Ποιό ήταν το πρώτο βήμα του Οικουμενισμού;

Ἀπὸ τὸ καινούργιο βιβλίο τῶν κ.κ. Ρίζου-Τσακίρογλου

Ένα πολύ διαδεδομένο αλλά τεχνητό επιχείρημα των παλαιοημερολογιτών, ως υπερασπιστικό της επανάστασης τους, είναι ότι η ημερολογιακή μεταβολή ήταν το πρώτο βήμα του Οικουμενισμού. «Το εορτολόγιον ετέθη ως προφυλακή του Οικουμενισμού»,^[1] λένε και γράφουν. Αυτή η άποψη είναι τεχνητή και δημιουργήθηκε πολλές δεκαετίες αργότερα από το Σχίσμα, μια που δεν την συναντάμε σε κανέναν κείμενο των πρώτων είκοσι πέντε ετών των πρωταγωνιστών παλαιοημερολογιτών. Όταν έγινε το Σχίσμα αυτό έπρεπε να έχει τεκμηριωθεί πλήρως για να νομιμοποιηθεί κι όχι να τεκμηριωθεί αναδρομικά με γεγονότα που θα συνέβαιναν δεκαετίες αργότερα και κανείς δεν δήλωνε προκαταβολικά ότι θα συνέβαιναν.

Έπρεπε να υπάρχουν ταυτόχρονα και πλήρη κατατεθειμένα  στην διακήρυξη της διακοπής της εκκλησιαστικής κοινωνίας όλα τα στοιχεία που θα απεδείκνυαν την αναγκαιότητα της απόσχισης.

Τότε όμως κανείς δεν ήξερε ούτε τον οικουμενισμό, ούτε κάποια επερχόμενη αίρεση με οποιοδήποτε όνομα. Όποια επιχειρηματολογία λοιπόν γράφτηκε τότε, αφορούσε μόνο το ημερολόγιο και την ημερολογιακή μεταβολή. Προς επίρ-ρωση των παραπάνω θέτουμε υπ΄ οψιν του αναγνώστου τα εξής:

1) Το 1920 δημοσιεύεται μία εγκύκλιος από το πατριαρχείο ΚΠόλεως που περιγράφει τα βήματα με βάση τα ο-ποία οι φιλενωτικοί του Φαναρίου σκοπεύουν να προωθή-σουν την προσέγγιση των αιρέσεων –που για πρώτη φορά ονομάζονται «εκκλησίες»– με την Ορθόδοξη Εκκλησία. Πο-λύ περιέργως οι αντιδράσεις του «ευαίσθητου» κλήρου και λαού που σε δύο χρόνια θα επαναστατούσαν μόνο στην ημερολογιακή–εορτολογική μεταβολή ήταν ανύπαρκτες σχετικά με αυτήν την εγκύκλιο.

Ο π. Πέτρος Χίρς [2]γράφει για την εκύκλιο του 1920:

«Η εγκύκλιος του 1920 χαιρετίστηκε ως ένα προφητικό και ρηξικέλευθο γεγονός, το οποίο όχι μόνο εισήγαγε τους Ορθοδόξους στην Οικουμενική Κίνηση, αλλά ήταν σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνο για αυτήν την ίδια την Κίνηση... Μάλιστα η εγκύκλιος ήταν κάτι περισσότερο από αναχώρηση: αποτελούσε μια «σημαντική αλλαγή φρονήματος». Με την εγκύκλιο το Πατριαρχείο δεν άλλαξε απλώς την στάση του έναντι των ετεροδόξων ομολογιών, αλλά άλλαξε και την αντίληψή του για την ίδια την Ορθόδοξη Εκκλησία... Πράγματι ήδη από το 1920, από την πρώτη κιόλας συγκέντρωση στην οποία συμμετείχαν ορθόδοξοι εκπρόσωποι, εκείνοι ήταν οι πρώτοι που πρότειναν την συνεργασία για την ιεραποστολή. Εκ μέρους της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ο καθηγητής Αμίλκας Αλιβιζάτος από την Αθήνα παρουσίασε ένα πρόγραμμα για την δημιουργία μιας Ομοσπονδίας Εκκλησιών». Ἄρα ἦταν γνωστὸ τουλάχιστον στὴν Ἑλλάδα σὲ πολλοὺς ἐκκλησιαστικοὺς ταγοὺς καὶ θεολόγους.

