσί του (π.χ. διάρκεια ἑκάστου μηνός, ἀρχή τοῦ ἔτους κλπ), ἀλλά ὅταν στό ἡμερολόγιο προσδιορίζεται ὁ χρόνος μέ ἄλλο τρόπο (π.χ. μέ τήν κίνησι τῆς σελήνης στό Ἑβραϊκό ἡμερολόγιο) ἤ ὅταν ὑπάρχει ἄλλη ἐσωτερική διάρθρωσι ὡς πρός τόν ἐπί μέρους χωρισμό τοῦ χρόνου ἑκάστου ἔτους (π.χ. Αἰγυπτιακό ἡμερολόγιο).

Ἀφήνοντας τόν ἅγ. Ἀθανάσιο καί ἔχοντας ὑπ’ ὄψιν μας τίς διαφορές ὡς πρός τήν ἐσωτερική κατάτμησι τοῦ χρόνου μεταξύ τοῦ Ἰουλιανοῦ καί τοῦ Αἰγυπτιακοῦ ἡμερολογίου, θά ἀναφερθοῦμε στόν ἐξ ἴσου μεγάλο Ἀλεξανδρινό Πατέρα καί ἅγιο τῆς Ἐκκλησίας τόν ἅγιο Κύριλλο. Ὁ ἅγιος Κύριλλος ἐποίμανε τήν Ἐκκλησίας τῆς Αἰγύπτου ἑκατό περίπου χρόνια μετά τήν Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδο καί φυσικά ἔζησε μετά τόν ἅγ. Ἀθανάσιο.

Ἀπό τά συγγράμματα τοῦ ἁγίου Κυρίλλου διαπιστώνομε ὅτι ὄχι μόνο ἀκολουθοῦσε τό Αἰγυπτιακό ἡμερολόγιο, ἀλλά ἐπί πλέον μέ βάσι αὐτό τό ἡμερολόγιο ἐπροσδιόριζε καί τίς κινητές ἑορτές τῆς Ἐκκλησίας καί δή τήν ἑορτή τοῦ Πάσχα. Ὅπως ἔχομε ἀναφέρει καί ἄλλοτε, οἱ κινητές ἑορτές προσαρμόζονται ἐξ ἴσου σέ ὅλα τά ἡμερολόγια, διότι ὁ ὑπολογισμός τῆς ἑορτῆς τοῦ Πάσχα γίνεται μέ βάσι τούς τέσσερις προσδιορισμούς, οἱ ὁποῖοι ἐνομοθετήθηκαν κατά τήν Α’ Οἰκουμενική Σύνοδο. Ὁ ἑκάστοτε λοιπόν Πατριάρχης τῆς Ἀλεξανδρείας ἦτο ἐπιφορτισμένος νά ἀναγγέλλη ἐκ τῶν προτέρων τήν ἡμερομηνία τοῦ ἑπομένου Πάσχα, ὥστε νά προσαρμόζωνται μέ βάσι αὐτή, ὅλες οἱ ὑπόλοιπες κινητές ἑορτές, ἡ ἔναρξις τοῦ Τριωδίου, τῆς νηστείας, ἡ Πεντηκοστή κλπ.

Κατά τήν διάρκεια λοιπόν τῆς Πατριαρχείας του, ὁ ἅγ. Κύριλλος ἀνακοίνωσε τριάντα (30) φορές τήν ἡμερομηνία τοῦ ἑπομένου Πάσχα στίς λεγόμενες ἑορταστικές ὁμιλίες του. Τό θαυμαστό δέ εἶναι ὅτι ὅλες οἱ ἡμερομηνίες τοῦ Πάσχα δίδονται μέ τό Αἰγυπτιακό ἡμερολόγιο, χωρίς κἄν νά ἀναφέρεται ἡ ἀντίστοιχη ἡμερομηνία τοῦ Ἰουλιανοῦ.

Ἄν ὅμως, ὅπως ἰσχυρίζοντο οἱ Παλαιοημερολογίτες, ἡ πρώτη Οἰκουμενική Σύνοδος ἐθέσπισε τό Πάσχα μέ βάσι τόν Ἰουλιανό ἡμερολόγιο, ἄν μέ βάσι αὐτό κατήρτησε τούς Πασχαλίους πίνακες, καί ἄν, τέλος πάντων, αὐτό ἦτο τό εὐλογημένο ἡμερολόγιο (σύμφωνα μέ τή γνωστή ρήσι τῶν Παλαιοημερολογιτῶν), παρουσιάζεται ἐδῶ ὁ ἅγ. Κύριλλος νά παρανομῆ καί μάλιστα σέ ἀποφάσεις Οἰκουμενικῆς Συνόδου.

Προφανῶς ὅμως τίποτε ἀπό αὐτά πού ἰσχυρίζονται οἱ Παλαιοημερολογίτες δέν ἐθεσπίσθηκε στή Σύνοδο τῆς Νικαίας καί δι’ αὐτό οἱ Πατέρες ἀκολουθοῦσαν τό τοπικό ἡμερολόγιό των καί μέ βάσι αὐτό προσδιόριζαν καί τίς κινητές ἑορτές.

  Θά ἀναφέρωμε ἐν συνεχείᾳ κάποια σποραδικά ἀποσπάσματα ἀπό τίς ἑορταστικές ὁμιλίες τοῦ ἁγ. Κυρίλλου, πρός πίστωσιν τῶν λεγομένων καί διά νά κατανοήσωμε τήν περί ἡμερολογίων ἀντίληψι τῶν Ἁγίων.

