Οι ΡΟΛΟΙ των πιστών: ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΚΑΙ ΠΑΣΧΑ

Τὸ ἐξωτερικὸ Πάσχα

καὶ τὸ ἐσωτερικὸ Πάσχα!

Ἀπό ὁμιλία τοῦ π. Εὐθ. Τρικαμηνᾶ

    Πλησιάζουμε στὴν ἀποκορύφωση, στὴν Ἀνάσταση. Τὸ θέμα εἶναι ὁ καθένας μας, τί ρόλο ἐπιλέγει γιὰ τὸν ἑαυτό του. Βλέπετε, οἱ μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ τὸν ἐγκατέλειψαν. Κι ἐμεῖς παίζουμε τὸ ρόλο, πολλὲς φορές, νὰ ἐγκαταλείπουμε τὸν Χριστό στὴν καθημερινότητα. Πῶς τὸν ἐγκατελείπουμε; Ὅταν δὲν ἀγωνιζόμαστε γιὰ τὰ πάθη, ὅταν μᾶς νικοῦνε τὰ πάθη,  τότε ἐγκαταλείπουμε τὸν Χριστὸ ἐνσυνείδητα ἢ ἀσυνείδητα.

    Ἕνας βασικὸς ρόλος ποὺ τὸν ἔχουμε ὅλοι μας, εἶναι ὁ ρόλος τοῦ Βαραββά. Τοῦ ληστοῦ ποὺ ἀφέθηκε ἐλεύθερος καὶ στὴ θέση του μπῆκε ὁ Χριστός. Αὐτὸς τὸν ρόλο τὸν ἔχουμε κι ἐμεῖς. Ἐνσυνείδητα ἢ ἀσυνείδητα. Στὴ θέση μας ὁ Χριστὸς σταυρώθηκε. Ἐμεῖς εἴμαστε οἱ ληστές, οἱ ἀποστάτες, οἱ προδότες, κι ὁ Χριστός -γιὰ δική μας χάρη- ἀπὸ τὴν ὑπερβάλλουσα ἀγάπη Του καὶ ταπείνωση, μᾶς ἄφησε ἐμᾶς ἐλεύθερους κι ἐκεῖνος ἔπαθε ὑπὲρ ἡμῶν. Πόσο τὸν κατανοοῦμε αὐτὸ τὸν ρόλο;  Ἂν ξέραμε ὅτι κάποιος θυσιάστηκε γιὰ μένα, γιὰ νὰ μὴν πάθω κάτι κακό, γιὰ νὰ μὴν πάω ἐγὼ στὴ φυλακή, πῶς θὰ τὸν ἀντιμετωπίζαμε αὐτὸν τὸν ἄνθρωπο ποὺ ἔκανε μιὰ τόσο μεγάλη θυσία γιὰ μᾶς; Θὰ κάναμε θυσίες γι’ αὐτόν, θὰ τὸν κοιτάγαμε στὰ μάτια, τί θέλει νὰ κάνουμε γιὰ νὰ τὸν ἀναπαύσουμε, ἂν εἴχαμε συναίσθηση τοῦ ρόλου αὐτοῦ.

   Ἀλλὰ παίρνουμε καὶ ἄλλους ρόλους. Τὸ ρόλο τοῦ προδότου Ἰούδα, τοῦ Πέτρου ποὺ τὸν ἀρνήθηκε· πόσες φορές, καθημερινά, δὲν ἀρνούμεθα τὸν Χριστό; Ὅταν ντρεπόμαστε νὰ κάνουμε κάτι καὶ ντρεπόμαστε τὸν κόσμο, τί θὰ πεῖ ὁ κόσμος! Καὶ τὸν ἐγκαταλείπουμε γιατὶ συντασσόμεθα μὲ τὸν κόσμο. Ὅταν συνταχθεῖς μὲ τὰ πάθη σου καὶ κοιτᾶς νὰ τὰ οἰκονομήσεις τὰ πάθη σου, ἐγκαταλείπεις τὸ Χριστό.

