Οι πλούσιοι της εποχής του Χριστού και οι "πλούσιοι" των εσχάτων χρόνων!

Κυριακὴ ΙΓ΄Λουκᾶ (Λουκ. 18,18-27)

ΕΥΓΕΝΕΙΣ ΠΟΘΟΙ ΤΗΣ ΝΕΟΤΗΤΟΣ

«Πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον καὶ διάδος πτωχοῖς…» (Λουκ. 18,22)

Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

ΠΡΟΣΕΞΑΤΕ, ἀγαπητοί μου, τὸ σημερινὸ εὐ­αγγέλιο; ...Ἀκούσατε σήμερα τί λέει; Περι­έ­χει βαθύτατα διδάγματα. Μᾶς παρουσιάζει ἕ­ναν ἄνθρωπο τῆς ἐποχῆς τοῦ Χριστοῦ. Ἔρ­χεται στὸν Κύριο καὶ λέει· Χριστέ, ζητῶ βοήθεια!
Τί ἦταν αὐτός; Ἦταν φτωχός, ζητιάνος, ποὺ πεινοῦσε; Ἦταν ἄρρωστος βαρειά, ἀπελπισμένος ἀπὸ γιατροὺς καὶ φάρμακα; Ἦταν γέρος, ποὺ ζητοῦσε στήριγμα καὶ παρηγορία; Τίποτε ἀπ’ αὐτά. Θέλεις τὴν ταυτότητά του; Τί λέει τὸ εὐαγγέλιο· ἦταν ἄνθρωπος μὲ ὅλα τὰ καλά. Ἦταν νέος (βλ. καὶ Ματθ. 19,22), στὸ ἄν­θος τῆς ὡραίας ἡλικίας. Εἶχε ὑγεία· δὲν  παρα­πονεῖται γιὰ καμμιά ἀσθένεια. Ἦταν «πλούσι­ος σφόδρα» (Λουκ. 18,23). Εἶχε ἀκόμα καὶ ἀξίωμα, ἦταν «ἄρχων» (ἔ.ἀ. 18,18). Τί ἄλλο ἤθελε; Ἐν τού­τοις δὲν ἔνιωθε εὐτυχής· γιὰ νὰ βεβαιώνεται ἐκεῖνο ποὺ εἶπε ἕνας σοφός· Μὲ τὰ λεφτὰ ὅ­λα μπορεῖς νὰ τ᾽ ἀγοράσῃς, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν εὐτυχία. Μυστικὴ εἶνε ἡ πηγὴ τῆς εὐτυχίας. Καὶ

ὁ ἄνθρωπος αὐτός, μὲ ὅλ’ αὐτὰ ποὺ εἶχε, μέσα στὴν ψυχή του αἰσθανόταν ἕνα κενό. Γι’ αὐτὸ ζητοῦσε κάτι ἀνώτερο, ὑψηλότερο. Ποιό ἦταν αὐτό; Ζητοῦσε τὴν «ζωὴν αἰώνιον» (ἔ.ἀ.).

