«Οι Λόγοι των Όντων ως Αντι-σύγχυση»

(Μ. Βασίλειος – Ψαλμός ΚΗ΄)

«Η Κτίσις πάσα δοξάζει τον Κτίσαντα», θεολογεί ο Μ. Βασίλειος (Ερμηνεία ΚΗ΄ Ψαλμού). Μια αλήθεια ξεχασμένη σήμερα, που ο πλανήτης μας έχει εισέλθει σε φάση έντονης τεχνικής–επιστημονικής δραστηριότητας. Παράλληλα η ανθρώπινη δραστηριότητα αναπτύσσεται και επενεργεί πάνω στο βιοφυσικό περιβάλλον, μετασχηματίζοντας τα στοιχεία του, ενώ η ανθρώπινη εργασία υλοποιείται πάνω στα αντικείμενά του.

Μέσα από το σύμπλεγμα των επιστημονικών δυνάμεων–παρεμβάσεων γίνεται και μια ταυτόχρονη προσπάθεια εύρεσης της έσχατης αιτίας του καθολικώτερου φαινομένου της ζωής και του Σύμπαντος.

Στον αντίποδα της έντονης αυτής δραστηριότητας έχουν γεννηθεί φαινόμενα Οικολογικής, Κοινωνικής και ανθρώπινης (υπαρξιακής) ανισορροπίας.

Τα τρία αυτά φάσματα δηλ. περιβάλλον, κοινωνικές σχέσεις και ανθρώπινη ύπαρξη, γνωρίζουν φθορές–διαταραχές στην κατεύθυνση μιας προοδευτικής εντροπίας–κατάρρευσης.

Η Ορθοδοξία, Αγιογραφικά και εμπειρικά, γνωρίζει τα αίτια της συλλογικής φθοράς, η οποία δεν είναι παρά η ορατή πλευρά μιας βαθύτερης και πιο σημαντικής κρίσης, που σχετίζεται με τον τρόπο ύπαρξης–ζωής απέναντι στην Κτίση και τον Δημιουργό της.

Η συλλογική φθορά οφείλεται στη μη Χριστιανική κατανόηση–βίωση του Κόσμου. Η πτώση του ανθρώπου, ως μη ατομικό γεγονός, συμπαρέσυρε και την Κτίση.

Η αγιότητα, η αγάπη και η ευθύνη, θα οδηγούσαν με ασφάλεια τον Κόσμο και την Ιστορία.

Ανεργία, περιθωριακότητα, άγχη και νευρώσεις, όπως και οι

πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές δυσαρμονίες, είναι δείκτες του υλιστικού προσανατολισμού της ανθρωπότητας. Πίσω από τη συλλογική δυστυχία απουσιάζει το πλήρωμα του Θεανθρώπου Χριστού.

Ο όσιος Θαλάσσιος παρατηρεί: «Ο Θεός και Λόγος ατρέπτως σαρκωθείς, πάση τη κτίσει δια της σαρκός ηνώθη. Ξένον θαύμα εν ουρανώ και επί γης γίνεται, ότι Θεός επί της γης και άνθρωπος εν ουρανοίς. Ίνα αγγέλοις ανθρώποις συνάψας, άμα πάση τη κτίσει την θέωσιν χαρίσηται» (φιλοκαλία).

Θεολογικά–Φιλοσοφικά, η Χριστιανική κατανόηση του Κόσμου (Λόγοι των όντων) και η ασκητική χρήση των Κτιστών, ως αντίδοτο της πνευματικής «ακρατείας» των Πρωτοπλάστων, εξουδετερώνουν την λειτουργική δυσαρμονία που εισέβαλε στον κόσμο με την αμαρτία (αστοχία).

Η Ορθόδοξη πνευματικότητα, βιώνουσα τον «Λόγο των όντων», δηλ. την δημιουργία του κόσμου ως προϊόν της αγάπης και της θελήσεως του Θεού, ενώνει Ανθρωπολογία και Σωτηριολογία σε αδιάσπαστη οργανική (διαλεκτική) σχέση.

