Πώς μπορούμε να κάνουμε καλύτερα Χριστούγεννα!

Ἀπὸ ὁμιλία ἑνὸς Ἁγιορείτη Γέροντα

   Περνᾶνε γρήγορα οἱ ἡμέρες· ὁ καιρὸς περνάει γρήγορα καὶ θὰ φτάσουμε στὰ Χριστούγεννα καὶ δὲν θὰ τὸ καταλάβουμε. Μερικοὶ ἀκόμα δὲν ἔχουν ξεκινήσει κάποιον ἀγώνα. Ἕνας ἀγώνας εἶναι κι ἡ νηστεία στὴ λαιμαργία μας.

   Πῶς θὰ μπορούσαμε νὰ κάνουμε καλύτερο τὸν ἀγώνα μας, πῶς θὰ μπορούσαμε νὰ κάνουμε καλύτερα τὰ Χριστούγεννα, πῶς θὰ μπορούσαμε νὰ γιορτάσουμε μαζὶ μὲ τὸ Χριστό.

  Τὸ Χριστὸ πρέπει νὰ ψάξουμε νὰ τὸν βροῦμε. Ποῦ νὰ τὸν βροῦμε, πῶς νὰ τὸν βροῦμε τὸν Χριστό; Γιὰ νὰ κάνουμε καλύτερα Χριστούγεννα μὲ τὸν Χριστὸ πρέπει νὰ τὸν βροῦμε τὸν Χριστό, νὰ τὸν βάλουμε στὸ σπίτι μας μέσα· νἄρθει ὁ Χριστὸς στὸ σπίτι μας. Καὶ γιὰ νἄρθει ὁ Χριστὸς πρέπει τὰ πράγματα νὰ εἶναι ἁπλά, πολὺ ἁπλά, πάρα πολὺ ἁπλά.

   Ὑπάρχει ἡ λογικὴ τοῦ κόσμου ποὺ εἶναι ἀντίθετη ἀπὸ τὴν λογικὴ τοῦ Εὐαγγελίου, ἀλλ’ ἐμεῖς θέλουμε καὶ μὲ τὶς δυὸ λογικὲς νὰ πηγαίνουμε· καὶ μὲ τὸν Χριστὸ νὰ τἄχουμε καλά, καὶ μὲ τὸν κόσμο νὰ τἄχουμε καλά· καὶ τὰ πάθη μας ν’ ἀναπαύουμε, καὶ χριστιανοὶ νὰ λεγόμαστε· καὶ νὰ σωθοῦμε θέλουμε, καὶ νὰ ζήσουμε καλὰ στὸν κόσμο, καὶ τὰ γεράματά μας νἆναι καλά, ἐξασφαλισμένα. Δὲν γίνεται ὅλα αὐτὰ τὰ πράγματα, κι ὁ Χριστὸς νὰ εἶναι μαζί! Δὲν γίνονται ὅλα αὐτά. Πρέπει νὰ κάτσουμε νὰ τὰ σκεφτοῦμε λιγάκι, ἂν θέλουμε νὰ κάνουμε τὰ Χριστούγεννα μαζὶ μὲ τὸ Χριστό.

   Νὰ σκεφτοῦμε τί μᾶς λείπει, τί πρέπει νὰ κάνουμε, πῶς πρέπει νὰ ἑτοιμαστοῦμε, πῶς πρέπει νὰ ἑτοιμάσουμε τὸ σπίτι μας, τί ἑτοιμασίες νὰ κάνουμε. Πῶς λέει ὁ Κύριος: «ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε» (Ματθ. κε, 40).

  Πρέπει νὰ βροῦμε, λοιπόν, τὸ Χριστὸ στὸ πρόσωπο τῶν ἀδελφῶν μας γιὰ νὰ τὸν βάλουμε στὸ σπίτι μας. Τοῦτο ἔρχεται σὲ ἀντίθεση ὄχι μὲ τὴν λογικὴ τοῦ κόσμου, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴν λογικὴ τῶν ἀνθρώπων τοῦ σπιτιοῦ μας. Καταλαβαίνετε τί γίνεται.