2) Το 1922  γίνεται κάτι ακόμα χειρότερο. Το πατριαρχείο ΚΠολης αναγνωρίζει την ιεροσύνη των Αγγλικανών, τους αποδίδει έτσι εκκλησιαστικότητα, τους αναγνωρίζει δηλαδή ως εκκλησία αναγνωρίζοντας και τα μυστηρια τους.^[3] Την στιγμή αυτή που διαπράχθηκε αυτή η απόλυτη (οικουμενιστική) προδοσία σε επίπεδο δογμάτων και Πίστεως δεν αντέδρασε κανείς. Δεν έγραψε κανείς τίποτα, κλήρος και λαός που χάλασαν τον κόσμο για το ημερολόγιο δεν ασχολήθηκαν καθόλου! Μοιάζει σα να  μπήκαν ήδη οι εχθροί της Πίστεως μέσα στο κάστρο, και οι φύλακες, όχι μόνο δεν αντέδρασαν άλλα γύρισαν τα κυάλια τους στον κάμπο και αναγνώρισαν ότι οι εχθροί έρχονται από μακριά με πολιορκητικό κριό το ημερολόγιο. Ακόμα και 13 χρόνια μετά, το 1937 οι τρείς επίσκοποι που ανέλαβαν την ηγεσία της παλαιοημερολογίτικης κίνησης, στην επιστολή απόσχισης τους δεν γράφουν απολύτως τίποτα για την προδοσία με τους Αγγλικανούς! Και ούτε επίσης αναφέρουν τίποτα για την προτεσταντική «θεωρία των κλάδων» που εισήγαγε επίσημα ο πατριάρχης Ιωακείμ ο Γ΄ στην εγκύκλιο του 1902, μιλώντας για «αναδενδράδες». Αυτός ήταν ο οικουμενισμός που κανείς δεν είδε να γεννιέται. Δεν δικαιούνται να διαπιστώνουν λοιπόν μετά από δεκαετίες ότι ήταν αυτοί που κατάλαβαν και είδαν το πρώτο βήμα του. Μήπως τα κηρύγματα του Χρ. Σμύρνης, δεν προηγούνται του Ημερολογίου, δεν αποτελούν αποδεδειγμένα πια ένα προηγούμενο βήμα, πριν από την αλλαγή του Ημερολογίου, και οι Π.Η. αλλά και σημερινοί άλλοι υποστηρικτές αυτής της άποψης δεν έδωσαν καμιά σημασία. Ακόμα κι όταν τους επισημάνθηκε η παράλειψή τους να μιλήσουν γι’ αυτό το θέμα, είπαν πως θα το εξετάσουν. Δεν θα βοηθούσε αυτή η διαπίστωση στην παραμέριση των διαφορών και στον κοινό αγώνα;

3) Το 1923 συμβαίνει κάτι καταπληκτικό! Το Βατικανό με Πάπα τον Πίο τον 11^ο, και την εγκύκλιο του Mortalium Animos ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την πατριαρχική εγκύκλιο του 1920 ζητώντας από τους Ορθοδόξους να μετανοήσουν και να επιστρέψουν υπό την ηγεσία του Πάπα.^[4]

 Κι όμως ένα χρόνο μετά λαμβάνει χώρα το Σχίσμα με αιτία υποτίθεται την εφαρμογή της εγκυκλίου του 1920 σε ότι αφορά την εορτολογική προσέγγιση με τους παπικούς, την οποία οι παπικοί απέρριψαν! Κάτι που απλά σημαίνει, ότι και χωρίς την εκ των υστέρων αναγνώριση του εχθρού της αίρεσης η ημερολογιακή καινοτομία αποτελούσε για τους παλαιοημερολογίτες αυτόνομο και ανεξάρτητο λόγο απόσχισης. Άρα διακήρυξη τους ότι το ημερολόγιο ήταν το πρώτο βήμα προς τον οικουμενισμό είναι απατηλό. Αυτό το επιχείρημα θα μπορούσαμε με σχετική ακρίβεια να πούμε ότι προστέθηκε τουλάχιστον 24 χρόνια μετά από το Σχίσμα, με την ίδρυση του Π.Σ.Ε.

