Και όμως: Μέσα στο σκότος που μας περιβάλλει, το φως των Πατέρων λάμπει τόσο, όσο ποτέ

   «“Ὅπου γὰρ ἐπλεόνασε ἡ ἁμαρτία, ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις”,   ἐ ὰ ν  δ έ χ ῃ   τὴν χάριν».

  (Μ. Βασίλειος, Προτρεπτικὴ εἰς τὸ ἅγιον βάπτισμα, ὁμ. γ΄)

Tοῦ Ἀδαμάντιου Τσακίρογλου

        Ὅταν γράφει κανεὶς καὶ ξαναγράφει γιὰ τοὺς καιροὺς ποὺ ζοῦμε, ἔχει τὸ συναίσθημα, ὅτι ἔχει καταντήσει γραφικός, ὅτι πιὰ ἀπογίναμε Κασσάνδρες. Καὶ ὅμως: Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας αὐτὸ μᾶς δίδαξαν νὰ κάνουμε, ἀκόμα κι ἂν οἱ περισσότεροι σιωποῦν. Οἱ καιροί μας —πρέπει νὰ χιλιοειπωθεῖ— εἶναι καιροὶ ἐσχατολογικοί.

Ὁ κύκλος ποὺ ἄνοιξε μὲ τὴν Βαυαροκρατία καὶ ὑπέταξε τὴν Ἐκκλησία στὸ κράτος, κλείνει μὲ τὸν χειρότερο τρόπο. Οἱ ὑποτιθέμενοι ποιμένες Της κατήντησαν κυνάρια ποὺ γαυγίζουν καὶ ἀγωνίζονται γιὰ τὰ ψίχουλα τῆς δημοσιοϋπαλληλικῆς τραπέζης, ἐνῶ σιωποῦν καὶ ἀρνοῦνται τὸ κάλεσμα τοῦ πλουσιοπάροχου τραπεζιοῦ ποὺ ἑτοίμασε ὁ Κύριος γιὰ ὅλους ἐμᾶς.

Ἡ κοινωνία ἀπὸ κοινωνίας ἀνθρώπων κατάντησε ἕνα μείγμα διαστροφῆς, καλοπέρασης, καὶ ἀνηθικότητας μὲ πρωτοπόρους τὸν ἐγωϊσμὸ καὶ τὸν ναρκισσισμό. Εἶναι πιὰ τόσο ἄδεια, ὥστε τὰ σκυλιὰ καὶ τὰ γατιὰ ἔχουν καλύτερη μοίρα καὶ ἀπολαμβάνουν μεγαλύτερης ἀγάπης ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους.

Ἡ κρατικὴ καὶ κοινωνικὴ ἀδικία ἔχει ξεπεράσει κάθε ἱστορικὸ προηγούμενο καὶ ἡ πορεία πρὸς τὴν πλήρη ὑποταγὴ τοῦ ἀνθρώπου στὸν ὁλοκληρωτικὸ ἔλεγχο μὲ ἀποτέλεσμα τὴν θυσία

τῆς ἐλευθερίας, τῆς προσωπικότητας καί –τὸ κυριότερο– τῆς ὀρθοδόξου μας πίστεως ἔχει φθάσει σχεδὸν στὸ τέλος της. Ὅλα τὰ σκιάζει ἡ φοβέρα καὶ τὰ πλακώνει ἡ σκλαβιά.

Καὶ ὅμως: Μέσα στὸ σκότος ποὺ μᾶς περιβάλλει μέσα στὴν ἀντι/μεταπατερικότητα ποὺ κυριαρχεῖ, τὸ φῶς τῶν Πατέρων λάμπει τόσο, ὅσο ποτέ. Ποτὲ δὲν φάνηκαν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἀληθινότεροι, ἐπικαιρότεροι καὶ ἀδιαμφισβήτητοι ὅσο σήμερα. Ἰδίως στὸ ὕψιστο θέμα τῆς ὁμολογίας Πίστεως καὶ τῆς ἀντιμετώπισης τῆς ἐσχάτης, τῆς μεγαλύτερης αἱρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ὁ λόγος τῶν Πατέρων, εἶναι ἀναζωογονητικός, κρυστάλλινος, ξεκάθαρος, ἀληθινός. Μᾶς προειδοποίησαν γιὰ ὅλα. Προεῖδαν, ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, τί ἐπρόκειτο νὰ συμβεῖ καὶ μᾶς συμβούλευσαν ἀναλόγως:

Ὁ Χριστιανὸς σήμερα δὲν πρέπει ἐπ’ οὐδενὶ νὰ κοινωνεῖ μὲ τὴν αἵρεση καὶ τὰ ὄργανά της. Εἴμαστε οἱ χειρότεροι πιστοί ἀπὸ τὴν ἵδρυση τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ὁμολογία μας ὅμως θὰ φανεῖ ὑψηλότερη τῶν προηγουμένων.

Ὁ Χριστιανὸς σήμερα πρέπει νὰ γνωρίζει, ὅτι θὰ ἀπομονωθεῖ, θὰ προδοθεῖ, θὰ χλευαστεῖ καὶ κάποτε θὰ διωχθεῖ. Μάλιστα ἡ λύπη του θὰ εἶναι ἀφάνταστη, γιατὶ οἱ ἐχθροί του τώρα θὰ εἶναι τὰ πρώην ἀδέλφια του: οἱ Χριστιανοί, ὅσο παράδοξο κι ἂν ἀκούγεται αὐτό.

Ὁ Χριστιανὸς σήμερα θὰ στερηθεῖ τῶν ποιμένων, ἀλλὰ ὁ Κύριος φρόντισε νὰ κρατᾶ θησαυρὸ ἀδαπάνητο, τὴν ἀπλανῆ καὶ διαχρονικὴ διδασκαλία τῶν Πατέρων. Ἐκεῖ πρέπει νὰ βασισθεῖ καὶ νὰ  στηριχθεῖ.