  Σκεφτεῖτε νὰ πεῖτε τώρα· θὰ πάω νὰ φέρω ἕνα ζητιάνο μέσα στὸ σπίτι μου! Θὰ ἐπαναστατήσει ὁ ἄνδρας, ἡ γυναῖκα, τὰ παιδιά, οἱ συγγενεῖς. Θὰ ποῦν· τρελάθηκε αὐτός, πάει.

    Νὰ βάλουμε τὸ Χριστὸ μέσα στὸ σπίτι μας.

  Ὅποιος, ὅμως, ἔχει κάποιον μέσα στὸ σπίτι του, π.χ. συγγενεῖς, πεθερά, πεθερό, μὲ τὸν ὁποῖο δὲν τὰ πάει καλά, αὐτὸς δὲν χρειάζεται νὰ ψάξει νὰ βρεῖ ζητιάνο· τὸν συγγενὴ του αὐτὸν πρέπει νὰ φέρει.

  Ἀλλὰ ἐμεῖς ψάχνουμε νὰ βροῦμε τὸν Χριστό, πηγαίνοντας νὰ κοινωνήσουμε κ.λπ. Ἀλλὰ δὲν εἶναι ἔτσι τὰ πράγματα. Δὲν μπορεῖ νἄρθει διὰ τῆς βίας ὁ Χριστὸς στὸ σπίτι μας. Πρέπει νὰ κάνουμε

προσπάθεια μεγάλη. Νὰ γίνουμε ἁπλοί. Νὰ φύγουμε ἀπὸ τὴν λογικὴ τοῦ κόσμου.

  Σήμερα στὸ τέλος τοῦ Εὐαγγελίου ποὺ ἀκούσαμε –γιὰ νὰ τὸ συνδυάσουμε γιὰ νὰ καταλάβουμε τὴν λογικὴ τοῦ κόσμου καὶ ποιά εἶναι ἡ λογικὴ τοῦ Χριστοῦ– λέει, ὅταν κληθεῖς στοὺς γάμους, μὴν πᾶς νὰ κάτσεις (λέει ὁ Κύριος στὴν Παραβολή) πρῶτος-πρῶτος, ἐκεῖ στὶς μπροστινὲς θέσεις, γιὰ νὰ σὲ τιμήσουν οἱ ἄλλοι, γιατὶ μπορεῖ, λέει, νὰ εἶναι κάποιος ἐντιμότερός σου καὶ νἄρθει αὐτὸς ποὺ σὲ κάλεσε -καὶ ἐσένα καὶ ἐκεῖνον- καὶ νὰ σοῦ πεῖ: Κοίταξε, αὐτὴ ἡ θέση εἶναι γιὰ ἄλλον. Καὶ νὰ πᾶς μετά, λέει, ἀφοῦ θἄχουν πιάσει καὶ τὶς ἄλλες θέσεις, νὰ πᾶς πιὸ πίσω –καὶ θἄχουν πιάσει καὶ τὶς ἄλλες θέσεις τότε– καὶ θὰ εἶναι αἰσχύνη γιὰ σένα. Ἀλλ’ ὅταν κληθεῖς στὸ γάμο, στὴ γιορτή, νὰ πᾶς τελευταῖος νὰ κάτσεις. Κι ὅταν ἔρθει αὐτὸς ποὺ σὲ κάλεσε, νὰ σοῦ πεῖ· «φίλε προσανάβηθι ἀνώτερον»  (Λου. 14,10). Δὲν εἶναι ἡ θέση σου ἐδῶ, εἶναι κάτι παραπάνω. Πῆγες στὴν τελευταία θέση, ἀλλ’ ἐγὼ σὲ ἔχω γιὰ κάτι πιὸ καλύτερο, ἐφ’ ὅσον πῆρες τὴν τελευταία θέση. Καὶ τότε, λέει, θὰ εἶναι δόξα γιὰ σένα καὶ τιμὴ νὰ σὲ βάλουνε πιὸ πάνω ἀπ’ ἐκεῖ ποὺ πῆγες ἐσὺ νὰ κάτσεις.

  Ἡ λογικὴ τώρα ἡ δική μας. Ἐμεῖς θέλουμε πάντα στὴν πρώτη θέση νὰ πηγαίνουμε, κι ὅταν δὲν μᾶς τὴν δώσουν καὶ μᾶς ἀξίζει μιὰ θέση καλύτερη (καὶ σὲ γάμο –μοῦ ἔχουν πεῖ γίνονται αὐτά– γίνεται φασαρία, γιατὶ ἐγὼ κάθισα ἐκεῖ κι ὁ ἄλλος κάθισε στὸ ἄλλο τραπέζι, ποὺ ἦταν πιὸ κοντὰ στὸ κεντρικὸ μέρος.