4) Το πιο σπουδαίο όμως στοιχείο είναι το εξής: Από το Σχίσμα του 1054 έως το 1582 που εισήχθη το Γρηγοριανό στη Δύση, δηλαδή για 528 χρόνια οι Ορθόδοξοι είχαν κοινό ημερολόγιο, εορτολόγιο και Πασχάλιο με τους παπικούς, προτεστάντες και αγγλικανούς. Επί 528 χρόνια δηλαδή οι Ορθόδοξοι εόρταζαν απολύτως ταυτόχρονα κινητές και ακίνητες εορτές με τους συνοδικά αναθεματισμένους και κατεγνωσμένους αιρετικούς παπικούς, και αυτό δεν προ-κάλεσε σε κανέναν τα αβάσταχτα συμπεράσματα που προ-κάλεσε στους παλαιοημερολογίτες η μερική και ασφαλής απόδοχή του Γρηγοριανού η οποία σύμφωνα με αυτούς μας ενώνει με την αίρεση. Πόσο λοιπόν παραπλανητικά δηλώνει ο π. Θεοδώρητος Μαύρος ότι «Με την εισαγωγή του δυτικού εορτολογίου στην Εκκλησία της Ελλάδος πραγματοποιήθηκε η εορτολογική ένωση με τους παπικούς και τους προτεστάντες»! ^[5] Γιατί αυτή η κοινή εορτολογική συμπόρευση επι τόσους αιώνες δεν αναφέρεται ως προδοσία της Πίστεως και αναφέρεται ως προδοσία της Ορθοδοξίας η εισαγωγή του μισού Γρηγοριανού το 1924; Ο λόγος είναι ο απλός. Αν έλεγαν ότι στα 528 χρόνια ο κοινός εορτασμός με τους αιρετικούς της Δύσης ήταν το πρώτο βήμα της ένωσης με την παπική αίρεση θα βρίσκονταν αντιμέτωποι με ένα τεράστιο πρόβλημα: Πως οι άγιοι Πατέρες, Διδάσκαλοι, Μάρτυρες και Ομολογητές αυτών των αιώνων δεν είδαν και δεν κατάλαβαν, ότι αυτός ο κοινός εορτασμός με τους αιρετικούς ήταν προδοσία της πίστεως και η εκπλήρωση του πρώτου βήματος για την προσχώρηση στην αίρεση; Πώς δεν το είδαν οι εκατοντάδες άγιοι και Ομολογητές (Μάρκος Ευγενικός, Ιωσήφ Βρυέννιος,  Μελέτιος, Νικηφόρος, Γρηγόριος Παλαμάς κ.ά), και το «είδαν» οι παλαιοημερολογιτες το 1924; Δεν θα μπορούσαν να το δικαιολογήσουν για αυτό και «ξέχασαν» αυτά τα 528 χρονια που αναιρούσαν τις θέσεις τους!

Η επικράτηση, λοιπόν, της άποψης ότι η διόρθωση του εκ-κλησιαστικού ημερολογίου το 1924, με τον τρόπο που έγινε, αποτελεί de facto το πρώτο βήμα προς τον Οικουμενισμό, είναι ένα πονηρό τέχνασμα προσέλκυσης του ευκολόπιστου όχλου, που φυσικά  δεν στέκει και ιστορικά.

Μάλιστα μπορεί κάποιος να πάει και παραπέρα από τις πατριαρχικές εγκυκλίους: Να υποστηρίξει δηλ. ότι το πρώτο βήμα πρέπει να αναζητηθεί πρωτίστως στο ελληνικό Αυτόκέφαλο του 1833.

Εδώ θα παρατεθούν τα πιο σημαντικά στοιχεία αυτής της εξέλιξης, μιας και για μία λεπτομερή θεώρηση θα χρειαζόταν ολόκληρο βιβλίο.

