Τοῦ Ἀδαμάντιου Τσακίρογλου
Δυστυχῶς
δὲν εἰσακουστήκαμε ὄχι μόνο ἀπὸ τοὺς Παλαιοημερολογίτες, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοὺς
προσφάτους ἀποτειχισμένους.
Ἕνα
ἀπὸ τὰ ἐπιχειρήματα ποὺ χρησιμοποιήθηκαν ἐναντίον μας ἦταν ὅτι τὸ «πρῶτο βῆμα» γιὰ τὴν ἐπικράτηση τοῦ οἰκουμενισμοῦ ἦταν ἡ ἀλλαγὴ τοῦ
ἡμερολογίου καὶ ἄρα, δὲν μποροῦμε νὰ τὸ παραβλέψουμε.
Μᾶς
ἐστάλη ἀπὸ τὸν κ. Τσακίρογλου τὸ κείμενο
ποὺ στὴν συνέχεια δημοσιεύουμε, στὸ ὁποῖο ἀνατρέπεται ἡ ἐπὶ δεκαετίες
ἐπιχειρηματολογία τῶν Γ.Ο.Χ. Σ’ αὐτὸ ὑποστηρίζει μὲ σοβαρὰ ἱστορικὰ στοιχεῖα τὸ
ἀντίθετο, ὅτι δηλαδὴ ἄλλα σοβαρότερα γεγονότα ἀπετέλεσαν τὰ «πρῶτα βήματα» τοῦ
Οἰκουμενισμοῦ, τὰ ὁποῖα μάλιστα ἔχουν δογματικὲς καὶ Κανονικὲς διαστάσεις καὶ
προεκτάσεις, ἐνῶ (ὅπως πολλάκις ἔχουμε ἐπισημάνει) ἡ μὴ ἐφαρμογὴ τοῦ
Ἡμερολογίου (στὰ Πατριαρχεῖα Ἱεροσολύμων, Ρωσίας κ.λπ.) δὲν ἀπέτρεψε τῆς Ἐκκλησίες
αὐτὲς νὰ ἀκολουθήσουν τὸν Οἰκουμενισμό.
Εἴμαστε
περίεργοι νὰ δοῦμε ποιές εὐφάνταστες δικαιολογίες θὰ ἐπικαλεστοῦν, ὅλοι ἐκεῖνοι,
ποὺ ἕως τώρα χρησιμοποιοῦσαν τὸ βαρύγδουπο «πρῶτο
βῆμα»
τοῦ Οἰκουμενισμοῦ; Θὰ τολμήσουν νὰ ἀφήσουν τὴν δογματοποίηση τοῦ ἡμερολογίου
καὶ νὰ συναντηθοῦμε μὲ στόχο τὸν κοινὸ ἀγῶνα;
Ποιό ἦταν τελικὰ τὸ πρῶτο βῆμα τοῦ Οἰκουμενισμοῦ;
Μία μικρὴ μελέτη ὡς πρόταση γιὰ τὴν ἐπίτευξη μίας ἐν
ἀληθείᾳ ἑνότητας
Τοῦ Ἀδαμάντιου Τσακίρογλου
Ὁ πόλεμος ἐνάντια στὴν Παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ εἶναι πρωτίστως πόλεμος
ἐνάντια στὸν πατέρα της τὸν διάβολο. Ὡς ἐκ τούτου στὴν προκειμένη περίπτωση δὲν
πρόκειται γιὰ ἕναν εὔκολο πόλεμο, μιᾶς καὶ ὁ διάβολος, παρόλο ποὺ εἶναι
ἀνίσχυρος μπροστὰ στὴν ἀληθινὴ πίστη τοῦ Χριστιανοῦ, διαθέτει χιλιάδες χρόνια
πείρα καὶ παρατηρήσεων. Ἔτσι ἐφευρίσκει συνεχῶς καινούργιους τρόπους ἐπιβολῆς
τῶν σκοπῶν του καὶ σπείρει τὴν σύγχυση καὶ τὴν διχόνοια σὲ αὐτοὺς ποὺ θέλουν νὰ
τοῦ ἀντισταθοῦν.