Καὶ τὸ κυριώτερο: Ὁ Χριστιανὸς σήμερα δὲν πρέπει νὰ φοβηθεῖ, νὰ χάσει τὶ θάρρος του. Κανεὶς ποτὲ δὲν νίκησε, οὔτε θὰ νικήσει τὴν Ἐκκλησία.

Γράφει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος:

«Και τώρα θα μιλήσω με πόνο καρδιάς περί των ψευδοπροφητών και ψευδοδιδασκάλων και των άθεων αιρετικών, για τους οποίους ο Παύλος έλεγε, «Πονηροὶ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον͵ πλανῶντες καὶ πλανώμενοι»… Δίκαια αποκλήθηκαν λύκοι από τους προφήτες και από αυτόν τον ίδιο τον Δεσπότη και από τους μακάριους Αποστόλους. Όχι μόνο λύκοι, αλλά και επιδημίες, και ασεβείς, και αντίδικοι, και εχθροί, και επίβουλοι, και βλάσφημοι, και υποκριτές, και κλέπτες, και ληστές, και βδελυροί, και ψευδοπροφήτες, και ψευδοδιδάσκαλοι, και οδηγοί τυφλοί, και πλάνητες, και πονηροί, και αντίχριστοι, και σκάνδαλα, και υιοί του πονηρού, και ζιζάνια, και άθεοι και πνευματομάχοι, αυτοί που βλασφημούν το Πνεύμα της χάριτος. Αυτοί δεν θα βρουν συγχώρεση ούτε στον παρόντα αιώνα, ούτε στο μέλλοντα…

Επειδή έφθασε σε μας το τέλος των αιώνων, όπως λέγει ο Απόστολος, και ήρθαν οι δύσκολοι καιροί, η ανομία πλήθυνε, και η αγάπη των πολλών ψυχράνθηκε, και οι πλάνοι πολλοί, και οι πλανημένοι περισσότεροι…

«Βλέπετε μὴ πλανηθῆτε», «Βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ». Και ο Παύλος, «Βλέπετε τοὺς κύνας· Βλέπετε πῶς περιπατεῖτε». Το «Βλέπετε» δεν ειπώθηκε για κανέναν άλλο λόγο, παρά μόνο για την δική μας ασφάλεια, σχετικά με αυτούς τους πλάνους που φοράνε την προβειά και κρύβουν το λύκο, εξαπατώντας τους αμελέστερους…

Μου έρχονται δάκρυα, όταν ακούω από την Εκκλησία μας μερικούς να λένε, «μήπως λέγονται αυτά στις θείες Γραφές;». Και αυτό όχι μόνο από λαϊκούς, αλλά και από αυτούς που νομίζουν ότι είναι ποιμένες και κατέχουν τις θέσεις των προφητών και των αποστόλων, όχι όμως και τους τρόπους. Προς αυτούς είναι ευκαιρία να ειπωθεί, Αλίμονο σας, οδηγοί τυφλοί και αμαθείς και αστήρικτοι˙ εσείς που φροντίζετε τον ιματισμό σας, αλλά όχι την μόρφωση˙ εσείς που εγκαταλείψατε την διακονία του λόγου και διακονείτε την κοιλία˙ «Ὧν ὁ Θεὸς ἡ κοιλία͵ καὶ ἡ δόξα ἐν τῇ αἰσχύνῃ». Εσείς που καταχράστε το γάλα, το μαλλί και το κρέας της ποίμνης, χωρίς να φροντίζετε για τα πρόβατα.

Πως θα ξεφύγετε την τιμωρία, όταν αμελείτε τόσο μεγάλη σωτηρία;

Είπε ο Κύριος, «Βλέπετε͵ μὴ πλανηθῆτε. Πολλοὶ γὰρ ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου ἐλεύσονται λέγοντες͵ ὅτι Ἐγώ εἰμι ὁ Χριστός· καὶ πολλοὺς πλανήσουσι». Και πάλι, «Προσέχετε ἑαυτοῖς ἀπὸ τῶν ψευδοπροφητῶν͵ οἵτινες ἔρχονται πρὸς ὑμᾶς ἐν ἐν δύμασι προβάτων͵ ἔσωθεν δέ εἰσι λύκοι ἅρπαγες· ἀλλ΄ ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτοὺς», λέει˙ δηλαδή από τα λόγια, από την ψευδοπροφητεία, από την υποκρισία τους, από την κακοδοξία τους, από την βλασφημία τους θα τους καταλάβετε.

Όταν πια τους αναγνωρίσετε, μην τους λαμβάνετε στην οικία, μην τους τιμήσετε, μη ζητήσετε από αυτούς λόγο διδασκαλίας,αλλά προσέχετε από την ζύμη τους, δηλαδή από την αίρεσή τους...

Βλέπεις πως παντού ο Δεσπότης στηλιτεύει και καταδεικνύει τους ασεβείς, για να μην πλανηθούμε; «Βλέπετε͵ γρηγορεῖτε͵ προσέχετε͵ σπουδάσατε͵ ἀγωνίσασθε»! Και όχι μόνο στα Ευαγγέλια βοά, αλλά και δια μέσω των θεοφόρων προφητών, και των θεολόγων μαθητών λέει τα ίδια... Αλλά ας επανέλθουμε στο θέμα μας. Ο Ιωάννης λέγει, «Καὶ νῦν ἀντίχριστοι πολλοὶ γεγόνασι», και πάλι, «Βλέπετε ἑαυτοὺς͵ ἵνα μὴ ἀπολέσητε ἃ εἰργάσασθε· ὅτι πολλοὶ πλάνοι εἰς τὸν κόσμον ἐξῆλθον». Και πάλι λέγει, «Εἴ τις ἔρχεται πρὸς ὑμᾶς͵ καὶ ταύτην τὴν διδαχὴν οὐ φέρει μεθ΄ ἑαυτοῦ͵ μὴ λαμβάνετε αὐτὸν εἰς οἰκίαν͵ καὶ Χαίρειν αὐτῷ μὴ λέγετε. 