   Αὐτὴ εἶναι ἡ λογικὴ τοῦ κόσμου, ἀλλ’ ἡ λογικὴ τοῦ Εὐαγγελίου εἶναι διαφορετική. Πρέπει νὰ ἀποκτήσουμε τὴν λογικὴ τοῦ Εὐαγγελίου. Νὰ πᾶμε στὴν τελευταία θέση. Νὰ πᾶμε νὰ βροῦμε τοὺς φτωχούς, τοὺς ζητιάνους, αὐτὸν ποὺ ἔχουμε κάποια διαφορὰ μαζί του, ἔ.

    Νὰ κάνουμε Χριστούγεννα!

  Πῶς νὰ κάνουμε Χριστούγεννα; Ὁ Χριστὸς μέσ’ στὴ σπηλιὰ γεννήθηκε, μὲ τὰ ζῶα νὰ τὸν ζεσταίνουνε. Κι ἐμεῖς τἄχουμε ὅλα, δὲν μᾶς λείπει τίποτα.

  Καὶ θέλουμε νὰ κάνουμε καὶ Χριστούγεννα! Δὲν μᾶς λείπει τίποτα, ὅλα τἄχουμε σὲ ἀφθονία θὰ μποροῦσα νὰ πῶ, στὶς ἡμέρες ποὺ εἴμαστε, καὶ μᾶς περισσεύουνε. Καὶ δὲν κοιτᾶμε καὶ παραδίπλα, τί γίνεται.

  Τὸ παράδειγμα αὐτὸ τῶν Χριστουγέννων, ποὺ ὁ Χριστὸς γεννήθηκε σὲ σπηλιά, μὲ τοὺς βοσκούς, μὲ τοὺς φτωχοὺς καὶ μὲ τὰ ζῶα εἶναι σημαντικό· γιὰ νὰ δοῦμε, ἂν θέλουμε νὰ κάνουμε Χριστούγεννα μὲ τὸ Χριστό, ἢ τὰ Χριστούγεννα τὰ συμβατικά. Αὐτὰ λέγονται συμβατικὰ τὰ Χριστούγεννα ποὺ κάνουμε ἐμεῖς. Δηλαδή, ὅπως ἔρθουνε θὰ γιορτάσουμε τὰ Χριστούγεννα. Θὰ πᾶμε στὴν Ἐκκλησία, ἅμα θὰ κοινωνήσουμε, θὰ πᾶμε στὸ σπίτι, θὰ περιμένουμε νὰ φᾶμε, ξεκούραση, διακοπές -ὅσοι ἔχουμε διακοπές, θὰ περάσουν τὰ Χριστούγεννα, ἀλλὰ δὲν θὰ μείνει τίποτα.

  Χριστούγεννα σωστά εἶναι, ὅταν περνώντας τὰ Χριστούγεννα ἔχουμε βάλει μιὰ ἀρχὴ νὰ κάνω κάτι καλύτερο καὶ τὴν κρατάω τὴν ἀρχή. Θὰ συγκινηθοῦμε λίγο τὶς γιορτές, μπορεῖ κάποια τροπάρια ν’ ἀκούσουμε, νὰ ψάλουμε, νὰ συγκινηθοῦμε, ἀλλὰ μέχρι ἐκεῖ. Δὲν εἶναι αὐτὸ τὸ πρᾶγμα Χριστούγεννα· Χριστούγεννα εἶναι νὰ κάνω κάτι καὶ νὰ μείνει αὐτὸ καὶ μετὰ τὰ Χριστούγεννα. Νὰ κάνω κάτι ποὺ νὰ μοῦ στοιχίσει καὶ νὰ τὸ διατηρήσω αὐτό, καὶ νὰ μὴ τὸ ξεχάσω αὐτὸ μόλις περάσουν οἱ γιορτές, ἀκόμα καὶ πρὶν ἔρθουν οἱ γιορτές! Μόλις ἔρθουν οἱ γιορτές, τἄχουμε ξεχάσει ὅλα. Εἶναι τὸ φαγητό, εἶναι ἡ καλοπέραση, εἶναι ἡ ξεκούραση καὶ τὰ ξεχνᾶμε. Νὰ κάνω λοιπόν, κάτι ποὺ νὰ τὸ διατηρήσω.

