Απάντηση προς τὸν κ. Βασ. Κερμενιώτη, του π. Ευθ. Τρικαμηνά, Β΄ μέρος

                                            Πρὸς

«Πατερικὴ Παράδοση»

AΠΑΝΤΗΣΙΣ ΣΕ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ Κ. Β. ΚΕΡΜΕΝΙΩΤΗ

ΑΠΟ ΤΟΝ π. ΕΥΘΥΜΙΟ ΤΡΙΚΑΜΗΝΑ

Κοινοποίηση: Ἱ. Μητρ. Πειραιῶς, aktines.blogspot.com, apotixisi.blogspot.gr

Τήν 18 Δεκεμβρίου ἀναρτήθηκε κατά πρῶτον στό ἱστολόγιο aktines καί στή συνέχεια καί σέ ἄλλα ἱστολόγια, ἄρθρο τοῦ κ. Βασίλειου Κερμενιώτη μέ τίτλο: «Συνετή και επιβεβλημένη η αναδίπλωση του Πειραιώς για την Ημερίδα περί Αποτειχίσεως». Τό ἄρθρο ἀναφερόταν διά πολλῶν καί στόν ἱερομόναχο π. Εὐθύμιο Τρικαμηνᾶ, ὁ ὁποῖος, ἐλλείψει χρόνου λόγῳ τῶν αὐξημένων ποιμαντικῶν ὑποχρεώσεων κατὰ τίς ἡμέρες τῶν ἑορτῶν, δέν μπόρεσε τότε νά ἀπαντήσει.  Αὐτές τίς ἡμέρες μᾶς ἔδωσε τήν ἀπάντηση, τὴν δακτυλογραφήσαμε καί σᾶς τήν ἀποστέλλουμε πρός δημοσίευση, ὥστε νά ἀκουστεῖ καὶ ὁ λόγος τῆς ἄλλης πλευρᾶς, ὅπως ἡ δημοσιογραφική (πολλῷ μᾶλλον ἡ χριστιανική) δεοντολογία ἀπαιτεῖ.

  

Ὀρθόδοξος Χριστιανικός Ἀγωνιστικός Σύλλογος

«Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης»

(Β΄ μέρος τῆς ἐπιστολῆς) 

Ἀγαπητέ ἀδελφέ Βασίλειε, 

Ἐν συνεχείᾳ θά ἀσχοληθῶ μέ δύο–τρία ἄλλα θεολογικά καί ἐκκλησιολογικά θέματα, τά ὁποῖα θίγεις στήν ἐπιστολή σου καί τά ὁποῖα νομίζω παραποιεῖς καί δέν τούς δίδεις τίς κανονικές ἐκκλησιαστικές διαστάσεις.

Τό πρῶτο εἶναι τό θέμα τοῦ σχίσματος. Γράφεις τά ἑξῆς μεταξύ τῶν ἄλλων, ἀπό τά ὁποῖα δράττομαι νά σοῦ ἀναφέρω μερικά πράγματα.

«Πληροφορήθηκα ότι ο π. Ευθύμιος Τρικαμηνάς στις λειτουργίες που επιτελεί δεν κοινωνεί τους μη αποτειχισμένους, γεγονός που σημαίνει ότι στην ουσία έχουμε τη δημιουργία σχίσματος! Σημειωτέον, ότι ξεπέρασε ακόμη και τους παλαιοημερολογίτες οι οποίοι ―με εξαίρεση την φανατική και αδιάλλακτη παράταξη του Ματθαίου― επιτρέπουν στους νεοημερολογίτες να κοινωνούν».

Ἐδῶ στό θέμα τῶν Παλαιοημερολογιτῶν εἶσαι, ἀδελφέ Βασίλειε, ἀνενημέρωτος κι ἄν θέλης νά ἐνημερωθῆς πήγαινε π.χ. στήν Ἱ. Μονή Ἐσφιγμένου, ἡ ὁποία πρόσκειται στήν μεγαλύτερη καί πολυπληθέστερη παράταξι, γιά νά διαπιστώσης, ἄν θά σέ κοινωνήσουν ἤ ὄχι. Τό θέμα ὅμως δέν εἶναι αὐτό καί οὔτε κἄν θά τό ἔθιγα σάν ὑποδεέστερο, ὅπως τόσα καί τόσα πού ἀναφέρεις στήν ἐπιστολή σου, μέ τά ὁποῖα φυσικά οὐδόλως συμφωνῶ.

Στό σημεῖο αὐτό δείχνεις ἐμφανῆ ἄγνοια γιά τό τί σημαίνει σχίσμα καί τό ποῦ καί πότε αὐτό ἐπιτελεῖται. Ὅταν λοιπόν ἔχομε αἵρεσι, ἡ ὁποία μάλιστα κηρύσσεται δημοσίως καί συνοδικῶς, δέν ἔχομε δικαίωμα τήν κάθε ἀπόσχισι καί ἀπομάκρυνσι ἀπό αὐτήν νά τήν ὀνομάζωμε σχίσμα, ἀλλά ἀποτείχισι. Τό σχίσμα γίνεται, ὅταν δέν ὑπάρχει αἵρεσις μαινομένη καί καλπάζουσα καί, ὡς ἐκ τούτου, ἀποσχιζόμεθα ἀπό τόν Ἐπίσκοπο γιά διαφόρους ἄλλους λόγους π.χ. διοικητικούς, οἰκονομικούς, προσωπικούς κλπ., ἐνῶ φυσικά ὁ Ἐπίσκοπος εἶναι Ὀρθόδοξος. Αὐτά τά ἑρμηνεύει ἄριστα ὁ Μ. Βασίλειος στόν πρῶτο του Κανόνα στό Πηδάλιο καί μπορεῖς ν’ ἀνατρέξης ἐκεῖ καί νά ἐνημερωθῆς.

Θά μποροῦσες στήν προκειμένη περίπτωσι νά ὁμιλήσης γιά σχίσμα, μόνο καί ἐφ’ ὅσον ἀποκαθίστατο ἡ Ὀρθόδοξος πίστις, κατεδικάζετο ἡ αἵρεσις, καθαιροῦντο ἤ ἔστω ἐμετανοοῦσαν οἱ Οἰκουμενιστές κι ἐγώ, ἤ κάποιοι ἄλλοι, δέν ἑνωνόμουν μέ αὐτήν τήν Ὀρθόδοξο Σύνοδο καί τόν Ὀρθόδοξο τοπικό Ἐπίσκοπο, στόν ὁποῖο διοικητικά ἀνήκω, ἀλλά ἐσυνέχιζα νά εἶμαι ἐκκλησιαστικά ἀποτειχισμένος. Τότε μόνο ἡ ἀποτείχισις θεωρεῖται σχίσμα. Ἐσύ ὅμως ἀντιθέτως σ’ αὐτά τά ὁποῖα διδάσκουν οἱ Ἅγιοι ὁμιλεῖς γιά σχίσμα, ὑπαρχούσης τῆς αἱρέσεως, ἡ ὁποία κηρύσσεται δημοσίως καί συνοδικῶς (γυμνῇ τῇ κεφαλῇ) καί σύμφωνα μέ τίς ἐκτιμήσεις ὅλων τῶν σοβαρῶν ἀντιοικουμενιστῶν εἶναι ἡ χειροτέρα ὅλων τῶν αἱρέσεων καί εὑρίσκεται σέ ἐξέλιξι προαγομένη ἐπί τά χείρω.