Ὁ γὰρ λέγων αὐτῷ χαίρειν͵ κοινωνεῖ τοῖς ἔργοις αὐτοῦ τοῖς πονηροῖς».

«Ἐπ΄ ἐσχάτων τῶν χρόνων ἔσονται ἐμπαῖκται͵ κατὰ τὰς ἰδίας ἐπιθυμίας αὐτῶν πορευόμενοι τῶν ἀσεβειῶν».

Ο Παύλος είπε, «Οἶδα ὅτι εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς͵ μὴ φειδόμενοι τοῦ ποιμνίου». 

Βλέπεις παντού τους θεολόγους που συμφωνούν με τον Διδάσκαλο σχετικά με τους άθεους αιρετικούς, ονομάζοντάς τους σκύλους και λύκους; Όπως και αλλού λέγει ο Παύλος.

Ποιος θα δικαιολογηθεί ότι δεν ήξερε, όταν ακούει τέτοιες προειδοποιήσεις; Και αλλού πάλι, «Μὴ παραδέχεσθε αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν». 

Και πάλι, «Διδαχαῖς ποικίλαις καὶ ξέναις μὴ παραφέρεσθε», και πάλι, «Αἱρετικοὶ ἄνθρωποι προκόψουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον͵ πλανῶντες καὶ πλανώμενοι». 

Ακούστε τα αυτά εσείς που κάνετε αγάπες μαζί τους· πως θα ξεφύγετε από την τιμωρία που έρχεται πάνω σας, όσοι μολύνεστε μαζί μ’ αυτούς τρώγοντας και πίνοντας;...

Φύγετε μακριά από αυτούς και μη έχετε επαφή με την ακαθαρσία. Άραγε θα σας πείσουμε; ή μήπως μάταια κοπιάζουμε και μιλάμε στον αέρα; Πλην όμως γι’ αυτούς που θελουν και ενδιαφέρονται να μάθουν τον λόγο και να τον εφαρμόσουν, δεν θα ραθυμήσω, ούτε θ’ απομακρυνθούμε από τα λόγια του Παύλου. Θα τα ξαναπώ και ακούστε, «Μὴ γίνεσθε ἑτεροζυγοῦντες ἀπίστοις. Τίς γὰρ κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος;»...

Βλέπω όμως μεγάλη διαφορά των τότε ποιμένων με τους τωρινούς. Εκείνοι ήταν αγωνιστές, τούτοι φυγόμαχοι. Εκείνοι ενδιαφέρονταν για τα δόγματα και τα ιερά βιβλία, τούτοι για τα ιμάτια και τα διαδήματα. Αυτοί αφήνουν τα πρόβατα και φεύγουν ως μισθωτοί˙ εκείνοι έθεταν και την ψυχή τους υπέρ των προβάτων, μιμούμενοι τον Καλό Ποιμένα. Πόσο άξιοι θαυμασμού οι μακάριοι εκείνοι άνδρες, των οποίων τα ονόματα έχουν γραφτεί στο βιβλίο της ζωής˙ τους οποίους φοβήθηκαν οι δαίμονες και τρόμαξαν οι αιρετικοί και «Ἐφράγη στόμα λαλούντων ἄδικα».

Βλέπεις πόση είναι η απόσταση και η διαφορά εκείνων των μακαρίων και τούτων των σημερινών; Γνώρισα και άλλους θεοφόρους διδασκάλους, αλλά αρκούν προς το παρόν. Εκείνοι την ψυχής τους, όπως ειπώθηκε προηγουμένως, έθεσαν υπέρ των προβάτων˙ τούτοι έφυγαν αφού παράτησαν τα πρόβατα. Εκείνοι δυνατοί στα λόγια και στις πράξεις˙ τούτοι στα χρήματα και στις περιουσίες και στους ίππους και στα μουλάρια και στα χωράφια και στα κοπάδια και στους μάγειρες και στο γιορτινό τραπέζι. Μέρα και νύχτα γι’ αυτά μιλάνε˙ για το λογικό ποίμνιο ούτε λόγος να γίνεται, αν και γι’ αυτό θα τους ζητηθεί λόγος κατά την μεγάλη ημέρα της κρίσεως.

Έπειτα, αν τους μιλήσει κάποιος για κανένα βιβλίο, αποκρίνονται λέγοντας, «Φτωχός είμαι και δεν μπορώ ν’ αποκτήσω βιβλία». Και στη συνέχεια προσέρχονται όχι ως φτωχοί, αλλά φορώντας ενδύματα λαμπρά, έχοντας χοντρά βαλάντια, και σβέρκο σαν του ταύρου, ακολουθούμενοι από πλήθος μαθητών ή για να πω καλύτερα μαγείρων. Για τα υπόλοιπα είναι ντροπή να μιλήσω, διότι από το περίσσευμα του πλούτου απέκτησαν συνεισάκτους με την πρόφαση ότι χρειάζονται υπηρέτριες. Ω τι μεγάλη ντροπή! Ω πόσο κακιά καλοζωΐα!