Δὲν θαυμάζετε τὸν πόθο του; Μακάρι καὶ σήμερα ἡ νεολαία μας νὰ εἶχε τέτοιες εὐγενεῖς ἀναζητήσεις. Ποιός πιστεύει σήμερα σὲ «ζωὴν αἰώνιον»; Αὐτὸς ὅμως πίστευε. Πίστευε ὅτι ὑπάρ­­χει Θεὸς κι ὅτι πέραν τοῦ τάφου ἀρ­χί­­ζει μιὰ νέα ζωή, ἀπείρως ὡραιοτέρα ἀπ᾽ αὐ­τὴν ἐδῶ. Εἶνε αὐτὸ ποὺ δίδασκαν καὶ ὁ Πλάτων κι ὁ Ἀ­ριστοτέλης, ἡ ἀθανασία τῆς ψυχῆς.
Ποθοῦσε λοιπὸν ὁ νέος αὐτὸς τὴν αἰωνιότητα. Γι’ αὐτὸ ἦρθε στὸ Χριστὸ καὶ ρωτοῦσε· Τί πρέπει νὰ κάνω, γιὰ νὰ γίνω κληρονόμος -μέτοχος τῆς αἰωνιότητος; Κι ὁ Χριστὸς τοῦ ἀπαντᾷ. Τοῦ δίνει ἕνα χρυσὸ κλειδί, μὲ τὸ ὁ­ποῖο μποροῦσε ν’ ἀνοίξῃ τὴν πόρτα τοῦ παρα­δείσου. Τὸ χρυσὸ κλειδὶ ποιό εἶνε; Εἶνε ἡ τήρησις τῶν ἐντολῶν. Τοῦ ὑπενθυμίζει μερι­κὲς ἀπὸ ἐκεῖνες ποὺ δόθηκαν στὸ ὄρος Σινά· τὸ «μὴ μοιχεύσῃς», τὸ «μὴ φονεύσῃς», τὸ «μὴ κλέψῃς», τὸ «μὴ ψευδομαρτυρήσῃς, τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα σου» (ἔ.ἀ. 18,20).
Αὐτά, λέει, τὰ ἐτήρησα διδάσκαλε «ἐκ νεό­­τητός μου» (ἔ.ἀ. 18,21). Δὲν ἱκανοποιεῖτο μ’ αὐ­τά, ζητοῦσε κάτι ἀνώτερο. Ἤθελε νὰ πετάξῃ, ζητοῦσε φτεροῦγες, μεγάλα φτερά, σὰν ἐκεῖ­να ποὺ λέει σ᾽ ἕνα ποίημά του ὁ δικός μας ποι­η­τὴς ὁ Παλαμᾶς, «…τὰ φτερὰ τὰ πρωτινά σου τὰ μεγάλα». Ὁ σπουργίτης λοιπὸν αὐτὸς ζητοῦσε νὰ γίνῃ ἀετός. Ὁ Χριστὸς τὸν κοίταξε καὶ τοῦ λέει· Θέλεις τὰ ὑψηλότερα; θέλεις νὰ γίνῃς ἀκόλουθός μου; ἁπλὸς εἶνε ὁ τρόπος. Καὶ τοῦ ᾽πε δύο λόγια, ποὺ δὲν ὑπάρχει ζυγαριὰ νὰ τὰ ζυγίσῃ· ἂν τὰ ἐφαρμόζαμε, τὸ κοινωνι­κὸ πρόβλημα θὰ ἦταν λυμένο, θὰ εἴχαμε εἰρή­νη σ’ ὅ­λο τὸν κόσμο· «Πάντα ὅσα ἔχεις πώλη­σον καὶ διάδος πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρα­νῷ καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι» (ἔ.ἀ. 18,22). Πούλησέ τα ὅλα, λέει, μοίρασέ τα στοὺς φτωχούς, γίνε ἀκτήμων ὅπως ἐγώ, κ’ ἔλα κοντά μου.
Ὁ πλούσιος νεανίσκος τ᾽ ἄκουσε αὐτὸ καὶ σκυθρώπασε. Ἀδύνατον! σκέφτηκε, νὰ δώσω ἐγὼ τὴν περιουσία μου, νὰ μείνω ἀκτήμων… Δὲν μπόρεσε νὰ τὸ σηκώσῃ αὐτὸ καὶ ἀπῆλθε «περίλυπος» (ἔ.ἀ. 18,23). Τότε ὁ Χριστὸς εἶπε κά­ποια ἄλλα αἰώνια λόγια· Εὐκολώτερο, λέει, εἶνε νὰ περάσῃ καμήλα, τὸ μεγάλο αὐτὸ ζῷο, ἀπὸ τὴν τρύπα μιᾶς βελόνας, παρὰ νὰ περά­σῃ πλούσιος στὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