   Ὑπάρχουν κι ἄλλοι ρόλοι. Ὑπάρχει ὁ ρόλος τοῦ Ἰωσὴφ τοῦ ἀπὸ Ἀριμαθαίας, τοῦ Σίμωνος τοῦ Κυρηναίου ποὺ σήκωσε τὸν σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ. Πότε ἐμεῖς παίρνουμε τὸ ρόλο αὐτὸ στὴν καθημερινότητά μας;  Ὅταν σηκώνουμε τὸ σταυρὸ τῶν ἀδελφῶν μας, βάζουμε κι ἐμεῖς ἕνα χεράκι νὰ σηκώσουμε τὸ σταυρό τους. Τώρα, βέβαια, μιλᾶμε γιὰ ψιλὰ γράμματα, πανεπιστημίου. Ὅταν, λοιπόν, σηκώσουμε ὄχι τὸ σταυρὸ τοῦ συγγενοῦ μας, τοῦ παιδιοῦ μας, ἀλλὰ ἑνὸς ξένου, τότε σηκώνουμε τὸ σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ, εἴμαστε οἱ Κυρηναῖοι. Εἶναι πολὺ φοβερὸς αὐτὸς ὁ ρόλος.
Μακάριος ὁ ἄνθρωπος ποὺ θὰ μάθει νὰ σηκώνει αὐτὸ τὸν σταυρό! Πρέπει νὰ ἐπιδιώκουμε νὰ σηκώνουμε τὸ σταυρὸ αὐτό· εἶναι πάρα πολὺ δύσκολο, γιατὶ εἴπαμε, ἐδῶ καὶ τὸν δικό μας σταυρὸ κοιτᾶμε νὰ τὸν πετάξουμε καὶ νὰ τὸν φορτώσουμε στὶς πλᾶτες τῶν ἄλλων καὶ τώρα λέμε νὰ σηκώσουμε τὸν σταυρὸ τῶν ἄλλων!

    Τὸν ρόλο τῆς Παναγίας μας, ποὺ ρομφαία διῆλθε τὴν ψυχὴ αὐτῆς, πότε τὸν ἔχουμε; Ὅταν ὑπομένουμε τὶς θλίψεις χωρὶς λογισμό, μὲ ἐλπίδα τῆς Ἀναστάσεως ὑπομένουμε τὶς θλίψεις, τότε ἀναλαμβάνουμε τὸ ρόλο τῆς Παναγίας μας, ποὺ περίμενε κι ἐκείνη νὰ δεῖ ἀναστημένο τὸ Χριστό.

   Τὸ ρόλο τοῦ Χριστοῦ πότε μποροῦμε νὰ τὸν ἔχουμε; Εἶναι πολὺ δύσκολος ὁ ρόλος αὐτός. Μποροῦμε νὰ ἔχουμε αὐτὸ τὸν ρόλο, ὅταν θυσιαστοῦμε γιὰ τοὺς ἄλλους, ὅπως ἐκεῖνος θυσιάστηκε γιὰ μᾶς. Ὄχι ὅταν κάνουμε μιὰ ἐλεημοσύνη, ἢ σηκώσουμε λίγο τὸν σταυρὸ τοῦ ἄλλου σὰν τον Κυρηναῖο. Ὁ ρόλος τοῦ Χριστοῦ εἶναι πολὺ δύσκολος. Θὰ βγάλεις τὸν ἄλλον ἀπὸ αὐτὴ τὴν θέση ποὺ βρίσκεται, τὴ δεινή, τὴν ἀπελπιστικὴ καὶ θὰ βάλεις τὸν ἑαυτό σου, ὅπως ὁ Κύριος τὸ κάνει αὐτὸ στὴν πραγματικότητα σὲ ἐμᾶς.