Ω πικρή φιλαργυρία! Ω αχόρταγη κοιλιά! …Ω κακιά ρίζα πάντων των κακών, φιλαργυρία! …Με την καλοπέραση, την μέθη και την έπαρση θέλετε να νικήσετε τις αιρέσεις; Αλίμονό σας, καλοπερασάκηδες και επηρμένοι, που στολίζεστε με χρυσάφι και διάφορα ενδύματα. Πως θα υποδείξετε σε άλλους την καλή πτωχεία του Χριστού, που πτώχευσε για μας, που παρήγγειλε στους μαθητές Του να μην έχουν ούτε χάλκινο νόμισμα στις τσέπες τους; …

Ο πλούτος σας πλήθυνε και ο λόγος σας εξαφανίστηκε. Τα ενδύματά σας έγιναν τροφή για τον σκώρο. Γι’ αυτά θα δώσετε λόγο στον Αρχιποιμένα Χριστό.

Συνέλθετε λοιπόν και κηρύξτε τον λόγο, απορρίψτε κάθε βιοτική μέριμνα, προσέχετε με ακρίβεια πως πορεύεσθε˙ «Βλέπετε τοὺς κύνας». Πάλι λέω προσέχετε και δεν θα σταματήσω να το λέω.

Με ποιο θάρρος τολμούν να ονομάζονται Χριστιανοί; Πως τολμάν να προσέρχονται στα Θεία Μυστήρια αυτοί που είναι χειρότεροι και από τους ειδωλολάτρες;

Και μη θαυμάζεις αν οι ποιμένες γίνονται λύκοι, διότι προς τους ποιμένες και τους πρεσβυτέρους απευθυνόμενος ο Παύλος έλεγε, ότι «Ἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα». Οπότε κανένας να μην σας πλανήσει, επειδή εξωτερικά έχει αγγελικό σχήμα, ενώ εσωτερικά διαβολικό. Γι’ αυτό ο Ιησούς έλεγε, «Βλέπετε͵ μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ». Κι εγώ ξανά τα ίδια λέγω˙ προσέχετε μη σας πλανήσει κανείς μήτε επίσκοπος, μήτε πρεσβύτερος, μήτε διάκονος, μήτε αναγνώστης ή οποιοσδήποτε άλλος, εάν λέγει διεστραμμένα οι οποίοι έρχονται σε σας με ενδυμασία προβάτου, ενώ εσωτερικά είναι λύκοι άρπαγες˙ οι οποίοι έχουν ευσεβή μορφή, αρνούνται όμως την δύναμή της ευσέβειας.

Γι’ αυτό και η θεία Γραφή, αδελφοί, από την αρχή ως το τέλος βροντοφωνάζει ότι πολλοί πλάνοι εξήλθαν στον κόσμο. Γι’ αυτό και ο Δεσπότης είπε επ’ αυτού, ότι «Ἰδοὺ προείρηκα ὑμῖν». Πρέπει να εννοούμε την σημασία κάθε λέξεως. «Ἰδοὺ προείρηκα ὑμῖν». Αυτό σημαίνει ότι στο εξής δεν θα έχετε δικαιολογία. «Ἰδοὺ προείρηκα ὑμῖν». Εάν πλανήσουν κάποιον από σας, θα είναι ασυγχώρητος. «Ἰδοὺ προείρηκα ὑμῖν». Εύλογη δικαιολογία δεν έχει κανείς. «Ἰδοὺ προείρηκα ὑμῖν πάντα· Βλέπετε, μὴ πλανηθῆτε». (Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου: Λόγος περί ψευδοπροφητών και ψευδοδιδασκάλων και άθεων αιρετικών και περί σημείων της συντέλειας του αιώνος τούτου. Μετάφραση /www.impantokratoros.gr/BAA6F00E.el.aspx).

Ὁ δὲ Μ. Βασίλειος εἶναι σὰν νὰ ζεῖ τώρα καὶ περιγράφει μὲ ἀπίστευτη ἀκρίβεια τὴν σημερινὴ κατάσταση:

«Ἔχουν γίνει ἤδη πολλὰ τὰ συντρίμια τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ θλίψη μας εἶναι μεγάλη καὶ δὲν ἔχουμε προσδοκία βοηθείας ἀπὸ πουθενά, ἐὰν ὁ Κύριος δὲν στείλει τὴν ἴαση γιὰ ἐμᾶς ποὺ τὸν ὑπηρετοῦμε γνήσια. Ἡ ἰταμὴ καὶ ἀναίσχυντη αἵρεση τῶν Ἀρειανῶν, ποὺ ἔχει φανερῶς ἀποκοπεῖ ἀπὸ τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας παραμένει στὴν ἴδια πλάνη καὶ μᾶς προκαλεῖ λίγα, γιατὶ εἶναι σὲ ὅλους πασιφανὴς ἡ ἀσέβειά τους. Αὐτοὶ ὅμως ποὺ ἔχουν τὴν δορὰ τοῦ προβάτου καὶ ἐπιφανειακὰ προβάλλονται ἥμεροι καὶ πρᾶοι, σπαράζουν ἐσωτερικὰ καὶ χωρὶς ντροπὴ τὸ ποίμνιο τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐπειδὴ μποροῦν εὐκολα νὰ ὁρμήσουν μιᾶς καὶ θεωροῦνται δικοί μας βλάπτουν καὶ τοὺς πιὸ ἁπλούς. Σᾶς παρακαλοῦμε νὰ γίνουν δημοσίως γνωστοὶ σὲ ὁλόκληρη τὴν Ἀνατολικὴ Ἐκκλησία, ἢ γιὰ μετανοήσουν καὶ νὰ μείνουν μαζί μας ἢ ἂν μείνουν στὴν διαστροφή τους νὰ ἔχουν τὴν βλάβη μόνοι τους καὶ νὰ μὴν μποροῦν νὰ μεταδώσουν μέσῳ τῆς ἀφύλακτης κοινωνίας τὴν νόσο σὲ αὐτοὺς ποὺ τοὺς πλησιάζουν. Εἶναι ἀναγκαῖο νὰ τοὺς ἀναφέρετε ὀνομαστικῶς, γιὰ νὰ γνωρίσετε καὶ ἐσεῖς τοὺς ταραχοποιοὺς καὶ νὰ τοὺς φανερώσουμε στὴν Ἐκκλησία... Νὰ μένετε μακριὰ ἀπὸ αὐτούς... καὶ νὰ φροντίζετε μαζὶ μὲ ἐμᾶς αὐτοὺς ποὺ καταπονοῦνται» (Basilius Theol. : Epistulae, Epistula 263)