Τό χειρότερο ὅμως, ἀδελφέ μου, εἶναι ὅτι ὄχι μόνο συγχέεις καί μπερδεύεις τό σχίσμα μέ τήν ἀποτείχισι, ἀλλά ἀποδέχεσαι τήν θεωρία ὅτι, γιά νά μήν δημιουργήσωμε σχίσμα, εἶναι καλύτερα νά συνοδοιποροῦμε καί νά συνταυτιζώμεθα μέ τήν αἵρεσι. Δέν γνωρίζω ποῦ τά ἐδιδάχθηκες αὐτά, δεδομένου τοῦ ὅτι καί ἐσύ στήν ἐπιστολή σου δέν ἀναφέρεις οὐδεμία ἁγιογραφική ἤ πατερική διδασκαλία, ὥστε νά στηρίξης αὐτά τά ὁποῖα ἰσχυρίζεσαι.

Θά σοῦ ἀναφέρω πρός κατανόησι καί στήριξη τῶν λεγομένων τήν θαυμάσια διδασκαλία τοῦ ὁσ. Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου γιά νά διαπιστώσης πότε γίνεται
οἰκονομία καί πότε τελειώνει, κι ἔχομε ὄχι σχίσμα ἀλλά ἀποτείχισι τῶν Ὀρθοδόξων.

«Ταῦτα οὖν σύν τῇ προσηγορίᾳ ἀναγκαῖον ἐνόμισα ὑπομνῆσαι τήν πατρωσύνην σου, ὅπως εἰδυῖα ὅτι αἵρεσις, φεύγῃ τήν αἵρεσιν, ἤγουν τούς αἱρετικούς, τοῦ μήτε κοινωνεῖν αὐτοῖς μήτε ἀναφέρειν ἐν τῇ εὐαγεστάτῃ αὐτῆς μονῇ ἐπί τῆς θείας λειτουργίας˙ ὅτι μέγισται ἀπειλαί κεῖνται παρά τῶν ἁγίων ἐκφωνηθεῖσαι τοῖς συγκαταβαίνουσιν αὐτοῖς μέχρι καί ἑστιάσεως. εἰ δέ λέγοι ἡ ὁσιότης σου, πῶς αὐτῇ πρό τῆς λεηλασίας τοῦτο οὐκ εἴπομεν, ἀλλ’ ὅτι καί ἡμεῖς ἐμνημονεύομεν τῶν ἐν τῇ Βυζαντίδι, ἐκεῖνο γινωσκέτω, ὅτι οὔπω σύνοδος ἦν οὐδέ ἐκφωνηθέν ὑπῆρχε τό πονηρόν δόγμα καί ἀνάθεμα· καί πρό τούτων οὐκ ἦν ἀσφαλές ἀποστῆναι τῶν παρανομούντων τελείως ἤ τό φεύγειν μόνον τήν προφανῆ κοινωνίαν αὐτῶν, οἰκονομίᾳ δέ πρεπούσῃ ἀναφέρειν ἕως καιροῦ. ἐπεί δέ ἐξῆλθεν εἰς προῦπτον ἡ αἱρετική ἀσέβεια διά συνόδου εἰς τοὐμφανές, δεῖ ἄρτι καί τήν σήν εὐλάβειαν σύν πᾶσιν ὀρθοδόξοις παρρησιάζεσθαι διά τοῦ μή κοινωνεῖν τοῖς κακοδόξοις μηδέ ἀναφέρειν τινά τῶν ἐν τῇ μοιχοσυνόδῳ εὑρεθέντων ἤ ὁμοφρονούντων αὐτῇ. Καί γέ δίκαιον, ὅσιε πάτερ, κατά πάντα σε ὄντα φερωνύμως θεόφιλον, φιλεῖν καί ἐν τούτῳ τόν θεόν˙ ἐχθρούς γάρ θεοῦ ὁ Χρυσόστομος οὐ μόνον τούς αἱρετικούς, ἀλλά καί τούς τοῖς τοιούτοις κοινωνοῦντας μεγάλῃ καί πολλῇ τῇ φωνῇ ἀπεφήνατο. Καί ἐάν ἡ σή στερρότης οὐκ ἀσφαλίσηται, τίς λοιπόν σωθήσεται; καί ἐάν ὁ παρρησιασάμενος δυνάμει θεοῦ ὡς ἅγιος πλήν τελείας αἱρέσεως ἄρτι μετά τήν αἵρεσιν ὑποστείληται, πῶς ἕτερος τολμήσει γρύξαι; καί ἐάν τό μοναδικόν τάγμα οὐχ ἡγήσηται πάντα σκύβαλα, μοναστήρια λέγω καί πάντα τά περί αὐτά, πῶς λαϊκός καταφρονήσει γυναικός, τέκνων καί τῶν ἄλλων;» (Θεοφίλῳ ἡγουμένῳ, Φατ. Ἐπιστ. 39,113,51, PG 99,1048).

Βλέπεις ἐδῶ, ἀδελφέ, ὅτι οἱ Ἅγιοι γιά νά διδάξουν κάτι τό στηρίζουν πάντοτε στίς Γραφές καί τούς Ἁγίους. Εἶναι ὡς ἐκ τούτου νεοεποχίτικο σύστημα νά διδάσκωμε σοβαρά πράγματα καί ζητήματα μάλιστα πίστεως, χωρίς καμμία ἁγιογραφική ἤ πατερική ἀναφορά. Στήν ἐπιστολή του αὐτή ὁ ὅσιος, ἐπικαλούμενος Κανόνες καί Ἁγίους, ἀναφέρει πότε κάνουμε οἰκονομία καί πότε αὐτή τελειώνει, ὁμιλώντας μάλιστα γιά τήν μοιχειανική αἵρεσι. Ἐσύ τώρα, ἄν θέλης νά σκέπτεσαι καί νά ἐνεργῆς Ὀρθόδοξα, πάρε τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου καί προσάρμοσέ την στήν σημερινή ἐποχή τῆς αἱρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ἡ ὁποία θεωρῶ πῶς θά συμφωνῆς, ὅτι εἶναι ἀσυγκρίτως βαρύτερη καί δαιμονικώτερη τῆς μοιχειανικῆς αἱρέσεως ἤ ἀκόμη καί τῆς εἰκονομαχίας. Οἱ ἱεροί λοιπόν Κανόνες καί οἱ Ἅγιοι διδάσκουν τήν ἀποτείχισι, δι’ αὐτό προφανῶς, ὅ,τι γράφετε περί σχίσματος, οἰκονομίας κλπ. (ἐσύ καί ὅποιος ἄλλος), δέν ἔχετε ποῦ νά τό στηρίξετε καί ἔτσι καταφεύγετε στόν ὀρθολογισμό.

