«Χρόνος και εορτολόγιο, ως προοίμια αιωνιότητος»

(Αγ. Ιουστίνος Πόποβιτς – «Άνθρωπος και Θεάνθρωπος»)

Τοῦ ΝΙΚΟΥ ΣΑΚΑΛΑΚΗ

Αναμφίβολα, τον διχασμό που επέβαλλε ο Οικουμενισμός στον Ορθόδοξο χώρο με την αλλαγή του ημερολογίου στην Ελλαδική Εκκλησία το 1924, ακολούθησαν διαδοχικές πνευματικές κατακρημνίσεις, δηλ. άμβλυνση της ορθόδοξης αυτοσυνειδησίας της Εκκλησίας της Ελλάδος και υπερτιμήσεις της ορθόδοξης ωριμότητας από τους Χριστιανούς, που ήθελαν να διαφυλάξουν την ιστορική και πνευματική ταυτότητα του εορτολογίου, καθώς και την Ορθόδοξη παράδοση (παλαιό εορτολόγιο).

Και οι δυο πλευρές βαρύνονται ιστορικά και πνευματικά. Η επίσημη Εκκλησία διότι υπάκουσε – ασπάσθηκε το πνεύμα του οικουμενισμού, ενώ η παράταξη των Ορθοδόξων (Γ.Ο.Χ.) διότι δεν συγκρότησε άμυνα με ορθόδοξη συνοχή και κανονικότητα, όπως αρμόζει στις κρίσιμες φάσεις της Εκκλησίας, στις οποίες θρησκευτικές, πολιτικές και ηθικές πιέσεις, προσανατολίζουν και ωθούν τους πιστούς (εν θερμώ) σε λάθος επιλογές.

Η επίσημη Εκκλησία της Ελλάδος, στο πέρασμα του χρόνου, βαθμιαία έχασε σημαντικά την Ορθόδοξη αυτοσυνειδησία της και υπέγραψε στην Κρήτη τη συνοδική κατοχύρωση του οικουμενισμού (αποστασία) σ’ αντίθεση με τους Ορθοδόξους (παλαιό εορτολόγιο), που αντέδρασαν στον οικουμενισμό, ενώ στη συνέχεια οργανώθηκαν «δογματικά» στην εορτολογική ακρίβεια, που δεν είναι δόγμα.

Η απολυτότητα στο «δόγμα» αυτό λειτούργησε διχαστικά, «εκ δεξιών». Να επαναλάβουμε, ότι το σάλπισμα του 1924 «Ορθοδοξία στα όπλα», για διαρκή αγώνα και επαγρύπνηση στην εισβολή του οικουμενισμού, δεν σταθεροποιήθηκε σε ορθόδοξη κανονική βάση, γι’ αυτό πολλαπλασιάστηκαν τα εκκλησιολογικά προβλήματα, που πυροδότησε ο οικουμενιστικός σπινθήρας στη διχαστική πυρίτιδα, που το πνεύμα της αποστασίας συσσωρεύει σε κάθε φάση της εκκλησιαστικής ζωής.

Ο π. Φιλόθεος Ζερβάκος σε επιστολή του, γράφει σχετικά: «Μη νομίζομεν ως μηδαμινόν, το ότι ακολουθούμεν το παπικόν εορτολόγιον. Είναι παράδοσις και ως παράδοσιν οφείλομεν να την φυλάξωμεν διότι υποκείμεθα εις ανάθεμα (συνοδικό)». Πράγματι, η εορτολογική καινοτομία είναι αντικανονική και αντιπαραδοσιακή, δεν αποτελεί όμως δογματική εκτροπή. Δεν έχει θρυμματισθεί το δογματικό υπόβαθρο των Ορθοδόξων του νέου εορτολογίου.

Με την καθιέρωση του νέου εορτολογίου – ημερολογίου (1924), η Εκκλησία χτυπήθηκε σε ένα ζωτικό ενοποιητικό πυλώνα της, όχι όμως και στη δογματική ισχύ της, όπως στην «σύνοδο» της Κρήτης.

Η διαίρεση των Ορθοδόξων ευνοεί τον οικουμενισμό και αποτελεί ένα από τα δεκανίκια του. Η αγάπη όμως για την Ορθοδοξία, σχηματίζει το πραγματικό ενωτικό κονίαμα, που είναι ικανό να δημιουργήσει ενωτική ισχύ μεταξύ των Ορθοδόξων.

Υπάρχουν και στις δύο πλευρές του εορτολογίου τα πνευματικά αποθέματα, για ενωτική προσπάθεια έναντι της αιρέσεως του οικουμενισμού. Ένα ενωτικό στοιχείο είναι η χριστιανική κατανόηση του χρόνου.

Είναι αλήθεια, ότι ο χρόνος προσεγγίζεται πολυεπίπεδα. Επιστημονικά και φιλοσοφικά ο χρόνος είναι ένας φυσικός πόρος, που δεν μεταβάλλεται, δεν καταστρέφεται, δεν αντικαθίσταται, δεν παραχωρείται ούτε πουλιέται.

Είναι πανανθρώπινη η θέση – αντίληψη, ότι πρέπει να τον εκμεταλλευτούμε δημιουργικά.

