«Η προς αλλήλους διάστασις»

(Μ. Βασίλειος – Επιστολή 60, Γρηγορίω θείω)

ΝΙΚΟΣ  Ε.  ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

Ο Μ. Βασίλειος στην Επιστολή του (60) προς το θείο του Γρηγόριο, επίσκοπο κάποιας πόλης στην Καππαδοκία, γράφει: «Μη και ημάς τι σκυθρωπόν διήγημα τω βίω προσθείναι, ως αρα τις είη τοις οικειοτάτοις προς αλλήλους διάστασις, ηδονήν μεν εχθρούς παρασκευάζουσα, φίλοις δε συμφοράν, απαρέσκουσα δε Θεώ, τω εν τη τελεία αγάπη τον χαρακτήρα των εαυτού μαθητών θεμένω» δηλ. «να μη προσθέσωμεν και ημείς, όπως άλλοι, εις την βιογραφία μας ένα μελαγχολικόν κεφάλαιον, εις το οποίον θα περιγράφεται μία διάστασις μεταξύ των οικειοτάτων, χαρίζουσα εις μεν τους εχθρούς ηδονήν εις δε τους φίλους συμφοράν, απαρέσκουσα δε εις τον Θεόν, ο οποίος ως χαρακτηριστικόν γνώρισμα των μαθητών του ώρισε την τελείαν αγάπην».

Την ιδιαίτερα θεωρητική και πρακτική διαίρεση την προκαλούν εκείνοι οι ορθόδοξοι, που ως μέτρο έχουν την συνύπαρξη αιρέσεως (Οικουμενισμός) και Ορθοδοξίας και δεν βλέπουν το Πατερικό σημείο τομής (Αποτειχίσεις, διακοπή μνημοσύνου) ανάμεσα στην Ορθοδοξία και στην αίρεση.

Αυτοί, δυστυχώς, θα αποτελέσουν το μελλοντικό πλήθος των οικουμενιστών. Από Εκκλησιαστική άποψη, θεωρούν διασφαλισμένη σωτηριολογικά τη στάση τους, που συμπίπτει με τα λόγια του Καρδιναλίου Pane Philippe: «Για μένα, πιστεύω πως δεν υπάρχει καμιά πραγματική διαφορά πίστεως ανάμεσα στην καθολική και στην ορθόδοξη διδασκαλία – Εκκλησία. Μπορείτε να υιοθετήσετε ολόκληρη την ορθόδοξη διδασκαλία, ολόκληρο τον ορθόδοξο ρυθμό, ολόκληρη την ορθόδοξη πνευματικότητα και τη μοναστική ζωή, παραμένοντας, ωστόσο, ενωμένοι με τη Ρώμη» (Δηλώσεις προς Αρχιμ. Πλακίδα deseille).

Αυτές οι σκέψεις, δυστυχώς, αποτελούν το «πιστεύω» πολλών επισκόπων της Ελλαδικής Εκκλησίας καθώς και πολλών Πατριαρχών. Ας μη μας παραξενεύει η Αγιορείτικη δήλωση: «Δεν υπάρχει λόγος ταραχής»!

Η Εκκλησιαστική Ιστορία διδάσκει πως υπάρχουν κάποιες ειδικές εποχές

γενικής αμφισβητήσεως «αλλήλων», θεωρητικά, έμπρακτα, παθητικά.

Σε επιστολές του ο Μ. Βασίλειος στηλιτεύει την απαίσια στρατηγική των διαιρέσεων – διαστάσεων, όταν δεν υπάρχει θέμα πίστεως· Οι οξύτατες διαμάχες – διαιρέσεις των Ορθοδόξων στο πεδίο της ιστορίας είναι εφάμαρτες, γενικά, όταν κυριαρχεί ο τόνος της προσωπικής αντιδικίας. Πολλές συγκρούσεις – διαιρέσεις στις σημερινές αντι-οικουμενιστικές μερίδες των Ορθοδόξων, οφείλονται και στην εμπέδωση, θεωρητική και πρακτική, της σημερινής πραγματικότητας.

Στη φιλοσοφία οι εποχές αυτές, εποχές αμφισβητήσεων και αποκρυσταλλώσεων, αποδόθηκαν με τον όρο «Αξονικές εποχές» (Καρλ Γιάσπερς-φιλόσοφος), με την έννοια ότι λειτουργούν ως «άξονες» γύρω από τους οποίους περιστρέφονται οι καιροί–εποχές που ακολουθούν. Αυτές οι εποχές δίνουν ώθηση στην ιστορία.

Πνευματικά, Ορθόδοξα, Χριστιανικά (γενικά), η ιστορία κυλά στα κανάλια που χάραξε ο Άγιος Τριαδικός Θεός.

Ο Απ. Παύλος τονίζει: «Εν αυτώ ζώμεν και κινούμεθα και εσμέν», υπογραμμίζοντας τα επίπεδα ύπαρξης, κίνησης και ζωής (Πράξεις 17, 18). Η ορολογία της Γραφής αποδίδει πνευματικά το περιεχόμενο των «Αξονικών εποχών». Διαβάζουμε: έσχατοι καιροί, χαλεποί καιροί, αποστασία, πλήρωμα χρόνου, καιροί εθνών.

