ΑΓ. ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ, ΤΟ «ΠΗΔΑΛΙΟ». Έργο περιφρονημένο απ΄ όσους το ερμηνεύουν δυτικότροπα.

ΤΟ «ΠΗΔΑΛΙΟ» ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΠΕΡΙΦΡΟΝΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΑΚΟΥΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥΣ

Απὸ τὸ βιβλίο «ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΤΩΝ ΕΣΧΑΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ», Νο 2
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

Kρατοῦμε τὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὴν ἱερὰ Παράδοσι, ὡς μοναδικὲς πηγὲς τῆς πίστεώς μας. Ὅλα τὰ ἄλλα τὰ ἀπορρίπτουμε. Δὲ μπορεῖ νὰ σταθῇ ἡ Γραφὴ χωρὶς τὴ βεβαίωσι τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως. Ἡ Ἱερὰ Παράδοσις διακρίνεται σὲ ἀποστολικὴ παράδοσι, αὐτὴ ποὺ παρέδωσαν οἱ ἀπόστολοι, καὶ πατερικὴ παράδοσι, αὐτὴ ποὺ παραδόθηκε ἀπὸ τοὺς πατέρας μέχρι τῆς τελευταίας Ζ΄ (7ης) Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Ἡ Παράδοσις τῆς Ἐκκλησίας συνεχίζεται μέχρι τῶν ἡμερῶν μας ἐπὶ τῇ βάσει τῶν ὅσων παρέδωσαν οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι καὶ οἱ ἅγιοι πατέρες.

Ἡ ἐκκλησιαστικὴ αὐτὴ παράδοσις βρίσκεται μέσα στὸ Πηδάλιο. Μέσα στὸ Πηδάλιο τῆς Ἐκκλησίας εἶνε οἱ ὅροι, οἱ κανόνες, οἱ ἀποφάσεις τῶν Τοπικῶν καὶ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων. Μέσα σ᾿ αὐτὸ λαλοῦν οἱ μεγάλοι πατέρες, «τὰ πάγχρυσα στόματα τοῦ Λόγου» (δοξαστ. ἁγ. Πατέρων). Αὐτοὶ δίδουν, μὲ τὸ φωτισμὸ τοῦ ἁγίου Πνεύματος, τὴ λύσι τῶν προβλημάτων ποὺ προκύπτουν μέσα στὴν Ἐκκλησία.
Συνεπῶς οἱ προτεστάντες ἔχουν τὴ Γραφὴ καὶ τὴν ὑπερτονίζουν καὶ οἱ χιλιασταὶ ἔχουν τὴν ἁγία Γραφὴ καὶ τὴ μαθαίνουν ἀπ᾿ ἔξω, ἀλλὰ δὲν γνωρίζουν τὴν ὀρθὴ ἑρμηνεία της.

Ἐμεῖς κατέχομε τὴν ὀρθὴ ἑρμηνεία, καὶ εἴμεθα ἔνοχοι ποὺ δὲν τὴν μελετοῦμε. Ἐμεῖς ἔχομε τὴν ἁγία Γραφὴ καθὼς ἑρμηνεύθη ἀπὸ τοὺς πατέρας καὶ τὰς Τοπικὰς καὶ Oἰκουμενικὰς Συνόδους. Αὐτὸς εἶνε ὅρος ἀσφαλείας. Διότι ἂν ἀφαιρέσουμε τὸν ὅρον αὐτόν, λέγει ὁ ὁμώνυμός μου ἅγιος Αὐγουστῖνος, ἡ ἁγία Γραφὴ καταντᾷ βιβλίο ὅλων τῶν αἱρέσεων. Ὅλες οἱ αἱρέσεις στηρίζονται στὴν παρερμηνεία τῆς ἁγίας Γραφῆς. Ὄχι διότι φταίει ἡ ἁγία Γραφή ―κάθε ἄλλο, ἄπαγε τῆς βλασφημίας―, ἀλλὰ φταίει ὁ ἄνθρωπος, ποὺ δὲν κάνει καλὴ χρῆσι τῆς ἁγίας Γραφῆς. Ὁ ἀπόστολος Πέτρος λέει· Προσέξτε, ὑπάρχουν μερικὰ χωρία τῆς ἁγίας Γραφῆς, τὰ ὁποῖα, ἂν δὲν τὰ ἑρμηνεύσωμε ὀρθά, δημιουργοῦν ζητήματα μέσα στὴν Ἐκκλησία (βλ. B΄ Πέτρ. 3,16).