          Ἐδῶ ἐπί πλέον, ὁ ὅσιος διδάσκει ὅτι ἡ ἀποτείχισις δέν εἶναι μία διαμαρτυρία, προκειμένου νά συνέλθη ἡ Σύνοδος καί νά καταδικάση τήν αἵρεσι, ἀλλά μία ἀσφάλεια ὅτι εὑρισκόμεθα σέ Ὀρθόδοξο ἔδαφος, μακριά ἀπό τήν αἵρεσι καί τούς αἱρετικούς: «Καί ἐάν ἡ σή στερρότης οὐκ ἀσφαλίσηται, τίς λοιπόν σωθήσεται;». Εἶναι δηλαδή ἡ ἐν καιρῷ αἱρέσεως ἀσφαλής ὁδός σωτηρίας.

          Ἐπίσης ἀναφέρει καί τό σημαντικό θέμα, γιά τό ὁποῖο ἐσύ ἐπικαλούμενος τόν π. Ἐπιφάνιο, διαφωνεῖς: «ὅτι μέγισται ἀπειλαί κεῖνται παρά τῶν ἁγίων ἐκφωνηθεῖσαι τοῖς συγκαταβαίνουσιν αὐτοῖς μέχρι καί ἑστιάσεως». Ἐσύ παραδόξως ἰσχυρίζεσαι ὅτι δέν ὑπάρχει Κανόνας πού νά τιμωρῆ τούς μή ἀποτειχισθέντας, ἀλλά συνοδοιποροῦντας μέ τούς αἱρετικούς, μέχρις ἀποφάσεως τῆς Συνόδου. Ὁ ὅσιος ὅμως διαφωνεῖ μαζί σου ἐπικαλούμενος ὅλες τίς ἐκφωνήσεις τῶν Πατέρων γιά τούς ἐπικοινωνοῦντας μέ τούς αἱρετικούς.

Προφανῶς λοιπόν ἐσύ ἐκλαμβάνεις ὅτι τά λόγια τοῦ ὁσίου «ὅτι μέγισται ἀπειλαί κεῖνται παρά τῶν ἁγίων ἐκφωνηθεῖσαι» ἀναφέρονται γιά τούς καταδικασμένους αἱρετικούς καί γιά τήν καταδικασμένη αἵρεσι, ἐνῶ ὁ ὅσιος τά ἐξέλαβε, ὅτι ἀναφέρονται σέ κάθε αἱρετικό πού κηρύσσει δημοσίως καί συνοδικῶς κάποια αἵρεσι, καί σέ κάθε αἵρεσι καταδικασμένη καί μή καταδικασμένη ὑπό Συνόδου. Τώρα ἐμεῖς οἱ ἁμαρτωλοί, ποιά ἑρμηνεία νά δεχθοῦμε, τοῦ ὁσίου ὁ ὁποῖος ἐπικαλεῖται ἱερούς Κανόνες καί Ἁγίους ἤ τήν δική σου καί κάποιων ἄλλων συγχρόνων θεολόγων καί πατέρων, τίς ὁποῖες (ἑρμηνεῖες καί θεωρίες) τίς ἀναφέρετε χωρίς κανένα ἁγιογραφικό ἤ πατερικό στήριγμα;

          Γιατί μήν μοῦ πεῖς, ἀδελφέ, ὅτι εἶναι πατερικό ἐπιχείρημα τό ὅτι ἰσχυρίζεσθε ὅτι ποτέ κανείς δέν ἐτιμωρήθηκε, ἐπειδή δέν ἀποτειχίσθηκε καί ἄρα, ἐφ’ ὅσον δέν ἐτιμωρήθηκε, δυνάμεθα νά συνοδοιποροῦμε ἐκκλησιαστικῶς μέ τήν αἵρεσι καί τούς αἱρετικούς. Ἐπειδή τό ὅτι δέν ἐτιμωρήθηκε, δυνατόν νά συνέβη εἴτε ἀπό τήν εὐσπλαγχνία τῶν Πατέρων, εἴτε διότι συνήθως οἱ ἀκολουθοῦντες καί συνοδοιποροῦντες μέ τούς αἱρετικούς εἶναι πολλοί καί ὑποστηρίζονται καί ἀπό τήν πολιτική ἐξουσία, εἴτε διότι, ἐφ’ ὅσον ἐπετεύχθη ὁ ἀντικειμενικός σκοπός πού εἶναι ἡ καταδίκη τῆς αἱρέσεως, οἱ Πατέρες δίδουν χάρι καί συγχώρησι κλπ. Εἶναι ὅμως δυνατόν νά συνέβη αὐτό, τό ὅτι δηλαδή δέν ἐτιμωρήθηκαν οἱ μή ἀποτειχισθέντες καί συνοδοιποροῦντες μέ τήν αἵρεσι, καί γιά τόν λόγο ὅτι οἱ Πατέρες τούς ἐθεώρησαν ὅλους (αἱρετικούς καί μή ἀποτειχισθέντες) ὡς αἱρετικούς ἐπιστρέφοντας στήν Ὀρθοδοξία, καί ὅταν ἔχομε ἐπιστροφή αἱρετικῶν στήν Ὀρθοδοξία, τότε δέν ἔβαζαν οἱ Πατέρες τιμωρίες καί Κανόνες, ἀλλά ἀρκοῦντο στήν μετάνοια καί ἐπιστροφή των.

          Ἄκουσε πρός τοῦτο, ἀδελφέ Βασίλειε, τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Ἀναστασίου τοῦ Σιναΐτου, ὁ ὁποῖος ἐρωτηθείς περί τοῦ θέματος τούτου ἀπάντησε ὡς ἑξῆς: «Ἐρώτησις ΠΕ΄: Τίνος χάριν, μεῖζον τῆς πορνείας ἐχούσης κρῖμα τῆς τῶν αἱρετικῶν βλασφημίας, ἐπιστραφέντων εἰς μετάνοιαν ἀμφοτέρων, τόν μέν αἱρετικόν εὐθέως δέχεται ἡ Ἐκκλησία εἰς κοινωνίαν, τόν δέ πόρνον ἀφορίζει τῆς Ἐκκλησίας ἐπί χρόνον; Ἀπόκρισις: Ἐπειδή τό μέν ἑκούσιόν ἐστι, τό δέ τοῦ αἱρετικοῦ κατά ἄγνοιαν. Λοιπόν δέ, ἵνα καί τούς αἱρετικούς προθυμοτέρους εἰς ἐπιστροφήν ποιήσηται∙ τούς δέ πόρνους ὀκνηροτέρους πρός τήν ἁμαρτίαν» (ΡG 89, 712B).

