Ομολογία ορθοδόξου πίστεως αγίου Μαξίμου Γραικού

Λόγος Α΄: 

Λόγος A΄: Ομολογία ορθοδόξου πίστεως, με την οποία ο όσιος Μάξιμος πληροφορεί περί του Ιησού Χριστού κάθε ορθόδοξο ιερέα και ηγεμόνα ότι ο ίδιος είναι όντως ορθόδοξος μοναχός και τηρεί στο ακέραιο την ορθόδοξη πίστη χωρίς την παραμικρή αλλοίωση.

«Απρόσκοποι γίνεσθε και Ιουδαίοις και Έλλησι και τη εκκλησία του Θεού» [1], λέγει ο θείος και αληθής λόγος του αποστόλου. Πως κατορθώνουμε όμως κάτι τέτοιο, αν όχι με την αληθινή ορθόδοξη πίστη, τον τίμιο και θεάρεστο βίο και την επιμελή τήρηση των θείων εντολών του Κυρίου και Σωτήρα ημών Ιησού Χριστού; Όπως λέγει δε ο άγιος Ιακώβος ο αδελφόθεος πως: «η πίστις χωρίς των έργων νεκρά εστιν» [2], έτσι και τα έργα χωρίς αληθινή πίστη είναι το ίδιο νεκρά. Σύμφωνα πάλι με τους λόγους του Μεγάλου Βασιλείου ο άνθρωπος του Θεού πρέπει να είναι τέλειος και στο ένα και στο άλλο [3]. Αμήν!

Επειδή ορισμένοι, χωρίς φόβο τολμούν να με αποκαλούν αναιτίως και για λόγους άγνωστους σε μένα, αιρετικό, εχθρό και προδότη

του θεοφυλάκτου ρωσικού κράτους, έκρινα απαραίτητο και συνάμα δίκαιο να απαντήσω εν συντομία, ώστε να διαβεβαιώσω όσους με συκοφαντούν κατηγορώντας με αδίκως, ότι με την Χάρη του Θεού μας Ιησού Χριστού είμαι κατά πάντα ορθόδοξος χριστιανός και σέβομαι δια πάντα το θεοφύλακτο ρωσικό κράτος.

Απευθύνομαι λοιπόν σε κάθε ορθόδοξο ιερέα, σε κάθε ευσεβή ηγεμόνα και ικετεύω να διαβάσει την απάντησή μου με σωφροσύνη και πραότητα, παραμερίζοντας κάθε άδικη οργή και μένος. «Οργή γαρ ανδρός δικαιοσύνην Θεού ου κατεργάζεται» [4], λέγει ο θείος Ιάκωβος ο αδελφόθεος. Εξάλλου όπου διεισδύει οργή και μένος, εκεί φωλιάζει κάθε ψυχική εκτροπή, διαταραχή και σύγχυση του λογικού μέρους της ψυχής, ο δε νους τυφλώνεται από την θύελλα της οργής. Γι’ αυτό φωτίστε τον νου σας με την αρμόζουσα στους ορθοδόξους ησυχία της ιεράς αγάπης και νηφαλιότητας· προσπαθείστε, με πνεύμα πραότητος, κατά τον θείο απόστολο [5], να με ελέγξετε αν αποκλίνω από την ορθόδοξη πίστη, είτε από παρανόηση, λήθη, είτε από ανεπαρκή καλλιεργεία του νου και της φρονήσεώς μου. Δεν ντρέπομαι να με διορθώνουν, μήτε απορρίπτω κάτι τέτοιο, αντιθέτως το επιθυμώ διακαώς και δέχομαι κάθε σύσταση με αγάπη, αφού έτσι θα οδηγηθώ με ασφάλεια στην βασιλεία των ουρανών, την προσμονή κάθε πιστού.

Συνεπώς ολόψυχα πιστεύω και απερίφραστα ομολογώ τον μόνο Ύψιστο Θεό, τον Δημιουργό των πάντων, τον άναρχο, τον αΐδιο, τον αιώνιο, τον υπάρχοντα σε τρεις υποστάσεις· τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα. Τον αδιαίρετα διαιρούμενο στον Πατέρα ως πηγή και άναρχη αρχή του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, στον Υιό ως γεννώμενο από Αυτόν και υποστατικώς λατρευόμενο και δοξολογούμενο και στο Άγιο Πνεύμα, το εκπορευόμενο από τον Πατέρα υποστατικώς πιστευόμενο και ομολογούμενο. Τον ένα Τριαδικό Θεό, την μία θεότητα, την μία βασιλεία, την μία κυριότητα, που αδιαίρετα διαιρείται σε υποστάσεις και ασύγχυτα ενώνεται με την άναρχη θεία ουσία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο αντιλαμβάνομαι και κατανοώ συνοπτικά την αγία, ομοουσία και αδιαίρετη Τριάδα.