    Εἶναι θέμα προαιρέσεως, τί ρόλο θὰ ἀναλάβουμε. Ἀλλὰ ἐμεῖς ἀναπαυόμαστε στοὺς εὔκολους ρόλους.

* * *

    Βλέπετε, τὸ μεγαλύτερο κακὸ ποὺ κάνουμε σὲ ὅλα αὐτὰ ποὺ τώρα συζητᾶμε, εἶναι ἡ ἑτοιμασία ποὺ κάνουμε γιὰ τὸ Πάσχα. Ἂν ἐδῶ στὴν Ἐκκλησία ποὺ ἐρχόμαστε κοιτᾶμε νὰ στολιστοῦμε γιὰ νὰ μᾶς δοῦν οἱ ἄθρωποι, γιὰ νὰ ἀρέσουμε στοὺς ἀνθρώπους, δὲν θὰ ἀρέσουμε στὸ Θεό.

    Πρέπει, λοιπόν, κάθε φορὰ ποὺ γίνεται κάτι στὴ ζωή μας, π.χ. θυμώνουμε μὲ ἕναν ἄνθρωπο, ἔχουμε ἐγωϊσμό, νὰ σκεπτόμαστε ἐκείνη τὴν ὥρα, τί ρόλο ἔχουμε ἐκείνη τὴν στιγμή!

   Τὸ ρόλο τοῦ λαοῦ, ποὺ ἔλεγε, «ἆρον, ἆρον σταύρωσον αὐτόν», πότε τὸν ἔχουμε; Ὅταν ὑπακοῦμε τοὺς Ἀρχιερεῖς. Οἱ Ἀρχιερεῖς ἔπεισαν τὸ λαὸ νὰ ζητήσει νὰ ἀπολύσει τὸ Βαραββά. Ὅταν ἀκοῦμε σήμερα, λοιπόν, τοὺς Ἀρχιερεῖς σὲ ὅλα τὰ πράγματα (γιατὶ χθὲς εἴδαμε στὸ Εὐαγγέλιο -πὼς ὁ Χριστὸς δίδασκε- αὐτὰ ποὺ ἔλεγαν τότε οἱ Ἀρχιερεῖς, ἔπρεπε ὁ λαὸς νὰ τὰ κάνει, ἀλλὰ τὰ ἔργα τους νὰ μὴν κάνει), τώρα ὅμως πρέπει καὶ αὐτὰ ποὺ μᾶς διδάσκουν νὰ κάνουμε, κι αὐτὰ νὰ μὴν τὰ κάνουμε, γιατὶ μᾶς ὁδηγοῦν σὲ πλάνη, σὲ κοσμικὸ καὶ συμβιβασμένο Χριστιανισμό, σὲ ἄρνηση, σὲ ἀποστασία. Ὅταν ἀκοῦμε, λοιπόν, τοὺς Ἀρχιερεῖς μας σήμερα, καὶ συμβιβαζόμαστε, παίρνουμε, ἔχουμε τὸ ρόλο τοῦ λαοῦ. Καὶ τί λέμε τότε: «τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ’ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν»! Δηλαδή, δεχόμεθα τὴν κατάρα ἐπάνω μας, γιατὶ ἀρνηθήκαμε τὴν εὐλογία. 
    Αὐτὰ ὅλα εἶναι στὴν προαίρεσή μας. Εἴτε θὰ πάρεις τὴν κατάρα, εἴτε τὴν εὐλογία, αὐτὰ εἶναι στὴν προαίρεσή μας. Τὰ ἐπιλέγουμε καὶ παίρνουμε ὅ,τι θέλουμε. Ὁ Θεὸς θέλει νὰ σωθοῦμε ὅλοι, ἀλλὰ ἐμεῖς ἐπιλέγουμε τί θὰ κάνουμε, ποιό ρόλο θὰ πάρουμε στὴν ὅλη αὐτὴ τὴν ὑπόθεση.