Κατὰ τὴν προσωπική μου γνώμη ἕνας ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς τρόπους ἀποτελεῖ τὸ
ἐρώτημα γιὰ τὸ πρῶτο βῆμα
τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Ἡ ἐπικράτηση τῆς ἄποψης ὅτι ἡ διόρθωση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ
ἡμερολογίου τὸ 1924, μὲ τὸν τρόπο ποὺ ἔγινε, ἀποτελεῖ τὸ πρῶτο βῆμα πρὸς τὸν
Οἰκουμενισμό, ἔχει ἀποδεδειγμένα ὄχι μόνο διχάσει
τὸ ποίμνιο, ἀλλὰ δὲν στέκει καὶ
ἱστορικά.
Θέλοντας, λοιπόν, νὰ προσφέρω σ’ αὐτὴν τὴν συζήτηση περὶ πρώτου βήματος, θὰ
προσπαθήσω μὲ αὐτὸ τὸ κείμενο νὰ ὑποστηρίξω ὅτι τὸ πρῶτο βῆμα πρέπει νὰ
ἀναζητηθεῖ πρωτίστως στὸ ἑλληνικὸ Αὐτοκέφαλο τοῦ 1833 καὶ στὶς πατριαρχικὲς
ἐγκυκλίους τοῦ 1902, 1904, ἀλλὰ καὶ σ’ αὐτὸ τὸ κείμενο κυρίως τοῦ 1920 μὲ τὴν πρωτόγνωρη γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία ἀναγνώριση τῆς
θεωρίας τῶν κλάδων καὶ τῶν αἱρέσεων ὡς «Ἐκκλησίες» καὶ τὴν εἰσαγωγὴ τοῦ ὅρου
«διευρημένη Ἐκκλησία».
Γιὰ τὶς πατριαρχικὲς ἐγκυκλίους ἔχουν γραφτεῖ πάρα πολλὰ κείμενα καὶ ἀναλύσεις.
Ἐδῶ θὰ τονίσω μόνο τὸ σχετικὸ μὲ τὸ θέμα συμπέρασμα τοῦ π. Πέτρου Χίρς (ΟΙ
ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ, Ορόσημα στη προ του 1920
πορεία του, ἐδῶ https://www.impantokratoros.gr/1FD9FFD7.el.aspx):
«Η
εγκύκλιος του 1920 χαιρετίστηκε ως ένα προφητικό και ρηξικέλευθο γεγονός, το
οποίο όχι μόνο εισήγαγε τους Ορθοδόξους στην Οικουμενική Κίνηση, αλλά ήταν σε
μεγάλο βαθμό υπεύθυνο για αυτήν την ίδια την Κίνηση... Μάλιστα η εγκύκλιος ήταν
κάτι περισσότερο από αναχώρηση: αποτελούσε μια “σημαντική αλλαγή φρονήματος”. Με την εγκύκλιο το Πατριαρχείο δεν άλλαξε απλώς την στάση του έναντι των
ετεροδόξων ομολογιών, αλλά άλλαξε και την αντίληψή του για την ίδια την
Ορθόδοξη Εκκλησία».
Ἡ διαπίστωση αὐτὴ δείχνει μὲ τὸν πιὸ ξεκάθαρο τρόπο, ὅτι πρὶν τὸ 1924 εἶχαν
συμβεῖ ρηξικέλευθες ἐξελίξεις, οἱ ὁποῖες κάλλιστα μποροῦν νὰ θεωρηθοῦν ὡς τὸ
πρῶτο βῆμα τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ μάλιστα σὲ ἐποχὴ ποὺ δὲν ὑπῆρχε διόρθωση ἢ ἀλλαγὴ
ἡμερολογίου.
(Μήπως τὰ κηρύγματα τοῦ Χρυσ. Σμύρνης, δὲν προηγοῦνται τοῦ Ἡμερολογίου, δὲν
ἀποτελοῦν ἀποδεδειγμένα πιὰ ἕνα προηγούμενο βῆμα, πρὶν ἀπὸ τὴν ἀλλαγὴ τοῦ Ἡμερολογίου,
καὶ οἱ Π.Η., ἀλλὰ καὶ σημερινοὶ ἄλλοι ὑποστηρικτὲς αὐτῆς τῆς ἄποψης, δὲν ἔδωσαν
καμιὰ σημασία. Ἀκόμα κι ὅταν τοὺς ἐπισημάνθηκε ἡ παράλειψή τους να μιλήσουν γι’
αὐτὸ τὸ θέμα, εἶπαν πὼς θὰ τὸ ἐξετάσουν).