Κατά τήν πρώτη ἑορταστική ὁμιλία, ἀκροτελεύτεια ὁ ἅγιος ἀνακοινώνει τήν ἡμερομηνία τοῦ ἐρχομένου Πάσχα ὡς ἑξῆς: «Οὕτω γάρ, οὕτω καθαράν τῷ Δεσπότῃ τήν νηστείαν ἐπιτελέσομεν, ἀρχόμενοι μέν τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπό πεντεκαιδεκάτης τοῦ Μεχίρμηνός∙ τῆς ἑβδομάδος δέ τοῦ σωτηριώδους Πάθους ἀπό εἰκάδος τοῦ Φαμενώθ μηνός∙ περιλύοντες δέ τάς νηστείας τῇ πέμπτῃ καί εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ μηνός, κατά τό ἔθος, ἑορτάζοντες δέ τῇ ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ ἕκτῃ καί εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ μηνός Φαμενώθ∙ συνάπτοντες ἑξῆς τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς. Οὕτως γάρ μετά τῶν ἁγίων τήν τῶν οὐρανῶν βασιλείαν κληρονομήσομεν ἐν Χριστῷ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (P.G. 77, 425D).

Στή δεύτερη ἑορταστική ὁμιλία ὁ ἅγιος κάνει τήν ἀνακοίνωσι τῆς ἡμερομηνίας τοῦ Πάσχα καί ἀναφέρει τά ἑξῆς: «Οὕτω γὰρ καὶ τὴν ἀληθεστέραν ἐπιτελέσομεν, ἀρχόμενοι τῆς μὲν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπὸ πέμπτης τοῦ Φαμενὼθ μηνός· τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα, ἀπὸ δεκάτης τοῦ Φαρμουθὶ μηνός· περιλύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ πεντεκαιδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ μηνὸς, ἑσπέρᾳ Σαββάτῳ, κατὰ τὸ ἔθος· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ ἑκκαιδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός, κατὰ τὴν τοῦ νόμου διαγόρευσιν, τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς ἐπισυνάπτοντες» (P.G. 77, 449C).

Στήν ἑνάτη ἑορταστική ὁμιλία ἀναφέρει τά ἑξῆς: «Τότε γάρ καθαρῶς νηστεύσομεν, ἀρχόμενοι τῆς μέν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, ἀπό ἑβδόμης καί εἰκάδος τοῦ Μεχίρ μηνός, τῆς δέ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα ἀπό δευτέρας τοῦ Φαρμουθί μηνός, καταπαύοντες μέν τάς νηστείας τῇ ἑβδόμῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθί μηνός, ἑσπέρᾳ Σαββάτου, ὡς τό εὐαγγελικόν διαλαλεῖ κήρυγμα∙ ἑορτάζοντες δέ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ, τῇ ὀγδόῃ τοῦ αὐτοῦ μηνός, συνάπτοντες καί τάς ἑπτά ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς» (P.G. 77, 605Β).

Στήν εἰκοστή ἑορταστική ὁμιλία ἡ ἀνακοίνωσις τῆς ἡμερομηνίας τοῦ Πάσχα γίνεται ὡς ἑξῆς: «Οὕτω γάρ, οὕτω νηστεύσωμεν καθαρῶς, ἀρχόμενοι τῆς μέν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπό ἑβδόμης καί εἰκάδος τοῦ Μεχίρ μηνός, τῆς δέ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα ἀπό δευτέρας τοῦ Φαρμουθί μηνός∙ περιλύοντες μέν τάς νηστείας τῇ ἑβδόμῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθί μηνός, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ κατά τάς ἀποστολικάς παραδόσεις∙ ἑορτάζοντες δέ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ ὀγδόῃ τῷ αὐτοῦ Φαρμουθί μηνός∙ συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς» (P.G. 77, 849Β). 

Στήν τριακοστή δέ καί τελευταία ἀνακοίνωσι τῆς ἡμερομηνίας τοῦ Πάσχα ὁ ἅγιος ἀναφέρει τά ἑξῆς: «Οὕτω γὰρ πολιτευσάμενοι, τὴν ἁγίαν καὶ πάναγνον ἐπιτελέσομεν ἑορτὴν, ἀρχόμενοι τῆς μὲν ἁγίας τεσσαρακοστῆς, ἀπὸ ἕκτης τοῦ Φαμενὼθ μηνός· τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σεπτοῦ καὶ σωτηριώδους Πάσχα, ἀπὸ ἑνδεκάτης τοῦ Φαρμουθὶ μηνός, περιλύοντες δὲ τὰς νηστείας τῇ ἑκκαιδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ Σαββάτῳ, κατὰ τὸ εὐαγγελικὸν κήρυγμα· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ ἑπτακαιδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός, συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς, ἵνα καὶ τὸν καιρὸν τῆς ἀναστάσεως, καθάπερ εἰκόνα τινὰ τῆς τῶν ἁγίων ἐν οὐρανοῖς ἀναπαύλης λογιζόμενοι, τῆς αὐτῶν ἀξιωθῶμεν κοινωνίας ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, τῷ Κυρίῳ ἡμῶν· δι' οὗ καὶ μεθ' οὗ δόξα τῷ Πατρὶ σὺν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν»(P.G. 77, 981Β).

Κατά παρόμοιο τρόπο ὁ ἅγ. Κύριλλος προσδιορίζει καί τίς ἄλλες ἡμερομηνίες τοῦ Πάσχα κατά τήν διάρκεια τῆς Πατριαρχείας του, χωρίς κάποια ἀναφορά ἤ νήξι στό Ἰουλιανό ἡμερολόγιο. (Τά ἀνάλογα χωρία παρατίθενται στὸ τέλος).