Επίσης πιστεύω και ομολογώ ότι ο από τον άναρχο Θεό Πατέρα, ανάρχως και αϊδίως γεννώμενος Υιός και Θεός Λόγος, με την ευδοκία του Πατρός και την Χάρη του Αγίου Πνεύματος, συνελήφθη στους αγνούς λαγόνες της Παναγίας και αειπαρθένου Μαρίας της Θεομήτορος. Δεχόμενος την αγία σάρκα από το άμωμο αίμα της, εγενήθη ως τέλειος άνθρωπος όντας ο ίδιος τέλειος Θεός που υπάρχει και λατρεύεται σε μία υπόσταση και δύο φύσεις, δύο ενέργειες και δύο βουλήσεις. Μάλιστα, ούτε η θεότητά Του μετατράπηκε σε ανθρωπίνη φύση ούτε η ανθρωπότητά του μετατράπηκε σε θεία. Πιστεύω και ομολογώ πως για την σωτηρία μας Αυτός υπέφερε τον σταυρό, τα πάθη, τον θάνατο και την τριήμερη ταφή, και όλα αυτά ευδόκησε εθελουσίως να τα δεχθεί στην σάρκα Του. Ταυτόχρονα η θεότητά Του παρέμεινε αμέτοχη στο πάθος, καθώς η θεία φύση είναι ανώτερη από κάθε φθορά και πόνο, και αναστήθηκε εκ νεκρών την τρίτη ημέρα μέσα σε δόξα από τον Θεό Πατέρα και αναλήφθηκε στους ουρανούς με την αγία σάρκα Του, την οποία δέχθηκε και αφθαρτοποίησε καθιστώντας αυτήν απαθή. Κάθεται εν σαρκί στα δεξιά του Θεού Πατρός και πάλι θα έλθει με δόξα, για να κρίνει τους ζωντανούς και τους νεκρούς και να ανταποδώσει στον καθένα ανάλογα με τις πράξεις του.

Επίσης πιστεύω στο Άγιο Πνεύμα και το κηρύττω ως Θεό, που υπάρχει και προσκυνείται υποστατικώς. Εκπορεύεται δε μόνο από τον Πατέρα, όπως μας δίδαξε και μας φανέρωσε μυστικά η θεία φωνή του αγίου Ιωάννου στο ιερό Ευαγγέλιο. Δεν φρονώ και δεν διδάσκω τίποτε περισσότερο από αυτήν την αγία μυστική διδαχή περί του Αγίου Πνεύματος. Ταυτοχρόνως συμφωνώ ολόψυχα με όλα τα θεολογικά δόγματα και νοήματα, όπως αυτά μας παραδόθηκαν από τους αυτόπτες μάρτυρες και υπηρέτες του Θεού-Λόγου αλλά και οι μεταγενέστερες Οικουμενικές Σύνοδοι των θεοπνεύστων πατέρων. Δεν προσθέτω ούτε αφαιρώ τίποτα σε αυτά και δεν αλλάζω ούτε ένα γιώτα η μία κεραία. Αντίθετα φυλάω αναλλοίωτη εντός μου όλη την ορθόδοξη πίστη και διδασκαλία. Ακολουθώ δε τις εκκλησιαστικές παραδόσεις, τις οποίες οι πατέρες καθιέρωσαν. Δηλαδή, για την προσκύνηση των τιμίων εικόνων, για τις νηστείες, για την μοναστική ευταξία και τους κανόνες, που έγραψαν και παρέδωσαν στην αγία, αποστολική και καθολική Εκκλησία και για την θεία Λατρεία· όλα αυτά τα δέχομαι, τα κηρύττω και τα ασπάζομαι με όλη την καρδιά μου.

Παραπομπές:

1. Α Κορ. 10,32.
2. Ιακ. 2,20.
3. Μ. Βασιλείου, Περί τελειότητος βίου των Χριστιανών , Ε.Π.Ε. 3,462,1.
4. Ιακ. 1,20.
5. Γαλ. 6,1

[*Γράφτηκε από τον όσιο Μάξιμο κατά την διάρκεια του εγκλεισμού του στην Μονή Οτρότς του Τβερ μετά το έτος 1534. Βλ. Αγίου Μαξίμου Γραικού, Λόγοι, τ. Α´, Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος 2011, σελ. 117.]

Πηγή