ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ
ΣΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ Ι. Μ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ
Οἱ συγγραφεῖς τῆς νέας αὐτῆς ἐκδόσεως τῆς Ἱ. Μ. Πειραιῶς, ἀσχολοῦνται μὲ τὸ βιβλίο τοῦ π. Εὐθύμιου Τρικαμηνᾶ, ποὺ ἀναφέρεται στὸν ΙΕ΄ ἱερὸ Κανόνα. "Κόλλησαν", ὅμως, σὲ λέξεις τοῦ Κανόνα, ἐνῶ ὁ συγγραφέας τοῦ κρινόμενου βιβλίου, μὲ ἀφορμὴ τὸν ΙΕ΄ Κανόνα παρουσιάζει τὴν διαχρονικὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας ὡς πρὸς τὴν στάση μας ἀπέναντι στοὺς ἐπισκόπους ποὺ διδάσκουν κακοδοξίες, μὲ ἰδιαίτερη ἀναφορὰ στὴν ἐσχατολογικὴ παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Ἀρνοῦνται δὲ κι αὐτοί, ὅπως καὶ ὁ Μητροπολίτης Πειραιῶς, νὰ κατονομάσουν, ποιοί ἐπιτέλους εἶναι αὐτοὶ οἱ αἱρετικοὶ Οἰκουμενιστὲς Ἐπίσκοποι. Πρόκειται, δυστυχώς, γιὰ μιὰ ἐπιπόλαια κριτικὴ συγχύσεως ἐννοιῶν καὶ πραγμάτων, ἀποπροσανατολισμοῦ καὶ διαστρέβλωσης τῆς διδασκαλίας τῶν Πατέρων.
Γνωρίζω ὅτι ὁ π. Εὐθύμιος Τρικαμηνᾶς ἑτοιμάζει
ἀπάντηση στὰ ὅσα γράφονται στὸ βιβλίο ποὺ ἐξέδωσε ἡ Μητρόπολη Πειραιῶς «15ος
ΚΑΝΩΝ ΠΡΩΤΟΔΕΥΤΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΙΣ».
Επειδή, ὅμως, τὸ βιβλίο αὐτὸ ἀναφέρεται καὶ
σὲ ὅσους ἔχουμε προχωρήσει σὲ ἀποτείχιση, κακίζοντάς μας, δημοσιεύουμε μιὰ
πρώτη ἀπάντηση, ποὺ προέρχεται ὄχι ἀπὸ μᾶς, ἀλλὰ ἀπὸ τὸν π. Θεόδωρο Ζήση,
κείμενα δηλαδὴ τοῦ π. Θεόδωρου, ὁ ὁποῖος θεωρεῖται ἀπὸ πολλοὺς ὡς ὁ ἀρχηγὸς
του ἀντι-οικουμενιστικοῦ ἀγῶνος.
Ὁ π. Θεόδωρος, εἶναι καθηγητὴς Πατρολογίας,
καὶ γνωρίζει πολὺ καλά, ποιά εἶναι ἡ θέση τῶν Πατέρων σχετικὰ μὲ τὴν
στάση μας ἀπέναντι στοὺς αἱρετίζοντες «ὀρθόδοξους» ἐπισκόπους. Ἔχει
πάρει σαφῆ θέση ὑπὲρ τῆς διακοπῆς
μνημονεύσεως τῶν Οἰκουμενιστῶν ἐπισκόπων καὶ τῆς ἀποτειχίσεως. Δὲν ἔχει ὡς
πρὸς αὐτὸ ἐνδοιασμούς. Ἀπὸ τὰ κείμενά του βγαίνει ὅτι πρέπει νὰ προχωρήσουμε στὴν διακοπὴ κοινωνίας ἀπὸ τοὺς Οἰκουμενιστές.
Δὲν προχώρησε, ὅμως, ὁ ἴδιος στὴν ἀποτείχιση, περιμένοντας τὴν κατάλληλη
περίσταση-χρόνο (ὅπως μᾶς δήλωσε). Γιὰ ὅσους ὅμως ἀποτειχίστηκαν, θεώρησε ὅτι
ἔπραξαν κατὰ συνείδηση, ἐφαρμόζοντες ἕνα Ἱ. Κανόνα. Ὡς ἐκ τούτου οἱ θέσεις του
εἶναι ἄκρως ἀντίθετες μὲ αὐτὲς τῆς
ἀντι-αιρετικής ὁμάδος τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Πειραιῶς.