«Καὶ ἄλλοι μὲν ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ κοπιάζουν γιὰ τοὺς καρποὺς τῆς γῆς ἢ γιὰ ἄλλα γήινα ἀγαθά, ἔχασαν παντελῶς τὶς ἐλπίδες τους καὶ ἀπόλαυσαν τὰ ἀγαθὰ ποὺ περίμεναν μονάχα μὲ τὴ φαντασία τους· ἀλλὰ καὶ ἄλλοι εἰς τοὺς ὁποίους συνέβη νὰ ἀποβοῦν τὰ ἀποτελέσματα κατὰ τὴν ἐπιθυμία τους, ἀναγκάσθηκαν καὶ αὐτοὶ νὰ ἐλπίσουν καὶ μία δεύτερη φορά, ἀφοῦ ἡ πρώτη τους ἐλπίδα γρήγορα ἔφυγε καὶ μαράθηκε.

Μονάχα σ’ αὐτοὺς ποὺ καταπονοῦνται χάριν τῆς εὐσεβείας δὲν ἐξαφάνισε τὶς ἐλπίδες τὸ ψεῦδος, οὔτε τὸ ἀποτέλεσμα κατάστρεψε τοὺς ἀγῶνες καὶ τὰ βραβεῖα τους, ἐφόσον αὐτοὺς τοὺς παραλαμβάνει μόνιμη καὶ ἀσφαλὴς ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

Νὰ μὴ σᾶς ταράζει λοιπὸν καμιὰ συκοφαντία, μήτε φοβέρα τῶν κρατούντων νὰ σᾶς τρομάζει· οὔτε καὶ νὰ σᾶς λυπεῖ εἰρωνεία καὶ ὕβρις τῶν γνωστῶν σας ἀνθρώπων· οὔτε κρίση δυσμενὴς ἀπὸ ἐκείνους, ποὺ προσποιοῦνται ὅτι σᾶς νοιάζονται κρύβοντας τὶς δόλιες προθέσεις τοὺς κάτω ἀπὸ συμβουλές· τίποτε νὰ μὴ σᾶς τρομάζει ἐφόσον μαζί σας συναγωνίζεται ὁ λόγος (τὸ δόγμα) τῆς ἀληθείας. Ἀντιμέτωπος ὅλων αὐτῶν ἂς μάχεται ὁ ὀρθὸς λογισμὸς καὶ ἂς παρακαλεῖ νὰ τοῦ γίνει σύμμαχος ὁ Διδάσκαλος τῆς εὐσεβείας, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, χάριν τοῦ ὁποίου εἶναι γλυκὺ πρᾶγμα νὰ πάσχει κανεὶς καὶ τὸ νὰ πεθάνει εἶναι κέρδος» (Basilius Theol. : Epistulae, Epistula 18).

Περιφράζει ὁ πατρολόγος Στυλιανὸς Παπαδόπουλος τὶς παραπάνω ἐπιστολὲς τοῦ Μ. Βασιλείου δείχνοντας πῶς μιλοῦν οἱ πραγματικοὶ Πατέρες καὶ ὄχι τὰ σημερινὰ κακέκτυπα («Ἡ ζωὴ ἑνὸς Μεγάλου» σελ. 450) τοῦ γεροντισμοῦ καὶ τῆς ἀρχομανίας.

«Ὑπομονή, θάρρος ἀδέλφια: Ὁ στέφανος τοῦ μαρτυρίου εἶναι ἤδη στὴν ἱερὴ κεφαλή σας. Καὶ εἶναι —σᾶς βεβαιώνω— πιὸ λαμπρὸς ἀπὸ τὸν παλιό, γιατὶ ἐχθροὶ τώρα εἶναι ἄνθρωποι ποὺ ὀνομάζονται Χριστιανοί. Πρεπει τώρα νἄχει κανεὶς περισσότερο θάρρος ἀπὸ τοὺς παλιοὺς μάρτυρες γιὰ νὰ μείνει πιστὸς στὴν ὀρθὴ πίστη. Ἀδελφοί μου, μακάρι νὰ μοῦ ἔδινε ὁ Θεὸς δύναμη νὰ ἔρθω κοντά σας, νὰ σὰς ἀγκαλιάσω. Ναί, νὰ  σᾶς ἀγκαλιάσω καὶ νὰ μείνει ἐπάνω στὸ ἄθλιο σῶμα μου ἱδρώτας ἀπὸ τὸν ἱδρώτα ποὺ χύνετε στὸν ἀγώνα σας γιὰ τὴν πίστη»!

Καὶ ὁ ἅγ. Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἀποστομώνει αὐτοὺς –ἀπὸ ὅπου κι ἂν προέρχονται– ποὺ κατηγοροῦν τοὺς πιστοὺς ἐπειδὴ ἐλέγχουν καὶ μιλοῦν καὶ ἀπαιτοῦν, σκιαγραφώντας τὸν φθόνο:

«Φοβερό πράγμα είναι ο φθόνος, αγαπητοί μου, και ανήσυχο διαρκώς βρίσκεται σε κίνηση και ποτέ δεν παύει να ενεργοποιεί την φυσική του ιδιότητα. Αυτή συνίσταται στο να προσάπτει μομφή στους άμεμπτους, να κατηγορεί τους ακατηγόρητους και να διαβάλλει ως δήθεν κακόδοξους και ασεβείς ακόμη και αυτούς πού τυχαίνει να είναι οι πλέον ευσεβείς και Ορθόδοξοι.

