Η σύνοδος αφαιρεί από τον αιρετικό, το αξίωμα της ιερωσύνης

  

(Τμῆμα ἀπὸ εὐρύτερο κείμενο)

    Παραθέτουμε ἕνα ἀκόμα τμῆμα ἀπὸ εὐρύτερη μελέτη (τὸ πρῶτο μέρος ἐδῶ), στὴν ὁποία καταφαίνεται ὅτι ἡ διακοπὴ μνημοσύνου δὲν συνεπάγεται καὶ τὴν ἀκυρότητα τῶν μυστηρίων τῶν Ἐπισκόπων τῶν ὁποίων τὰ ὀνόματα δὲν μνημονεύονται λόγῳ προφανοῦς αἱρέσεως, ἀφοῦ ἡ Ἐκκλησία ποὺ ἔδωσε τὸ χάρισμα τῆς ἱερωσύνης, αὐτὴ μόνο καὶ ἐν Συνόδῳ ἔχει καὶ τὸ δικαίωμα νὰ τὸ ἀφαιρεῖ ἀπὸ τὸν αἱρετικό. 

     Ἡ διακοπὴ μνημονεύσεως γίνεται γιὰ νὰ ἀποφευχθεῖ ὁ ΜΟΛΥΣΜΟΣ, νὰ μπεῖ φραγμὸς στὴν ἐξέλιξη τῆς αἱρέσεως καὶ νὰ συνετισθοῦν οἱ αἱρετίζοντες. Τοῦτο φαίνεται καὶ ἀπὸ τὴν περίπτωση τῶν σχισμάτων (πρὶν τὸ ὁριστικὸ τοῦ 1054) μετὰ τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας, σύμφωνα με ὅσα μᾶς παραθέτει ὁ καθηγητὴς τοῦ Κανονικοῦ Δικαίου Παν. Μπούμης.

Πάπας Σέργιος Δ΄.

         «Ὁ Πατριάρχης Σέργιος ὁ Β΄ (1000-1019) διέγραψε κατὰ τὰ ἔτη 1009-1014 τὰ ὀνόματα τῶν Παπῶν Σεργίου Δ΄ (1009-1012) καὶ Βενεδίκτου Η΄ (1012-1024) ἐκ τῶν ἱερῶν διπτύχων τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, … “ἵνα συνέλθῃ ἡ Παλαιὰ Ρώμη καὶ ἀποπτύσῃ τὸ ψυχοκτόνον δηλητήριον τῆς αἱρέσεως τοῦ Filioque”, ὅπερ εἰσήχθη ὁριστικῶς καὶ ἐπισήμως εἰς τὸ σύμβολον τῆς πίστεως» (Μπούμη Π., Τὰ Ἀναθέματα Ρώμης-Κωνσταντινουπόλεως καὶ Κανονικότης τῆς Ἄρσεως αὐτῶν, σελ. 24).

Ὁ Πατριάρχης Σέργιος λοιπόν, «διέκοψε τὸ μνημοσυνο τοῦ Πάπα –τουλάχιστον ἐμφανῶς– ἐπειδὴ ὁ τελευταῖος εἰσήγαγε εἰς τὸ Σύμβολον τῆς πίστεως τὸ Filioque. Ὡς δὲ ἀποδεικνύουν τὰ πράγματα, ἔπραξε τοῦτο ἄνευ συγκλήσεως γενικῆς συνόδου, προφανῶς στηριζόμενος ἀφ’ ἑνὸς μὲν καὶ γενικῶς εἰς τοὺς κανόνας λα΄ ἀποστολικὸ καὶ ια΄ Καρθαγένης, ἀφ’ ἑτέρου δὲ καὶ εἰδικώτερον εἰς τὸν ΙΕ΄ κανόνα τῆς Πρωτοδευτέρας Συνόδου (861 μ.Χ.)…

Ἐπειδὴ λοιπόν, καὶ οἱ Πάπαι Σέργιος ὁ Δ΄ καὶ Βενέδικτος ὁ Η΄ υἱοθέτησαν ἐπισήμως καὶ δημοσίως ἐπ’ ἐκκλησίας τὸ Filioque, τὸ ὁποῖον ὡς προσθήκη εἶχε καταδικασθῆ ὑπὸ προγενεστέρων οἰκουμενικῶν καὶ τοπικῶν συνόδων (πρβλ. τὸν ὅρον ἢ ζ΄ καν. τῆς Γ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, α΄ καν. τῆς Πενθέκτης Οἰκουμ. Συνόδου, τὸν ὅρον τῆς ἐν Ἁγίᾳ Σοφίᾳ 879-880 συνελθούσης συνόδου), ὁ Πατριάρχης Σέργιος… ἔκρινεν, ὅτι εἶχε τὸ δικαίωμα νὰ διακόψη τὴν μετ’ αὐτῶν κοινωνίαν καὶ νὰ διαγράψῃ τὸ ὄνομα αὐτῶν ἐκ τῶν διπτύχων» (Μπούμη Π., ὅπ. παρ., σελ. 27-28).