Μέσα στην Εκκλησία, η λειτουργική οργάνωση του χρόνου, δίνει τις απαντήσεις – λύσεις σε προαιώνια ερωτήματα, που αφορούν τη σχέση του ανθρώπου με την χρονική πραγματικότητα και με το Θεό. Αυτή είναι και η βαθύτερη σημασία του εορτολογίου, η απαγκίστρωσή μας δηλ. από τις γήινες χοντροκομμένες βεβαιότητες, η απαλλαγή μας από τις διάφορες κοσμικές διανοητικές μας «άγκυρες» και η ένωσή μας με τον Χριστό στα όρια της Εκκλησίας.

Χριστιανικά επενδύουμε στο χρόνο, δίνοντας χρόνο… στο χρόνο, για την πνευματική μας ολοκλήρωση – τελείωση (Εφεσ. 5,16).

Ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς τονίζει: «όταν από τον χρόνο αφαιρεθεί η αμαρτία και ο θάνατος, τότε ο χρόνος γίνεται ένα θαυμάσιον προοίμιον εις την θείαν αιωνιότητα, μία έξοχος εισαγωγή εις την θεανθρωπότητα» (Ιωάν. 6,47).

Στη ζωή της Εκκλησίας, τα πολυσήμαντα πνευματικά γεγονότα, προβάλλονται σε σχέση με τη χρονικότητα παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος. Τα δογματικά νοήματα βρίσκονται στον πυρήνα των πνευματικών γεγονότων και όχι στο εορτολόγιο που τα προβάλλει.

Η εμμονή στο «δογματικό» χαρακτήρα του εορτολογίου, έχει ανάλογο την εμμονή των Χιλιαστών, ότι ο Θεός έχει το όνομα Ιεχωβά!

Όποιος αρνείται την παρουσία και τη δύναμη της Εκκλησίας στο νέο εορτολόγιο είναι αιρετικός, έχει απώλεια του νοήματος της Ορθοδοξίας. Η μετάθεση του εορτολογίου δεν συνοδεύτηκε από μετάθεση των ορίων της πίστεως και ούτε ακυρώθηκε η σωτηρία, όπως συμβαίνει στην αίρεση. Είναι άδικο (αμαρτία), όσοι είναι στο νέο εορτολόγιο να χαρακτηρίζονται ως οικουμενιστές από Ορθοδόξους (Γ.Ο.Χ.) του παλαιού εορτολογίου.

Ας δούμε, πως διαμορφώνεται η σκέψη αυτή, αντίστροφα, σε κοινωνικό επίπεδο. Σήμερα ζούμε μέσα στο αστικό κοινωνικό σύστημα, που είναι το παλαιότερο κοινωνικό σύστημα στην ιστορία της ανθρωπότητας, συνυφασμένο με την ατομική ιδιοκτησία, την εμποροκρατία, τη φυσιοκρατία, τη θεοποίηση του χρήματος και του ατομικού συμφέροντος. Οι αντιχριστιανικές δομές του επηρεάζουν και καθορίζουν σε πολλά σημεία τη ζωή των Ορθοδόξων, της Εκκλησίας.

Το κοινωνικό αυτό σύστημα δεν είναι υπηρέτης του Θεού εις το αγαθόν (Ρωμ. 13, 1-6).

Εάν αναλύσουμε χριστιανικά τις φιλοσοφικές βάσεις του αστικού συστήματος, τότε αυτόματα καταρρέει ηθικά.

Όλοι οι ορθόδοξοι, χωρίς να το αντιλαμβάνονται σε βάθος, πολλές φορές βιώνουν τις αντιχριστιανικές πλευρές του συστήματος. Για παράδειγμα, το κύριο επιχείρημα – θέση των αστών είναι: «το ατομικό συμφέρον είναι το πρώτο κίνητρο της οικονομικής ζωής». «Μακάριον διδόναι μάλλον ή λαμβάνειν» (Πράξ. 20,36), υπογραμμίζει η Γραφή.

Πόσοι Ορθόδοξοι, σήμερα, δεν παρουσιάζονται με εγωιστικές, ατομικιστικές τάσεις, λόγω επηρεασμού τους από το σύστημα; Όλοι αυτοί αγαπητοί Γ.Ο.Χ. θα κριθούν ως αρνητές του Χριστού;

Ερώτημα: Όταν ένας συνειδητός Ορθόδοξος (Γ.Ο.Χ.), αντιοικουμενιστής και αντιπαπικός, με επιδόσεις στην άσκηση και στον πρακτικό Χριστιανισμό, διατηρεί κατάστημα καλλυντικών ή κρεοπωλείο ή ενδυμάτων (μοντέρνα φορέματα, γυναικεία παντελόνια) ή ζαχαροπλαστείο ή με τυροκομικά είδη, τότε αν αυτός δεν κλείνει την επιχείρησή του στις ημέρες της νηστείας πως θα κριθεί; Ως αρνητής της νηστείας ή ως ομολογητής της πίστεως, λόγω σταθερότητος στο παλαιό εορτολόγιο;

Σήμερα, τα πραγματικά δεδομένα της οικουμενιστικής αποστασίας, δημιουργούν προϋποθέσεις για ενότητα των Ορθοδόξων δυνάμεων. Ας γίνει μία αρχή. Και η αρχή είναι το ήμισυ του παντός…

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