Γιατί η αποτείχιση πρέπει να πραγματοποιείται Επίσημα και Δημόσια, προς την επισκοπή, την ενορία και τους εν Χριστώ Αδελφούς;

Τοῦ κ. Βασιλείου Δαμουλάκη

    Η διακοπή μνημόνευσης έχει σκοπό να διαφυλάξει και να διατηρήσει την ορθόδοξη πίστη, απομονώνοντας τους αιρετικούς, τους οποίους ο αποτειχισμένος μέσω αυτής τους καλεί σε απολογία. Δεν πρόκειται για έξοδο από την Εκκλησία. Εκείνοι (οι αιρετικοί και οι σιωπούντες) με την αποδοχή και την διδαχή της αιρέσεως θέτουν τους εαυτούς τους εκτός, ακόμα και αν έχουν κάνει κατάληψη στους θρόνους.

Αν πραγματοποιηθεί διακοπή μνημόνευσης χωρίς δημόσια τοποθέτηση, ανακοίνωση, δήλωση, επιστολή, τότε ο καταγγέλλων τους αιρετικούς λειτουργώντας μόνο προσωπικά και εν κρυφώ, είναι σαν να κλείνει την πόρτα της Εκκλησίας, να αποχωρεί και να απομονώνεται. Δηλαδή το αντίθετο του σκοπού της διακοπής μνημόνευσης.

Ο καταγγέλλων με την δημόσια τοποθέτηση αφήνει το περιθώριο απάντησης από τους καταγγελλόμενους αιρετικούς, ώστε να ενημερώνεται πλήρως η συνείδηση της Εκκλησίας, καθώς τονίζω πως ο αποτειχισμένος τους καλεί σε απολογία και δεν έχει κανένα λόγο να μην τους ζητήσει τον λόγο επίσημα.

Αν δεν ζητούμε δημόσια την απολογία κάποιου, τότε είναι που αποχωρούμε από την Εκκλησία σιωπηλά και χωρίς να υπάρχει όφελος για την Εκκλησία και τους αδελφούς, μέσα από την πράξη αυτή. Είναι δείγμα ότι έχουμε αποδεχτεί την ύπαρξη της αίρεσης εντός Εκκλησίας και βγαίνουμε από αυτή, ναι μεν γιατί δεν δεχόμαστε την αίρεση, αλλά παράλληλα παραιτηθήκαμε από τον αγώνα εναντίον της, άρα νιώθουμε ηττημένοι, πράγμα που δεν επιτρέπεται σε έναν χριστιανό. Η Αλήθεια δεν ηττήθηκε ποτέ και ήδη από την Ανάσταση του Κυρίου έχει οριστικώς και αμετάκλητα Θριαμβεύσει. 

Έστω ότι βρισκόμαστε σε ένα μικρό χωριό και κάποιος χωριανός δεν είναι πλέον φιλήσυχος αλλά έγινε κλέπτης. Ο κάθε χωριανός, δεν είναι υποχρεωμένος να ενημερώσει τους συγχωριανούς του και να καλέσει σε απολογία τον κλέπτη; Ο οποίος σαφώς έχει και το δικαίωμα της υπερασπίσεως της φήμης του. Δηλαδή χωρίς δημόσια τοποθέτηση αφήνουμε τους ανυποψίαστους αδελφούς στην μοίρα της αίρεσης ενώ εμείς έχουμε ασφαλιστεί

Οσον αφορά την διακοπή της μνημόνευσης σε σχέση με την δημόσια δήλωση είναι συμπληρωματικά το ένα του άλλου. Διότι όπως η κοινή πίστει επιβάλλει και την κοινωνία και την μνημόνευση των αδελφών εν τη πίστη έτσι και η αποκήρυξη της διαστρέβλωσης της πίστης επιβάλλει και την διακοπή κοινωνίας και μνημόνευσης αυτών που την διαπράττουν. Ο Μέγας Βασίλειος λέγει ότι «και τα δύο αυτά έχουν την ίδια ισχύ στο θέμα της πιστέως» (κανών 91).