Στοὺς πειρασμοὺς τοῦ Χριστοῦ (βλ. Ματθ. 4,1-11) ἔχουμε μιὰ μάχη, ποὺ καὶ οἱ δύο πλευρὲς χρησιμοποιοῦν ὡς ὅπλο τὴν ἁγία Γραφή. Ὁ σατανᾶς πολεμᾷ διαστρεβλώνοντας τὰ χωρία τῆς ἁγίας Γραφῆς, καὶ ὁ Χριστὸς τὸν ἀντικρούει καὶ τὸν κατατροπώνει μὲ τὴ σωστὴ ἑρμηνεία τῶν χωρίων.
Ἂν κανεὶς διαβάσῃ τὴν ἁγία Γραφὴ χωρὶς τὴ βοήθεια τῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, μπορεῖ, παρερμηνεύοντάς την, νὰ πέσῃ σὲ πολλὲς αἱρέσεις. Μπορεῖ νὰ φτάσῃ στὶς πιὸ παράξενες ἑρμηνεῖες καὶ νὰ πέσῃ στὰ μεγαλύτερα ἁμαρτήματα ἀκόμα.

Ποιός θὰ ἑρμηνεύσῃ λοιπὸν ἕνα χωρίο, ποὺ ἐκ πρώτης ὄψεως φαίνεται εὔκολο ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα εἶνε βαθὺ καὶ δύσκολο, ὁ ἄλφα καὶ ὁ βῆτα; Θὰ τὸ ἑρμηνεύσουμε καθὼς τὸ ἑρμηνεύουν οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἐν Πνεύματι ἁγίῳ.

Ἡ ἑρμηνεία τῶν Πατέρων ἐπάνω στὴν ἁγία Γραφὴ εἶνε τὸ Πηδάλιο, ποὺ εἶνε ἔργο κυρίως τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου. Δὲν λέει βέβαια τίποτα δικό του. Ὁ ἴδιος ὁ ἅγιος Νικόδημος ὑποσημειώσεις μόνο ἔχει, καὶ ἑρμηνεία ἔχει ποὺ εἶνε ἀξιοθαύμαστη. Ἀνοίγοντας τὸ Πηδάλιο ἀκοῦμε τὴ φωνὴ τῶν πατέρων· ὄχι ἑνὸς καὶ δύο, ἀλλὰ ὁλοκλήρου συνάξεως ἁγιωτάτων πατέρων, ἑκατό, διακοσίων, τριακοσίων, τετρακοσίων, πεντακοσίων, ἑξακοσίων ἁγίων πατέρων. Ὅλοι αὐτοὶ συνῆλθαν καὶ ἑρμήνευσαν τὰς γραφὰς καὶ μᾶς ὑπέδειξαν μὲ ποιό τρόπο πρέπει νὰ ζοῦμε. 

Tὸ Πηδάλιο περιφρονεῖται!

Mὰ τώρα τὸ Πηδάλιο περιφρονεῖται. Εἶνε ἕνα σημεῖο τῶν καιρῶν λυπηρὸ καὶ αὐτό. Τὸ εἶχα αἰσθανθῆ ὡς φοιτητὴς πανεπιστημίου, ὅπου καθηγηταί, ὀρθόδοξοι μὲν ἀλλὰ προτεσταντίζοντες, ὡμιλοῦσαν περιφρονητικὰ γιὰ τὸ «Πηδάλιο». Μόνο κάτι ταπεινοὶ Χριστιανοί, πιστὰ τῆς Ἐκκλησίας τέκνα, εἶχαν τὸ «Πηδάλιο», ποὺ ἦτο ἐξηντλημένο καὶ ἄγνωστο στὸ εὐρὺ κοινό.