Δὲν θὰ βοηθοῦσε αὐτὴ ἡ διαπίστωση στὴν παραμέριση τῶν διαφορῶν καὶ στὸν
κοινὸ ἀγῶνα; Τὸ ἐπιχείρημα,πολλῶν ἀλλὰ καὶ τῶν Γ.Ο.Χ, ὅτι αὐτὲς οἱ ἀλλαγὲς δὲν
ἦταν γνωστές, δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ, διότι, ὅπως πάλι παραθέτει ὁ π. Πέτρος:
«Πράγματι ήδη
από το 1920, από την πρώτη κιόλας συγκέντρωση στην οποία συμμετείχαν ορθόδοξοι εκπρόσωποι, εκείνοι ήταν οι πρώτοι που πρότειναν την
συνεργασία για την ιεραποστολή. Εκ
μέρους της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ο καθηγητής Αμίλκας Αλιβιζάτος από την Αθήνα
παρουσίασε ένα πρόγραμμα για την δημιουργία μιας Ομοσπονδίας Εκκλησιών».
Ἄρα ἦταν γνωστὸ τουλάχιστον στὴν Ἐλλάδα σὲ πολλοὺς ἐκκλησιαστικοὺς ταγοὺς
καὶ θεολόγους.
Αὐτὰ τὰ ὀλίγα περὶ τῶν ἐγκυκλίων.
Ἂς μοῦ ἐπιτραπεῖ ὅμως νὰ προχωρήσω ἀκόμα πιὸ πίσω χρονικά, ἀναζητώντας στὴν
κήρυξη τοῦ
Αὐτοκεφάλου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τὸ πρῶτο βῆμα τοῦ Οἰκουμενισμοῦ.
Θὰ παραθέσω τὰ πιὸ σημαντικὰ στοιχεῖα αὐτῆς τῆς ἐξέλιξης, μιᾶς καὶ γιὰ μία
λεπτομερὴ θεώρηση θὰ χρειαζόταν ὁλόκληρο βιβλίο.
Ἡ ἀπόσχιση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο Κων/πόλεως διήρκησε
2 δεκαετίες καὶ εἶχε πολλοὺς πρωτεργᾶτες καὶ προδρόμους. Ἕνας ἀπὸ τοὺς προδρόμους
αὐτῆς τῆς ἀπόσχισης ἦταν ὁ Ἀδαμάντιος Κοραής. Ὁ Κοραὴς εἶχε ἐπηρεασθεῖ αἰσθητὰ
ἀπὸ τὸ κίνημα τοῦ γαλλικοῦ διαφωτισμοῦ καὶ τὴν βασικὴ διδασκαλία τῶν
προτεσταντικῶν δοξασιῶν. Μὲ τὸ κῦρος ἐντὸς καὶ ἐκτὸς Ἑλλάδος ποὺ διέθετε, ἐπεδίωξε
μία μεταρρύθμιση γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, πιστεύοντας, ὅπως οἱ Προτεστᾶντες,
πὼς αὐτὴ εἶχε ἀλλοιωθεῖ σὲ σχέση μὲ τὴν ἀρχαία Ἐκκλησία τῶν Ἀποστόλων, καὶ
θεωροῦσε ὡς σημαντικὸ ὑπεύθυνο γιὰ αὐτὴν τὴν κατάσταση τὸν ὀρθόδοξο μοναχισμό,
ἀλλὰ καὶ τὴν ἔλλειψη παιδείας τῶν κληρικῶν. Τὸ 1831 ὁ Κοραὴς ἐκδίδει τὸν «Ἱερατικὸν
Συνέκδημον» (καταδικάστηκε τὸ 1839 ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο),
κείμενο ποὺ προτείνει τὴν μεταρρύθμιση τῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὰ προτεσταντικὰ καὶ
ἰδιαίτερα τὰ καλβινιστικὰ πρότυπα. Γράφει ὁ Κοραής