* * *

Ἀδύνατον! εἶπε ὁ νέος τοῦ εὐαγγελίου, παρ’ ὅλο ὅτι ὁ ἴδιος εἶχε ζητήσει τὸ ἀπόλυτο. Αὐτὸ ὅμως ποὺ εἶπε ὁ Χριστὸς εἶνε πράγματι ἀκατόρθωτο; Ὄχι, ἀγαπητοί μου. Αὐτὸ ποὺ εἶπε, «Πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον καὶ διάδος πτωχοῖς», ποὺ δὲν τὸ ἐφήρμοσε αὐτός, τὸ ἐ­φήρμοσαν καὶ τὸ ἐφαρμόζουν πολλοὶ ἄλλοι νέοι.
Τὸ ἐφήρμοσαν πρῶτοι οἱ ἀπόστολοι. «Ἀκολούθει μοι» τοὺς εἶπε ὁ Χριστός (Ματθ. 9,9), κι ἀ­μέσως ἄφησαν βάρκες, συνεταίρους, γονεῖς, τὸν ἀκολούθησαν, σκόρπισαν σ᾽ ὅλη τὴν οἰ­κου­μένη καὶ κήρυξαν τὸ εὐαγγέλιο.
Τὸ ἄκουσε ἀργότερα στὴν ἐκκλησία καὶ κάποιος ἄλ­λος νέος, πλούσιος κι αὐτός. Δὲν εἶ­πε, Τὰ λόγια αὐτὰ εἶνε γιὰ τοὺς ἄλλους. Εἶπε· Τὰ λόγια αὐτὰ εἶνε γιὰ μένα! Καὶ μόλις βγῆκε ἔξω, πούλησε τὴν περιουσία ποὺ εἶχε κ’ ἔγι­νε ἀσκητής. Εἶνε ὁ ἀρχηγὸς τοῦ ἀσκητισμοῦ, ὁ Μέ­γας Ἀντώνιος. Ἕνας λόγος τοῦ Εὐαγγελίου, λέει ὁ Ντοστογιέφσκυ, φτάνει ν᾽ ἀλλάξῃ ὁλόκληρη τὴν οἰκουμένη.
«Πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον καὶ διάδος πτω­χοῖς…». Τὸ ἄκουσαν κι ἄλλοι νέοι σπουδασταί, ποὺ ἔγιναν κατόπιν μεγάλοι πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅπως λ.χ. ὁ μέγας Βασίλειος ποὺ ἵδρυσε γιὰ τοὺς φτωχοὺς τὴν Βασιλειάδα. Ἄρα λοιπὸν μποροῦσε νὰ τὸ ἐφαρμόσῃ καὶ ὁ νεανίσκος τῆς σημερινῆς περικοπῆς.
Τὸ ἐφήρμοσαν ἀκόμα, ἀγαπητοί μου, γυ­­ναῖ­κες. Ἐμεῖς τὶς θεωροῦμε κατώτερες τῶν ἀνδρῶν, ἐν τούτοις ὅμως, μέσα στὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, ἡ γυναίκα πολλὲς φορὲς νικᾷ τὸν ἄνδρα. Ποῦ τὸν νικᾷ; Στὸ μεγαλεῖο τῆς ψυχῆς. Παρουσιάζει ἐκπλήξεις. Διότι ἂν ὁ ἄνδρας εἶνε περισσότερο νοῦς, ἡ γυναίκα εἶνε καρδιά· καὶ ἡ καρδιὰ εἶνε τὸ σπου­δαιότερο στὸν ἄνθρωπο. Τώρα γίναμε ὀρθολο­γισταί· μὲ τὸ μικρό μας μυαλουδάκι ζητοῦμε νὰ λύσουμε τὰ προβλήματα. Ὄχι, δὲ λύνον­ται μὲ τὸ μυαλὸ καὶ τὸ διαβήτη· μὲ τὴν καρδιά, «μὲ τῆς καρδιᾶς τὸ πύρωμα» λύνονται. Ἐκεῖ λοιπὸν νικᾷ ἡ γυναίκα. Καὶ ἔτσι ἔφθασε σὲ μεγάλα ὕψη. Τρανὴ ἀπόδειξις ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος, ποὺ εἶνε καὶ τῶν ἀγγέλων ὑπερτέρα, ἀλλὰ καὶ πλῆθος ἄλλες ἅγιες γυναῖκες.
Μία ἀπὸ αὐτὲς εἶνε καὶ ἡ ἁγία Αἰκατερίνη, ποὺ τιμᾶται τὶς ἡμέρες αὐτές. Εἶχε καὶ αὐτὴ ὅ­λα τὰ προσ­όντα τοῦ νέου τῆς παραβολῆς, καὶ ἐπὶ πλέον δύο ἀκόμη· τὸ ὑπέροχο κάλλος καὶ τὴν σπάνια σοφία. Πάνω ἀπ᾽ ὅλα ὅ­μως ἦταν Χριστιανή· καὶ ζών­τας σὲ ἐποχὴ δι­ωγμῶν βρέθηκε ἐπὶ Μα­ξεντίου (306-311 μ.Χ.) ὑπόδικος ἐνώπι­ον τοῦ διοικητοῦ τῆς Ἀλεξανδρείας, ὁ ὁ­ποῖος τῆς ἔθεσε τὸ ἐ­ρώτημα· Εἶσαι Χριστιανή; Τώρα σ’ ἐμᾶς αὐτὸ δὲν στοιχίζει τίποτε, τότε ὅμως στοί­χιζε. Ἀπαντᾷ· Ναί, εἶ­μαι Χριστι­ανή. Ὁ τύραννος ἐξ­εμάνη καὶ τὴν κάλεσε νὰ διαλεχθῇ στὰ ἀνάκτορα μὲ τοὺς σοφοὺς τῆς εἰδωλολατρίας. Ἐκεῖ εἶχε ἕνα μακρὸ διάλογο μὲ ἑκατὸν πενήντα ῥήτορες. Στὴ σημερινὴ γλῶσσα τῶν φιλάθλων μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅ­τι ἦταν ἕνα «μὰτς» ὑπέροχο, ποὺ ἔληξε μὲ νίκη καὶ θρίαμβο τῆς πίστεώς μας. Ὄχι μόνο οἱ σοφοὶ αὐτοὶ ἀλλὰ καὶ τριακόσοι ἄλλοι στρατι­ῶτες κι αὐτὴ ἀκόμα ἡ βασίλισσα, ὅλοι αὐτοὶ πίστεψαν καὶ μαρτύρησαν μαζί της γιὰ τὸ Χριστό. Τώρα τὸ ἱερὸ λείψανο τῆς ἁγίας ἀναπαύ­εται στὴ μονὴ Ἁγίας Αἰκατερίνης τοῦ ὄ­ρους Σινὰ καὶ τὸ φρουροῦν Ἕλληνες.