Ἐφ’ ὅσον λοιπόν στήν περίπτωσι τῆς ἐπιστροφῆς τῶν αἱρετικῶν δέν θέτουμε τιμωρίες καί Κανόνες καί δέν τιμωροῦνται, ὅπως ἰσχυρίζεσθε καί οἱ μή ἀποτειχισθέντες, ἀλλά συνοδοιποροῦντες μέ τούς αἱρετικούς, τότε μᾶλλον οἱ μή ἀποτειχισθέντες ἐν καιρῷ αἱρέσεως ἐξελήφθησαν ἀπό τούς Πατέρες ὡς αἱρετικοί καί ἐκτός Ἐκκλησίας. Ἄρα αὐτό τό ὁποῖο προσάγετε ὡς ἐπιχείρημα δέν εἶναι ἐπιχείρημα, ἀλλά κατάντημα τῶν Ὀρθοδόξων μή ἀποτειχισθέντων.

Ὁ ὅσιος λοιπόν ἐν κατακλεῖδι ὅταν ἐπικαλεῖται «μεγίστας ἀπειλάς καί τιμωρίας» θεωρεῖ προφανῶς τούς βραδύνοντες εἰς ἀποτείχισι καί μεταχειριζομένους τήν οἰκονομία (ἐνῶ τά ὅρια τῆς οἰκονομίας ἔχουν παρέλθει) ὡς ἐντός Ἐκκλησίας Ὀρθοδόξους (ἐφ’ ὅσον οἱ νόμοι γιά τούς ἐντός Ἐκκλησίας ὁμιλοῦν, σύμφωνα μέ τόν λόγο τοῦ ἀπ. Παύλου «ὅσα ὁ νόμος λέγει τοῖς ἐν νόμῳ λαλεῖ» (Ρωμ.3,19).

Ἀπεναντίας ἐσεῖς μέ αὐτό τό ἀστεῖο ἐπιχείρημα ἐκλαμβάνετε τούς μή ἀποτειχισθέντες καί ἀτιμωρήτους ὡς ἐκτός Ἐκκλησίας καί ἄρα ἀποδεικνύετε, ἔστω καί ἀθέλητα, ὅτι οἱ ἐντός Ἐκκλησίας ἐν καιρῷ αἱρέσεως εἶναι οἱ ἀποτειχισθέντες.

Ἐδῶ ἔχομε ὡς ἀπόδειξι ἐπί πλέον τό συγκλονιστικό ἁγιογραφικό παράδειγμα τοῦ Ἀσώτου υἱοῦ. Ὁ Ἄσωτος δηλαδή ὅταν ἐπέστρεψε στήν οἰκία (Ἐκκλησία) ὄχι μόνο δέν τιμωρήθηκε ἀπό τόν Πατέρα (Θεό), ἀλλά τοὐναντίον ἐτιμήθηκε μέ τόν τρόπο πού τόν ἀντιμετώπισε ὁ Πατέρας, σέ σημεῖο μάλιστα νά σκανδαλισθῆ ὁ ἄλλος ἀδελφός. Βλέπουμε λοιπόν ὅτι μόνο στήν ἐπιστροφή τῶν ἐκτός Ἐκκλησίας αἱρετικῶν, σύμφωνα μέ τήν ἁγ. Γραφή καί τήν διδασκαλία τῶν Ἁγίων, δέν ἔχομε ἐπιβολή Κανόνων καί τιμωριῶν, ἀλλά ἀρκεῖται ἡ Ἐκκλησία στήν μεταμέλεια, μετάνοια καί ἐπιστροφή των.

Θέλω νά προσθέσω καί κάτι ἀκόμη γιά τό θέμα τοῦ σχίσματος, τό ὁποῖο τόσο φοβεῖσθε, ὥστε νά παραμένετε ἐκκλησιαστικῶς ἐνσωματωμένοι στήν αἵρεσι. Εἶναι προτιμώτερο ἐν καιρῷ αἱρέσεως νά δημιουργηθοῦν διά τῆς ἀποτειχίσεως ἑκατό σχίσματα, παρά νά ὑπάρχη ἐνσωμάτωσις στήν αἵρεσι ἐξ αἰτίας τῆς ἀποφυγῆς των. Καί αὐτό τό ἀναφέρω διότι ἡ αἵρεσις σέ ἀποξενώνει ἀμέσως ἀπό τόν Θεό καί σέ οἰκειώνει μέ τόν διάβολο, ἐνῶ τό σχίσμα (ἐννοῶ τό πραγματικό καί ὄχι τήν ἀποτείχισι ὅπως ἐσεῖς τήν παρεξηγεῖτε) ἐν καιρῷ αἱρέσεως, ἔχει πολλά ἐλαφρυντικά λόγῳ τῆς ἀνωμάλου ἐκκλησιαστικῆς καταστάσεως.

Ἐδῶ μπορεῖς νά διαβάσης τό παράδειγμα τοῦ ἀββᾶ Ἀγάθωνος στόν Εὐεργετινό, ὁ ὁποῖος δέν ἐδέχθηκε οὔτε καθ’ ὑπόθεσιν καί διά ταπείνωσι νά χαρακτηρισθῆ αἱρετικός, διότι, ἐξήγησε, ἡ αἵρεσις σέ χωρίζει ἀμέσως ἀπό τόν Θεό:

«Ἀπῆλθον ποτέ τινές πρός τόν Ἀββᾶ Ἀγάθωνα· ἤκουσαν γάρ ὅτι μεγάλην ἔχει διάκρισιν· καί θέλοντας δοκιμάσαι αὐτόν εἰ ὀργίζεται, λέγουσιν αὐτῷ· σύ εἶ Ἀγάθων; ἀκούομεν περί σοῦ ὅτι πόρνος εἶ καί ὑπερήφανος· ὁ δέ εἶπε· ναί, οὕτως ἔχει. Λέγουσι πάλιν αὐτῷ· σύ εἶ Ἀγάθων ὁ φλύαρος καί κατάλαλος; ὁ δέ εἶπεν· ἐγώ εἰμι· οἱ δέ πάλιν· σύ εἶ Ἀγάθων ὁ αἱρετικός; καί ἀπεκρίθη· οὐκ εἰμί αἱρετικός. Καί παρεκάλεσαν αὐτόν λέγοντες· εἰπέ ἡμῖν, διατί τοσαῦτα εἴπομέν σοι καί κατεδέξω, τοῦτον δέ τόν λόγον οὐκ ἐβάστασας; Λέγει αὐτοῖς· τά πρῶτα ἐμαυτῷ ἐπιγράφω· ὄφελος γάρ ἐστι τῇ ψυχῇ μου· τό δέ αἱρετικός, χωρισμός ἐστιν ἀπό Θεοῦ. Οἱ δέ ἀκούσαντες τήν διάκρισιν αὐτοῦ ἐθαύμασαν καί ἀπῆλθον οἰκοδομηθέντες» (Εὐεργετινός, Β΄τόμ. Ὑπόθεσις β΄, σελ. 56).