    Ἕνας σύγχρονος ρόλος, τώρα, εἶναι ὁ ρόλος τοῦ λαοῦ, ποὺ ὑπακοῦνε τοὺς Ἀρχιερεῖς, ποὺ μᾶς λένε ὅτι ἔτσι θὰ εἴμαστε ἐντὸς Ἐκκλησίας κ.λπ., νὰ μὴν κάνουμε σχίσμα, καὶ μᾶς ὁδηγοῦν στὴν προδοσία, στὸν συμβιβασμό, στὸν Ἀντίχριστο ποὺ ἔρχεται, στὸ σφράγισμα, στὴν Παγκοσμιοποίηση, στὴν ἐκκοσμίκευση. Ὅλα αὐτὰ εἶναι ἕνας κλοιὸς ποὺ περισφίγγεται γύρω ἀπὸ τὸ λαιμό μας.

    Ὅταν, λοιπὸν σήμερα ἀκοῦμε τοὺς Ἀρχιερεῖς μας σὲ ὁ,τιδήποτε μᾶς διδάσκουν –πέρα ἀπὸ ὅσα μᾶς λένε γιὰ τὴν Μ. Παρασκευὴ κ.λπ.,– γιὰ τὴν πορεία ποὺ θὰ ἀκολουθήσουμε, πορεία ἐκκοσμικευμένη, αὐτὸ εἶναι ἄρνηση τοῦ Χριστοῦ, προδοσία· καὶ τότε ἔχουμε τὸ ρόλο τοῦ λαοῦ.

* * *

    Πῶς μπορεῖ νὰ φτάσει κανεὶς νὰ γιορτάσει τὸ ἐσωτερικὸ Πάσχα. Πάσχα τὸ ἐξωτερικὸ εἶναι αὐτὸ ποὺ κάνουμε ἐμεῖς. Καὶ τὸ ὅτι ἐρχόμαστε στὴν Ἐκκλησία, τὸ ἐξωτερικὸ Πάσχα εἶναι. Κι ἂν κατανυγοῦμε, τὸ ἐξωτερικὸ Πάσχα εἶναι.
   Τὸ ἐσωτερικὸ Πάσχα ποὺ μπορεῖ νὰ κάνει κανείς, εἶναι μιὰ συνάντηση μὲ τὸ Θεό. Τότε ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἐπικοινωνία ἄμεση μὲ τὸ Θεό, καὶ δὲν τὸ καταλαβαίνει αὐτὸ τὸ Πάσχα ὁ ἄλλος κόσμος. Ὁ ἄνθρωπος προσπαθεῖ νὰ τὸ κρύψει αὐτὸ τὸ Πάσχα τὸ ἐσωτερικό. Εἶναι μία χαρὰ ἀπέραντη, πλήρης ἐλπίδα, πλήρης χαρά, ποὺ ὁ ἄνθρωπος ἔχει βρεῖ, ὄχι τὸ δρόμο του ἁπλῶς –ψάχνει σήμερα ὁ ἄνθρωπος νὰ βρεῖ τὸ δρόμο, εἴμαστε παλὺ μακρυά– ὄχι ἁπλῶς ψάχνει νὰ βρεῖ τὸ δρόμο, ἀλλ' ἔχει βρεῖ τὸ Χριστό· βρῆκε ὁ ἄνθρωπος τὸ Χριστὸ μέσα του, ἐσωτερικά, κι ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς εἶναι γεμᾶτος, εἶναι πλήρης, δὲν ἔχει καμία ἀνάγκη, δὲν χρειάζεται τὶς ἑτοιμασίες αὐτές. Γιατὶ ἔχει συναντηθεῖ, ἔχει φτάσει στὸ ἀνάκτορο, μπῆκε μέσα. Κι αὐτὴ ἡ κατάσταση περιγράφεται στὴν ἀρχὴ ἀπὸ τοὺς Πατέρες. Στὴ συνέχεια, ὅμως, σταματᾶνε κι ἡ προσευχὴ κι ὅλα καὶ ἀκούει, δέχεται μέσα του τὶς ἐνέργειες τῆς ἀκτίστου χάριτος τοῦ Θεοῦ. Δὲν ἔχει ἀνάγκη ἀπ’ ὅλα αὐτὰ τα ἐξωτερικά, τὰ ὁποῖα ἐμεῖς ἔχουμε τόσο μεγάλη ἀνάγκη καὶ τὰ περιμένουμε ἐναγωνίως, νὰ φτάσει ἡ Κυριακὴ τοῦ Πάσχα, νὰ κάνουμε, νὰ δείξουμε κι ὅλη τὴ βδομάδα ἑτοιμαζόμαστε. Ὁ ἄνθρωπος, λοιπόν, αὐτὸς εἶναι ἕνας ἄλλος ἄνθρωπος, ἐκτὸς τοῦ κόσμου.
   Δὲν εἶναι γιὰ μᾶς ὅμως αὐτά. Μὴν πεῖς κανεὶς ὅτι κι ἐγὼ τὰ κατάφερα γιὰ θὰ ἔχουμε καὶ πλάνες. Εἶναι ἐκτὸς τοῦ κόσμου ὁ ἄνθρωπος αὐτός, εἴτε ζεῖ, εἴτε πεθαίνει, εἴτε πονάει, δὲν φοβᾶται τίποτα, δὲν προσδοκᾶ τίποτα ἀπὸ τὴ γῆ αὐτή, δὲν ἐλπίζει τίποτα στὴ γῆ αὐτή, ἔχει μεταθέσει ἀλλοῦ τὴν ἐλπίδα του, ἀλλοῦ τὴν προσδοκία του καὶ συνεχῶς ἐπικοινωνεῖ μὲ τὸ Θεό, καὶ λένε οἱ Πατέρες, ἔχει μόνο μία λύπη, μήπως χάσει αὐτὴ τὴν κατάσταση.