Τί συμβαίνει λοιπόν; Τί εἶναι ἐκεῖνο ποὺ
κάνει τὸν Μητροπολίτη Πειραιῶς νὰ προχωρήσει σ’ αὐτὴ τὴ διχαστικὴ κίνηση,
ἐναντιούμενος σὲ Ἱ. Κανόνα τῆς Ἐκκλησίας, ἔστω προαιρετικό; Γιατί, μὲ τὸ βιβλίο
αὐτό, δὲν κάνει κριτικὴ μόνο στὶς θέσεις τοῦ π. Εὐθύμιου, γιὰ τὸ ὑποχρεωτικὸ ἢ
μὴ τοῦ ΙΕ΄ Ἱ. Κανόνος, ἀλλὰ ἀρνεῖται καὶ αὐτὴν τὴν προαιρετικὴ ἀποτείχιση στὴν
ὁποία προχωρήσαμε.
Ἐπικαλοῦνται οἱ συγγραφεῖς τοῦ βιβλίου τὸν π.
Ἐπιφάνιο, διαστρέφοντας οὐσιαστικὰ –μὲ ὅσα γράφουν–, ὅσα ὁ π. Ἐπιφάνιος
δίδασκε. Ὁ π. Επιφάνιος, π.χ., ἔχοντας ὑπ’ ὄψιν τὶς ἀπαρχὲς τοῦ Οἰκουμενισμοῦ,
τότε ποὺ ἐλάχιστες ἦταν οἱ παρεκτροπὲς τῶν Οἰκουμενιστῶν, ποὺ ἐλάχιστες
πληροφορίες καὶ φωτογραφίες ἀπὸ τὶς συμπροσευχὲς ὑπῆρχαν, οὐδένα δὲ βίντεο, ἀποδέχεται τὴν ἀποτείχιση ἀπὸ τοὺς Οἰκουμενιστές,
καὶ ἀπὸ τὸν Πατριάρχη Ἀθηναγόρα, ὡς προαιρετική· γράφει: Ὁ ΙΕ΄ Κανών «εἶναι
δυνητικὸς καὶ οὐχὶ ὑποχρεωτικός. Δὲν ἀξιοῖ, ...ἀλλ’ ἁπλῶς παρέχει εἰς αὐτοὺς τὴ
δυνατότητα. Ἄν τις κληρικός, λέγει ὁ Κανών, ἀποκοπῆ ἀπὸ τοιούτου Ἐπισκόπου “πρὸ συνοδικῆς διαγνώσεως”, οὐδαμῶς
παρανομεῖ, διὸ καὶ δὲν ὑπόκειται εἰς ἐπιτίμησιν, ἀλλὰ μᾶλλον ἄξιος ἐπαίνου εἶναι» (Θεοδωρόπουλου
Ἐπιφάνιου, ἀρχιμ., Τὰ δύο Ἄκρα, σελ. 75-76).
Ἂς ἔλθουμε, ὅμως, στὶς θέσεις τοῦ π.
Θεοδώρου:
Ἤδη ἀπὸ τὸ 2001
ὁ π. Θ. Ζήσης ἔγραφε: «Ὑπομείναμε, ὑπομείναμε, ὑπομείναμε τοὺς οἰκουμενισμοὺς
καὶ τοὺς ἐκσυγχρονισμοὺς ἐπὶ ἕνα αἰῶνα. Κάναμε ὑπομονὴ καὶ ὑπακοή∙ περιμέναμε καὶ ἐλπίζαμε νὰ
παύσουν οἱ συμπροσευχές, οἱ συγχρωτισμοί, οἱ συγκρητισμοί∙ ...ἐνιστάμεθα
καὶ διαμαρτυρόμεθα. Θὰ διακόψουμε τὴν κοινωνία μὲ ὅσους κοινωνοῦν μὲ τὸν ἀκοινώνητο, αἱρετικὸ καὶ σχισματικὸ
πάπα» (Ζήση Θ., “Μὲ τὸ ἀρνίο ἢ μὲ τὸ θηρίο; Μὲ τὸν Χριστὸ ἢ μὲ τὸν πάπα;”,
Θεοδρομία, Ἰανουάριος‒Μάρτιος 2001).