«Ὁ Πατριάρχης Σέργιος δὲν κατεδίκασε τὸν Πάπαν, ἀλλὰ ἁπλῶς διέκοψε τὸ μνημόσυνον αὐτοῦ. Ἑπομένως δὲν ἦτο ἀπαραίτητος ἡ σύγκλησις οἰκουμενικῆς ἢ γενικῆς συνόδου καὶ ὁπωσδήποτε δὲν ἐνήργησε ἀντικανονικῶς, ἀφοῦ οἱ κανόνες ὄχι μόνον ἐπιτρέπουν, ἀλλὰ καὶ ἐπαινοῦν ἐμμέσως τοιαύτην διακοπὴν τῆς ἀναφορᾶς τοῦ ὀνόματος αἱρετικοῦ τινος Πατριάρχου» (Μπούμη Π., ὅπ. παρ., σελ. 32).

«Ἄλλως τε καὶ κατὰ τὸν ιε΄ καν. τῆς Πρωτοδευτέρας, αὐτὴ αὕτη ἡ ἐνέργεια τοῦ Πατριάρχου Σεργίου δὲν ἀπέβλεπε εἰς τὴν δημιουργίαν σχίσματος τῶν Ἐκκλησιῶν, ἀλλὰ τὴν πρόληψιν καὶ ἀποτροπὴν τοιούτου δυσαρέστου ἀποτελέσματος ἕνεκα τῶν παπικῶν παρεκκλίσεων. Πράγματι ὁ ἐν λόγῳ κανὼν διακηρύσσει (ἐν κατακλεῖδι»:

«Οἱ γὰρ δι᾿ αἱρεσίν τινα, παρὰ τῶν ἁγίων Συνόδων ἢ Πατέρων κατεγνωσμένην, τῆς πρὸς τὸν πρόεδρον κοινωνίας ἑαυτοὺς διαστέλλοντες, ἐκείνου τὴν αἵρεσιν δηλονότι δημοσίᾳ κηρύττοντος καὶ γυμνῇ τῇ κεφαλῇ ἐπ᾿ ἐκκλησίας διδάσκοντος, οἱ τοιοῦτοι οὐ μόνον τῇ κανονικῇ ἐπιτιμήσει οὐχ ὑποκείσονται, πρὸ συνοδικῆς διαγνώσεως ἑαυτοὺς τῆς πρὸς τὸν καλούμενον ἐπίσκοπον κοινωνίας ἀποτειχίζοντες, ἀλλὰ καὶ τῆς πρεπούσης τιμῆς τοῖς ὀρθοδόξοις ἀξιωθήσονται. Οὐ γὰρ ἐπισκόπων, ἀλλὰ ψευδεπισκόπων καὶ ψευδοδιδασκάλων κατέγνωσαν, καὶ οὐ σχίσματι τὴν ἕνωσιν τῆς ἐκκλησίας κατέτεμον, ἀλλὰ σχισμάτων καὶ μερισμῶν τὴν ἐκκλησίαν ἐσπούδασαν ῥύσασθαι».

«Ἔτσι ἐξηγεῖται καὶ γιατί ὁ Πατριάρχης Ἀντιοχείας Πέτρος ἐμνημόνευε ἀκόμα τὸν Πάπα. Διότι ἀγνοοῦσε, ἀφοῦ δὲν εἶχε γίνει γενικὴ Σύνοδος, ὅτι ὁ Πατριάρχης Σέργιος εἶχε κάνει διακοπὴ μνημονεύσεως τοῦ αἱρετικοῦ Πάπα» (Μπούμη Π., ὅπ. παρ., σελ. 33).

Ὁ Μιχαὴλ Κηρουλάριος ἔλεγε ὅτι ὁ Οὑμβέρτος καὶ οἱ ἐκ Ρώμης συνοδοί του «δὲν ἦλθον εἰς τὴν Πόλιν “διδαχθησόμενοι ἢ διαλεχθησόμενοι…, ἀλλὰ διδάξοντες μᾶλλον καὶ πείσοντες κρατεῖν ἡμᾶς τὰ δόγματα τούτων· καὶ ταῦτα μετ’ ἐξουσίας καὶ ἀναισχυντίας ὑπερβαλλούσης”. Ἐπειδὴ δὲ ὁ Πατριάρχης Κηρουλάριος καὶ ὁ ὑπόλοιπος κλῆρος τῆς Κων/πόλεως δὲν συνεμορφώθησαν πρὸς τὰ ὑποδείξεις αὐτῶν, οὔτε κἂν ἠθέλησαν νὰ συνεχίσουν τὴν μετ’ αὐτῶν ἐπικοινωνίαν καὶ συζήτησιν, ἐν τέλει… προέβησαν εἰς τὴν ἀνόσιον, ἀξιοθρήνητον καὶ τραγικὴν πορείαν τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων  ἐνέργειαν τοῦ ἀφορισμοῦ» (Μπούμη Π., ὅπ. παρ., σελ. 40).

Σημάτης Π.