Για να επιβεβαιωθεί αυτό που λέω, αρκεί να αναφερθούν τα παραδείγματα των μεγάλων διδασκάλων και αγίων της Εκκλησίας μας∙ και εννοώ τον Αθανάσιο, τον Βασίλειο, τον Γρηγόριο, τον Χρυσόστομο και τους υπολοίπους, οι οποίοι ενώ ήσαν οι πλέον ευσεβείς και Ορθόδοξοι, εν τούτοις διαβάλλονταν από τους εχθρούς τους ως δήθεν ασεβείς και κακόδοξοι. Κι αν, όπως συνέβη, οι τέτοιας λογής και τόσου μεγέθους άγιοι της Εκκλησίας δεν μπόρεσαν να γλιτώσουν από τον φθόνο και τις διαβολές, πώς ήταν δυνατό να μείνουμε ακατηγόρητοι εμείς και να φανούμε ανώτεροι από αυτούς, εμείς που δεν είμαστε άξιοι ούτε να σταθούμε κοντά τους; Δεν είναι λοιπόν καθόλου παράξενο πού κι εμείς κατηγορούμαστε και διαβαλλόμαστε με δυσφημιστικά και κακόδοξα ονόματα, από κάποιους αδελφούς που κινούνται από φθόνο και πείσμα ή και από μίσος.

Υπάρχουν εξάλλου και μερικοί, οι οποίοι δεν γνωρίζουν καθόλου τι σημαίνει η λέξη «Κολλυβάς» (σσ. ὅπου Κολλυβάς βάλε άποτειχισμένος) και δεν καταλαβαίνουν την αιτία για την οποία κατηγορούμαστε και δυσφημιζόμαστε. Αυτοί, μόνο και μόνο επειδή ακούνε τους άλλους να μας αποκαλούν Κολλυβάδες και αιρετικούς και κακόδοξους, και με άλλους παρόμοιους δυσφημιστικούς χαρακτηρισμούς, αμέσως τους ακολουθούν στο να εκτοξεύουν εναντίον μας τις ίδιες δυσφημιστικές ονομασίες.

Μοιάζουν λοιπόν μ’ εκείνους τους ανόητους Αθηναίους, οι όποιοι ενώ ήσαν άξεστοι και αγροίκοι, κατηγόρησαν τον δίκαιο Αριστείδη και έγραψαν εναντίον του επάνω στο όστρακο ότι είναι άξιος να εξοστρακισθεί και να εξοριστεί από την Αθήνα. Και το έκαναν αυτό, παρόλο που δεν τον γνώριζαν καθόλου από πριν, τους έφτανε μόνο που άκουγαν από τους άλλους ότι είναι άξιος εξοστρακισμού και εξορίας, σύμφωνα με την εξιστόρηση που γίνεται για αυτόν στα «Παράλληλα» του Πλουτάρχου. Παραλείπουμε βέβαια, επειδή είναι κακόφημη, την ταιριαστή σε τέτοιες περιπτώσεις δημώδη και λαϊκή εκείνη παροιμία πού λέγει: «μόλις γαβγίζει ένας σκύλος αμέσως γαβγίζει κι άλλος».

Για να κάνουμε λοιπόν γνωστή την αλήθεια, αναγκαζόμαστε να εκθέσουμε εδώ την παρούσα ιδιόχειρη ομολογία της Πίστεως μας και να απολογηθούμε με συντομία τι φρονούμε για εκείνα (τα θέματα) για τα οποία αδίκως μας κατηγορούν γιατί ακούμε τον κορυφαίο (απόστολο) Πέτρο που μας παραγγέλλει: «Να είστε πάντοτε έτοιμοι να απολογηθείτε σε καθένα που σας ζητάει λόγο... (για την πίστη σας)»(Α΄ Πέτρ. γ’, 15). Και τούτο, αφενός, για να κλείσουν τα στόματα τους με το να φοβηθούν τον Θεό και την μέλλουσα ανταπόδοση εκείνοι που με εμπάθεια εκτοξεύουν εναντίον μας αυτές τίς κατηγορίες και αφετέρου, οι αδελφοί πού αγνοώντας (την αλήθεια) σκανδαλίζονται και ψυχραίνονται από όσα λέγονται εναντίον μας, να πάψουν να σκανδαλίζονται, βλέποντας ήδη να φανερώνονται και προφορικά και γραπτά και έντυπα τα φρονήματα πού έχουμε στην καρδιά μας επειδή σύμφωνα με τον απόστολο (Παύλο) «Με την καρδιά πιστεύει κανείς εκείνο, που οδηγεί στη δικαίωσή του, ενώ με το στόμα ομολογεί εκείνο που οδηγεί στη σωτηρία» (Ρωμ, Γ΄ 10)». (Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν Ὁμολογία Πίστεως ἁγ. Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ «ΦΙΛΟΙ ΙΕΡΟΥ ΚΟΙΝΟΒΙΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ». ΤΕΥΧΗ 2004-2005).