Παραθέτω τον εξής παραλληλισμό. Έστω ότι σε μία παρέα φίλων προτείνω κάποιον ως αξιόπιστο για κάποιο θέμα ή μία εργασία. Οι φίλοι με εμπιστεύονται και τον αποδέχονται, επειδή ακριβώς τον εμπιστεύομαι ο ίδιος. Έστω ότι αυτός που σύστησα, όχι μόνο δεν ανταποκρίνεται στα χαρακτηριστικά που του προσέδωσα, αλλά ακόμη περισσότερο αποδεικνύεται κακόπιστος· δεν έχω ευθύνη απέναντι στους φίλους μου; Δεν καθίσταμαι και ο ίδιος αναξιόπιστος; Δεν έχουν κάθε δικαίωμα οι φίλοι μου να με επιτιμήσουν ή, αν σταθώ αμετανόητος, να με τοποθετήσουν εκτός της παρέας; Από την άλλη μεριά ένας-ένας οι φίλοι δεν οφείλουν να ενημερώσουν την παρέα (δημόσια δηλαδή) για την αναξιοπιστία και των δύο, ομολογώντας την Αλήθεια; Ή μήπως θα πρέπει να μην καταδικαστεί η αναξιοπιστία μου στους υπόλοιπους και να σιωπήσουν, ενώ σαφώς θα απομακρυνθούν για να ασφαλιστούν ένας-ένας ιδιοτελώς ...και οι άλλοι να κόψουν τον λαιμό τους; Σε αυτή την περίπτωση ποτέ δεν ήταν φίλοι, οπότε σαφώς δεν θα είναι και μετά.

Το ίδιο ισχύει και με την μνημόνευση. Εφόσον αποδέχομαι να μνημονεύει ο ιερέας τον αιρετικό, τον σιωπούντα ή τον συναινώντα στην αίρεση επίσκοπο, είναι σαν να δίνω την καλή ομολογία μου και να εγκρίνω την αξιοπιστία του στους αδελφούς μου. Δηλαδή αποδέχομαι ότι ο επίσκοπος «Ορθοτομεί τον Λόγο Της Σης Αλήθειας», ενώ γνωρίζω ότι όχι μόνο δεν ορθοτομεί, αλλά έχει προσχωρήσει στην αίρεση με την σιωπή του, ή τις διδασκαλίες του, ή την αποδοχή των κακοδοξιών. Αν λοιπόν διαμαρτυρηθώ αθόρυβα είναι σαν να αποχωρώ και να λέω για τους άλλους: είναι δικό τους πρόβλημά τι θα κάνουν, «Εγώ αποχωρώ». Αν όμως Δημόσια Τοποθετηθώ δεν αποχωρώ, αλλά ενημερώνω και ασφαλίζω τους αδελφούς γνωστοποιώντας τους την αίρεση, που στόχο έχει να τους οδηγεί ως πλάνη ανυποψίαστα στο αντίθετο της Αλήθειας.

Όμως η Δημόσια Δήλωση Αποτειχίσεως έχει και τον επιπρόσθετο σκοπό να θέτει υπό έλεγχο και εξέταση τον αποτειχισμένο ώστε να αποτρέπονται σχισματικές κινήσεις.

Σήμερα, που επίσημα και αδιαμφισβήτητα έχει συντελεστεί η ένωση της Ορθοδόξου Εκκλησίας με τους Παπικούς και η ορθοδοξία -ως απόλυτη και μοναδική αλήθεια- έχει καταργηθεί, είναι σαφές ότι οι Επίσκοποι (οι οποίοι γνωρίζουν χιλιάδες περισσότερα στοιχεία και πράγματα από ότι εμείς), έχουν αποδεχτεί την ένωση και την ύπαρξη αίρεσης εντός της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η Δημόσια Ανακοίνωση Αποτειχίσεως σκοπεύει, όχι μόνο στην αποκήρυξη της αιρέσεως αλλά και στην ενημέρωση του ποιμνίου, την οποία υποχρεούνται να κάνουν κανονικά οι κληρικοί μεγαλοφώνως, αλλά εκείνοι δεν την κάνουν. Εφόσον οι κληρικοί που εκτελούν άξια τα ιερατικά και ποιμαντικά τους καθήκοντα είναι μετρημένοι στα δάκτυλα, η Δημόσια Ανακοίνωση έχει επιπλέον αυτό τον σκοπό. Να σκουντήξει και να ξυπνήσουν επιτέλους οι καλοπροαίρετοι και έντιμοι προς την χειροτονία τους κληρικοί, καθώς και οι ευσεβείς πιστοί, για να ξεκινήσουν επιτέλους τον αγώνα για την προάσπιση του ποιμνίου από την πλάνη της αίρεσης και της Ορθοδόξου Πίστεως.