Κι αὐτὲς οἱ ἐκφράσεις ἐπαναλήφθηκαν
μὲ τὴν «Διακήρυξη κληρικῶν καὶ μοναχῶν» τὴν
ὁποία προσυπογράφουν πλὴν τοῦ π. Θ. Ζήση καὶ ὁ ―διωκόμενος ἀπὸ τὴν
οἰκουμενιστικὴ Ἱεραρχία τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴν νεοταξικὴ
Πολιτεία τῆς Σερβίας― Μητροπολίτης Ράσκας κ. Ἀρτέμιος, ὁ π. Γ. Μεταλληνὸς
καὶ πολλοί ἄλλοι: «Τὸ θέμα τῆς κοινωνίας μὲ τοὺς αἱρετικούς,
ὡς καὶ τῆς ἐν συνεχείᾳ κοινωνίας μὲ τοὺς κοινωνοῦντες, οἱ ὁποῖοι μὲ τὴν πράξη τους αὐτὴ ἀποβαίνουν
ἀκοινώνητοι, εἶναι τὸ μεῖζον καὶ ἐπεῖγον
θέμα στὴν σημερινὴ ἐκκλησιαστικὴ ζωή. Τὸ ἐκκλησιαστικὸ σῶμα νοσεῖ
ἐπικίνδυνα· ὑπεύθυνοι γιὰ τὴν νόσο εἴμαστε ὅλοι, ὄχι μόνον οἱ κοινωνοῦντες μὲ τοὺς ἑτεροδόξους,
ἀλλὰ καὶ ὅσοι κοινωνοῦμε μὲ τοὺς κοινωνοῦντες· ἡ ἐκτροπὴ καὶ ἡ παράβαση μοιάζει μὲ τὰ συγκοινωνοῦντα
δοχεῖα…» (“Μαρτυρία ἢ ἀποστασία; Σκέψεις καὶ ἐκτιμήσεις μετὰ
τὴ Ραβέννα”, Ὀρθόδοξος Τύπος, φ. 1466,
12.7.2002).
Δὲν εἶναι σαφὲς Σεβασμιώτατε, ὅτι ἑρμηνεύοντες
οἱ παραπάνω πατέρες ὀρθὰ τὸν 15ο Κανόνα, θεωροῦν τὴν Διακοπὴ Μνημοσύνου
ὡς τὸ μόνο μέσο ἀντιστάσεως στὴν αἵρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ; Δὲν εἶναι
σαφὲς ὅτι ἀγνοοῦν τὴν ἐφευρετικὴ θεωρία σας περὶ intercommunio, ἀφοῦ αὐτὴ εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ
ἐνδεικτικὰ σημεῖα καὶ ὄχι τὸ μοναδικὸ τῆς ἀποδοχῆς τῆς αἱρέσεως;
Μήπως θὰ ἐπικολλήσετε τὴν κατηγορία τῆς «κακοδοξίας» καὶ σ’ αὐτούς;
Κι ἂν ὄχι σ’ αὐτούς, γιατί σ’ ἐμᾶς ποὺ ἐφαρμόσαμε τὴν Πατερικὴ διδασκαλία
ποὺ μετὰ λόγου γνώσεως ἐκεῖνοι τόσα χρόνια μᾶς δίδαξαν;
Καὶ λίγο ἀργότερα
ὁ π. Θεόδωρος ἔγραφε: «Ἔγγαμος ἱερεύς, πολύτεκνος, τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δημητριάδος,
ἀποφασισμένος νὰ διακόψῃ τὸ μνημόσυνο τοῦ συμφωνοῦντος
μὲ ὅλα αὐτὰ ἐπισκόπου του, ὅταν διακριτικὰ τοῦ ὑπενθύμισα τὶς
πιθανὲς διώξεις καὶ ποινὲς
μοῦ
εἶπε:
»“Προτιμῶ νὰ καλλιεργῶ