* * *

Ἀγαπητοί μου· Ὁ κόσμος, ποὺ λατρεύει τὸ χρυσό, ἀκούγοντας τὸν λόγο τοῦ Χριστοῦ «Πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον καὶ διάδος πτωχοῖς…», φωνάζει Ἀδύνατον! Τὰ λόγια ὅμως τοῦ Εὐαγγελίου δὲν χάνουν ποτέ τὴν ἰσχύ τους. Ἂς εἰρωνεύωνται, ὅτι τὸ Εὐαγγέλιο ἦ­ταν γιὰ «τῷ καιρῷ ἐκείνῳ», εἶνε δηλαδὴ μιὰ οὐτοπία, κάτι ποὺ δὲν ἐφαρμόζεται. Ὄχι, κύριοι! Καὶ ἕνας ἀκόμα ἂν ἐφήρμοζε τὸ Εὐαγγέλιο πάνω στὴ γῆ, ἔφτανε αὐτὸς ν’ ἀποδείξῃ ὅτι μπορεῖ νὰ ἐφαρμοσθῇ. Ἀλλὰ δὲν τὸ ἐφήρμοσε ἕνας· τὸ ἐφήρμοσαν χιλιάδες, μικροὶ – με­γάλοι, ἀπ᾽ ὅλες τὰς τάξεις καὶ ὅλα τὰ ἐπαγγέλματα. Ὅλοι αὐτοὶ βεβαιώνουν, ὅτι τὸ Εὐαγ­γέλιο δὲν εἶνε οὐτοπία, εἶνε τὸ αἰώνιο, ἰσχύει καὶ κατισχύει. Παίρνει τὸν σπουργίτη καὶ τὸν κάνει ἀετό· παίρνει τὸν κόρακα καὶ τὸν κάνει περιστέρι· παίρνει τὸ λύκο καὶ τὸν κάνει ἀρνί· παίρνει τὸν ἀσήμαντο ψαρᾶ καὶ τὸν κάνει διάσημο ἀπόστολο· παίρνει τὴν ταπεινὴ νεάνιδα καὶ τὴν κάνει σοφὴ ἀπολογήτρια· παίρνει τὸν ἁπλὸ ἐπαρχιώτη καὶ τὸν κάνει οἰκουμενικὸ διδάσκαλο, παίρνει τὸν πλούσιο νέο καὶ τὸν κάνει ἀ­κτήμονα ἀσκητή. Δημιουργεῖ μεγάλες ἀ­νατάσεις καὶ δίνει μεγάλα φτερά, ὥστε νὰ μπορῇ κανεὶς ν᾽ ἀφήνῃ τὸν κόσμο, τὴ μαται­ό­τητα καὶ ἀθλιότητα, καὶ νὰ φτάνῃ ψηλά, πολὺ ψηλά, ἐ­κεῖ ποὺ εἶνε ὁ αἰώνιος προορισμὸς τοῦ ἀν­θρώπου· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(ἱ. ναὸς Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης 25-11-1984)