  Ἡ Ἐκκλησία μᾶς βάζει τὶς γιορτὲς αὐτές, καὶ τὰ Χριστούγεννα, τὰ Φῶτα, τὸ Τριώδιο κι ὅλα αὐτά, γιὰ νὰ μᾶς θυμίζει ἀφ’ ἑνὸς τὰ γεγονότα –εἶναι σὰν νὰ διαβάζουμε τὴν Ἁγία Γραφή, ποὺ δὲν τὴν διαβάζουμε τὴν Ἁγία γραφή, λάθος μας κι αὐτὸ μεγάλο. Εἶναι σὰν νὰ διαβάζουμε τὴν Ἁγία Γραφή, ἀκοῦμε τὴν Εὐαγγελικὴ περικοπή. Γεννήθηκε ὁ Χριστός! Γιατὶ ἂν δὲν ἦταν οἱ γιορτές θα ξεχνάγαμε ὅτι γεννήθηκε ὁ Χριστός, ὅτι σταυρώθηκε…

  Μᾶς τὰ θυμίζει λοιπόν τὰ γεγονότα, μᾶς τὰ θυμίζει ἡ Ἐκκλησία καὶ μὲ τὰ ἀναγνώσματα τὰ Ἀποστολικὰ καὶ τὰ Εὐαγγελικὰ ποὺ ἀκοῦμε, καὶ μὲ ὅλη τὴν προετοιμασία ποὺ γίνεται, μᾶς θυμίζει τὰ γεγονότα. Κι ἔπειτα, μᾶς συγκεντρώνει λίγο γύρω της ἡ Ἐκκλησία καὶ μᾶς συνεφέρνει ἀπὸ τὴν ζάλη καὶ τὴν παραζάλη ποὺ βρισκόμαστε.

   Αὐτὸς εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς Ἐκκλησίας, ὄχι νὰ κάνουμε μιὰ γιορτή καὶ μετὰ νὰ κάνουμε πάλι τὰ ἴδια, νὰ εἴμαστε ἴδιοι καὶ χειρότεροι! Δὲν εἶναι αὐτὸς ὁ σκοπὸς τῆς Ἐκκλησίας. Κι ἐγὼ ποὺ σᾶς τὰ λέω αὐτά, τὸν ἑαυτό μου πρέπει νὰ διορθώσω, κι ἐσεῖς ποὺ τὰ ἀκοῦτε πάλι, τὸν ἑαυτό σας πρέπει νὰ διορθώσετε.

  Ἐμεῖς κοιτᾶμε ὁ ἕνας κι ὁ ἄλλος τί μοῦ ἔκανε! Πῶς θὰ κάνουμε Χριστούγεννα μ’ αὐτὰ τὰ χάλια ποὺ ἔχουμε ὅλοι μας; Πῶς θὰ κάνουμε Χριστούγεννα; Καὶ πῶς ἔχουμε τὴν ἀπαίτηση νὰ ἔρθει κι ὁ Χριστὸς νἆναι μαζί μας, ἔστω σπίτι μας, καὶ νὰ μείνει καὶ μέσα μας καταναγκαστικά! Ὁ μεγαλύτερος ἐξαναγκασμὸς ποὺ κάνουμε εἶναι στὸ Χριστό· τὸν βάζουμε μὲ τὸ ζόρι μέσα μας! Τὸν βιάζουμε τὸν Χριστὸ νἀρθεῖ κοντά μας! Ἀλλὰ δὲν ξέρουμε τὸν τρόπο ποὺ θἀρθεῖ.