          Κατ’ αὐτήν τήν ἔννοια οἱ Παλαιοημερολογίτες σήμερα εἶναι ἀσυγκρίτως καλύτεροι εἰς τά θέματα τῆς πίστεως (ὄχι εἰς τά προσωπικά των) ἀπό τούς Οἰκουμενιστές καί ἀπό τούς ἀκολουθοῦντες αὐτούς καί ἐνσωματωμένους ἐκκλησιαστικά ἀντιοικουμενιστές, διότι οἱ μέν ἔχουν περιπέσει σέ σχίσματα λόγῳ τῶν Συνόδων καί παρασυνόδων πού ἐδημιούργησαν, ἐνῶ οἱ ἄλλοι ἀκολουθοῦν τήν αἵρεσι καί τούς αἱρετικούς.

          Ἄν, ἀδελφέ Βασίλειε, ἔχης ἀντίθετη ἄποψι, εἶμαι ἕτοιμος νά τήν ἀκούσω, ἀρκεῖ νά εἶναι ἁγιογραφικῶς καί πατερικῶς τεκμηριωμένη, διότι, ἀπό ἐδῶ καί εἰς τό ἑξῆς, δέν ἔχω καμμία διάθεσι νά ἀσχολοῦμαι καί νά ἀπαντῶ σέ ὀρθολογιστικές ἀπόψεις, οἱ ὁποῖες πάσῃ θυσίᾳ θέλουν νά ἀποδείξουν ἀληθές καί ὀρθό αὐτό πού κάνουν κάποιοι, χωρίς ὅμως τή συμφωνία τῶν Ἁγίων.

          Ἐπειδή ἀνέφερες σύν τοῖς ἄλλοις τό θέμα, ὅτι δηλαδή δέν κοινωνῶ ὅσους δέν εἶναι ἀποτειχισμένοι, ἄκουσε καί ἐπ’ αὐτοῦ μερικά πράγματα, τά ὁποῖα καί αὐτά θά προσπαθήσω νά τά στηρίξω στούς Ἁγίους. Ἐδῶ τά πράγματα δέν εἶναι ἔτσι ὅπως σέ πληροφόρησαν, ἀλλά καί δέν ἀπέχουν πολύ αὐτά πού ἐπληροφορήθηκες ἀπό τήν ἀλήθεια. Γιά τήν ἀκρίβεια λοιπόν, ἐγώ δέν μεταλαμβάνω, ὄχι ὅσους δέν εἶναι ἀποτειχισμένοι, ἀλλά ὅσους πηγαίνουν καί μεταλαμβάνουν ἐκεῖ ὅπου μνημονεύονται οἱ αἱρετικοί Οἰκουμενιστές Ἐπίσκοποι. Αὐτό μάλιστα, ἔτσι ἀκριβῶς ὅπως σοῦ τό μεταφέρω, τό λέγω σέ κάθε Θ. Λειτουργία πρό τῆς Θ. Κοινωνίας. Ὁ λόγος λοιπόν, γιά τόν ὁποῖο τό κάνω, δέν εἶναι γιά νά ἀποφύγω τόν μολυσμό, ὅπως ὑπενόησες, ἀλλά γιά νά κατανοήσουν οἱ πιστοί ὅτι ὑπάρχει μεῖζον πρόβλημα στήν Ἐκκλησία καί μάλιστα πρόβλημα σωτηρίας καί, κυρίως, γιά νά μήν τό ἔχουν κατά τό δή λεγόμενο δίπορτο, ἤ σύμφωνα μέ μία ἄλλη σύγχρονη ἔκφρασι, γιά νά μήν παίζουν σέ διπλό ταμπλώ.

          Ἐάν δηλαδή ἐκοινωνοῦσα καί ὅσους κοινωνοῦν στούς Οἰκουμενιστές, οἱ πιστοί θά ἀντιλαμβάνοντο ὅτι δέν ὑπάρχει κανένα πρόβλημα, ἐφ’ ὅσον καί ἐδῶ κι ἐκεῖ μποροῦμε ἄνετα νά κοινωνοῦμε καί ὁ π. Εὐθύμιος ἀποτειχίσθηκε ἀπό μία δική του ὑπερευαισθησία ἤ, κατά τό κοινῶς λεγόμενο, λόξα. Ἐπίσης θά τούς ἐδίδασκα στήν πρᾶξι ὅτι ἐγώ μέν δέν ἔχω ὡς κληρικός καμμία ἐκκλησιαστική ἐπικοινωνία μέ τούς Οἰκουμενιστές, ἀλλά ἐσεῖς ἀνεπιφύλακτα μπορεῖτε νά ἔχετε, χωρίς πνευματικές συνέπειες.

Τώρα ὅμως οἱ πιστοί δυσκολεύονται καί προβληματίζονται, σύμφωνα βεβαίως ὁ καθένας μέ τήν γνῶσι καί τήν προαίρεσί του καί ἀντιλαμβάνονται ὅτι ὑπάρχει σοβαρό πρόβλημα στήν Ἐκκλησία, εἰς τό ὁποῖο ὁ κάθε Ὀρθόδοξος καλεῖται νά πάρη θέσι. Ἤ δηλαδή θά ἐνταχθῆ στούς Οἰκουμενιστές καί θά ἀκολουθήση τήν εὔκολη ὁδό τοῦ βολέματος καί τοῦ συμβιβασμοῦ ἤ θά ἐνταχθῆ στούς δεδιωγμένους καί λοιδορούμενους, ὄχι μόνον ἀπό τούς Οἰκουμενιστές, ἀλλά ἀκόμη καί ἀπό τούς ἀντιοικουμενιστές, οἱ ὁποῖοι ἀπ’ ὅ,τι φαίνεται, δέν δύνανται νά κατανοήσουν ἁπλά πράγματα, ὅπως π.χ. πότε γίνεται σχίσμα καί πότε ἀποτείχισις.

          Πέραν ὅλων αὐτῶν, ἐπειδή τό μυστήριο τῆς Θ.Λειτουργίας–Κοινωνίας εἶναι μυστήριο ἑνότητος, ἄν μετελάμβανα καί αὐτούς πού κοινωνοῦν ἐν γνώσει στούς Οἰκουμενιστές, θά ἐδήλωνα ἐμπράκτως ὅτι δέν ὑπάρχει στήν Ἐκκλησία κανένα πρόβλημα καί, τοιουτοτρόπως, θά ἀκύρωνα ὅλα ὅσα ἐδίδασκα μέχρι τώρα ἐδῶ καί τόσα χρόνια.