Ἀπό τά στοιχεῖα τά ὁποῖα καταθέτει ὁ ἅγιος, περί ἐνάρξεως τῆς νηστείας, μεγάλης ἑβδομάδος καί Πεντηκοστῆς, γίνεται φανερό ὅτι δέν ὑπῆρχαν τότε οἱ Πασχάλιοι πίνακες, οἱ ὁποῖοι μέ βάσι τήν ἑκάστοτε ἡμερομηνία τοῦ Πάσχα ἐπροσδιόριζαν ὅλες τίς ἡμερομηνίες τῶν κινητῶν ἑορτῶν, διότι ἄν ὑπῆρχαν θά ἦτο περιττή ἡ ἀναφορά τοῦ ἁγίου καί θά ἦτο ἀρκετή μόνο ἡ ἡμερομηνία τοῦ Πάσχα. Προφανῶς δέ, δέν ὑπῆρχαν οἱ Πασχάλιοι πίνακες καί στό Ἰουλιανό ἡμερολόγιο, διότι ἄν ὑπῆρχαν δέν θά ἐμπόδιζε τίποτε τούς Αἰγυπτίους νά τούς μεταφέρουν καί στό ἰδικό τους ἡμερολόγιο. Στό Αἰγυπτιακό μάλιστα ἡμερολόγιο ἦτο πολύ εὐκολώτερο νά καταρτισθοῦν ἤ νά προσαρμοσθοῦν οἱ Πασχάλιοι πίνακες, διότι ἐδῶ, ὅπως ἀναφέραμε, ἔχομε σταθερή διάρκεια ἑκάστου μηνός (30 ἡμέρες) καί τό κυριώτερο λείπει ἡ πρόσθετη ἡμέρα τοῦ δισέκτου ἔτους, ἡ ὁποία προστίθεται στό τέλος τοῦ Φεβρουαρίου, στόν μήνα αὐτόν ὁ ὁποῖος πάντοτε εὑρίσκεται ἐντός τῶν κινητῶν ἑορτῶν. Ὅταν δηλαδή ἔχομε δίσεκτο ἔτος, εἴμεθα ὑποχρεωμένοι νά ὑπολογίζωμε στούς Πασχάλιους πίνακες τοῦ Ἰουλιανοῦ ἡμερολογίου τήν μία αὐτή πρόσθετη ἡμέρα διά νά ὑπολογίζωμε ἀκριβῶς τίς πρό τῆς 28^ης Φεβρουαρίου κινητές ἑορτές.

Ἀπό τά στοιχεῖα αὐτά πού καταθέσαμε γίνεται φανερό ὅτι οἱ ἅγιοι Πατέρες δέν εἶχαν δογματοποιήσει, οὔτε ἱεροποιήσει κάποιο ἡμερολόγιο, ἀλλά χρησιμοποιοῦσαν ἀδιακρίτως τά κατά τόπους ἡμερολόγιά των καί εἰς αὐτά προσήρμοζαν τό ἑορτολόγιο τῆς Ἐκκλησίας. Τό ἴδιο βλέπομε νά πράττη καί ὁ ἅγ. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, σύγχρονος τοῦ ἁγ. Κυρίλλου, ὁ ὁποῖος χρησιμοποιεῖ πότε τό Ἰουλιανό καί πότε τό Μακεδονικό ἡμερολόγιο.

Πολύ περισσότερο δέν διενοήθησαν οἱ Πατέρες νά θέσουν τό ἡμερολόγιο ὡς προϋπόθεσι σωτηρίας ἤ νά διδάξουν ὅτι ἐάν δέν ἀκολουθήσης τό Ἰουλιανό ἡμερολόγιο δέν σώζεσαι, ὅπως ἐν πολλοῖς ἔκαναν καί κάνουν οἱ Παλαιοημερολογίτες. Τό νά θέσουν ὡς ἐκ τούτου κάποιοι τήν τήρησι τοῦ Ἰουλιανοῦ ἡμερολογίου ὡς θέμα σωτηρίας πρόκειται προφανῶς γιά πλάνη καί αἵρεσι.

Ἔπειτα ἀπό αὐτήν τήν ἱστορική ἀναφορά θά καταθέσωμε κάποιες σκέψεις σχετικά μέ τήν προσέγγισι τῶν Ὀρθοδόξων καί τήν καταπολέμησι τῆς αἱρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ.

Εἶναι γεγονός ὅτι ἡ κατάστασις ἡ ὁποία ὑπάρχει στό Παλαιό Ἡμερολόγιο μέ τή σημερινή μορφή καί ἐξέλιξί της εἶναι πρωτοφανής στήν ἐκκλησιαστική ἱστορία. Τό χειρότερο ὅμως ὅλων εἶναι ὅτι οἱ Παλαιοημερολογίτες ἔχουν πέσει, σύν τοῖς ἄλλοις, στήν παγίδα τοῦ μινιμαλισμοῦ καί ἤ δέν κατανοοῦν τό βάθος τοῦ ἐκτροχιασμοῦ των ἐκ τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεως ἤ θεωροῦν ὡς ὑπαιτίους αὐτῆς τῆς καταστάσεως τούς Οἰκουμενιστές.

 Ἀπό τήν ἄλλη πλευρά οἱ ἀντιοικουμενιστές τοῦ Νέου Ἡμερολογίου ἔχουν ἀλλάξει ριζικά τήν Θεολογία καί Παράδοσι τῆς Ἐκκλησίας διά τήν ἐν καιρῷ αἱρέσεως στάσι καί πορεία τῶν Ὀρθοδόξων, σέ σημεῖο νά ὁριοθετοῦν τήν Ἐκκλησία ἐν καιρῷ αἱρέσεως μεταξύ τῶν αἱρετικῶν, μέ βάσι τήν αἱρετική θεωρία τῆς Ἐπισκοποκεντρικῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ καί τή βασική Θεολογία τῶν Οἰκουμενιστῶν. Πέραν τούτου μεταξύ τῶν Παλαιοημερολογιτῶν καί τῶν Ἀντιοικουμενιστῶν ὑπάρχει μία καχυποψία καί ὑποτίμησις καί μία προσπάθεια στηρίξεως τῶν θέσεων ἑκάστης πλευρᾶς, εἰς βάρος τῆς ἄλλης. Δηλαδή στηρίζομε τίς θέσεις μας τονίζοντας τά λάθη τῶν ἄλλων.