Κι εγώ προσωπικά, όπως κι άλλοι αδελφοί, άργησα να αντιδράσω, αλλά διαβάζοντας και μένοντας ενήμερος κατάλαβα, έστω την ενδέκατη ώρα, ότι πρέπει να πολεμήσω την αίρεση με τα όπλα που μου υπαγόρευσε η Εκκλησία μέσω των Εντολών και των Κανόνων Της. Θα ήταν ντροπή εκ μέρους μου να μην δημοσιεύσω την απόφασή μου, ώστε κι άλλοι αδελφοί, όπως εγώ, να αποφασίσουν να προχωρήσουν τον σωστό δρόμο. Αν κάποιος τώρα θέλει αναπόδειχτα να παραμείνει σε κακοπροαίρετες ερμηνείες ή σε αυθαίρετα συμπεράσματα αυτό είναι δικαίωμά του, αλλά δεν σημαίνει ότι πράττουν και σωστά. Άλλωστε ο δρόμος της αποτειχίσεως είναι δρόμος μαρτυρίου και όχι δόξας και τιμής.

Λυπάμαι αλλά δεν γίνεται αντιληπτό το παρακάτω από τους αδελφούς που επικρίνουν την δημόσια καταγγελία και την διακοπή της μνημόνευσης. Δεν φέρνουν σε θέση απολογίας τους αδελφούς που Δημόσια Αναγγέλλουν την κανονικώς και ορθή Διακοπή Μνημόνευσης. Οι ίδιοι απολογούνται γιατί δεν κάνουν το Απαραίτητο: Ούτε το υποχρεωτικό, ούτε το προαιρετικό, ούτε το δυνητικό, αλλά το Απαραίτητο για την διασφάλιση της Πίστεως. Εξ ου και η ανάδραση, από τον έλεγχο που δημιουργεί η Δημόσια και Επίσημη Τοποθέτηση. Εξάλλου αυτός είναι ο σκοπός όπως είπαμε, να εγερθούν τα Ορθόδοξα Αντανακλαστικά, με τον καλό και αδελφικό έλεγχο της Ορθοδόξου Συνειδήσεως.

Είναι δηλαδή σαν να φωνάζει κάποιος στην γειτονιά κλέφτης-κλέφτης και αντί οι γείτονες να κλειδώσουν τις πόρτες, να ασφαλιστούν και να καλέσουν την αστυνομία, επιτιμούν τον γείτονα, διότι η φωνή του είναι ενοχλητική και ταράζει την ησυχία τους! Επιτιμώντας όμως τον γείτονα που προειδοποιεί, αντί να απομονώσουν τον κλέφτη, που αναμφίβολα σε κάποια ανύποπτη στιγμή θα τους κλέψει την πίστη, τον εδραιώνουν ακόμη περισσότερο. Και είναι απόδειξη αυτή η συμπεριφορά τους πως η απώλεια, η κλοπή της πίστεώς τους, είτε έχει ήδη συντελεστεί, ή καθιστούν δεδομένη την απώλειά της μετέπειτα, ή έχει προσβληθεί. Γι' αυτό δεν λειτουργούν τα «νεύρα» που την προστατεύουν όταν κάποιος την θίγει. Ακριβώς όπως με το δόντι. Ασυνειδήτως με την συνήθεια και την αποδοχή του αιρετικού περιβάλλοντος εντός εκκλησίας, έχει πραγματοποιηθεί απονεύρωση με ολική νάρκωση ως ο λόγος που δεν το συνειδητοποιούν.

Τι περιμένουμε για να λάβουμε θέση;

Να δούμε στο εκκλησάκι της γειτονιάς να κοινωνά το ποίμνιο, παπικός, μονοφυσίτης, προτεστάντισσα ιέρεια ή κανένας βουδιστής; Οταν συμβεί αυτό σημαίνει ότι δεν αντιδράσαμε, δεν υπερασπιστήκαμε την πίστη, την Αλήθεια, καθώς ήδη επίσημα η ορθόδοξη εκκλησία έχει εκκλησιαστική κοινωνία με την αίρεση. Τότε θα αποκαλυφτεί η υπο-κρισία και η ευθύνη που επιφέρει αυτή. Οταν συμβεί αυτό όσοι αντιδράσουν θα χαρακτηρίζονται φανατικο. Θα είναι φανατικοί; Είναι φανατικός αυτός που φωνάζει Κλέφτης-Κλέφτης; Ή μήπως αυτός που φωνάζει είναι ενοχλητικός, διότι φέρνει σε δύσκολη θέση και αποκαλύπτει ότι, ενώ είναι Απαραίτητο να δράσουμε, εμείς σφυρίζουμε αδιάφορα και θολώνουμε τα νερά με χίλιες δύο δικολαβικές δικαιολογίες; Πρόκειται για «γνωστική ασυμφωνία» με τον υποσυνείδητο ή συνειδητό σκοπό, να απομακρυνθεί η ευθύνη που απορρέει από το όνομα Ορθόδοξος Χριστιανός.