20 Ιουλίου. ♰ Ηλιού προφήτου του Θεσβίτου. Αγιογραφικά αναγνώσματα

ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ  (Ἰακ. ε´ 10-20)

Ιακ. 5,10            Ὑπόδειγμα λάβετε, ἀδελφοί μου, τῆς κακοπαθείας καὶ τῆς μακροθυμίας τοὺς προφήτας, οἳ ἐλάλησαν τῷ ὀνόματι Κυρίου. 

Ιακ. 5,10                    Παρετε, αδελφοί μου, ως παράδειγμα κακοπαθείας, υπομονής και μεγαλοκαρδίας τους προφήτας, οι οποίοι σαν απεσταλμένοι και πρεσβευταί του Θεού ελάλησαν προς τους ανθρώπους εξ ονόματος του Κυρίου. 

Ιακ. 5,11            ἰδοὺ μακαρίζομεν τοὺς ὑπομένοντας· τὴν ὑπομονὴν Ἰὼβ ἠκούσατε, καὶ τὸ τέλος Κυρίου εἴδετε, ὅτι πολύσπλαγχνός ἐστιν ὁ Κύριος καὶ οἰκτίρμων. 

Ιακ. 5,11                    Ιδού, μακαρίζομεν και καλοτυχίζομεν εκείνους, που δεικνύουν υπομονήν. Από την Αγ. Γραφήν έχετε ακούσει και μάθει την υπομονήν του Ιώβ και είδατε το χαρούμενον και ευτυχισμένον τέλος, που έδωσεν εις την δοκιμασίαν του ο Κυριος. Διότι ο Κυριος είναι πολυεύσπλαγχνος και γεμάτος συμπάθειαν και στοργήν. 

Ιακ. 5,12            Πρὸ πάντων δέ, ἀδελφοί μου, μὴ ὀμνύετε μήτε τὸν οὐρανὸν μήτε τὴν γῆν μήτε ἄλλον τινὰ ὅρκον· ἤτω δὲ ὑμῶν τὸ ναὶ ναί, καὶ τὸ οὒ οὒ, ἵνα μὴ εἰς ὑπόκρισιν πέσητε. 

Ιακ. 5,12                    Προ πάντων δε, αδελφοί μου, μη καταφεύγετε στους όρκους. Μη ορκίζεσθε ούτε στον ουρανόν ούτε εις την γην ούτε κανένα άλλον όρκον. Να λέγετε πάντοτε την αλήθειαν και το “ναι”, που θα πήτε, να είναι αληθινόν και πραγματικόν “ναι” και το “όχι”, να είναι πράγματι “όχι”, δια να μη περιπέσετε εις την κρίσιν και καταδίκην εκ μέρους του Θεού. 

Ιακ. 5,13            Κακοπαθεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσευχέσθω· εὐθυμεῖ τις; ψαλλέτω. 

Ιακ. 5,13                    Υπάρχει μεταξύ σας κανείς, που ταλαιπωρείται και θλίβεται; Ας προσεύχεται, ζητών από τον Θεόν παρηγορίαν και λύτρωσιν. Ευρίσκεται κανείς εις κατάστασιν ευθυμίας; Ας ψάλλη, δοξολογών τον Θεόν. 

Ιακ. 5,14            ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας, καὶ προσευξάσθωσαν ἐπ᾿ αὐτὸν ἀλείψαντες αὐτὸν ἐλαίῳ ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου· 

Ιακ. 5,14                    Είναι κανείς μεταξύ σας ασθενής; Ας προσκαλέση τους πρεσβυτέρους της Εκκλησίας και ας προσευχηθούν επάνω από αυτόν και δι' αυτόν προς τον Θεόν, αλείψαντες αυτόν με έλαιον στο όνομα του Κυρίου. 

Ιακ. 5,15            καὶ ἡ εὐχὴ τῆς πίστεως σώσει τὸν κάμνοντα, καὶ ἐγερεῖ αὐτὸν ὁ Κύριος· κἂν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς, ἀφεθήσεται αὐτῷ. 

Ιακ. 5,15                    Και η προσευχή αυτή, που θα εμπνέεται από την πίστιν και θα γίνεται με πίστιν, θα θεραπεύση και θα σώση τον άρρωστον από την σωματικήν ασθένειαν, και θα τον σηκώση ο Κυριος από το κρεββάτι της αρρώστιας· και εάν ο ασθενής έχη κάμει αμαρτίας, θα του συγχωρηθον εκ μέρους του Θεού. 

