Πολιτική και θεολογική ευελιξία!

Ἡ ἐπίσκεψη τοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου

καὶ τὸ ἔϊτζ τῆς Οἰκουμενιστικῆς "εὐελιξίας"

Βασίλη Καραποστόλη

καθηγ. Πολιτισμοῦ καὶ Ἐπικοινωνίας Παν/μίου Ἀθηνῶν

Ἡ ἀπαγκίστρωση ἀπὸ τὶς ἀποκτημένες ἱκανότητες
μολύνει τὴν κοινωνία μὲ νέου τύπου ἀνασφάλεια
καὶ στοιχίζει στὴν οἰκονομία.

Νὰ γίνετε εὐέλικτοι… Ἰδοὺ τί ζητοῦν σήμερα οἱ περιστάσεις, οἱ ἀνάγκες, ἡ οἰκονομία, τὰ ἤθη. Ἡ λέξη δὲν ἠχεῖ ἄσχημα κατ’ ἀρχήν. Τὴν ἀκούει κανεὶς καὶ στὸν νοῦ του ἔρχονται εἰκόνες γεμάτες ἀπὸ κίνηση καὶ πλαστικότητα. Ἀλλὰ ἀμέσως οἱ εἰκόνες ἐξαφανίζονται ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἡ λέξη συνδεθεῖ μὲ συγκεκριμένες ἐνέργειες, οἱ ὁποῖες ἐπιβάλλεται νὰ γίνουν.

Πρέπει νὰ ἐνεργοῦμε εὐέλικτα, νὰ σκεφτόμαστε εὐέλικτα, νὰ φερόμαστε εὐέλικτα. Ἡ ἐπιταγὴ εἶναι ἀμείλικτη καὶ φέρει τὴ σφραγίδα τοῦ οἰκονομικοῦ ἐπείγοντος.

Ἐδῶ καὶ ἀρκετὸ καιρὸ τὸ παγκόσμιο οἰκονομικὸ σύστημα ἔδειχνε πὼς αὐτὰ ποὺ παλαιότερα ἀποτελοῦσαν ἀρρυθμίες στὴ λειτουργία του ἄρχισαν νὰ γίνονται ὁ κυρίαρχος ρυθμός του, ἕνας ρυθμὸς ἄτακτος, σπασμωδικὸς ποὺ αὐξομείωνε ἀπότομα τὴν παραγωγή, ποὺ νέκρωνε ἀπότομα ὁλόκληρους κλάδους καὶ ἀπαιτοῦσε γρήγορα τὴν Ὅλο καὶ συχνότερα οἱ ἐργαζόμενοι ἦταν ὑποχρεωμένοι εἴτε νὰ μετακινοῦνται σὲ νέες θέσεις ἐργασίας εἴτε νὰ μένουν χωρὶς ἐργασία, κεραυνοβολημένοι ἀπὸ ἀπρόβλεπτες ἀλλαγές. Σήμερα τὸ κεραυνοβόλημα ἔγινε κανόνας. Καὶ γιὰ νὰ ἐλεγχθεῖ κάπως ὁ ἀριθμὸς τῶν θυμάτων, οἱ πολιτικοί, οἱ ἐπιχειρήσεις, ἀκόμη καὶ ἡ ἐκπαίδευση ζητοῦν ἀπὸ τοὺς ἐργαζομένους νὰ γίνουν περισσότερο εὐέλικτοι.

Αὐτὸ γενικὰ σημαίνει νὰ μποροῦν νὰ ἀνταποκρίνονται στὶς ἀπαιτήσεις μιᾶς καινούργιας δουλειᾶς χρησιμοποιώντας «δεξιότητες» ποὺ δὲν εἶχαν ὣς τότε. Πράγμα ποὺ στὴ συνέχεια σημαίνει πὼς εἶναι ὑποχρεωμένοι νὰ προετοιμάζονται, νὰ βρίσκονται σὲ ἐγρήγορση, νὰ εἶναι πρόθυμοι νὰ ξεχάσουν ὅσα εἶχαν μάθει, γιὰ νὰ τὰ ἀντικαταστήσουν μὲ ἄλλα τὰ ὁποῖα θὰ εἶναι κι αὐτὰ προσωρινά. Ἡ γνώση ἡ ἴδια γίνεται προσωρινή.