Αναμφίβολα, παρευρισκόμαστε σήμερα σε μια κρίσιμη φάση της Εκκλησίας. Λίγα άτομα σηκώνουν το πολύ βαρύ φορτίο της Ορθόδοξης κληρονομιάς. Η ψυχή των πολλών λυγίζει κάτω από το βάρος της αποστασίας. Η άμυνα των ορθοδόξων χαλαρή. Εκρήξεις ενθουσιασμού, αγανακτήσεις, διαιρέσεις και πικρία ξεσπούν συχνά στο αντι-οικουμενιστικό στρατόπεδο των Ορθοδόξων.

Αντανακλούν τα φαινόμενα αυτά τη δυνατή επίθεση, που υφίσταται η Ορθοδοξία από τον οικουμενισμό, ενώ παράλληλα σηματοδοτούν και την οργάνωση της αντίστοιχης άμυνας των Ορθοδόξων. Οι Ορθόδοξοι όμως δεσμοί διατηρούνται στο αντι-οικουμενιστικό στρατόπεδο, μέσα από μια συνεχή προσπάθεια μιμήσεως των Αγίων Πατέρων.

Υπάρχει ακόμη η βιωματική–προσευχητική–μυστηριακή υποταγή στους Πατέρες ή καλύτερα στην Εκκλησία.

Όλα αυτά σιγά-σιγά διαμορφώνουν την πνευματική ηγεσία, που μελλοντικά θα προχωρήσει στη δέσμευση του οικουμενιστικού ανέμου.

Αφού η θεσμική Ορθοδοξία, το Άγιο Όρος και τα μοναστήρια αρνούνται την άμυνα, έστω στο επίπεδο μιας ανακοίνωσης – διαμαρτυρίας, τότε οι Ορθόδοξοι αγωνιστές δραστηριοποιούνται για άμεσα αποτελέσματα αντι-αιρετικής άμυνας με συνέπεια τα ανθρώπινα λάθη, της συγκρούσεις, τις διαιρέσεις.

Οι στιγμές μοιάζουν παρακμιακές, ως υποχώρηση της Ορθοδοξίας, κι όμως δεν είναι!

Οι διαιρέσεις φαίνεται ότι μας οδηγούν αναπόφευκτα στην καταστροφή, κι αυτό δεν είναι αλήθεια!

Η άμυνα των Ορθοδόξων φαίνεται να μην επαρκεί, κι αυτό δεν το πιστεύουμε!

Ο Μέγας Επίσκοπος π. Αυγουστίνος Καντιώτης στα βιβλία του («Ακολούθει μοι»), πάντα έγραφε με πόνο για τις διάφορες συγκρούσεις – διαιρέσεις των Ορθοδόξων. Τρανό παράδειγμα η ενωτική παρουσία του στη σύναξη των αδελφών Ορθοδόξων, που ακολουθούν το πάτριο εορτολόγιο.

Ο π. Σεραφείμ Ρόουζ έγραψε ένα σπουδαίο βιβλίο με τίτλο: «Η θέσι του Ιερού Αυγουστίνου στην Ορθόδοξη Εκκλησία». Στην εισαγωγή του βιβλίου οι εκδότες της Αγγλικής Εκδόσεως (1996), αφιερώνουν το βιβλίο στον π. Αυγουστίνο Καντιώτη με τα εξής λόγια: «σ’ ένα Ορθόδοξο ομολογητή Ιεράρχην των εσχάτων χρόνων, ένα ζηλωτήν εμπνευστήν της πίστεως, και ένα αληθινόν ποιμένα, που ίσταται φύλαξ εναντίον των λύκων, δίδων την ζωήν του υπέρ του ποιμνίου του, εις τα ίχνη του αρχιποίμενος Χριστού».

Διατύπωσαν με Θεία–προφητική έμπνευση, χωρίς να το γνωρίζουν ίσως, την «αξονική» επισκοπική θέση του π. Αυγουστίνου μέσα στην εποχή του οικουμενισμού, ως σταθερό και αμετάβλητο σημείο Ορθόδοξης αναφοράς, ως υπέρτατη γραμμή Ορθόδοξης άμυνας.

Ο π. Αυγουστίνος, η παρουσία του, ήταν και είναι «αξονική».

Οι σημερινές Ορθόδοξες αντι-οικουμενιστικές δυνάμεις πάντα συγκλίνουν στα ίχνη του. Οι σημερινοί ορθόδοξοι αγώνες, οι πνευματικές ζυμώσεις, η αξιολόγηση της κρίσεως και οι τελικές αποκρυστάλλωσες (εν πολλοίς) οφείλονται στις ψυχικές, πνευματικές ηθικές και αγωνιστικές παρακαταθήκες του.

Σεβασμιώτατε Μητροπολίτη Φλωρίνης π. Θεόκλητε.

Οι περιπτώσεις της Ι. Μονής Αγίας Παρασκευής και του π. Παϊσίου, δεν εκφράζουν στιγμιαία ορθόδοξη αντίδραση. Εμπεριέχουν μέσα τους το μεγαλείο του π. Αυγουστίνου. Φέρνουν το φορτίο πολύ βαριάς κληρονομιάς. Δεν επέτρεψαν το ένδοξο παρελθόν της Ι. Μητροπόλεως να σβήσει, δεν το επέτρεψε ο Θεός. Λάβετέ το ως σημείο ουράνιο και όχι ως θέμα εξουσίας, Ιεραρχίας, γοήτρου.

Έγινε πνευματικός νόμος, Σεβασμιώτατε, δηλ. δεν μπορεί να υπάρξει, σήμερα, αντι-οικουμενιστική άμυνα χωρίς την πνευματική παρουσία του π. Αυγουστίνου Καντιώτη.

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