τὰ χωράφια μου, ὡς ἁπλὸς ἀγρότης, καὶ νὰ κρατήσω τὴν πίστη μου, παρὰ νὰ συνεργήσω στὴν κατεδάφισή της
καὶ νὰ πάω στὴν κόλαση μαζὶ μὲ τὸν πατριάρχη καὶ τοὺς ἐπισκόπους”... Αὐτὰ ποὺ εἶπε ὁ
ὀλιγογράμματος ἱερεὺς ...ἐκφράζουν τὴν διαχρονικὴ συνείδηση
τῆς Ἐκκλησίας γιὰ τὴν στάση ὅλων τῶν πιστῶν καὶ τῶν λαϊκῶν ἀπέναντι
τῶν ἐπισκόπων καὶ τῶν πρεσβυτέρων σὲ περίπτωση ποὺ δὲν ὀρθοτομοῦν
τὸν λόγο τῆς ἀληθείας, ἀλλὰ ἐνισχύουν τὴν αἵρεση καὶ τὴν πλάνη. Τὸ
πλῆθος τῶν σχετικῶν πατερικῶν μαρτυριῶν ὑπάρχει τώρα στὸ βιβλίο
μας “Κακὴ Ὑπακοὴ καὶ Ἁγία Ἀνυπακοή”» (περιοδ. Θεοδρομία, καὶ www.theodromia.gr/87D26F7F.print.el.aspx).
Βλέπετε, Σεβασμιώτατε,
ποιά εἶναι ἡ διαχρονικὴ
συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας; Αὐτὴν ἐκφράζει καὶ ὁ π. Εὐθύμιος στὸ βιβλίο
του. Κι ἂν κάπου σφάλλει, ἔχει ζητήσει νὰ τὸν διορθώσετε, ἀλλὰ ὀρθόδοξα,
βάσει τῆς Ἁγιοπατερικῆς Διδασκαλίας καὶ Πρακτικῆς, ὄχι κακόδοξα,
βάσει τῶν αὐθαιρέτων προσωπικῶν σας ἀπόψεων. Αὐτὴν ἀκολουθοῦμε
κι ἐμεῖς, κι ὄχι κάποιες δικές μας τάχα ὑπερβάλλοντος ζήλου πρακτικές.
Χωρᾶ, λοιπόν, μετὰ ἀπὸ αὐτὴν τὴν ξεκάθαρη Πατερικὴ θέση ποὺ ἐκφράζει
ὁ
π. Θεόδωρος καὶ ἀκολουθεῖ ὁ π. Εὐθύμιος,
ἡ δική σας ἄστοχη ἑρμηνεία, καὶ ἐναντίον μας κατηγορία, καὶ ἡ περὶ
intercommunio
καινοφανὴς
θέση;
Στὸ ἴδιο κείμενο,
λίγο παρακάτω, ὁ π. Θεόδωρος ἐπαινεῖ ἱερομόναχο
ποὺ διέκοψε τὸ μνημόσυνο του Πατριάρχη. Γράφει: Ὁ Μ. Ἀθανάσιος λέγει,
πὼς «στὴν
περίπτωση ποὺ ὁ ἐπίσκοπος ἢ ὁ πρεσβύτερος, οἱ ὀφθαλμοὶ
τῆς Ἐκκλησίας, συμπεριφέρονται κακῶς καὶ σκανδαλίζουν τὸν λαό, πρέπει νὰ ἐκδιώκονται, ἔστω καὶ ἂν ὑπάρχῃ
κίνδυνος νὰ μείνουν οἱ πιστοὶ χωρὶς ποιμένα. Εἶναι καλύτερα, συμφέρει,
χωρὶς ἐπισκόπους καὶ ἱερεῖς νὰ γίνονται οἱ συνάξεις στοὺς ναούς, παρὰ
νὰ ριφθοῦν οἱ πιστοὶ μαζὶ μὲ τὸν ἐπίσκοπο καὶ τοὺς ἱερεῖς στὴν κόλαση,
ὅπου πῆγαν οἱ Ἑβραῖοι τῆς ἐποχῆς τοῦ Χριστοῦ μαζὶ μὲ τοὺς ἀρχιερεῖς
τους...