Νὰ ξεκινήσουμε ἀπὸ μέσα, ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας, νὰ βγάζουμε τὶς ἀράχνες καὶ τὶς σκόνες ἀπὸ μέσα μας κι ὄχι ἀπὸ τὸ σπίτι μας καὶ νὰ κάνουμε τὰ ὑπόλοιπα τὰ ἐξωτερικά. Ἀπό μέσα μας νὰ ξεσκουριάζουμε λίγο τὰ σκουριασμένα μέρη τῆς ψυχής μας ποὺ δὲν κινοῦνται. Νὰ ζητήσουμε συγχώρεση ἀπὸ τὸ Θεὸ γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας, βαθειά συχώρεση καὶ στὴν συνέχεια νὰ τὴν κρατήσουμε ἐν μετανοίᾳ. Μὲ ποιούς ἔχουμε διαφορὲς καὶ μικρότητες, νὰ τὰ τακτοποιήσουμε ὅλα αὐτά. Χριστούγεννα δὲν γίνονται μὲ διαφορὲς καὶ μικρότητες μεταξύ μας. Κι ἂν κάποιος μᾶς ἔχει στεναχωρέσει, αὐτὸν πρέπει νὰ καλέσουμε νὰ κάνουμε Χριστούγεννα.

  Νὰ βάλουμε κάποιες ἀρχὲς καλύτερες. Νὰ εὐχαριστήσουμε τὸν Χριστό. Τί θέλει νὰ κάνουμε ὁ Χριστός, τί θέλει νὰ κάνουμε ὁ κόσμος. Νὰ ἀποφύγουμε τὴν φαντασία τοῦ κόσμου, τὴν ἐξωτερικὴ ἑορτή, τὸν ἐξωτερικὸ Χριστιανισμό, τὰ συμβατικὰ Χριστούγεννα· νὰ τ’ ἀποφύγουμε αὐτὰ τὰ πράγματα. Καὶ τότε θὰ νιώσουμε μιὰ εἰρήνη μέσα μας.

  Ἀπ’ ἐκεῖ καὶ πέρα, ποὺ ἀρχίζει ὁ ἄνθρωπος καὶ βρίσκει τὸν ἑαυτό του καὶ νιώθει τὴν εἰρήνη μέσα του –θἀρθεῖ νὰ μᾶς τὸ πεῖ ὁ Χριστός· ἂν κάνουμε αὐτὰ τὰ πράγματα, θἀρθεῖ νὰ μᾶς τὸ πεῖ ὁ Χριστός, θὰ νιώσουμε μιὰ εἰρήνη, μιὰ χαρά μέσα μας, μιὰ ἀνάπαυση, θὰ νιώσουμε τὸ Χριστὸ μέσα μας πρῶτα, καὶ μετὰ στὸ σπίτι μας.

  Στὸ σπίτι μας μπορεῖ καὶ νὰ μὴν ἔρθει, ἅμα δὲν συμφωνοῦν ὅλοι. Καὶ στὴν Ἐκκλησία μας, μπορεῖ καὶ νὰ μὴν ἔρθει καὶ στὴν Ἐκκλησία, ἅμα ἐμεῖς εἴμαστε κοσμικοί, κι ἅμα ἔχουμε κοσμικὸ φρόνημα, κι αἱρετικὸ φρόνημα, μπορεῖ κι ἐκεῖ νὰ μὴν ἔρθει. Δὲν ἔρχεται ὁ Χριστὸς διὰ τῆς βίας οὔτε στὴν Ἐκκλησία, ποὺ λέμε, ὁ Χριστὸς ὑπάρχει καὶ θὰ ὑπάρχει μέσα στὴν Ἐκκλησία! Δὲν εἶναι ἔτσι τὰ πράγματα. Μᾶς κοροϊδεύουνε. Θέλει ἀγώνα.

  Καὶ στὴν Ἐκκλησία, γιὰ νὰ ἔρθει ὁ Χριστός, πρέπει νὰ ἔχουμε ἀγώνα, ἀληθινὴ πίστη, νὰ φύγει τὸ ἐμπόριο μέσα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, ὁ συμβατικὸς Χριστιανισμὸς ποὺ ζοῦμε, ὅλα αὐτὰ τὰ πράγματα ποὺ ἔχουμε, οἱ φαντασίες: ν’ ἀλλάξω τὰ καντήλια νὰ βάλω χρυσά, τὸν πολυέλαιο.

   Πόσο ξεσκούριασμα καὶ ξεσκόνισμα θέλει μέσα ἡ Ἐκκλησία γιὰ νἀρθεῖ ὁ Χριστός!