Γιατί ὄχι; θὰ ρωτοῦσε ἕνας θιασώτης τῆς ἐξέλιξης γιὰ τὴν ἐξέλιξη. Στὴν περίπτωση ὅμως αὐτὴ δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ μιλᾶμε καὶ γιὰ θεμελίωση. Καὶ χωρὶς μία κάποια θεμελίωση αὐτῶν ποὺ προσλαμβάνει καὶ ἐπεξεργάζεται ἡ διάνοια, δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρχει μάθηση, ἐπειδὴ λείπει ἡ θέληση γιὰ μάθηση.  Κανένα . . .

(Διαβᾶστε τὴ συνέχεια τοῦ ἄρθρου)

παιδί, κανένα σπουδαστή, ὅπως καὶ κανένα τεχνίτη ἢ ἐπιστήμονα δὲν θὰ τὸν εἵλκυε ἡ διαδικασία τῆς μάθησης, ἂν τοῦ ἔλεγαν ὅτι αὐτὰ ποὺ θὰ σημειώσει, θὰ σκεφτεῖ καὶ θὰ τὰ ἐφαρμόσει κατόπιν εἶναι ἐξ ἀρχῆς τόσο εὐπαθῆ, τόσο τρωτὰ ἀπέναντι στὸν χρόνο, ὥστε τὸ μόνο ποὺ ἔχει πραγματικὸ ἐνδιαφέρον εἶναι νὰ δεῖ κανεὶς πόσο γρήγορα θὰ παραμεριστοῦν ὡς ἄχρηστα. Ὅταν τὸ ἀντικείμενο τῆς προσοχῆς μας φαντάζει μακροχρονίως ἄχρηστο, τότε κι ἐμεῖς νιώθουμε πὼς ματαιοπονοῦμε. Κανένας ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ ζήσει χωρὶς προοπτική.

Ἡ ὕπαρξη, ἀκόμη καὶ ἡ πιὸ στριμωγμένη, ἔχει ἀνάγκη νὰ τεντωθεῖ στὸν χρόνο. Ὅμως τὸ ἅπλωμα σήμερα ἀπαγορεύεται. Ἀπεναντίας, συνιστᾶται τὸ μάζεμα, ἡ ἐπιφυλακή, ἡ προσεκτικὴ στὴ συνέχεια ἔξοδος ἀπὸ τὸ κέλυφος καὶ ἡ περιήγηση ἀπὸ δῶ κι ἀπὸ κεῖ μέχρι νὰ βρεθεῖ μία νέα τρυπούλα νὰ χωθεῖ κανείς, μία νέα ἀπασχόληση.

Αὐτὴ εἶναι λοιπὸν ἡ εὐελιξία. Μία τεθλασμένη πορεία ἀπὸ κάπου πρὸς τὸ ὁπουδήποτε, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ πρὸς τὸ ὁπουδήποτε ἀλλοῦ.

 Τί κερδίζεται μ’ αὐτό; Πιθανὸν ἡ ἐπιβίωση (ἂν καὶ ποτὲ ὁριστικά). Τί χάνεται; Ἡ αἴσθηση τῆς προσωπικῆς συνέχειας. Ἀλλὰ δὲν εἶναι δὰ καὶ τόσο μεγάλο τὸ κόστος, θὰ ποῦν μερικοί. Ἀφοῦ καὶ χωρὶς νὰ βασίζονται σὲ κάποιες σταθερὲς ἀρχές, γνώσεις ἢ πεποιθήσεις, οἱ ἄνθρωποι μποροῦν νὰ συνεχίζουν νὰ ἐξασφαλίζουν τὴ ζωή τους καὶ νὰ πνίγουν τὴ μελαγχολία τους στὴ μικροδιασκέδαση ποὺ ἡ κοινωνία πάντα θὰ φροντίζει νὰ τοὺς δίνει.

Ἡ ἄποψη αὐτὴ θέλει νὰ λέγεται «ρεαλιστική». Ἀλλὰ δὲν εἶναι καθόλου τέτοια, καὶ δὲν εἶναι οὔτε καν στὸ οἰκονομικὸ ἐπίπεδο.

