«ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΙΑ»

(Όσιος Θεοδόσιος ο Κοινοβιάρχης – 11 Ιανουαρίου)

Τοῦ Ν. ΣΑΚΑΛΑΚΗ

Στον Τόμο 114 της Πατρολογίας (Migne), σελ. 469, διαβάζουμε: «Βίος και Πολιτεία του Οσίου Πατρός ημών Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου», (Συμεών του Μεταφραστή).

Στην εισαγωγή του Βίου διαβάζουμε: «Ανάμεσα στις εποχές του έτους, γλυκύτατη η άνοιξη· ανάμεσα στα άστρα, ωραιότατος ο ήλιος και ανάμεσα στους βίους των Αγίων, άριστος ο βίος του μεγάλου Θεοδοσίου» (Σελ. 469).

Αποτελεί ο Όσιος Θεοδόσιος μια από τις πιο λαμπρές πλευρές του Μοναχισμού, δόξα του, ως συνύπαρξη Ασκήσεως και Ομολογίας. Αυτή είναι η αλήθεια που διδάσκει η ζωή του, ως φωτισμός της αντίληψης των σημερινών Ορθοδόξων που σιωπούν βλέποντας την «Μητέρα ημών Ορθόδοξη Εκκλησία να υποφέρει, ασθενεί και πάσχει, πολεμουμένη εκ παντοειδών αιρέσεων», κυρίως δε εκ του οικουμενισμού.

Ο Βλαδίμηρος Λόσκυ, υπογραμμίζει ως εξής την στάση των Ορθοδόξων έναντι της Εκκλησίας: «Η Εκκλησία είναι καθολική εις πάντα τα μέρη αυτής. Έκαστον των μελών της, όχι μόνον ο κληρικός, αλλά και πας λαϊκός καλείται να ομολογή και να υπερασπίζη την αλήθειαν της Παραδόσεως και να αντιτάσσεται και προς αυτούς ακόμη τους επισκόπους, εάν ούτοι πίπτουν εις αίρεσιν. Εἷς Χριστιανός, δεχθείς το Άγιον Πνεύμα κατά το μυστήριον του Αγίου Χρίσματος, δεν δύναται να είναι αδιάφορος ως προς την Πίστιν, ευθύνεται πάντοτε για την Εκκλησίαν» («Η Μυστική Θεολογία της Ανατολικής Εκκλησίας», σελ. 13).

Με τον ίδιο αποκαλυπτικό τρόπο, ο αγ. Ιουστίνος Πόποβιτς, γράφει: «Από το Ευαγγέλιον του Σωτήρος γνωρίζω, ότι όποιος χάση την Εκκλησίαν, έχασε και την ψυχήν του. Γνωρίζω επίσης από την πείραν και το παράδειγμα των Αγίων ότι όλοι είμαστε υπεύθυνοι για την Πίστιν και ότι ο Δίκαιος Κριτής θα ερωτήση την συνείδησίν μας κατά την Δευτέραν Παρουσίαν Του, εάν επράξαμεν ό,τι ηδυνάμεθα και ό,τι έπρεπε δια την Εκκλησίαν κατά την διάρκειαν της επιγείου ζωής μας» (Προς «Αθωνικούς Διαλόγους» - 1978).

Ο Όσιος Θεοδόσιος εκαλλιέργησε όλον τον κύκλον των αρετών δηλ. σταθερότητα Πίστεως, Άσκηση και Ομολογία.

Γράφει ο αγ. Συμεών: «Ποιος είναι εκείνος που μπορεί να μιμηθεί και να επαινέσει πρεπόντως: την επιμονή του οσίου Θεοδοσίου στις αγρυπνίες και στις νηστείες, το απερίσπαστο της προσευχής του, την ευταξία της ψαλμωδίας του, τους ποταμούς των δακρύων, που έβγαιναν ασταμάτητα από τα μάτια του…» (Σελ. 480 - 481).

Ο όσιος Θεοδόσιος δεν περιθωριοποίησε την Ομολογία Πίστεως αρκούμενος στην Ασκητική υπερβατικότητα.

Τονίζει ο αγ. Συμεών: «Όπου δε ήν προς ευσέβειαν ο κίνδυνος, ήν ισχυρογνώμων εκεί Θεοδόσιος και είκων την ένστασιν ουδενί, φιλόνεικος τις ψυχή και ανένδοτος, πυρ φλέγων, ή πέλυξ κόπτων, ή ρομφαία μαχητού, τα της θείας φάναι Γραφής, δεικνύμενος. Τεκμήρια δε του λόγου πολλά μεν και άλλα, εμοί δε και εν εις μνήμην αρκέσει» (Σελ. 513).

Μετάφραση: «Όπου όμως κινδύνευε η ορθή πίστη, εκεί ο όσιος ήταν πεισματάρης και ισχυρογνώμονας και δεν υποχωρούσε στην ένσταση κανενός· διακρινόταν και ξεχώριζε ως μια ψυχή εριστική και ανένδοτη, πυρ φλέγον ή πέλεκυς κοφτερός, ή αμφίστομη μάχαιρα πολεμιστή, καθώς λέγεται και στη θεία Γραφή. Γι’ αυτά δε που είπα υπάρχουν πολλά και διάφορα τεκμήρια. Εμένα όμως μου αρκεί να μνημονεύσω ένα και μόνο».

Στη συνέχεια ο αγ. Συμέων περιγράφει (αναλυτικά):

- Την απόπειρα του Αυτοκράτορα να εκτρέψει από την Ορθοδοξία τον Θεοδόσιο (κεφ. 11).