Ὡς ἐκ τούτου τό σταθερό καί ὀρθόδοξο ἔδαφος εἰς τό ὁποῖο θά ἠδύναντο νά ταυτισθοῦν καί νά συμφωνήσουν οἱ δύο πλευρές νομίζω ὅτι εἶναι τό ἑξῆς.

Ἐκ μέρους τῶν Παλαιοημερολογιτῶν νά ἀποδεχθοῦν τήν πλήρη ἀποδογματοποίησι τοῦ Ἡμερολογίου καί νά ἀπομακρυνθοῦν ἀπό τίς Συνόδους, οἱ ὁποῖες ἦταν ἡ αἰτία τῆς δημιουργίας καί διαιωνίσεως τῶν σχισμάτων. Αὐτό σημαίνει ὅτι θά πρέπει νά ἔχουν πλήρη ἐκκλησιαστική ἐπικοινωνία μέ οἱονδήποτε νεοημερολογίτη εἶναι ἀποτειχισμένος ἀπό τούς Οἰκουμενιστές Ἐπισκόπους, χωρίς δηλαδή αὐτός νά ἀκολουθήση τό Π. Ἡμερολόγιο. Οἱ Ἀντιοικουμενιστές δέ Νεοημερολογίτες θά πρέπει νά ἀποτειχισθοῦν, σύμφωνα μέ τήν ἁγ. Γραφή, τούς ἱερούς Κανόνες καί τήν διδασκαλία τῶν ἁγ. Πατέρων ἀπό τούς αἱρετικούς Ἐπισκόπους καί νά ἀκολουθήσουν τήν ὁδό τῆς διωκομένης Ὀρθοδόξου πίστεως.

Εἰς αὐτήν τήν περίπτωσι ἡ ἱερωσύνη ἀναγνωρίζεται ὡς ἔγκυρη λόγῳ τῆς ἀπομακρύνσεως ἀπό τίς αἱρέσεις καί τά σχίσματα, δέν λειτουργεῖ δέ κανονική Σύνοδος, ὅπως τόν καιρό τῆς εἰρήνης, ἀλλά διά τά τρέχοντα (ποιμαντικά) καί ἀναγκαῖα ζητήματα λαμβάνονται προσωρινές ἀποφάσεις ἀπό τίς συνάξεις τῶν ἀποτειχισμένων καί δεδιωγμένων Ὀρθοδόξων, οἱ ὁποῖες ἰσχύουν σύμφωνα μέ τόν ὅσιο Θεόδωρο τόν Στουδίτη, ἕως καιροῦ Ὀρθοδόξου Συνόδου ἤ σύμφωνα μέ ἄλλη ἔκφρασι τοῦ ὁσίου, ἕως ἀναλαμπῆς τῆς Ὀρθοδοξίας, δηλαδή ἕως ὅτου καταδικασθῆ συνοδικῶς ἡ αἵρεσις καί ἀποκατασταθῆ ἡ Ὀρθόδοξος πίστις.

Συνεπῶς καταλαβαίνει κανείς ὅτι γιά νά ἐπιτευχθῆ αὐτή ἡ ἑνότης χρειάζονται θυσίες καί ἀπό τίς δύο πλευρές καί κυρίως χρειάζεται νά ἀλλάξη ἡ νοοτροπία καί ἡ Θεολογία μας. Πιθανόν δέ ὁ διωγμός νά ἔχη καί πολιτικές διαστάσεις, ἄν φθάσωμε στά χρόνια τοῦ σφραγίσματος καί τοῦ Ἀντιχρίστου.

Ἱερομόναχος  Εὐθύμιος Τρικαμηνᾶς

ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΜΠΕΛΑΚΙΩΝ 6/08/2013

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

ΟΜΙΛΙΑΙ ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΑΙ ἁγ. Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας

Λόγος Α΄: «Οὕτω γάρ, οὕτω καθαράν τῷ Δεσπότῃ τήν νηστείαν ἐπιτελέσομεν, ἀρχόμενοι μέν τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπό πεντεκαιδεκάτης τοῦ Μεχίρ μηνός∙ τῆς ἑβδομάδος δέ τοῦ σωτηριώδους Πάθους ἀπό εἰκάδος τοῦ Φαμενώθ μηνός∙ περιλύοντες δέ τάς νηστείας τῇ πέμπτῃ καί εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ μηνός, κατά τό ἔθος, ἑορτάζοντες δέ τῇ ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ ἕκτῃ καί εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ μηνός Φαμενώθ∙ συνάπτοντες ἑξῆς τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς.  Οὕτως γάρ μετά τῶν ἁγίων τήν τῶν οὐρανῶν βασιλείαν κληρονομήσομεν ἐν Χριστῷ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν». (P.G. 77, 425 D)

Λόγος Β΄: Οὕτω γὰρ καὶ τὴν ἀληθεστέραν ἐπιτελέσομεν, ἀρχόμενοι τῆς μὲν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπὸ πέμπτης τοῦ Φαμενὼθ μηνός· τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα, ἀπὸ δεκάτης τοῦ Φαρμουθὶ μηνός· περιλύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ πεντεκαιδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ μηνὸς, ἑσπέρᾳ Σαββάτῳ, κατὰ τὸ ἔθος· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ ἑκκαιδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός, κατὰ τὴν τοῦ νόμου διαγόρευσιν, τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς ἐπισυνάπτοντες» (P.G. 77, 449 C).