Ἄκουσε ὅμως πῶς μᾶς τά μεταφέρει καί τά διδάσκει ὁ ὅσ. Θεόδωρος ὁ Στουδίτης, σέ κάποιες παρόμοιες περιπτώσεις πού συνέβαινον στήν ἐποχή του καί ἐξαιτίας τοῦ φόβου τῶν διωγμῶν κάποιοι ἔπαιζαν σέ διπλό ταμπλώ, στήν πρός τόν ἡγούμενο Εὐστράτιο ἐπιστολή του: «Ἐχάρην δεξάμενός σου τό τίμιον γράμμα, πατέρων φίλτατε, καί διδαχθείς τά κατά τήν ὁσιότητά σου οὕτως ἔχειν καί οὕτως, ἐπεί, ὅσον ἐκ τῶν ἀπαγγειλάντων, καίτοι ἀξιοπίστων, λυπηρῶς διεκείμην. ἀκούσας τήν ὑποκριτικήν ὑπογραφήν. καί με δέξαι, τιμιώτατε. παρρησιαστικώτερον διαλεγόμενον. οὐκ ἔξω αἰτίας τό κατασχεθέντα σε ὑπό βασιλικοῦ μεῖναι ἀπαθῆ, ἤγουν ἄφετον˙ τοῦτο γάρ τῶν τεθρυλλημένων ἐπάγωγον. οὐδείς οὖν τῶν πεπαρρησιασμένων ἄτερ φυλακῆς ἤ τοὐλάχιστον ἐξορίας, ἤτοι φυγαδείας, ὡμολόγηται διαμεῖναι. οἱ δέ τούτων ἐκτός ἐντός τῆς ἀπαγωγῆς, ἵνα μή τραχύτερον εἰπών λυπήσω. ἤ οὐ διεβλέψω, διορατικώτατε, τόν χαλεπόν διωγμόν Λέοντος τοῦ θηριωνύμου; οὗ ἡ Ἀχααβιτική χείρ εἷλε καί τούς ἐξ ἄλλου κράτους, ἔκτεινέ τε καί ὤλεσεν, τό γε φιλανθρωπότερον ἐφρούρησεν μετά πικράν μαστίγωσιν, μή ὅτι γε τούς ὑπό χεῖρα. εἰ δέ αὐτός οὔ τί που τῶν τοιούτων πεπονθώς μετά τήν σύλληψιν, σύγγνωθι, ἐσυλήθης, ἅγιε. καί μή μοι φυλάττεσθαι τάς οἰκείας ἐκκλησίας λέγε καί σώας τάς ἱστορίας μένειν τήν τε ἀναφοράν τοῦ ἁγιωτάτου ἡμῶν πατριάρχου˙ τοῦτο γάρ καί ἄλλοι ἀπαχθέντες φιλολογοῦσιν. οὐ δύναται ταῦτα διασεσῶσθαι, εἰ μή τοι προδοσία ἀληθινῆς ἐνστάσεως ἐγένετο» (P.G. 99, 1364, Φατ. 448,632,2).

          Ἐν κατακλεῖδι ἐπί τοῦ θέματος τούτου μᾶλλον θέλετε καί ἀπαιτεῖτε μέ ὀρθολογιστικό τρόπο, ἐσεῖς οἱ ἀντιοικουμενιστές, νά γίνω ἐγώ χαλαρώτερος καί χλιαρότερος καί ἀπό τούς Οἰκουμενιστές, διότι θά γνωρίζης ἀσφαλῶς ὅτι οἱ Οἰκουμενιστές δέχονται ὡς ἔγκυρη τήν καθαίρεσί μου καί ὅ,τι μυστήρια τελῶ τά θεωροῦν ἄκυρα. Αὐτό τό δέχεται δυστυχῶς καί ὁ ἀντιοικουμενιστής Μητροπολίτης Πειραιῶς κ. Σεραφείμ, καθώς καί οἱ πατέρες τοῦ γραφείου ἐπί τῶν αἱρέσεων τῆς Μητροπόλεώς του. Ἐγώ λοιπόν, σύμφωνα μέ τήν δική σας νοοτροπία πρέπει νά κοινωνῶ ἀδιακρίτως ὅλους ὅσους προσέρχονται στό μυστήριο τῆς Θ. Κοινωνίας, νά μήν βάλω φραγμό καί ὅρια, νά εἶναι ὅλα, κατά τό δή λεγόμενο, ἴσωμα καί αὐτό, μᾶλλον, γιά νά νοιώθουν ἄνετα καί νά μήν ἔχουν τύψεις συνειδήσεως οἱ ἀντιοικουμενιστές.

Οἱ Ἅγιοι Πατέρες ὅμως, δυστυχῶς ἤ εὐτυχῶς, δέν μᾶς ἐδίδαξαν ἔτσι. Ὁ ὅσ. Θεόδωρος ὁ Στουδίτης μάλιστα δέν ἐθεωροῦσε ἔγκυρα τά μυστήρια τῶν αἱρετικῶν, ἀκόμη καί κατά τήν μοιχειανική αἵρεσι. Τό ὅτι ἐγώ θεωρῶ σήμερα τά μυστήρια τῶν Οἰκουμενιστῶν κατ’ οἰκονομίαν ἔγκυρα γίνεται, γιατί σήμερα δέν ὑπάρχει ὁ ζῆλος καί ἡ ἀκρίβεια τῶν τότε Πατέρων κι ἐκείνης τῆς ἐποχῆς καί στούς ἀντιοικουμενιστές καί στόν λαό, καί ὡς ἐκ τούτου, ἄν δέν τά θεωρήσω ἔγκυρα, ἁπλῶς σύγχυσι θά δημιουργήσω καί αἰχμές πρός κατηγορία καί μέμψι, ἐνῶ τότε ὁ διαχωρισμός αἱρετικῶν καί Ὀρθοδόξων ἦτο ἀπόλυτος καί, δι’ αὐτό, ἦτο φυσικό νά μήν θεωροῦν οἱ Ὀρθόδοξοι ἔγκυρα τά μυστήρια τῶν αἱρετικῶν. Ἐπί πλέον δέ τότε ἦσαν καί πολλοί οἱ ἀντιδρῶντες στήν αἵρεσι, οἱ ὁποῖοι πάντοτε ἀπετειχίζοντο ἀπό αὐτήν, ἐνῶ σήμερα εἶναι λίγοι καί, αὐτοί πού ἀντιδροῦν, κατ’ οὐσίαν συνοδοιποροῦν καί συνταυτίζονται ἐκκλησιαστικά μέ τούς αἱρετικούς.