   Ἐμεῖς φοβόμαστε μὴν τὴν βροῦμε αὐτὴ τὴν κατάσταση καὶ χάσουμε τὰ ὑπόλοιπα ποὺ θέλουμε. Εἶναι ἄλλη ἡ κατάσταση ἡ δική μας.

   Αὐτὸ εἶναι τὸ ἐσωτερικὸ Πάσχα, τὸ ὁποῖο, ὅμως, γιὰ νὰ φτάσει κανεὶς πρέπει νὰ κάνει μιὰ πορεία σταυρώσεως, ἀπαρνήσεως τοῦ ἑαυτοῦ του, τελείας ἀπαρνήσεως τοῦ ἑαυτοῦ του· καὶ ἐπικοινωνεῖ μὲ τὸ Θεὸ κατευθείαν, καὶ δὲν ἔχει καμία ἀνάγκη, οὔτε μόνος του νοιώθει, ἀκόμα κι ἂν εἶναι μόνος, μονώτατος. Αὐτὸς εἶναι προσωπικὸς ὁ δρόμος, δὲν ἔχει συνεταίρους ὁ ἄνθρωπος, καὶ συνεπιβάτες, καὶ συνοδοιπόρους.

    Θέλω νὰ σᾶς πῶ -γιατὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε γι’ αὐτὴ τὴν κατάσταση- ἂς μεταφερθοῦμε στὰ γήϊνα, στὰ δικά μας. Μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ ἔχει κάποια δείγματα, μιὰ μικρὴ φανέρωση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ ἀπὸ ἁπλὰ πράγματα, τὰ ὁποῖα τὰ ξέρουμε ὅλοι μας, ἀλλὰ δὲν τὰ κάνουμε. Ὅταν προσφέρουμε κάτι ἀπὸ τὰ δικά μας στοὺς ἄλλους, ἔχουμε χαρά. Ὅταν συμμετέχουμε στὶς ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας μας ὁλόψυχα. Μὲ ἁπλὲς πράξεις, λοιπόν, μποροῦμε νὰ νιώσουμε κάτι ἀπ’ αὐτὰ ποὺ λέμε, δὲν λέμε νὰ ζήσουμε τὸ ἐσωτερικὸ Πάσχα, ἀλλ’ ἔστω τὸ ἐξωτερικὸ Πάσχα· νὰ φύγουμε λίγο ἀπὸ τὴν ματαιότητα, ἡ ὁποία μᾶς δέρνει.