- Την επιστολή του Οσίου Θεοδοσίου προς τον Αυτοκράτορα και την απάντησή του (κεφ. 12).

- Τον ζήλο του Θεοδοσίου για την ορθή πίστη (Ορθοδοξία) και την εξορία του (κεφ. 13).

Οι ποιμένες και οι πιστοί, σήμερα, ενεργούν με την βοήθεια–προβολή «Δυνητικών» θέσεων και με Μετα-πατερικό θετικισμό, χωρίς να είναι «ισχυρογνώμονες», «πεισματάρηδες», «εριστικοί» και «ανένδοτοι» περί την πίστιν, όπως ο όσιος Θεοδόσιος.

Στην πράξη αρνούνται το διαχρονικό, πολύτιμο και κρίσιμο, αξιακό φορτίο ομολογίας των Αγίων.

Για την σημερινή ιστορική φάση (έσχατοι καιροί) ο Μ. Αντώνιος είπε ότι θα μαίνεται ο ανθρωποκτόνος. Γι’ αυτό, όπως παρατήρησε παλαιός μοναχός, οι σύγχρονοι άγιοι χαριτώνονται τόσο πολύ, με τόσα θαύματα.

Αντίθετα, η έλλειψη ομολογίας παίρνει την πιο εκτεταμένη μορφή της, διότι το πλήρωμα προστρέχει στη χάρη τους (μόνο) για ιάματα, για επίλυση προβλημάτων, για εργασία, για ποιότητα ζωής, θέματα δηλ. γύρω από τα οποία αρθρώνεται ο λόγος για το εφήμερο, σε μια προσπάθεια να το κάνει «ποιοτικό»!

Για την εισβολή της «οικουμενιστικής» συνείδησης, που τροποποιεί τα όρια της σωτηρίας και της Εκκλησίας, υπάρχει αδιαφορία, άμβλυνση του Πατερικού ήθους, συσσωματώσεις με την αίρεση. Αυτή την αντίθεση μεταξύ της πλούσιας χάρης των συγχρόνων αγίων και της συμβιβαστικής με την αίρεση συμπεριφοράς των πιστών(;), ελέγχει η διδασκαλία και η αγιασμένη μορφή του οσίου Θεοδοσίου.

Την χάρη των συγχρόνων αγίων, το πλήρωμα την εκλαμβάνει (μόνο) ως παρηγορητική–παραμυθητική ανάπαυση και όχι ως αφετηρία και ακολουθία Ορθόδοξης ομολογίας.

Είναι αλήθεια, ότι σε κρίσιμα θέματα η κοινή γνώμη δεν καθορίζεται από αντικειμενικές εκτιμήσεις της καταστάσεως. Όταν υπάρχει σύγχυση και αμφιβολία, οι Άγιοι ξεκαθαρίζουν την αλήθεια από το ψέμα. Να υπογραμμίσουμε, ότι όλοι οι σύγχρονοι Άγιοι: αγ. Παΐσιος, αγ. Πορφύριος και αγ. Ιάκωβος, ξεκαθάρισαν την αλήθεια από το ψέμα. Από πολλές πλευρές τόνισαν, ότι: Η ορθοδοξία είναι η αλήθεια και ο οικουμενισμός το ψέμα!

Την εποχή εκείνη (11 – 12 αιώνας), δημιουργήθηκε ανάλογη κατάσταση με την σημερινή.

Γράφει ο αγ. Συμεών: «Λοιπόν, αφού ο αυτοκράτορας (Αναστάσιος Α΄ ο Διόκορος) επανήλθε στην αρχική του στάση (μονοφυσιτισμός), όλοι βρίσκονταν σε αμηχανία και απορία τι να πράξουν. Έτσι, άλλοι υποστήριζαν την βλασφήμια–κακοδοξία, ενώ άλλοι, φοβούνταν και δεν προέβαλλαν ούτε τον παραμικρό αντίλογο· και τούτο, διότι ίσως και στην υπόθεση αυτή παραχωρούσαν την πρωτοβουλία και παρρησία στον κοινό Πατέρα, τον Θεοδόσιο, και περίμεναν απ’ αυτόν, ωσάν από στρατηγό, το σύνθημα» (Σελ. 521).

Η απάντηση του Αγίου Θεοδοσίου ελέγχει τις σημερινές «ποικιλίες» αντιδράσεων και τις προδοσίες της Ορθοδοξίας.

Απάντηση Αγ. Θεοδοσίου: «Δύο των προκειμένων ημίν, ω βασιλεύ, ή ζην αισχρώς και ανελευθέρως τοις Ακεφάλοις (Μονοφυσίτες) συναπαχθέντας, ή θανείν καλώς τοις ορθοίς των Πατέρων ακολουθούντας δόγμασιν, ίσθι τον θάνατον ημίν είναι προτιμητέον» δηλαδή: «Ω Βασιλιά μου, μπροστά μας υπάρχουν δύο περιπτώσεις και πρέπει να επιλέξουμε τη μία από τις δύο: ή να ζούμε αισχρά και ανελεύθερα συμφωνώντας και ενούμενοι με τους μονοφυσίτες ή να πεθάνουμε έντιμα ακολουθώντας τα ορθά δόγματα των αγίων Πατέρων. Έ, μάθε, εμείς προτιμούμε να πεθάνουμε» (Σελ. 517).

Ερώτημα: Αφού ο όσιος Θεοδόσιος ο Κοινοβιάρχης τιμάται ιδιαιτέρως από τους Μοναχούς και τις Μοναχές, γιατί οι Ι. Μονές, σήμερα, είναι ομολογιακά άχρωμες;

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