Πράγματι, ἡ ὤθηση τῶν ἐργαζομένων σὲ διαρκῆ μετατόπιση, ὁ ἐξαναγκασμός τους νὰ ἐγκαταλείπουν μαζὶ μὲ τὶς θέσεις ἐργασίας, τὶς ὁποῖες κατεῖχαν, τὴ βεβαιότητά τους πὼς τουλάχιστον ὁρισμένα πράγματα στὴ δουλειὰ τους τὰ ἤξεραν (καὶ μερικοὶ ἀπ’ αὐτοὺς τὰ ἤξεραν καλά), αὐτὴ ἡ ἀπαγκίστρωση ἀπὸ τὶς ἴδιες τὶς ἀποκτημένες ἱκανότητές τους μολύνει τὴν κοινωνία μὲ μία νέου τύπου ἀνασφάλεια κι αὐτὴ στοιχίζει ἤδη ἀρκετὰ στὸ οἰκονομικὸ σύστημα. Λιγοστεύουν ἐπικίνδυνα αὐτοὶ ποὺ μποροῦν νὰ δουλέψουν σὲ βάθος.

Ἡ εὐέλικτη ἐργασία εὐνοεῖ τὴν εὐκολία καὶ ἐμποδίζει τὴν ἐμβάθυνση. Ὅμως ἡ ἐμβάθυνση εἶναι ἀναγκαία γιὰ τὴν παραγωγὴ καινοτομιῶν καθὼς καὶ γιὰ τὴν παραγωγὴ ποιοτικῶν ἀποτελεσμάτων σὲ κάθε τομέα. Ἂν δὲν ἀγκυροβολήσει τὸ μυαλὸ σὲ μερικὰ σημεῖα, ἂν δὲν ἀφοσιωθεῖ στὸ νὰ λύσει μερικὰ προβλήματα, ἂν δὲν ἀγνοήσει τὰ ζιζάνια ποὺ τοῦ ψιθυρίζουν «παράτα τό, ἂσ’ τὸ καὶ φύγε, μὴν εἶσαι μονομανής», ἂν δὲν κλείσει τ’ αὐτιά του ὁ ἐργαζόμενος στοὺς ψιθύρους τῶν περισπασμῶν καὶ δὲν συγκεντρωθεῖ σὲ ὅ,τι κάνει, δὲν θὰ δώσει ποτὲ ἡ ἐργασία του μία ἀξία στὸ προϊόν του, ποὺ νὰ ξεπερνᾶ τὸ παροδικὸ καὶ νὰ ἐμπλουτίζει τὸν κόσμο σὲ κάτι.

Ἐφ᾽ ὅσον λοιπὸν χρειαζόμαστε τὴ διάρκεια, πρέπει νὰ ἐπιμείνουμε στὴν ποιότητα. Ἂν ἡ Ἑλλάδα θέλει τὴ μακροημέρευση, πρέπει νὰ πεῖ ὄχι στὴν ἐπιφανειακὴ παραγωγικότητα, στὴν ἄκρα εὐελιξία, ποὺ τάχα θὰ τὴν κάνει πιὸ ἀνταγωνιστική.

Πιὸ βασικὸ καὶ ἀπὸ τὴ μείωση τοῦ χρέους μας εἶναι νὰ μὴν ἀνταγωνιστοῦμε τὸν ἑαυτό μας. Καὶ μία πλευρὰ τοῦ ἑαυτοῦ μας εἶναι συνδεδεμένη (καὶ εἶναι σὲ κάθε λαὸ) μ’ αὐτὸ ποὺ σήμερα βιαστικὰ ὑποτιμᾶται: τὴ μαστοριά, ἢ ὅ,τι ἀπέμεινε ἀπ’ αὐτήν. Ἕνας ἄνθρωπος, ὅπως καὶ ἕνας λαός, νιώθει καλὰ μόνον ὅταν κάνει κάτι καλὰ καὶ εἶναι γι’ αὐτὸ ὑπερήφανος. Μὲ τὴν εὐελιξία ποτὲ δὲν θὰ ἔρθει ἕνα τέτοιο αἴσθημα. Ἀλλὰ καὶ καμιὰ ἀνάπτυξη ἐπίσης ποὺ νὰ ἔχει μέλλον.

ΠΗΓΗ: «Η ΑΛΛΗ ΟΨΙΣ»