»Αὐτὸ ἔπραξε στὶς ἡμέρες
μας ὁ Ἁγιορείτης Ἱερομόναχος Γαβριὴλ καὶ μὲ μία ὀλιγόλογη καὶ
θαρραλέα Δήλωση καὶ Ὁμολογία διέκοψε τὸ μνημόσυνο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, μετὰ τὶς συμπροσευχὲς
καὶ τὶς κοινὲς δηλώσεις μὲ τὸν προηγούμενο πάπα. Στὸ ἑξῆς, γράφει,
γιὰ νὰ μὴ θεωρηθῇ ὅτι μὲ τὴν σιωπή μου συμφωνῶ μὲ ὅσα γίνονται, δὲν
θὰ συμμετέχω στὶς ἀκολουθίες ποὺ μνημονεύεται τὸ ὄνομα τοῦ οἰκουμενικοῦ
πατριάρχου».
Καὶ σὲ ἄλλο σημεῖο
σημειώνει: «Αὐτὰ
γράφονται ἐν πλήρει συνειδήσει τῶν ἱστορικῶν ὄντως στιγμῶν ποὺ ζοῦμε,
ἀπὸ τὶς ἀρνητικὲς καὶ καταστροφικὲς τῆς Ὀρθοδοξίας ἐνέργειες καὶ
ἐκδηλώσεις. Ἐν πλήρει συνειδήσει ἐπίσης τῶν εὐθυνῶν καὶ τῶν συνεπειῶν
αὐτῆς μας τῆς στάσεως. Προτιμοῦμε νὰ διωκόμεθα καὶ νὰ συκοφαντούμεθα,
παρὰ νὰ μένουμε σιωπηλοὶ καὶ ἀφωνότεροι ἰχθύος μπροστὰ στὴν ἐμφανῆ
κακοποίηση τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, νὰ εἴμαστε μὲ τοὺς Ἁγίους, παρὰ
νὰ ἔχουμε τὴν φιλία καὶ τὴν συμπάθεια τῶν φιλοπαπικῶν καὶ λατινοφρόνων».
Πολλοί
πλέον «διαπιστώνουν
ὅτι κινδυνεύει πλέον ἡ ἀκεραιότητα τῆς ἀλήθειας, ὅτι οἱ μνημονευόμενοι στὴ Θ. Λειτουργία ἐπίσκοποι, ὡς ἐγγυητὲς τῆς ἐν
τῇ πίστει ἑνότητος δὲν ὀρθοτομοῦν τὸν λόγον τῆς ἀληθείας, δὲν εὑρίσκονται
σὲ κοινωνία μὲ τοὺς πρὸ αὐτῶν Ἁγίους, ἀλλὰ οὐσιαστικὰ εἶναι ἀκοινώνητοι, ὡς κοινωνοῦντες μὲ
τοὺς ἀκοινωνήτους» (Ζήση Θεόδ., Κακὴ Ὑπακοή…, σελ. 23).
Ἀλλὰ καὶ στὰ «Πορίσματα
τοῦ Συνεδρίου γιὰ τὸν Οἰκουμενισμό: «Γένεσις – Προσδοκίαι - Διαψεύσεις»
καὶ στὴν § 8 διαβάζουμε: «Νὰ διατρανωθεῖ πρὸς τὶς
Ἐκκλησιαστικὲς ἡγεσίες ὅτι σὲ περίπτωση ποὺ ἐξακολουθήσουν
νὰ συμμετέχουν καὶ νὰ ἐνισχύουν
τὴν παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, διαχριστιανικοῦ
καὶ διαθρησκειακοῦ, ὁ ἐπιβεβλημένος σωτήριος, κανονικὸς καὶ ἁγιοπατερικὸς δρόμος
τῶν πιστῶν, κληρικῶν καὶ λαϊκῶν, εἶναι
ἡ ἀκοινωνησία, ἡ διακοπὴ δηλαδὴ τοῦ μνημοσύνου τῶν ἐπισκόπων, οἱ ὁποῖοι καθίστανται συνυπεύθυνοι καὶ συγκοινωνοὶ
τῆς αἱρέσεως καὶ τῆς πλάνης. Δὲν πρόκειται περὶ σχίσματος, ἀλλὰ περὶ
θεαρέστου ὁμολογίας, ὅπως τὸ ἔπραξαν παλαιοὶ Πατέρες, ἀλλὰ καὶ
στὶς ἡμέρες μας ὁμολογηταὶ ἐπίσκοποι, μεταξὺ τῶν ὁποίων ὁ γεραρὸς
καὶ σεβαστὸς μητροπολίτης πρώην Φλωρίνης Αὐγουστῖνος, καὶ τὸ Ἅγιον
Ὄρος…» (περιοδ. Θεοδρομία καὶ theodromia.gr/0A96DE2C.el.aspx).