Καὶ ἀφοῦ οἱ Ἅγιοι μας μίλησαν γιὰ τὰ δεινὰ τοῦ ἀγῶνος γιὰ τὴν πίστη δὲν θὰ μποροῦσαν φυσικὰ νὰ μὴν θριαμβολογήσουν γιὰ τὴν δόξα τῆς Ἐκκλησίας, γιὰ νὰ πάρουν θάρρος οἱ πιστοί:

«Ἂς ἀκούσουν οἱ Ἕλληνες (σσ. οἱ ἐθνικοί), ἂς ἂκούσουν οἱ Ἰουδαῖοι τὰ κατορθώματά μας καὶ τὴν προεδρίαν τῆς Ἐκκλησίας. ἀπὸ πόσους πολεμήθηκε ἡ Ἐκκλησία, ἀλλὰ ποτὲ δὲν νικήθηκε; πόσοι τύραννοι; πόσοι στρατηγοί; πόσοι βασιλεῖς; Αὔγουστος, Τιβέριος, Γάϊος, Κλαύδιος, Νέρων, ἄνθρωποι τιμούμενοι στὰ λόγια, δυνατοί, τόσα πολλὰ πολέμησαν μὲ νεανικὴ ἀκμή, ἀλλὰ δὲν ξερρίζωσαν  ἀλλ' οἱ μὲν πολεμήσαντες σίγησαν καὶ παραδόθηκαν στὴν λήθη, ἡ δὲ πολεμηθεῖσα ὑψώνεται στὸν οὐρανό» (Ἰωάννου Χρυσοστόμου, ΡG, 56, 121-122).

«Τέτοιο μέγεθος ἔχει ἡ Ἐκκλησία· πολεμουμένη νικᾶ,·ἐπιβουλευομένη ὑπερισχύει· ὑβριζομένη γίνεται λαμπρότερη· δέχεται τραύματα, καὶ δὲν ὑποκύπτει ἀπὸ αὐτά ·κλυδωνίζεται, ἀλλὰ δὲν καταποντίζεται· δέχεται καταιγίδες, ἀλλά δὲν ναυαγεῖ · παλεύει, ἀλλὰ δὲν ἠττᾶται ·πυγμαχεῖ, ἀλλὰ δὲν νικιέται. Γιατί λοιπόν, συνεχώρησε τὸν πόλεμο; Γιὰ νὰ δείξει λαμπρότερο τὸ τρόπαιο». (Ἰωάννου Χρυσοστόμου, ΡG, 52,398).

«Αλλά εσείς να έχετε θάρρος, γιατί εγώ τον έχω νικήσει τον κόσμο! Είπε ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο Νικητής του σατανά, της αμαρτίας και του θανάτου. Έτσι μίλησε Αυτός στους αγαπημένους Αποστόλους Του και μετά την ανάστασή Του τους είπε: Κι εγώ θα είμαι μαζί σας πάντα, έως τη συντέλεια του κόσμου (Μτ. 28, 20).

Αδερφοί μου, ας θυμόμαστε αυτές τις δύο φράσεις του Χριστού: Μη φοβάστε, εγώ νίκησα τον κόσμο! Κι εγώ θα είμαι μαζί σας πάντα, έως τη συντέλεια του κόσμου. Στην ιστορία όλων των λαών δεν θυμάται κανείς να τόλμησε κάποιος να πει τέτοια λόγια. Αυτά τα λόγια δεν είναι συνηθισμένα, είναι σαν στύλοι γύρω από τους οποίους γυρίζει η ζωή ολόκληρης της ανθρωπότητας. Εγώ νίκησα, εγώ θα είμαι μαζί σας! Ακούστε αυτά τα λόγια, ας τα επαναλαμβάνετε κάθε μέρα στον εαυτό σας και στα παιδιά σας. Ας τα χαράξετε στις καρδιές σας. Από όλες τις επιθυμίες σας, η πιο υψηλή επιθυμία περιέχεται σ' αυτά τα λόγια. Ποιον θα αγαπήσετε περισσότερο από Εκείνον που νίκησε το θάνατο, το σατανά, την αμαρτία;

«Ποιον θα θέλατε εσείς να είναι μαζί σας σ' αυτόν τον αγώνα, στο θάνατο και μετά το θάνατο, αν όχι Αυτόν, τον Νικητή όλων των θλίψεων, όλων των φόβων και όλων των αδυναμιών; Να είναι κανείς Χριστιανός, σημαίνει να δεχτεί στην καρδιά του αυτά τα λόγια του Χριστού, του Σωτήρα μας και σύμφωνα μ' αυτά να ενεργεί. Να είσαι Χριστιανός σημαίνει να είσαι νικητής της κακίας διαμέσου του Χριστού, του Νικητή. Να είσαι Χριστιανός σημαίνει να ξέρεις, να νιώθεις την παρουσία του ζωντανού και του νικηφόρου Χριστού κάθε μέρα και κάθε στιγμή. Ο Χριστός, ο νικηφόρος, θα είναι μαζί μας και στη χαρά και στα βάσανα, για να μην χαθούμε και απελπιστούμε. Ο σοφός λαός λέει: Στο καλό να μην περηφανευτείς και στο κακό μην απελπιστείς. Ο Χριστός, ο νικηφόρος, είναι ο Οικοδεσπότης μας σε κάθε ευτυχία και ο Οδηγός μας σε κάθε θλίψη. Ας μην σας νικήσουν ούτε τα πάθη, ούτε οι άνθρωποι. Ας γίνουμε οι στρατιώτες του Ανίκητου Στρατηγού, όμοιοι μ' Αυτόν στο φως, στη δικαιοσύνη, στην καθαρότητα, στη σεμνότητα και στην αγάπη. Σ' αυτά βρίσκεται το νόημα της χριστιανικής ζωής.... Γι' αυτό το λόγο λέμε: Μετανοιώστε, συνέλθετε, γίνετε νηφάλιοι, γονατιστέ, θυμιατίστε τον εαυτό σας και τα σπίτια σας, για να γίνετε ο λαός του Θεού και για να γίνει ο Θεός ο οδηγός σας, Αυτός που θα σας δείχνει το δρόμο. Αμήν» (Ἁγ. Νικολάου Ἀχρίδος «ΑΦΥΠΝΙΣΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ, ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΤΗΣ ΦΥΛΑΚΗΣ, ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΣΤΟ ΛΑΟ ἐκδόσεις «Ορθόδοξη Κυψέλη»).