Λόγος Δ΄: «...τότε δή, τότε καθαρῶς ἑορτάσομεν, καί τήν πάντων τῶν ἀγαθῶν μητέρα νηστείαν καθ’ ὅν δεῖ τρόπον ἐπιτελέσομεν, αρχόμενοι τῆς μέν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπό ἕκτης καί εἰκάδος τοῦ Μεχίρ μηνός∙ τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα ἀπὸ νεομηνίας τοῦ Φαρμουθὶ μηνός· περιλύοντες μὲν τὰς νηστείας, κατὰ τὰς εὐαγγελικὰς διατάξεις, ἑσπέρᾳ Σαββάτῳ, τῇ ἕκτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ, τῇ ἑβδόμῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός· συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς, καὶ μετὰ τῶν ἁγίων τὰς ἐν οὐρανοῖς ἐπαγγελίας πιστεύοντες λήψεσθαι, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν» (P.G. 77, 472 A).

Λόγος Ε΄: «Τότε γάρ, τότε τήν ὄντως ἀληθῆ καί καθαρωτάτην νηστείαν ἐπιτελέσομεν τῷ Χριστῷ∙ ἀρχόμενοι τῆς μὲν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπὸ ἑκκαιδεκάτης τοῦ Φαμενὼθ μηνός· τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα, ἀπὸ μιᾶς καὶ δεκάτης τοῦ Φαρμουθὶ μηνός· καταπαύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ ἕκτῃ καὶ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, ἑσπέρας Σαββάτου· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ, τῇ ἑβδόμῃ καὶ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός· συνάπτοντες ἐφεξῆς τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς. Οὕτω γὰρ κληρονομήσομεν βασιλείαν οὐρανῶν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, δι' οὗ καὶ μεθ' οὗ τῷ Πατρὶ σὺν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι δόξα, κράτος, καὶ νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (P.G. 77, 497 C).

Λόγος ΣΤ΄: «Τῆς γάρ οὕτω σεμνῆς ἐχόμενοι πολιτείας, καί πάντα κατά τόν θεῖον πράττοντες νόμον, εὐδοκιμήσομεν παρά τῷ πάντων ἡμῶν Σωτῆρι Χριστῷ, ἀρχόμενοι τῆς μέν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπό νουμηνίας τοῦ Φαμενώθ μηνός∙ τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα, ἀπὸ ἕκτης τοῦ Φαρμουθὶ μηνός· καταπαύοντες τὰς νηστείας τῇ ἑνδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, ἑσπέρᾳ Σαββάτου, κατὰ τὴν εὐαγγελικὴν παράδοσιν· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἐξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ δωδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός· συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς∙  ἵνα καί τῆς τῶν ἁγίων ἀξιωθῶμεν ἐν οὐρανοῖς κοινωνίας ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, δι’ οὗ καί μεθ’ οὗ τῷ Πατρί ἡ δόξα καί τό κράτος σύν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καί ἀεί, καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν». (P.G. 77, 533 C)

Λόγος Ζ΄: «Οὕτω γὰρ, οὕτω, καθαρῷ συνειδότι, καὶ μετὰ φρονήματος ἱλαροῦ τὴν πάναγνον ἐπιτελέσωμεν ἑορτὴν, ἀρχόμενοι τῆς μὲν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπὸ τρίτης καὶ εἰκάδος τοῦ Μεχὶρ μηνὸς, τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα, ἀπὸ ὀγδόης καὶ εἰκάδος τοῦ Φαμενὼθ μηνὸς, περιλύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ τρίτῃ τοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, ἑσπέρᾳ Σαββάτου, κατὰ τὰς ἀποστολικὰς παραδόσεις· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ, τῇ τετάρτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός· συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς.  Οὕτω γάρ καί βασιλείαν οὐρανῶν κληρονομήσομεν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, δι’ οὗ τῷ Πατρί  δόξα καί τό κράτος σύν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καί ἀεί, καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (P.G. 77, 552 C).

Λόγος Η΄: «Τότε γάρ, τότε τήν καθαρωτάτην καί παντός ἀγαθοῦ μητέρα νηστείαν ἐπιτελέσομεν∙ ἀρχόμενοι τῆς μέν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπό δωδεκάτης τοῦ Φαμενώθ μηνός, τῆς δέ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα ἀπό ἑπτακαιδεκάτης τοῦ Φαρμουθὶ μηνός∙ καταπαύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ ἑβδόμῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός, ἑσπέρᾳ Σαββάτου, ὡς τὸ εὐαγγελικὸν διαλαλεῖ κήρυγμα· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ, τῇ τρίτῃ καί εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθί μηνός, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, ᾦ ἡ δόξα καί τό κράτος, νῦν καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (P.G. 77, 577 A).

Λόγος Θ΄:«Τότε γάρ καθαρῶς νηστεύσομεν, ἀρχόμενοι τῆς μέν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, ἀπό ἑβδόμης καί εἰκάδος τοῦ Μεχίρ μηνός, τῆς δέ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα ἀπό δευτέρας τοῦ Φαρμουθί μηνός, καταπαύοντες μέν τάς νηστείας τῇ ἑβδόμῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθί μηνός, ἑσπέρᾳ Σαββάτου, ὡς τό εὐαγγελικόν διαλαλεῖ κήρυγμα∙ ἑορτάζοντες δέ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ  Κυριακῇ, τῇ ὀγδόῃ τοῦ αὐτοῦ μηνός, συνάπτοντεςκαί τάς ἑπτά ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς. Οὕτω γὰρ βασιλείαν οὐρανῶν κληρονομήσομεν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, μεθ' οὗ καὶ  δι' οὗ τῷ ἀνάρχῳ Πατρὶ σὺν τῷ συναϊδίῳ Πνεύματι δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν»(P.G. 77, 605 B).