          Κάτι ἀκόμη θέλω νά ἐπισημάνω, ὡς διευκρίνισι στό θέμα, ὅτι ἐγώ δέν τελῶ τά μυστήρια τῆς βαπτίσεως καί τοῦ γάμου. Αὐτό, ἄν καί θά ἔπρεπε κατ’ ἀρχάς νά σᾶς εὐχαριστῆ, τό ὅτι ἐφ’ ὅσον ἐγώ αὐτά τά δύο μυστήρια δέν τά τελῶ καί, τρόπον τινά, ἐπιτρέπω τούς Ὀρθοδόξους νά τά παίρνουν ἀπό τούς Οἰκουμενιστές, ἐν τούτοις, προκειμένου νά κατασκευασθοῦν αἰτίες μέμψεως, ἐθεωρήθηκε καί αὐτό ὡς κατακριτέο ζήτημα. Τώρα δηλαδή πού ἀφήνω τούς Ὀρθοδόξους νά παίρνουν (κατ’ οἰκονομία πάντοτε) τά μυστήρια αὐτά ἀπό τούς Οἰκουμενιστές μέ κατηγοροῦν ὡς νά δέχωμαι τόν μολυσμό ἀπό αὐτούς. Ἄν πάλι τά ἐτελοῦσα καί δέν ἐπέτρεπα κατ’ ἀκρίβεια στούς Ὀρθοδόξους νά τά παίρνουν ἀπό τούς Οἰκουμενιστές θά μέ κατηγοροῦσαν, ἀσφαλῶς ἔτι περισσότερο, γιά τή δημιουργία σχίσματος, δικῆς μου Ἐκκλησίας κλπ. Εἶναι ὅπως ἀναφέρει, γιά ἄλλη περίπτωσι, ὁ ὅσ. Ἰωάννης τῆς Κλίμακος τό ἀγκάθι αὐτό, τό ὁποῖο, ὅπως καί νά τό ρίξης, θά σταθῆ ὄρθιο.

Ἐδῶ λοιπόν συμβαίνει τό ἑξῆς παράδοξο. Οἱ μέν Οἰκουμενιστές βαδίζουν τήν αἱρετική ὁδό, καταπατοῦν ἀσυστόλως τήν Ἁγ. Γραφή, ἁγ. Πατέρες, ἱερούς Κανόνες καί δέν δίδουν σέ κανένα λογαριασμό.

Οἱ ἀντιοικουμενιστές πάλι βαδίζουν ἐν καιρῷ αἱρέσεως, ἡ ὁποία ὑφίσταται ἐδῶ καί ἑκατό χρόνια, μία ὁδό πού οὔτε ἡ Ἁγ. Γραφή, οὔτε οἱ Ἱεροί Κανόνες, οὔτε οἱ Ἅγιοι Πατέρες τήν ἐθέσπισαν καί κατ’ οὐσίαν συνοδοιποροῦν καί συνταυτίζονται μέ τούς αἱρετικούς Οἰκουμενιστές σέ ἐκκλησιαστικό ἐπίπεδο. Ἡ ὁδός αὐτή πού ἀκολουθοῦν διδάσκει νά διαμαρτυρώμεθα δι’ αὐτά πού πράττουν οἱ αἱρετικοί, ἀλλά νά συμπορευώμεθα καί νά ἀναγνωρίζωμε τούς λύκους ὡς ποιμένες, ἐνῶ οἱ ἴδιοι οἱ ἀντιοικουμενιστές ἀκολουθοῦντες αὐτήν τήν ὁδό δέν δίδουν λογαριασμό σέ κανένα.

Οἱ ἀποτειχισμένοι τέλος, οἱ ὁποῖοι ἀκολουθοῦν αὐτά ἀκριβῶς πού θεσπίζει ἡ Ἁγ. Γραφή, οἱ ἱεροί Κανόνες καί οἱ ἅγ. Πατέρες, εἶναι ὑπόλογοι στό κάθε τι, καί στήν παραμικρή λεπτομέρεια, καί ἀνά πᾶσα στιγμή εὑρίσκονται στό στόχαστρο τοῦ ἐλέγχου καί τῆς δριμείας κατακρίσεως τῶν ὑπολοίπων καί ἐγκαλοῦνται εὐκαίρως ἀκαίρως νά ἀπολογοῦνται καί νά δίδουν ἐξηγήσεις γιά ὅ,τι κάνουν. Ἄν δέ εὕρουν οἱ ὑπόλοιποι καί τό παραμικρό ψεγάδι εἰς αὐτούς, εἶναι ἕτοιμοι νά τούς ἀποστείλουν εἰς τό πῦρ τό ἐξώτερον καί νά ἀκυρώσουν ὅλον τόν ἀγῶνα των μέ σκοπό βεβαίως νά φανοῦν αὐτοί σωστοί. Διότι δυστυχῶς συμβαίνει αὐτό καί στούς Οἰκουμενιστές καί στούς ἀντιοικουμενιστές∙ τήν ὀρθότητα τῆς γραμμῆς μας νά μήν τήν στηρίζωμε στήν Ἁγ. Γραφή καί στούς Ἁγίους, ἀλλά στά λάθη τῶν ἄλλων.

Ἐπί τοῦ θέματος λοιπόν τοῦ ὅτι δέν τελῶ αὐτά τά δύο μυστήρια (γάμου καί βαπτίσεως) πρέπει νά ἀναφέρω ἀπολογούμενος ὅτι τό μέν μυστήριο τοῦ γάμου ἔχει καί πολιτικές διαστάσεις καί ὡς ἐκ τούτου θά ἔπρεπε ἀναγκαστικῶς νά τελοῦσαν οἱ Ὀρθόδοξοι μαζί μέ τό μυστήριο πού θά ἐτελοῦσα ἐγώ καί ἕναν πολιτικό γάμο διά νά ὑπάρχη ἡ ἀναγνώρισις ἀπό τήν πολιτεία μέ ὅλες τίς διαστάσεις της· τό δέ μυστήριο τοῦ βαπτίσματος τελεῖται συγχρόνως μέ τό μυστήριο τοῦ χρίσματος, τό ὁποῖο χρίσμα δέν τό τελεῖ ὁ ἱερεύς, ἀλλά ἁπλῶς τό μεταδίδει. Θά ἔπρεπε λοιπόν ὡς ἐκ τούτου νά τό πάρω γιά νά τό μεταδώσω ἤ ἀπό τούς Οἰκουμενιστές ἤ ἀπό τούς Παλαιοημερολογίτες, ὁπότε πάλι θά εἶχα ἐπικοινωνία μέ αὐτούς καί συνεπῶς αἰτίες κατακρίσεως.

Ἐπειδή λοιπόν ἐθεώρησα ὅτι αὐτά τά θέματα χρήζουν ἀποφάσεων συνάξεων ἀποτειχισμένων Ὀρθοδόξων, μέ σκοπό νά χαραχθῆ μία γραμμή, ὄχι προσωπική, ἀλλά ἐκκλησιαστική (μέχρις ἀποκαταστάσεως τῆς Ὀρθοδοξίας) καί ἐν ἀναμονῇ αὐτῆς τῆς ἀποφάσεως τῶν ἀποτειχισμένων, προσωρινῶς ἐπέτρεψα αὐτήν τήν κατ’ οἰκονομίαν κατάστασι.

