Επιστήμη και προφητεία

           Ένα από τα πιο κύρια αποδεικτικά στοιχεία της θεοπνευστίας της Γραφής, το κυριότερο κατά τον Πασκάλ, είναι και οι προφητείες της, στο πε­ριεχόμενο των όποιων αντανα­κλώνται γενικά η πορεία της ανθρωπότητας μέσα στην Ιστο­ρία καθώς και ο ερχομός, η προσωπικότητα, η ζωή και ο τελικός θρίαμβος του Χριστού μέσα στον παγκόσμιο ιστορικό χώρο.

Αν μέσα στο χώρο των θε­τικών επιστημών παρατηρή­σουμε και ερευνήσουμε τις πραγματωθείσες προφητείες, θα δούμε αρχικά να έχουν μία σχέ­ση αντίθεσης μ' έναν κύριο και καθολικό νόμο του αντικειμενι­κού κόσμου, με το νόμο της αι­τιότητας, και στη συνέχεια να έχουν μία σχέση υπέρβασης με το νόμο αυτό.

Το περιεχόμενο του νόμου αυτού είναι το δίδυμο αιτία – αποτέλεσμα καθώς και η μεταξύ τους σύνδεση, της οποίας η πιο ενδιαφέρουσα μορφή είναι ή λεγόμενη «αιτιώδης σύνδεση». Μεταξύ αιτίας και αποτελέσματος υπάρχει η εξής αυστηρή χρονική ακολουθία. Η
αιτία προηγείται πάντα του α­ποτελέσματος, και ποτέ το αποτέλεσμα δεν μπορεί να εμφανιστεί πριν απ’ αυτή ή και ταυτόχρονα.

Φυσική συνέπεια της χρονι­κής αυτής ακολουθίας, είναι και η αντικειμενική δυσκολία για μια ακριβή πρόβλεψη γε­γονότων που ανήκουν τόσο στο κοντινό, όσο και στο απώτερο μέλλον. Μέσα στον κόσμο oι αιτιώδεις συνθέσεις είναι σχε­τικά άπειρες στον αριθμό, και παρουσιάζουν μια πολυμορφία επειδή στους διάφορους χώρους και τομείς της πραγματικότη­τας εκδηλώνονται διαφορετι­κά, γι’ αυτό και υπάρχει ποικι­λία στον χαρακτήρα τους και στην σημασία τους. Όλες μαζί oι αιτιώδεις συνδέσεις αποτε­λούν ένα ολόκληρο δίχτυο, μέ­σα στο οποίο είναι «μπλεγμένα» αντικείμενα του αντικειμενικού κόσμου. Όλα δηλαδή τα φαι­νόμενα και τα αντικείμενα, ιδιαίτερα δε τα πολύπλοκα απ’ αυτά, οφείλουν την ύπαρξη τους σ' ένα σύνολο από αιτίες από τις οποίες άλλες είναι βασικές καθοριστικές και άλλες πιο έμμεσες, πιο γενικές.

Εξαίρεση φυσικά δεν αποτελούν τα κοινωνικά και τα ιστορικά φαινόμενα, που είναι τόσο πο­λύ σύνθετα και πολύπλευρα, ώστε να δικαιολογείται το γιατί αυτά αποτελούν αντικείμενο μελέτης πολλών επιστημών. Η επιστημονική τους δε μελέτη είναι αντικειμενικά έργο με πολλαπλές δυσκολίες. Πολύ ό­μως δυσκολότερο έργο είναι το να επιχειρήσει κανείς να προβλέψει τη σύνθεση και συγ­κεκριμένα γεγονότα μιας μελ­λοντικής κοινωνικής και ιστο­ρικής πραγματικότητας. Λέμε απλώς να «προβλέψει», γιατί το να «γνωρίσει» απόλυτα εί­ναι αδύνατο στην ανθρώπινη φύση πού διέπεται από το νό­μο της αιτιότητας. Ο άνθρω­πος μπορεί μόνο να υποθέτει για το μέλλον, όχι όμως και να ΓΝΩΡΙΖΕΙ.

Στην περίπτωση όμως της πραγματωθείσας προφητείας, βλέπουμε να έχουν πραγματω­θεί γεγονότα και λεπτομέρειες χαρακτηριστικές τους, που αι­ώνες πιο μπροστά είχαν προαγγελθεί από το προφήτη, αν και γι' αυτόν τότε αυτά ήταν μέλ­λον (απώτατο μάλιστα), ήταν στο χώρο της ανυπαρξίας, στο χώρο του μηδενός. Πως ο προ­φήτης —που σαν άνθρωπος και αυτός βρισκόταν υπό το κράτος του νόμου της αιτιότητας— μπόρεσε να δει και να περιγράψει πρώτα τ’ αποτελέ­σματα (που είναι τα γεγονότα της πραγμάτωσης) χωρίς να γνωρίζει τη δομή της αλυσίδας των αιτίων που τα δημιούργη­σαν, δεδομένου μάλιστα ότι αυτή η αλυσίδα είχε μεν την αρχή της στην εποχή του, η συνέχειά της όμως δεν ήταν γι’ αυτόν αντικειμενική πραγ­ματικότητα; Με την βοήθεια ποιας δύναμης ο προφήτης κα­τόρθωσε να υπερβεί το νόμο της αιτιότητας, ο οποίος λογι­κά και δικαιολογημένα όχι μό­νο αντιτίθεται στο φαινόμενο της προφητείας μα και το α­ποκλείει;

Εδώ βλέπουμε καθαρά τη παρουσία του Θεού μα και ένα τρόπο εισόδου του στην ιστο­ρία, καθώς επίσης και το πόσο δίκαια η εκκλησία μας λέγει «Θεός όπου βούλεται, νικάται φύσεως τάξις και τα υπέρ ανθρώπου διαπράττεται».

Η πραγματωθείσα προφητεία δεν είναι μόνο μία υπέρβαση του νόμου της αιτιότητας, μία απόδειξη της ύπαρξης του Θεού, είναι ακόμη και μία μορφή δημιουργίας από το μηδέν! Αυτό δικαιολογείται από το ότι η προφητεία αυτή, σαν σύνθεση γεγονότων, είναι αντανάκλαση (που είναι ένα δημιούργημα) πραγματική γεγονότων ευρισκόμενων για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα στο χώρο της ανυπαρξίας, στο χώρο του μηδενός, τα οποία όμως στη συνέχεια υλοποιήθηκαν πάνω στο σχήμα της προφητικής σύνθεσης, δικαιώνοντας έτσι το χαρακτηρισμό της σύνθεσης αυτής σαν αντανάκλαση.

Ό Χριστιανισμός, έχει να παρουσιάσει ένα μεγάλο πλήθος προφητειών που πραγματώθη­καν. Οι προφητείες αυτές ανή­κουν κύρια στη Γραφή, μα και σ’ ένα νεώτερο προφητικό α­νάστημα, στον Κοσμά τον Aιτωλό.

Επειδή ο νόμος της αιτιότη­τας έχει μεγάλη κοσμοθεωρη­τική και φιλοσοφική σημασία, γι’ αυτό και η συσχέτιση με τη προφητική πραγματικότητα είναι αναγκαία από κάθε ερευνητή που διψάει για την α­λήθεια (ας το προσέξει ιδιαί­τερα ο υλισμός) και η οποία οπωσδήποτε δεν θίγει την επιστήμη, πολύ δε περισσότερο το Χριστιανισμό που είναι αυτή η ίδια η Αλήθεια (Ιωάν. ΙΔ΄ 6).

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