   Καθεῖστε καὶ σκεφτεῖτε τα ὅλα αὐτά, ὁ καθένας γιὰ τὸν ἑαυτό του, νὰ μὴν κοιτάει τί κάνει ὁ γείτονας καὶ πῶς θὰ κάνει Χριστούγεννα ἐκεῖνος ποὺ δὲν μοῦ μιλάει! Πῶς θὰ κάνω Χριστούγεννα ἐγώ ποὺ δὲν τοῦ μιλάω.

   Καθεῖστε καὶ σκεφτεῖτε τα ὅλα αὐτά, καὶ βρεῖτε τὴν ἄκρη. Κι ὅταν βρεῖτε τὴν ἄκρη θὰ νιώσετε μέσα σας μιὰ παρηγοριά, θὰ νιώσετε μιὰ ἐλπίδα, μιὰ χαρά· αὐτὰ εἶναι τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

    Ἀπό κεῖ καὶ πέρα ἀρχίζουν τὰ Χριστούγεννα.

   Ἂν αὐτὰ τὰ διατηρήσουμε καὶ μετὰ τὰ Χριστούγεννα, σημαίνει ὅτι κάτι ἔγινε οὐσιαστικὸ μέσα μας, τὸ ὁποῖο εὔχομαι νὰ γίνει καὶ σὲ σᾶς, καὶ σεῖς νὰ εὐχηθεῖτε σὲ μένα νὰ γίνει, γιατὶ κι ἐγὼ δὲν ἔχω βάλει ἀρχή, νὰ κάνουμε κάτι οὐσιαστικὸ φέτος τὰ Χριστούγεννα. Δὲν ξέρω ἂν θὰ ζήσουμε ἄλλα Χριστούγεννα, κι ἂν θὰ ζήσουμε κι αὐτά. Νὰ ζοῦμε ἔτσι μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο, σὰν περαστικοί, διαβάτες ἀπ’ αὐτὴ τὴ γῆ, ὄχι ριζωμένοι ἐδῶ μὲ τὰ ὑπάρχοντά μας. Ὑλιστικὰ ζοῦμε, πολὺ ὑλιστικά, καὶ δὲν μποροῦμε νὰ κάνουμε Χριστούγεννα μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο.

   Νὰ κάνουμε κάτι, κι ἕνα βηματάκι νὰ κάνουμε. Ἅμα κάναμε ἕνα βηματάκι τὸ χρόνο, κάθε Χριστούγεννα καὶ κάθε Πάσχα ἕνα βηματάκι, θἄχαμε γίνει ἄγγελοι. Ἀλλὰ ἐπειδὴ μένουμε οἱ ἴδιοι, κάθε φορὰ ποὺ περνᾶνε οἱ γιορτές, δεῖγμα ὅτι ζοῦμε συμβατικὰ Χριστούγεννα. Αὐτὰ ποὺ ζεῖ κι ὁ κόσμος περίπου, μ’ ἕνα χρωματισμὸ ἐξωτερικό, μπογιὰ ἐξωτερικὴ χριστιανική. Ὁ κόσμος μπορεῖ νὰ ζεῖ περισσότερο κοσμικὰ Χριστούγεννα, ἀλλὰ τὸ καταλαβαίνουν αὐτό· κι ἐμεῖς κι ἐκεῖνοι τὸ καταλαβαίνουν. Ἐμεῖς ἔχουμε τὴν αἴσθηση ὅτι ζοῦμε καὶ πνευματικὰ τὰ Χριστούγεννα καὶ τἄχουμε μπογιατίσει ἀπέξω τὰ πράγματα γιὰ νὰ κρύψουμε τὴν ἐσωτερικὴ ἀσχήμια τῆς ψυχῆς μας, καὶ τῆς οἰκογενείας μας, καὶ τῆς Ἐκκλησίας μας.