Η ενανθρώπηση του Χριστού δρομολόγησε μια νέα θεώρηση των Κτισμάτων, που φανερώνει την πρώτη ομορφιά τους.

Η Ορθόδοξη πνευματικότητα, ως αλήθεια του Θεού, βάζει «φραγή» στη σύγχυση του Κόσμου.

Στην Ορθόδοξη κατανόηση του ανθρώπου, βλέπουμε και τη σημαντική διαφορά του Μυστηρίου της Μετανοίας από κάθε άλλη επιστημονική θεώρηση της ψυχής.

Η επιστήμη της Ψυχιατρικής–Ψυχολογίας στερείται (οντολογικά) της θεραπευτικής και απολυτρωτικής χάρης, που απαλλάσσει τον «έσω άνθρωπο» από τις ενοχές, τις καταθλίψεις–μελαγχολίες και τις άλλες ψυχικές δυσκολίες.

Στο Μυστήριο της Μετανοίας–Εξομολογήσεως, ο άνθρωπος λαμβάνει άφεση, ανυψώνεται θεϊκά, γαληνεύει, στοχάζεται το Θεό βιωματικά και χαίρεται.

«Ώσπερ ο άνθρωπος υπό ανθρώπου ιερέως βαπτιζόμενος φωτίζεται τη του Πνεύματος χάριτι, ούτω και ο εξομολογούμενος εν μετανοία δια του ιερέως λαμβάνει την άφεσιν χάριτι Χριστού», παρατηρεί ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος.

Αναμφίβολα, η Χριστιανική θεώρηση–διδασκαλία περί «Λόγων των όντων» καλύπτει ολόκληρη την ανθρώπινη ζωή, πνευματική και υλική, ατομική και δημοσία. Γνωρίζουμε, ότι η θεμελιακή αφετηρία των κοινωνικών συστημάτων είναι η φιλοσοφική σκέψη τους. Η σύλληψη της πραγματικής έννοιας–σημασίας ενός κοινωνικού συστήματος περνάει μέσα από την ακριβή κατανόηση της φιλοσοφίας του.

Εάν λάβουμε υπ’ όψιν τις φιλοσοφικές ιδέες του Καπιταλισμού και του Μαρξισμού, τότε θα αντιληφθούμε ποια ειδωλολατρεία και διαστροφή έχει συσσωρευθεί στις κοινωνικές δομές και στη χρήση της τεχνολογίας σε παγκόσμια κλίμακα.

Ένας Ορθόδοξος στοχαστής (Νίκος Ψαρουδάκης) είπε:

«Το κακό–αμαρτία είναι φαινόμενο αταξικό. Το σκουλήκι προσβάλλει εξίσου και το μήλο που είναι χαμηλά και αυτό που είναι στην κορυφή. Ο εργάτης που ξοδεύει το μεροκάματό του στην ταβέρνα είναι το ίδιο (κατά προαίρεση) ηθικά άρρωστος με το βιομήχανο που σπαταλά τα χρήματα στα καμπαρέ. Ο μπακάλης που κλέβει λίγα γραμμάρια στο ζύγι δεν διαφέρει  από τον μεγαλέμπορο που κλέβει τόνους. Από τη στιγμή που δέχεται κανείς (ως προαίρεση) ένα κακό, η ποσότητα–κλιμάκωσή του είναι πια θέμα ευκαιρίας».

Φιλοσοφικά, ιστορικά και πολιτικά διαπιστώνουμε ότι, ποτέ μέχρι τώρα δεν υπήρξε καθολικός συγχρονισμός της πολιτειακής διακυβέρνησης με την Αλήθεια του Ευαγγελίου ή, με απλά λόγια, δεν υπήρξε ένα κοινωνικό σύστημα ως έκφραση και δικαίωση της Χριστιανικής αλήθειας (Ρωμ. 13,4).