Ιακ. 5,16            ἐξομολογεῖσθε ἀλλήλοις τὰ παραπτώματα, καὶ εὔχεσθε ὑπὲρ ἀλλήλων, ὅπως ἰαθῆτε· πολὺ ἰσχύει δέησις δικαίου ἐνεργουμένη.

Ιακ. 5,16                    Να εξομολογήσθε με ειλικρινή μετάνοιαν και συντριβήν μεταξύ σας τα αμαρτήματά σας και να προσεύχεσθε ο ένας υπέρ του άλλου, δια να θεραπευθήτε και από τας σωματικάς και από τας πνευματικάς ασθενείας. Διότι δέησις, η οποία προσφέρεται με πίστιν πολλήν προς τον Θεόν εκ μέρους του δικαίου, έχει μεγάλην δύναμιν και φέρει θαυμαστά αποτελέσματα. 

Ιακ. 5,17            Ἠλίας ἄνθρωπος ἦν ὁμοιοπαθὴς ἡμῖν, καὶ προσευχῇ προσηύξατο τοῦ μὴ βρέξαι, καὶ οὐκ ἔβρεξεν ἐπὶ τῆς γῆς ἐνιαυτοὺς τρεῖς καὶ μῆνας ἕξ·

Ιακ. 5,17                    Ο προφήτης Ηλίας ήτο άνθρωπος όμοιος με ημάς, με την αυτήν ασθενή ανθρωπίνην φύσιν. Και εν τούτοις με θερμήν προσευχήν πίστεως προσηυχήθη, δια να μη βρέξη, και δεν έβρεξεν ο Θεός επάνω εις την γην τρία έτη και εξ μήνας. 

Ιακ. 5,18            καὶ πάλιν προσηύξατο, καὶ ὁ οὐρανὸς ὑετὸν ἔδωκε καὶ ἡ γῆ ἐβλάστησε τὸν καρπὸν αὐτῆς.

Ιακ. 5,18                    Και πάλιν προσηυχήθη, δια να βρέξη, και ο ουρανός έδωκε πλουσίαν βροχήν και εβλάστησεν και εκαρποφόρησε η γη. 

Ιακ. 5,19            Ἀδελφοί, ἐάν τις ἐν ὑμῖν πλανηθῇ ἀπὸ τῆς ἀληθείας, καὶ ἐπιστρέψῃ τις αὐτόν, 

Ιακ. 5,19                    Αδελφοί, εάν κανείς από σας παραπλανηθή και φύγη μακρυά από την χριστιανικήν αλήθειαν, και ο αδελφός τον επαναφέρη στον δρόμον του Θεού, 

Ιακ. 5,20            γινωσκέτω ὅτι ὁ ἐπιστρέψας ἁμαρτωλὸν ἐκ πλάνης ὁδοῦ αὐτοῦ σώσει ψυχὴν ἐκ θανάτου καὶ καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν.

Ιακ. 5,20                   ας γνωρίζη, ότι εκείνος που επαναφέρει έναν αμαρτωλόν από τον δρόμον της πλάνης του στον δρόμον της αληθείας, θα σώση μίαν ψυχήν από τον αιώνιον θάνατον και θα εξαλείψη πλήθος αμαρτιών, τας οποίας ο παραπλανηθείς αμαρτωλός είχε διαπράξει.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ  (Λκ. δ´ 22-30).

Λουκ. 4,22         καὶ πάντες ἐμαρτύρουν αὐτῷ καὶ ἐθαύμαζον ἐπὶ τοῖς λόγοις τῆς χάριτος τοῖς ἐκπορευομένοις ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ καὶ ἔλεγον· οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς Ἰωσήφ; 

Λουκ. 4,22                Και όλοι επεβεβαίωναν δι' αυτόν, ότι εκήρυττε με πολλήν δύναμιν και εθαύμαζαν δια τα λόγια τα γεμάτα χάριν, που έβγαιναν από το στόμα του και έλεγαν· “δεν είναι αυτός ο υιός του γνωστού μας Ιωσήφ, ο μαραγκός;” 

Λουκ. 4,23         καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς· πάντως ἐρεῖτέ μοι τὴν παραβολὴν ταύτην· ἰατρέ, θεράπευσον σεαυτόν· ὅσα ἠκούσαμεν γενόμενα ἐν τῇ Καπερναούμ, ποίησον καὶ ὧδε ἐν τῇ πατρίδι σου. 