   Μὲ ἁπλά, λοιπόν, πραγματάκια, μπορεῖ νὰ ἐπιλέξουμε κι ἐμεῖς ἕνα καλὸ ρόλο, νὰ μὴν εἴμαστε οἱ ἀρνητές, οἱ σταυρωτές, οἱ Γραμματεῖς κι οἱ Φαρισαῖοι, ὁ λαὸς κ.λπ. Νὰ εἴμαστε ὁ Σίμων ὁ Κυρηναῖος, νὰ διαλέξουμε κάποιο ἄλλο ρόλο.

    Τὸ μεγαλύτερο κακὸ μᾶς τὸ κάνει τὸ ἴδιο τὸ Πάσχα, ἀφοῦ ἔχουμε κάνει τὸ Πάσχα κοσμικό, κοσμικότατο, τόσο κοσμικὸ ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ χωρέσει τίποτα μέσα σ’ αὐτό. Φεύγει ὁ Χριστὸς ἀπὸ τὸ τραπέζι μας, φεύγει ὁ Χριστός· τὸν κυνηγᾶμε νὰ φύγει. Καὶ λέμε πολλὲς φορὲς ὅτι τὸν σταύρωσαν τότε οἱ Ἑβραῖοι, ἀλλὰ κι ἐμεῖς τὸ ἴδιο κάνουμε. Τὸν κυνηγᾶμε τὸν Χριστό, τὸν προδίδουμε, τὸν σταυρώνουμε. Τὸ ἴδιο ἀκριβῶς κάνουμε κι ἐμεῖς -νὰ το συνειδητοποιήσουμε αὐτὸ τὸ πρᾶγμα- μὲ διαφόρους τρόπους καὶ διαφόρους ρόλους. Αὐτὲς τὶς ἡμέρες ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ εἴμαστε πλήρεις, αὐτὲς τὶς ἡμέρες νιώθουμε κενό, καὶ περιμένουμε νὰ ἔρθει τὸ Πάσχα γιὰ νὰ φᾶμε καὶ δείχνουμε τὴ φτώχεια μας.

    Κι ὅταν ἔρθει τὸ Πάσχα πᾶμε πιὸ πίσω ἀπ’ ἐκεῖ ποὺ ξεκινήσαμε τὸν ἀγώνα τῆς Μ. Τεσαρρακοστῆς. Δηλαδή, ἐκκοσμικευόμαστε πιὸ πολύ. Πιὸ πολὺ ἔχουμε τὴν ἀνάγκη τοῦ κόσμου, τὴν ἀνάγκη τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν, τὸ νὰ κάνουμε αὐτὰ ποὺ κάνει κι ὁ κόσμος, νὰ μὴ μᾶς κατηγορήσουν. Τὸν Χριστὸ τὸν ἐνέπαιξαν οἱ στρατιῶτες. Ἐμᾶς, ἂν μᾶς ἐμπαίξουν γιὰ τὸ Χριστό, γιὰ τὴν Πίστη μας, ντρεπόμαστε.

    Αὐτὰ ὅλα νὰ τὰ σκεφτοῦμε γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ συμμετέχουμε λιγότερο στὸ κοσμικὸ Πάσχα.

Ἱερομονάχου Εὐθυμίου Τρικαμηνᾶ