Δεν εννοούμε, βέβαια, το σύστημα της Θεοκρατίας (Παποκαισαρισμός) του Ρωμαιοκαθολικισμού, που αποτελεί θανάσιμη τροχοπέδη του Χριστιανισμού.

Η τάξη στην Κτίση εκφράζεται–πραγματώνεται με τους φυσικούς νόμους, που είναι προεκτάσεις του Πνευματικού Νόμου, ενώ η κοινωνική τάξη προϋποθέτει τις εξουσίες, που ως θεσμός είναι δώρο του Θεού (Ρωμ.13, 1-2). Ο λαός συνεργάζεται με τον Θεό επανδρώνοντας τις εξουσίες. Να υπογραμμίσουμε, ως θέμα σωτηρίας, την ευθύνη του λαού στην επάνδρωση των εξουσιών, αν θα είναι αυτή πράγματι διάκονος–υπηρέτης του Θεού ή όργανο του Διαβόλου (Ρωμ. 13, 1-4 και Ματθ. 4,9).

Η ταυτόχρονη πνευματική αναγέννηση ανθρώπου και κοινωνίας είναι μια βασική–θεμελιώδης κατευθυντήρια αρχή της Ορθόδοξης πνευματικότητας.

Στα Πατερικά συγγράμματα, η κοινωνική διδασκαλία περί «εξουσιών», είναι διαμετρικά αντίθετη απ’ αυτή που μας είναι γνωστή από την ιστορία της πολιτικής σκέψης. Κατά την Αγιογραφική και Πατερική διδασκαλία η κοινωνικής πραγματικότητα οφείλει να συμφωνεί με τον Λόγο και όχι ο Χριστός (Λόγος) με τα κοινωνικά δεδομένα–συστήματα.

Ερώτημα: Ποια πραγματικά είναι αρμοδιότερη από την Ευαγγελική αλήθεια να αντιληφθεί και να οργανώσει Χριστοκεντρικά την ανθρώπινη δραστηριότητα;

Σήμερα, έχει σημάνει η ώρα του καθολικού συγχρονισμού της κοινωνικής και θρησκευτικής ζωής της ανθρωπότητας στον άξονα «Παγκοσμιοποίηση–Οικουμενισμός–Πανθρησκεία».

Στην βιωτική βάση του άξονα υπάρχει η υλιστική αντίληψη του ρόλου των εξουσιών.

Πατριάρχες, Αρχιεπίσκοποι και αρκετοί επίσκοποι, έχουν αποδεχθεί στη «σύνοδο» της Κρήτης την οικουμενιστική συμπόρευση Παγκοσμιοποίησης και θεσμικής Εκκλησίας, όπως απαιτεί η νοητή παγκόσμια τράπεζα των αιρέσεων–θρησκειών, που οργανώνει τη «Νέα Εκκλησία». Η ορατή πλευρά είναι το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών.

Στη «σύνοδο» της Κρήτης δεν αναλύθηκε το κοινωνικό μήνυμα της Ορθοδοξίας, που είναι το μόνο σταθερό κοινωνικό σημείο, το πραγματικό οικονομικό κέντρο βάρους, το μόνο ασφαλές πολιτικό περιβάλλον, η μόνη απάντηση στην παγκοσμιοποίηση.

Δεν καταδικάσθηκε ο Οικουμενισμός, η φοβερότερη των αιρέσεων. Με κριτήριο τον πνευματικό νόμο (Λόγοι των όντων), η σύνοδος αυτή δεν εκπλήρωσε τον υπέρτατο λόγο της υπάρξεως μιας συνόδου, που είναι η προάσπιση της Ορθοδοξίας, η διακονία του πληρώματος, η πιστότητα στην δογματική συνέχεια της Εκκλησίας.

Δεν επαληθεύθηκε (συνοδικά) το προφητικό: «Το στόμα μου ήνοιξα και είλκυσα πνεύμα» (Μ. Βασίλειος – Στον ΛΓ΄ Ψαλμό).

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