Η απόσχιση της Εκκλησίας της Ελλάδος από το Πατριαρχείο Κων/πόλεως διήρκησε 2 δεκαετίες και είχε πολλούς πρωτεργάτες και προδρόμους. Ένας από τους προδρόμους αυτής της απόσχισης ήταν ο Αδαμάντιος Κοραής. Ο Κοραής είχε επηρεασθεί αισθητά από το κίνημα του γαλλικού διαφωτισμού και την βασική διδασκαλία των προτεσταντικών δοξασιών. Με το κύρος εντός και εκτός Ελλάδος που διέθετε, επεδίωξε μία μεταρρύθμιση για την Ορθόδοξη Εκκλησία, πιστεύοντας, όπως οι Προτεστάντες, πως αυτή είχε αλλοιωθεί σε σχέση με την αρχαία Εκκλησία των Απόστολων, και θεωρούσε ως σημαντικό υπεύθυνο για αυτήν την κατάσταση τον ορθόδοξο μοναχισμό, αλλά και την έλλειψη παιδείας των κληρικών. Το 1831 ο Κοραής εκδίδει τον «Ιερατικόν Συνέκδημον» (καταδικάστηκε το 1839 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο), κείμενο που προτείνει την μεταρ-ρύθμιση της Εκκλησίας κατά τα προτεσταντικά και ιδιαίτερα τα καλβινιστικά πρότυπα. [6]

Οι προτεσταντίζοντες, λοιπόν, Διαφωτιστές υπό και μετά τον Αδαμάντιο Κοραή με την βοήθεια των Βαυαρών, εφαρμόζοντας τα σχέδιά τους, τα οποία βασίστηκαν σε απόψεις που καταδικάστηκαν από το τότε ορθόδοξο Πατριαρχείο ως μη ορθόδοξες, απέσχισαν την Εκκλησία της Ελλάδος από το Πατριαρχείο, λήστεψαν, λεηλάτησαν και έκλεισαν τα μοναστήρια με τα διατάγματα της 25/9/1833 και 25/2/1834 (από τα 593 κλείνουν τα 412). Φυσικά τα παπικά μοναστή-ρια παρέμειναν άθικτα και πλούσια.[7]

Παράλληλα ο προτεστάντης Βαυαρός αντιβασιλέας Μάουρερ σε συνεργασία με τον αρχιμανδρίτη Θεόκλητο Φαρμακίδη κατάρτισε επταμελή επιτροπή, υπό την προεδρία του Πανούτσου Νοταρά, τρεις Αρχιερείς, γραμματέα τον Φαρμακίδη, τον Σκαρλάτο Βυζάντιο, τον υπουργό «επί των Εκκλησιαστικών» Σπυρίδωνα Τρικούπη και τον Κωνσταντίνο Σχινά. Αυτοί αποφάσισαν με βασιλικό διάταγμα τον «Καταστατικό Χάρτη» ο οποίος νομιμοποιεί την αντικανονική ίδρυση της «Ιεράς Συνόδου του Βασιλείου της Ελλά-δος», η οποία θα ήταν αρχικά πενταμελής. Διοικητική κεφαλή της Εκκλησίας αναγνωριζόταν ο Ρωμαιοκαθολικός Βασιλιάς Όθωνας.

Επίτροπος του Βασιλιά θα παρευρισκόταν σε κάθε συνεδρίαση της Διαρκούς Συνόδου και χωρίς την δική του έγκριση δεν ήταν καμία απόφαση, ακόμα και για θεολογικά θέματα δυνατή. Οι Επίσκοποι θα διορίζονταν από τον Βασιλιά και η μισθοδοσία τους θα γινόταν από το Κράτος. [8]

Η Εκκλησία μετατρέπεται δηλ. το 1833 με την επισημοποίηση της «Διακηρύξεως» από τον Όθωνα σε εθνικό και δημόσιο θεσμό και υποτάσσεται σε κοσμικά κέντρα εξουσίας, στην προκειμένη περίπτωση στο από τους μη ορθόδοξους Βαυαρούς διοικούμενο Βασίλειο της Ελλάδος. Κεφαλή της Ι. Συνόδου θεωρείται πια ένας αιρετικός, ο Παπικός Όθωνας(!!!), τον οποίο πρέπει να μνημονεύουν οι Ιερείς. Ανάλογα διορίζεται πενταμελής Ιερά Σύνοδο με επιρροή και επίδραση των λαϊκών κατά τα προτεσταντικά πρότυπα. Κατά τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρυσόστομο Παπαδόπουλο «Οι συντάκται του διατάγματος (του Καταστατικού Χά-ρτη της Εκκλησίας)... εταπείνωσαν την Εκκλησίαν, μετασχηματίσαντες αυτήν εις απλούν σωματείον, κινούμενον κατά τας διαταγάς κοσμικού κυριάρχου»[9]