Λουκ. 4,23                Και είπε προς αυτούς· “ασφαλώς θα μου πήτε την γνωστήν παροιμίαν· ιατρέ, θεράπευσε τον εαυτόν σου· δείξε την δύναμίν σου εδώ εις την πατρίδα σου, κάμε και εδώ τα θαύματα, που ηκούσαμεν ότι έκαμες εις την Καπερναούμ”. 

Λουκ. 4,24         εἶπε δέ· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς προφήτης δεκτός ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ. 

Λουκ. 4,24                Αλλά ο Ιησούς τους είπε· “αλήθεια σας λέγω, ότι κανείς προφήτης δεν έγινε δεκτός με την πρέπουσαν τιμήν εις την πατρίδα του. 

Λουκ. 4,25         ἐπ᾿ ἀληθείας δὲ λέγω ὑμῖν πολλαὶ χῆραι ἦσαν ἐν ταῖς ἡμέραις Ἠλιοὺ ἐν τῷ Ἰσραήλ, ὅτε ἐκλείσθη ὁ οὐρανὸς ἐπὶ ἔτη τρία καὶ μῆνας ἕξ, ὡς ἐγένετο λιμὸς μέγας ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν, 

Λουκ. 4,25                Σας υπενθυμίζω δε και αυτήν την αλήθειαν, ότι πολλαί χήραι εζούσαν μεταξύ του Ισραηλιτικού λαού κατά την εποχήν του Ηλιού, όταν εκλείσθη ο ουρανός και δεν έβρεξε επί τρία έτη και εξ μήνας, τότε που απλώθηκε μεγάλη πείνα εις όλην την χώραν της Παλαιστίνης. 

Λουκ. 4,26         καὶ πρὸς οὐδεμίαν αὐτῶν ἐπέμφθη Ἠλίας εἰ μὴ εἰς Σάρεπτα τῆς Σιδωνίας πρὸς γυναῖκα χήραν. 

Λουκ. 4,26                Και εις καμμίαν από τας πτωχάς χήρας των Ιουδαίων δεν εστάλη από τον Θεόν ο Ηλίας, ει μη μόνον εις τα Σαρεπτα της Σιδωνίας προς κάποιαν άγνωστον και άσημον χήραν γυναίκα. 

Λουκ. 4,27         καὶ πολλοὶ λεπροὶ ἦσαν ἐπὶ Ἐλισαίου τοῦ προφήτου ἐν τῷ Ἰσραήλ, καὶ οὐδεὶς αὐτῶν ἐκαθαρίσθη εἰ μὴ Νεεμὰν ὁ Σύρος. 

Λουκ. 4,27                Και πολλοί λεπροί ήσαν κατά την εποχήν του προφήτου Ελισαίου στο ισραηλιτικόν έθνος και κανείς από αυτούς δεν εθεραπεύθη, ει μη μόνον ο Νεεμάν, που κατήγετο από την Συρίαν”. 

Λουκ. 4,28         καὶ ἐπλήσθησαν πάντες θυμοῦ ἐν τῇ συναγωγῇ ἀκούοντες ταῦτα,

Λουκ. 4,28                Και όλοι μέσα εις την συναγωγήν, όταν ήκουσα αυτά, κατελήφθησαν από ασυγκράτητον οργήν (διότι ενόμισαν ότι ο Κυριος τους θέτει εις κατωτέραν θέσιν από τους ειδωλολάτρας). 

Λουκ. 4,29         καὶ ἀναστάντες ἐξέβαλον αὐτὸν ἔξω τῆς πόλεως καὶ ἤγαγον αὐτὸν ἕως ὀφρύος τοῦ ὄρους, ἐφ᾿ οὗ ἡ πόλις αὐτῶν ᾠκοδόμητο, εἰς τὸ κατακρημνίσαι αὐτόν.