  Τὰ ἐσωτερικὰ Χριστούγεννα. Αὐτὰ πρέπει νὰ σκαλίσουμε νὰ βροῦμε, νὰ κάνουμε κάτι πιὸ οὐσιαστικό. Αὐτὸ εἶναι κρυφὸ ποὺ θὰ κάνει ὁ καθένας. Τὰ Χριστούγεννα ποὺ θὰ ζήσω ἐγώ, ἢ ὁ καθένας μας, ἂν τὰ ζήσει, δὲν τὸ καταλαβαίνει ὁ ἄλλος ὅτι ζῶ Χριστούγεννα, τὸ κρύβω αὐτὸ τὸ πρᾶγμα. Τί θὰ πῶ; ὅτι ἐγὼ πῆγα ἐδῶ, ἔκανα Χριστούγεννα καλά, γιατὶ κάλεσα ἕνα ζητιάνο στὸ σπίτι μου, ὅτι ἔκανα ἐκεῖνο; Οὔτε πάλι ἐκεῖ ἔρχεται ὁ Χριστός. Πάει μᾶς τἄκλεψαν οἱ κλέφτες ὅλα αὐτὰ ποὺ φαίνονται καὶ παρουσιάζονται στὸν κόσμο.

   Προσπαθεῖστε κάτι νὰ κάνετε, κι ὅ,τι κάνετε προσπαθεῖστε νὰ τὸ διατηρήσετε καὶ μετὰ τὰ Χριστούγεννα. Αὐτὸ εἶναι τὸ πιὸ δύσκολο ἀπ’ ὅλα. Νὰ διατηρήσουμε κάτι καὶ νὰ μὴν ἐπανέλθουμε πάλι στὰ ἴδια μετὰ τὶς γιορτές. Ὅπως εἴμαστε πρίν, οἱ ἴδιοι νὰ εἴμαστε, πάλι ἔτσι, καὶ μετά. Κι ἂν ἔρθει καὶ τὸ Πάσχα, θὰ κάνουμε πάλι μιὰ προσπάθεια, Μ. Παρασκευή, λίγη συγκίνηση, μετὰ φαγητὰ κι ἀρνιά κι ὅλα αυτά.

   Ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ κάνει κάτι ποὺ νὰ μὴ συγκινεῖτε ἀπὸ τὰ ἐξωτερικά. Κι ἂν τοῦ λείψουνε  κι ἂν τὰ ἔχει δὲν τὸν νοιάζει· καὶ νὰ πεινάει καὶ νὰ χορταίνει τὸ ἴδιο εἶναι· καὶ νὰ νιώθει μιὰ ἱκανοποίηση, μιὰ αὐτάρκεια· εἶναι αὐτάρκης ὁ Χριστιανός. Κι ἂς πεινάει, κι ἂς διψάει εἶναι αὐτάρκης. Νιώθει μιὰ αὐτάρκεια μὲ τὴν παρουσία τοῦ Χριστοῦ.

   Αὐτὰ εἶναι τὰ Χριστούγεννα κι αὐτὴ εἶναι ἡ Ἀνάσταση.

  Τὴν αὐτάρκεια αὐτή, ὅμως, δὲν τὴν νιώθουμε. Ἐμεῖς θέλουμε καὶ τὰ ὑλικὰ ἀγαθά, καὶ τὰ παιδιά μας νὰ πᾶνε καλά, κι ὅλα νὰ πᾶνε καλὰ γιὰ νἄμαστε καλὰ κι εὐτυχισμένοι καὶ νὰ ποῦμε «δόξα τῷ Θεῷ».

  Σκεφθεῖτε τα λοιπόν, ὅλα αὐτά, κι ὅταν θέλετε νὰ κάνετε τέτοια Χριστούγεννα πνευματικά, ἀρχίστε ἀπὸ μέσα σας. Εἶναι δύσκολα αὐτὰ τὰ Χριστούγεννα, δὲν εἶναι εὔκολα. Ἀρχίστε ἀπὸ μέσα σας καὶ μὴν κοιτᾶτε τί κάνει ὁ ἕνας καὶ τί κάνει ὁ ἄλλος καὶ τότε, κάτι μπορεῖ νὰ νιώσουμε μέσα μας, τὸ ὁποῖο ὅμως νὰ προσπαθήσουμε νὰ τὸ διατηρήσουμε. Πρέπει νὰ δώσουμε κάτι στὸ Χριστὸ γιὰ νἄρθει ὁ Χριστὸς μέσα μας. Δίνουμε τὰ ὑλικὰ καὶ ζητᾶμε τὰ πνευματικά. Δίνουμε τὸν ἀγώνα μας, τὸν κόπο μας καὶ ζητᾶμε τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

  Ζητᾶμε: ἔλα, Χριστέ, μέσα στὴν ψυχή μου, ἔλα νὰ κάνω Χριστούγεννα.