Η Εκκλησία αποσχίστηκε από το Πατριαρχείο, στο οποίο ανήκε από τον 8ο αιώνα, μιας και οι λάτρεις της Αρχαίας Ελλάδας δεν ήθελαν καμία σχέση με την Κων/πολη και το «Βυζάντιο». Τότε έκοψαν οι άλλες Εκκλησίες (σσ. εν αντιθέση με την στάση τους στο μετέπειτα ημερολογιακό ζήτημα) κάθε εκκλησιαστική κοινωνία με την Ελλάδα. Ένα στην πραγματικότητα σχίσμα δημιουργήθηκε, αν και το Πατριαρχείο τότε από αγάπη ποτέ δεν το κατονόμασε έτσι, που διήρκησε δύο δεκαετίες και γιατρεύτηκε μόλις το 1850 με τον γνωστό «τόμο» μέσω της αγάπης και οικονομίας του Πατριαρχείου και των άλλων Εκκλησιών.

Και όμως ο Καταστατικός χάρτης των Βαυαρών που ψηφίσθηκε στις 23 Ιουλίου 1833 ισχύει μέχρι σήμερα.

Αυτό το αντικανονικό και αντιεκκλησιαστικό σχίσμα, το οποίο, το τονίζω έλαβε μέρος επί Ιουλιανού ημερολογίου, ανεξαρτήτως αν μετά αναγνωρίσθηκε ως κανονικό, ήταν η απαρχή της απαξίωσης των μοναστηριών, της καρδιάς της Ορθοδοξίας, στην Ελλάδα και της απαξίωσης της εκκλησιαστικής παράδοσης μέσω δυτικόφερτων ιδεοληψιών και αιρετικών δογμάτων. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο υποβαθμίστηκε σταδιακά, έχασε την ενότητά του με σημαντικά μέρη του ποιμνίου του και υποτάχθηκε στην εύνοια των ισχυρών και των αιρέσεων, με τα γνωστά σήμερα αποτελέσματα. Από την εποχή εκείνη βλέπουμε έντονα πια την ανάμειξη διεθνών και κρατικών κέντρων εξουσίας (είτε αυτά λέγονται Ρωσία η Αγγλία η Γαλλία η Η.Π.Α.) σε θέματα πίστεως και ενότητας της Ορθοδοξίας. Ο διάβολος είχε καταφέρει να διχάσει, να αμφισβητήσει, να αλλάξει και έτσι να βάλει τα θεμέλια για την υποταγή αυτή του Πατριαρχείου και των άλλων Εκκλησιών στα σχέδια του, τουτέστιν στην Παναίρεση του Οικουμενισμού.

---

[1] π. Β. Σακκά, υπόμνημα….. σελ. 37 και Αρχιμ. Χρυσοστόμου Σπύρου, Η αποτείχισις μου, σελ.85, Σπέτσαι 2008.

[2] ΟΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ,  Ορόσημα στη προ του 1920 πορεία του, https://www.impantokratoros.gr/1FD9FFD7.el.aspx)

[3] Στεφανίδου Β., Εκκλησιαστική ιστορία, σελ. 711

[4] Ι.Καρμίρη, Τα Δογματικά και Συμβολικά Μνημεία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας, σελ.930.

[5] Ιερομ. Θεοδωρήτου Μαύρου, Παλαιόν και Νέον, σελ.92.

[6] Ἀδαμάντιος Κοραής, «Προλεγόμενα» στὰ Ἀριστοτέλους πολιτκῶν τὰ σωζόμενα, Παρίσι 1821, σ. ρκ΄.

[7]  Χρ. Γιανναρᾶς, Ὀρθοδοξία καὶ Δύση, 1999, σελ. 274.

[8] βλ. Πρωτ. Γεώργιος Μεταλληνός, «Ελλαδικού Αυτοκεφάλου παραλειπόμενα» μελέτη ιστορικοφιλολογική, εκδ. Δόμος 1989, σσ. 24-25.

[9]  Γιανναρᾶς, α.α.Ο. σελ. 270, ὑποσημ. 16