Λόγος Ι΄: «Τότε γάρ, τότε καί καθαροί καθαρῶς τήν πάναγνον ταύτην νηστείαν ἐπιτελέσομεν, ἀρχόμενοι τῆς μέν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, ἀπό ἐννεακαιδεκάτης τοῦ Μεχίρ μηνός, τῆς δέ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα ἀπὸ τετράδος καὶ εἰκάδος τοῦ Φαμενὼθ μηνὸς, περιλύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ ἐννάτῃ καὶ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ἑσπέρᾳ βαθείᾳ, κατὰ τὴν εὐαγγελικὴν παράδοσιν, ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ τριακάδι τοῦ αὐτοῦ μηνὸς Φαμενὼθ, συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς, κατὰ τὴν τοῦ θείου νόμου διάταξιν. Οὕτω γὰρ, ὀρθῇ πίστει καὶ ἀγαθοῖς ἔργοις τελειούμενοι, κληρονομήσομεν βασιλείαν οὐρανῶν ἐν Χριστῷ, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (P.G. 77, 633 C).

Λόγος ΙΑ΄: «Τότε γάρ, τότε τῷ πάντων Δεσπότῃ καί Σωτῆρι Χριστῷ καθαράν τε καί ἀνυπέτιον τήν νηστείαν ἐπιτελέσομεν∙ ἀρχόμενοι τῆς μὲν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἐπὶ ἐννάτης τοῦ Φαμενὼθ μηνὸς, τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα, ἀπὸ τεσσαρεσκαιδεκάτης τοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, καταπαύοντες μὲν τὰς νηστείας, τῇ ἐννεακαιδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ, κατὰ τὸ εὐαγγελικὸν κήρυγμα· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ, τῇ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ μηνὸς, συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς· ἵνα καὶ δι' ὀρθῆς πολιτείας τοῖς ἁγίοις πάλιν ἐντρυφήσωμεν λόγοις∙ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, δι’οὗ καί μεθ’ οὗ τῷ Πατρί, σύν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, τιμή καί δόξα καί κράτος. Ἀμήν». (P.G. 77, 665 C)

Λόγος ΙΒ΄: «Οὕτω γὰρ, οὕτω νηστεύσωμεν καθαρῶς· ἀρχόμενοι μὲν τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπὸ τριακάδος τοῦ Μεχὶρ μηνὸς, τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα ἀπὸ πέμπτης τοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, καταπαύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ δεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ, κατὰ τὸ εὐαγγελικὸν κήρυγμα· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ ἑνδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός· συνάπτοντες εὐθὺς καὶ τὰς ἐπτὰ ἑβδομάδας τῆς Πεντηκοστῆς. Οὕτω γάρ οὕτω πάλιν τοῖς θείοις ἐντρυφήσομεν λόγοις, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, δι’ οὗ καί μεθ’ οὗ τῷ Πατρί, σύν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, τιμή καί δόξα καί κράτος. Ἀμήν» (P.G. 77, 692C).

Λόγος ΙΓ΄: «Τότε γάρ, τότε νηστεύσωμεν καθαρῶς∙ ἀρχόμενοι τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπὸ τρισκαιδεκάτης τοῦ Φαμενὼθ μηνὸς, τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα ἀπὸ ὀκτωκαιδεκάτης τοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, καταπαύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ τρίτῃ καὶ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ, κατὰ τὸ εὐαγγελικὸν κήρυγμα· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τετράδι καὶ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, συνάπτοντες δὲ καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς, κατὰ τὴν τοῦ θείου νόμου διάταξιν. Οὕτω γὰρ ὀρθοῖς καὶ ἀγαθοῖς ἔργοις κοσμούμενοι, τὴν τῶν οὐρανῶν βασιλείαν κληρονομήσομεν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν· δι' οὗ καὶ μεθ' οὗ τῷ Πατρὶ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος, σὺν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (P.G. 77, 703 C).

Λόγος ΙΔ΄: «Οὕτω γὰρ, οὕτω πᾶσαν ἀποβαλόντες κηλῖδα, καὶ ὀρθῇ διαπρέποντες πίστει, καθαρῶς ἑορτάσωμεν· ἀρχόμενοι τῆς μὲν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπὸ πέμπτης τοῦ Φαμενὼθ μηνὸς, τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα ἀπὸ δεκάτης τοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, καταπαύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ πεντεκαιδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ Σαββάτου, κατὰ τὸ εὐαγγελικὸν κήρυγμα· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ, τῇ ἑκκαιδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ μηνὸς, συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς. Οὕτω γάρ, οὕτω τοῖς θείοις ἐντρυφήσομεν λόγοις, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν· δι' οὗ καὶ μεθ' οὗ τῷ Πατρὶ σὺν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, τιμὴ καὶ δόξα καὶ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν» (P.G. 77, 728 B).