Οἱ πατέρες, λέγανε οἱ καθηγηταὶ ἐκεῖνοι, ἤτανε παλιοὶ ἄνθρωποι, καθυστερημένα πνεύματα τοῦ καιροῦ ἐκείνου… Καὶ τώρα ἄλλοι, σύγχρονοί μας, δημιούργησαν τὸν λεγόμενο «νεοπατερισμό». Δηλαδή, οἱ νέοι ἀρχιερεῖς εἶνε κι αὐτοὶ πατέρες.

Ὅπως δημιουργήθηκε ὁ νέος ὅρος «νεορθόδοξοι», ἔτσι δημιουργήθηκε καὶ ὁ «νεοπατερισμός». Ὅλες αὐτὲς εἶνε ἀποκλίσεις ἀπὸ τὴν αὐστηρὰν γραμμὴν τῆς παραδόσεως. Νεορθόδοξο κίνημα, εἶνε αὐτὸ τοῦ Γιανναρᾶ.
Mέσα σ᾿ αὐτὸ τὸν κόσμο ζοῦμε καὶ πρέπει νὰ ὁμολογήσω εἰλικρινῶς, ὅτι κ᾿ ἐσεῖς κατά κάποιον τρόπο εἶστε ἐπηρεασμένοι ἀπ᾿ αὐτά, καὶ εἴμεθα ὑπεύθυνοι καὶ ἐμεῖς. Δὲν ἐκτιμᾶται τὸ Πηδάλιο.

Στὸ Ἅγιον Ὄρος κάθησε καὶ τὸ κατήρτισε ὁ ἅγιος Νικόδημος. Δὲν ἔγραψε δικά του λόγια. Ἁπλῶς ἑρμήνευσε σὲ ἁπλῆ γλῶσσα τοὺς ἱεροὺς κανόνας τῶν πατέρων καὶ τῶν Συνόδων, γιὰ νὰ εἶνε καταληπτοί. Τὸ Πηδάλιο περιέχει ἑρμηνεία δυσκόλων χωρίων τῆς ἁγίας Γραφῆς καὶ εἶνε ἀσφαλὴς ὁδηγὸς πρὸς πορεία χριστιανική.

Εἶνε μιὰ ὑποτίμησις τοῦ «Πηδαλίου» αὐτὸ ποὺ γίνεται. Γι᾿ αὐτὸ πέσαμε σὲ ἠθικολογία….

Ὅπως καταντοῦμε, ξέρετε, οἱ θεωρούμενοι ὀρθόδοξοι θὰ ἀρνηθοῦν τὴν Ὀρθοδοξία ―ὑπάρχει προφητεία, ὅτι πατριάρχαι ἀρχιεπίσκοποι ἐπίσκοποι ἱερεῖς θὰ προδώσουν τὴν Ὀρθοδοξία―, καὶ θὰ τὴν ὑποστηρίξουν ἄνθρωποι ἄλλοι.

Oἱ μὲν προτεστάντες λένε «μόνο Γραφή», οἱ ἄλλοι λένε «ὄχι Γραφή», καὶ ἔρχεται στὸ μέσον ἡ Ἐκκλησία ἡ Ὀρθόδοξος καὶ λέει· «Ἐρευνᾶτε τὰς γραφάς» (Ἰωάν. 5,39). Νὰ διαβάζετε τὴν ἁγία Γραφή, ἀλλὰ ὄχι μὲ τὸ δικό σας πνεῦμα, ποὺ μπορεῖ νὰ πλανηθῇ, ἀλλ᾿ ὅπως τὴν ἑρμηνεύουν οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.