Βλέπετε νὰ κάνουμε ἐμεῖς κάτι διαφορετικὸ
Σεβασμιώτατε κ. Σεραφείμ; Ἢ μήπως βλέπετε στὰ κείμενα αὐτά, νὰ ἀνεφέρεται
κάτι, ποὺ νὰ δικαιολογεῖ τὴν μονοδιάστατη μινιμαλιστικὴ καὶ κακόδοξη θέση σας περὶ intercommunio; Ἀσφαλῶς
ὄχι.
Ὑπάρχει, ὅμως, καὶ ἄλλο κείμενό
τοῦ π. Θεόδωρου, τὸ ὁποῖον ἐξετάστε σοβαρὰ μήπως σᾶς ἀφορᾶ. Γράφει:
«Ἂς μᾶς ξεκαθαρίσουν λοιπὸν μερικοὶ ἐκκλησιαστικοὶ ἡγέτες ὅτι ἔχουν προσχωρήσει
σ' αὐτὴν τὴν “προοδευτικὴ” ἄποψη, γιὰ νὰ καθορίσουμε καὶ ἐμεῖς τὴν
στάση μας ἀπέναντί τους, τὴν ὁποία οὕτως ἢ ἄλλως εἴμαστε ὑποχρεωμένοι
νὰ καθορίσουμε, διότι διαφορετικά, κοινωνοῦμε καὶ ἐμεῖς “τοῖς ἔργοις αὐτῶν
τοῖς πονηροῖς” (Β' Ἰω. 11). Ἐμεῖς ἐπιθυμοῦμε νὰ ἔχουμε κοινωνία ὄχι πρὸς
τοὺς ἀκοινωνήτους, ἀλλὰ πρὸς τοὺς ἁγίους καὶ πιστοὺς ὅλων τῶν ἐποχῶν,
νὰ πιστεύουμε ὅπως ἐπίστευαν ὅλοι οἱ πρὸ ἡμῶν Ἅγιοι Πατέρες, στοὺς
ὁποίους πειθόμεθα καὶ ὑπακούουμε» (Ζήση Θ., Διαθρησκειακὲς
Συναντηήσεις, Ἄρνησις τοῦ Εὐαγγελίου καὶ προσβολὴ τῶν Ἁγίων Μαρτύρων».
Μετὰ ἀπὸ αὐτά, δὲν νομίζουν, οἱ
τῆς ἀντιαιρετικῆς ὁμάδος Πειραιῶς, ὅτι ακόμα κι ἂν εἶχαν ἐπισημάνει κάποιες
συζητήσιμες θέσεις τοῦ π. Εὐθύμιου, δὲν
θὰ ἔπρεπε νὰ ἀπορρίπτουν ὅλους, ὅσους ἔχουν ἀποκοπῆ ἀπὸ αἱρετίζοντες
ἐπισκόπους,;
Καὶ δεύτερον. Γιατί προσωποληπτοῦν καὶ κρίνουν ἐπιλεκτικὰ ἐμᾶς, τὶς
θέσεις δὲ τοῦ π. Θεοδώρου (τὰ κείμενα τοῦ ὁποίου συνετέλεσαν στὴν ἀπόφασή μας) τὰ παραβλέπουν; Ἢ μήπως ἔχουν κατὰ νοῦν, νὰ
ἀναιρέσουν καὶ τὶς θέσεις τοῦ π. Θεοδώρου;
Σημάτης Π.