Λόγος ΙΕ΄: «Τότε γάρ, τότε νηστεύσωμεν καθαρῶς∙  ἀρχόμενοι τῆς μέν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, ἀπὸ ἑβδόμης καὶ εἰκάδος τοῦ Μεχὶρ μηνός· τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα, ἀπὸ δευτέρας τοῦ Φαρμουθὶ μηνός, περιλύοντες δὲ τὰς νηστείας τῇ ἑβδόμῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ, κατὰ τὰς ἀποστολικὰς παραδόσεις· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ, τῇ ὀγδόῃ τοῦ αὐτοῦ μηνὸς, συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς. Οὕτω γάρ, οὕτω πάλιν τοῖς θείοις ἐντρυφήσομεν λόγοις, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν· δι' οὗ καὶ μεθ' οὗ τῷ Πατρὶ σὺν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, δόξα, τιμὴ καὶ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (P.G. 77, 748 A).

Λόγος ΙΣΤ΄: «Οὕτω γὰρ, οὕτω νηστεύοντες, καθαρῶς τήν ἁγίαν καί πάναγνον ἐπιτελέσομεν ἑορτήν· ἀρχόμενοι μὲν τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπό ἐκκαιδεκάτης τοῦ Φαμενώθ μηνός∙ τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα ἀπὸ μιᾶς καὶ εἰκάδος τοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, καταπαύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ ἕκτῃ καὶ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ, κατὰ τὸ εὐαγγελικὸν κήρυγμα· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ, τῇ ἑβδόμῃ καὶ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ μηνὸς, συνάπτοντες ἐξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς. Οὕτω γάρ, οὕτω πάλιν τοῖς θείοις ἐντρυφήσομεν λόγοις, ἐν Χριστῷ  Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν· δι' οὗ καὶ μεθ' οὗ τῷ Πατρὶ σὺν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, δόξα, τιμὴ καὶ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (P.G. 77, 768 B).

Λόγος ΙΖ΄: «Τότε γάρ, τότε νηστεύσομεν καθαρῶς∙  ἀρχόμενοι τῆς μέν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, ἀπό νεομηνίας τοῦ Φαμενώθ μηνός∙ τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα, ἀπὸ ἕκτης τοῦ Φαρμουθὶ μηνός· περιλύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ ἑκκαιδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ, Σαββάτου, κατὰ τὸ εὐαγγελικὸν κήρυγμα· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ δωδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ μηνὸς, συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς. Οὕτω γὰρ βασιλείαν οὐρανῶν κληρονομήσομεν , ἐν Χριστῷ  Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν· μεθ' οὗ καὶ δι' οὗ τῷ Πατρὶ σὺν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, δόξα,  καὶ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (P.G. 77, 789 A).

Λόγος ΙΗ΄: «Οὕτω γὰρ, οὕτω λαμπρῷ καί θεοφιλεῖ διαπρέποντες βίῳ, καθαρῶς ἑορτάσομεν∙ ἀρχόμενοι μὲν τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπό τρίτης καί εἰκάδος τοῦ Μεχίρ μηνός∙  τῆς δέ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα ἀπό ὀγδόης καί εἰκάδος τοῦ Φαρμουθί μηνός∙ περιλύοντες μέν τάς νηστείας τῇ τρίτῃ τοῦ Φαρμουθί μηνός, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ κατά τό εὐαγγελικόν ῤητόν∙ ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ, τῇ τετάρτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς. Οὕτω γὰρ βασιλείαν οὐρανῶν κληρονομήσομεν , ἐν Χριστῷ  Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν· δι' οὗ καὶ μεθ' οὗ τῷ Πατρὶ σὺν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, δόξα, τιμὴ καὶ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν»  (P.G. 77, 820 C).

Λόγος ΙΘ΄: «Οὕτω γὰρ, οὕτως ἑορτάσωμεν καθαρῶς, ἀρχόμενοι μὲν τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, ἀπὸ τρίτης τοῦ Φαμενώθ μηνός∙  τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα, ἀπὸ ὀκτωκαιδεκάτης τοῦ Φαρμουθὶ μηνός, περιλύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ τρίτῃ καὶ εἰκάδος τοῦ αὐτοῦ μηνὸς, ἑσπέρᾳ σαββάτου, κατὰ τὸ ἔθος, ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ, τῇ τετράδι καὶ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς. Οὕτω γὰρ καὶ τότε τρεφόμενοι τοῖς λόγοις τῆς ἀληθείας ὠφεληθησόμεθα ἐν Χριστῷ  Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, δι' οὗ καὶ μεθ' οὗ τῷ Πατρὶ σὺν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, δόξα,  καὶ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (P.G. 77, 837 A).

Λόγος Κ΄: Οὕτω γὰρ, οὕτω νηστεύσομεν καθαρῶς, ἀρχόμενοι τῆς μὲν  ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπό ἑβδόμης καί εἰκάδος τοῦ Μεχίρ μηνός, τῆς δέ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα ἀπό δευτέρας τοῦ Φαρμουθί μηνός∙ περιλύοντες μέν τάς νηστείας τῇ ἑβδόμῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθί μηνός, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ  κατά τάς ἀποστολικάς παραδόσεις∙ ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ ὀγδόῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός· συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς. Οὕτω γάρ, οὕτως εὐδοκιμήσομεν, καὶ τὰς ἑαυτῶν παραθησόμεθα ψυχὰς τῷ ἐπὶ πάντων Θεῷ, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν∙ δι' οὗ καὶ μεθ' οὗ τῷ Πατρὶ ἡ δόξα  καὶ τό κράτος σὺν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καί ἀεί, καί εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (P.G. 77, 849 B).