«Όμως, αν και γίνεται τέτοιο βράσιμο, νιώθω μέσα μου μια παρηγοριά, μια σιγουριά. Μπορεί να ξεράθηκε η ελιά, αλλά θα πετάξει νέα βλαστάρια. Υπάρχει μια μερίδα Χριστιανών, στους οποίους αναπαύεται ο Θεός. Υπάρχουν ακόμη οι άνθρωποι του Θεού, οι άνθρωποι της προσευχής, και ο Καλός Θεός μας ανέχεται, και πάλι θα οικονομήσει τα πράγματα. Αυτοί οι άνθρωποι της προσευχής μας δίνουν ελπίδα. Μη φοβάσθε... Θα είναι λίγα τα δύσκολα χρόνια. Μια μπόρα θα είναι. Δεν σας τα λέω αυτά για να φοβηθείτε, αλλά για να ξέρετε πού βρισκόμαστε. Για μας είναι μια μεγάλη ευκαιρία, είναι πανηγύρι οι δυσκολίες, το μαρτύριο. Να είστε με τον Χριστό, να ζείτε σύμφωνα με τις Εντολές Του και να προσεύχεσθε, για να έχετε θείες δυνάμεις και να μπορέσετε να αντιμετωπίσετε τις δυσκολίες. Να αφήσετε τα πάθη, για να έρθει η Θεία Χάρις. Αυτό που θα βοηθήσει πολύ είναι να μπει μέσα μας η καλή ανησυχία: πού βρισκόμαστε, τί θα συναντήσουμε, για να λάβουμε τα μέτρα μας και να ετοιμασθούμε. Η ζωή μας να είναι πιο μετρημένη» (ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β΄: «Πνευματική αφύπνιση», ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ» ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ).

Ὡς ἐπίλογο ἂς ἀκουσουμε καὶ τὴν τελευταία ἐν Ἑλλάδι ἐπισκοπικὴ σάλπιγγα –σὲ ἀντίθεση μὲ τοὺς νανουριστὲς τῆς ἐποχῆς μας– τὸν π. Αὐγουστῖνο Καντιώτη

«Αν έρθει εποχή που θα ακούσουμε και εμείς όχι στο θέατρο αλλά στην πραγματικότητα, “διωγμός!” και θα ακουστεί η λέξη “διωγμός” εναντίον των πιστών Χριστιανών· μη φοβηθείτε, μη δειλιάσετε. Εγώ δεν θα ζω πλέον, θα βρίσκομαι υπό τον τάφο, θα βρίσκομαι στην άλλη ζωή. Εσείς θ’ ακούσετε να φωνάζουν, απ’ άκρου εις άκρου, “διωγμός”.

Και οι εκκλησίες και οι ιερείς και οι επίσκοποι θα εξαλείψουν το Ευαγγέλιο, για να κηρυχθεί νέον “ευαγγέλιο”. Και ότι γίνεται στην Αλβανία και ότι γίνεται σε χώρες μακριά, θα γίνει και στην Ελλάδα – προφητεύω. Αλλά ένα πράγμα να ξέρετε πολύ καλά ότι δε θα νικήσουν οι άθεοι, αλλά οι πιστοί. Προσευχή λοιπόν. Στα όπλα και στα γόνατα. Γιατί θα έρθει η ώρα που θα γίνει ερείπωσις. Τότε εσείς, που θα μαζεύεστε για να ακούτε λόγον χριστιανικόν; Είναι και αυτό ένα χάρισμα...

Η Εκκλησία ζει και θα ζήσει εις τους αιώνας των αιώνων. Διότι ιδρυτής της είναι ο Χριστός, παιδιά. Είθε να κρατήσετε μέσα σας αναμμένη την λαμπάδα της πίστεως. Φως να είστε εν τω κόσμω τούτω. Μέσα στο σκοτάδι που υπάρχει (άλλοι είναι προτεστάνται, άλλοι καθολικοί, άλλοι διαφόρων άλλων ονομάτων και καταστάσεων άλλοι βλάσφημοι κ.τ.λ.), εσείς παιδιά μου, όσο λίγα και αν μείνετε με το Χριστό μη φοβηθείτε, θα νικήσετε... Και αν ακόμα, παιδί μου, παιδί του κατηχητικού σχολείου, παιδί της Ελλάδος, της Μικρά Ασίας, του Πόντου και της Μακεδονίας και αν σε αρνηθεί η μάνα σου και ο πατέρας σου και μείνεις ένας μέσα στην πόλη σου ή στο χωριό σου, να μη δειλιάσεις. Και αν όλη η κοινωνία γονατίσει μπροστά στο διάβολο, εσύ μη γονατίσεις και εσύ ο ένας θα νικήσεις. Το λέω και το τονίζω. Θα μείνουμε κάστρο του Χριστού και θα αποδείξουμε για μία κόμη φορά προς πείσμα των δαιμόνων, ότι ο Χριστός δεν απέθανε αλλά ζει εις αιώνας αιώνων».

Δὲν μποροῦμε πιὰ νὰ λέμε, ὅτι δὲν γνωρίζουμε, δὲν εἴδαμε, δὲν ἀκούσαμε. Ἔχουμε πιὰ κληθεῖ νὰ ἀπαντήσουμε στὸ ἐρώτημα: Θὰ ἀκολουθήσουμε τοὺς Πατέρες ἢ τοὺς πατριούς;

Ἀδαμάντιος Τσακίρογλου