Στό θέμα ὅμως τῆς Θ. Λειτουργίας–Κοινωνίας δέν ὑπάρχει κανένα ἐμπόδιο νά τηρηθῆ ἡ ἀκρίβεια, διότι ἐπί πλέον ἡ Θ. Λειτουργία εἶναι μυστήριο ἑνότητος καί σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τῶν Ἁγίων ἑνούμεθα διά τῆς Μεταλήψεως μέ ὅλο τό σῶμα καί μέ τήν κεφαλή. Ἄν λοιπόν κοινωνοῦμε ἀπό τούς αἱρετικούς ἑνούμεθα μέ αὐτούς κατά τήν πίστι καί εἰδικά μέ τόν Ἐπίσκοπο, τόν ὁποῖο ὡς ὁρατή κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας μνημονεύομε στή Θ. Λειτουργία.

Ἐγώ λοιπόν, ἐν τέλει, ἔφθασα μέχρις ἐκεῖ πού ἐνόμιζα ὅτι μποροῦσα νά προχωρήσω στήν ἀποτείχισι, φροντίζοντας μέ πολλή προσοχή νά μήν ξεφύγω οὔτε πρός τά δεξιά, οὔτε ἀριστερά. Τώρα, ἐάν μία εὐρύτερη σύναξι ἀποτειχισμένων πατέρων πάρη πιό αὐστηρές ἀποφάσεις καί ἀποφασίση νά τηρηθῆ εἰς τό θέμα αὐτό ἡ ἀκρίβεια, ἐγώ φυσικά θά ἀκολουθήσω αὐτή τήν ἀπόφασι καί, μάλιστα, θά θεωρήσω ὅτι πλέον τηρεῖται ἡ ἀκρίβεια τῆς ἀποτειχίσεως.

Ὁ μολυσμός λοιπόν δέν προέρχεται ἀπό μία κατ’ οἰκονομίαν ἐνέργεια τῶν ἀποτειχισμένων, ἀλλά ἀπό τόν συναγελασμό, τήν συμπόρευσι καί ἀναγνώρισι τῶν αἱρετικῶν ἐκ τῶν ἀντιοικουμενιστῶν, ὅπως ἐπίσης καί ἀπό τό κοινό ποτήριο, πού ἔχουν οἱ αἱρετικοί Οἰκουμενιστές καί οἱ ἀντιοικουμενιστές καί στό ὁποῖο ὑπάρχει (κατά τούς Ἁγίους) ὡς μία ἀκαθαρσία ἡ μερίδα τοῦ μνημονευομένου αἱρετικοῦ Ἀρχιεπισκόπου.

Ἐάν ἐν κατακλεῖδι, ἀδελφέ Βασίλειε, ἔχης γιά ὁποιοδήποτε θέμα, ἀπό αὐτά τά ὁποῖα ἔθιξα, ἀντίθετη ἄποψι, σέ παρακαλῶ νά μοῦ τήν ἀναφέρης, ἀρκεῖ νά εἶναι ἁγιογραφικά καί πατερικά τεκμηριωμένη μέ συγκεκριμένη ἀναγραφή τῶν ἀντιστοίχων χωρίων. Ἄν πάλι θέλης καί σέ κάτι ἄλλο νά ἀπαντήσω, σέ παρακαλῶ νά μοῦ θέσης τήν συγκεκριμένη ἐρώτησι, πλήν ὅμως νά ἀφορᾶ σέ γενικώτερα ἐκκλησιαστικά θέματα καί ὄχι προσωπικές ἐκφράσεις καί ἀντεγκλίσεις. Ἄν πάλι μελετήσης τά κείμενα τῆς ἀντιπαραθέσεώς μου μέ τό γραφεῖο ἐπί τῶν αἱρέσεων τῆς Μητροπόλεως Πειραιῶς καί θέλης ν’ ἀποφανθῆς ὡς τρίτος γιά τό ποῦ ὑπάρχει τό δίκιο καί ποιά τέλος πάντων εἶναι ἡ ὀρθόδοξος ὁδός ἐν καιρῷ αἱρέσεως, πολύ εὐχαρίστως νά σέ ἀκούσω.

Ἄν τέλος θέλης νά συνεχισθῆ αὐτό τό βιολί κι ἐμεῖς νά ἀναφέρωμε ἁγιογραφικές καί πατερικές διδασκαλίες κι ἐσεῖς μέ τόν ὀρθολογισμό, τήν φιλοσοφία καί τό στοχασμό καί χωρίς καμμία ἀπολύτως ἁγιογραφική καί πατερική κατοχύρωσι νά ὑποστηρίζετε πεισμόνως τήν δυνητική ἑρμηνεία τοῦ ΙΕ΄ Ἱ. Κανόνος καί τήν συμπόρευσι (ἄχρι καιροῦ) ἐν καιρῷ αἱρέσεως μετά τῶν αἱρετικῶν, τότε γνώριζε ὅτι ἐγώ τουλάχιστον δέν διατίθεμαι νά συνεχίσω αὐτήν τήν ἀντιπαράθεσι, διότι αὐτή δέν καταλήγει πουθενά καθ’ ὅσον κάθε πλευρά κινεῖται σέ διαφορετικό ἐπίπεδο καί μέ διαφορετικές ἀρχές.

Σέ χαιρετῶ μέ τήν ἐν Κυρίῳ ἀγάπη καί ἔχοντας μέσα μου τήν πρώτη εἰκόνα, πού σέ εἶδα μαχόμενο ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν.

                                       

                                                  Ἱερομόναχος Εὐθύμιος Τρικαμηνᾶς

Υ.Γ. Στίς ὁμοιότητες πού γράφεις ἀδελφέ Βασίλειε, ὅτι ἔχουμε μέ τούς Παλαιοημερολογίτες, περί φανατισμοῦ, ἐπιθετικότητας, ἔλλειψης διάκρισης, ἀδιαλλαξίας κλπ. ἴσως νά ἔχης κάποιο δίκιο, λόγῳ τῆς ἐμπαθείας καί ἁμαρτωλότητός μας. Στίς ἀνομοιότητες ὅμως τίς ὁποῖες ἀνέφερες, πέραν τοῦ ὅτι δέν ἔχουμε Συνόδους, ὅπως αὐτοί, ἔχουμε καί μία ἀκόμη σημαντική, πού τήν ἐλησμόνησες. Δέν ἔχομε δηλαδή μαζί τους καμμία ἐκκλησιαστική ἐπικοινωνία, ἐνῶ ἐσεῖς οἱ ἀντιοικουμενιστές ἔχετε πλήρη ἐκκλησιαστική κοινωνία μέ τούς Οἰκουμενιστές, καί τό χειρότερο ὅλων, αὐτό δέν σᾶς ἐνδιαφέρει καθόλου.