Λόγος ΚΑ΄: «ἀρχόμενοι τῆς μὲν  ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπό ἑβδόμης καί εἰκάδος τοῦ Μεχίρ μηνός, τῆς δέ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα ἀπό δευτέρας τοῦ Φαμενώθ μηνός∙ περιλύοντες μὲν τὰς νηστείας ἀπὸ τῆς ἐννεακαιεικάδος τοῦ αὐτοῦ Φαμενὼθ μηνὸς, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ κατὰ τὸ εὐαγγελικὸν κήρυγμα, ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ τριακάδι τοῦ αὐτοῦ μηνός∙ συνάπτοντες ἑξῆς καί τάς ἑπτά ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς. Οὕτω γάρ βασιλείαν οὐρανῶν κληρονομήσομεν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, δι’ οὗ καί μεθ’ οὗ τῷ Πατρὶ  δόξα  καὶ τό κράτος  εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (P.G. 77, 857 A).

 Λόγος ΚΒ΄: «ἀρχόμενοι τῆς μὲν  ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἀπό ἐννάτης τοῦ Φαμενώθ μηνός∙ τῆς δέ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα, ἀπό τεσσαρεσκαιδεκάτης τοῦ Φαρμουθί, μηνός, περιλύοντες μέν τάς νηστείας τῇ ἐννεακαιδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθί μηνός, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ κατά τάς εὐαγγελικάς παραδόσεις∙  ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ, τῇ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς. Οὕτω γάρ, οὕτω πάλιν  ἐντρυφήσομεν λόγοις, ἐν Χριστῷ  Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν· δι' οὗ καὶ μεθ' οὗ τῷ Πατρὶ σὺν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, δόξα, τιμὴ καὶ κράτος νῦν καί ἀεί, καί εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (P.G. 77, 873 A).

Λόγος ΚΓ΄: «ἀρχόμενοι τῆς μέν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, ἀπό τετράδος καί εἰκάδος τοῦ Μεχίρ μηνός∙  τῆς δέ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα, ἀπό ἐννάτης καί εἰκάδος τοῦ Φαμενώθ μηνός, περιλύοντες μέν τάς νηστείας τῇ τετράδι τοῦ Φαμενώθ  μηνός, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ κατά τάς εὐαγγελικάς παραδόσεις∙ ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ πέμπτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός· συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς» (P.G. 77, 885 A).

Λόγος ΚΔ΄: «ἀρχόμενοι τῆς μέν ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, ἀπό τρισκαιδεκάτης τοῦ Φαμενώθ μηνός∙ τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα, ἀπὸ ὀκτωκαιδεκάτης τοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, καταπαύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ τρίτῃ καὶ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ, κατὰ τὸ εὐαγγελικὸν κήρυγμα· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ τετράδι καὶ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός· συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς» (P.G. 77, 901 A).

Λόγος ΚΕ΄: «ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ, τῇ ἑκκαιδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός· συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς» (P.G. 77, 912 D).

Λόγος ΚΣΤ΄: «τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σωτηριώδους Πάσχα, ἀπὸ πέμπτης καὶ εἰκάδος τοῦ Φαμενὼθ μηνός· καταπαύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ τριακάδι τοῦ αὐτοῦ Φαμενὼθ μηνὸς, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ Σαββάτῳ, κατὰ τὴν εὐαγγελικὴν παράδοσιν· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ νουμηνίᾳ τοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς» (P.G. 77, 928 C).

Λόγος ΚΖ΄: «ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ μιᾷ καὶ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός» (P.G. 77, 941 B).

Λόγος ΚΗ΄: «καταπαύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ ἑνδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ Σαββάτου, κατὰ τὰ εὐαγγελικὰ κηρύγματα, ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ δωδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνός· συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας καὶ πολυεύκτου Πεντηκοστῆς» (P.G. 77, 956 C).

Λόγος ΚΘ΄: «καταπαύοντες μὲν τὰς νηστείας τῇ ἕκτῃ καὶ εἰκάδι τοῦ Φαμενὼθ μηνός, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ Σαββάτου, κατὰ τὰ εὐαγγελικὰ κηρύγματα· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ ἑβδόμῃ καὶ εἰκάδι τοῦ αὐτοῦ Φαμενὼθ μηνός· συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς» (P.G. 77, 968 D).

Λόγος Λ΄: «Οὕτω γὰρ πολιτευσάμενοι, τὴν ἁγίαν καὶ πάναγνον ἐπιτελέσομεν ἑορτὴν, ἀρχόμενοι τῆς μὲν ἁγίας τεσσαρακοστῆς, ἀπὸ ἕκτης τοῦ Φαμενὼθ μηνός· τῆς δὲ ἑβδομάδος τοῦ σεπτοῦ καὶ σωτηριώδους Πάσχα, ἀπὸ ἑνδεκάτης τοῦ Φαρμουθὶ μηνός, περιλύοντες δὲ τὰς νηστείας τῇ ἑκκαιδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, ἑσπέρᾳ βαθείᾳ Σαββάτῳ, κατὰ τὸ εὐαγγελικὸν κήρυγμα· ἑορτάζοντες δὲ τῇ ἑξῆς ἐπιφωσκούσῃ Κυριακῇ τῇ ἑπτακαιδεκάτῃ τοῦ αὐτοῦ Φαρμουθὶ μηνὸς, συνάπτοντες ἑξῆς καὶ τὰς ἑπτὰ ἑβδομάδας τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς, ἵνα καὶ τὸν καιρὸν τῆς ἀναστάσεως, καθάπερ εἰκόνα τινὰ τῆς τῶν ἁγίων ἐν οὐρανοῖς ἀναπαύλης λογιζόμενοι, τῆς αὐτῶν ἀξιωθῶμεν κοινωνίας ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, τῷ Κυρίῳ ἡμῶν· δι' οὗ καὶ μεθ' οὗ δόξα τῷ Πατρὶ σὺν τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν» (P.G. 77,981 B).