Λουκ. 4,29                Εσηκώθησαν, τον ήρπασαν και τον έβγαλαν έξω από την πόλιν, τον έφεραν έως το χείλος ενός κρημνού του όρους, επάνω στο οποίον είχεν οικοδομηθή η πόλις των, με τον σκοπόν να τον κρημνίσουν κάτω. 

Λουκ. 4,30         αὐτὸς δὲ διελθὼν διὰ μέσου αὐτῶν ἐπορεύετο. 

Λουκ. 4,30                Αυτός όμως επέρασε ανάμεσα από αυτούς κατά ένα τρόπον θαυμαστόν και έφυγε. 

Πηγή

Στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα από την Καθολική Επιστολή Ιακώβου έγινε λόγος για τον μέγα προφήτη Ηλία, τον προφήτη του «όντως θείου φωτός», του οποίου τη μνήμη και την πυρφόρο ανάβασή του προς το Θεό των φώτων εορτάζει σήμερα η Αγία μας Εκκλησία.
Πρόδρομος της πρώτης, αλλά και δευτέρας ελεύσεως του Χριστού μας, αποτελεί κορυφή των προφητών της Παλαιάς Διαθήκης, ξεχωριστή μορφή για την ιστορία και τη ζωή της Εκκλησίας, προσωπικότητα μαρτυρίας ένθεης ζωής, πριν και κατά τη διάρκεια της επιγείου παρουσίας του Χριστού, αλλά και μετά από αυτήν. Είναι ο προφήτης που ενώνει στο έργο του όλες τις φάσεις του σχεδίου της σωτηρίας μας, το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, ως εικονίζων την υπέρβαση του χρόνου, ως εικονίζων τον «χθες και σήμερον και εις τους αιώνας», τύπος του «πάλαι ποτέ, του «νυν» και «αεί» Ιησού Χριστού.
Είναι ο προφήτης που εικονίζει την κυριαρχία του Δημιουργού επί της κτίσεως, ο προφήτης του πυρός που κατέφαγε το θυσιαστήριο, του ύδατος του «διηρημένου εν τω Ιοδράνη», της του Θεού απαλής αύρας, της ξηράς, της ξηρασίας, της ανομβρίας. Είναι ο προφήτης που ενώνει την Παλαιά με την Καινή Διαθήκη και τα έσχατα, πρόδρομος της παρουσίας, του έργου και της θαυματουργίας του Κυρίου.
Νήστευσε σαράντα ημέρες και νύχτες, καθώς πορευόταν προς το όρος Χωρήβ, όπου συνωμίλησε με τον Θεό και έγινε μάρτυρας της θεικής φωνής μέσα στη δροσερή και λεπτή αύρα, το απαλό αεράκι, προεικονίζοντας τη νηστεία του Θεανθρώπου στην έρημο.
Διαβεβαίωσε τη χήρα στα Σεραπτά ότι το αλεύρι και το λάδι δεν θα έλειπαν από το σπίτι της, καθώς η πείνα και η δίψα είχαν θερίσει τον πληθυσμό της περιοχής, μέχρι που τρία χρόνια αργότερα παρακάλεσε τον Θεό για βροχή, προεικονίζοντας έτσι το θαύμα του χορτασμού των πεντακισχιλίων. Ανέστησε τον νεκρό υιό της, προεικονίζοντας την ανάσταση από τον Χριστό του νεκρού υιού της χήρας της Ναίν. Δεν δίστασε να ελέγξη τον επίγειο άρχοντα του Ισραήλ, βασιλέα Αχαάβ, ο οποίος, επηρεασμένος από τη σύζυγό του, ως άλλος Ηρώδης υπό της Ηρωδιάδος, έστειλε ανθρώπους να τον θανατώσουν, προεικονίζοντας τον έλεγχο της αμαρτίας «εν τη σαρκί» του Ιησού Χριστού και την μέλλουσα κρίση, όπου ο άρχων του κόσμου τούτου «βληθήσεται έξω». Διαίρεσε τα ύδατα στον Ιορδάνη «ένθεν και ένθεν», χτυπώντας τα με το μανδύα του, καίπέρασε στην απέναντι όχθη με τον προφήτη Ελισσαίο, προεικονίζοντας το θαυμαστό γεγονός της στροφής του Ιορδάνου εις τα οπίσω κατά την βάπτιση του Χριστού. Ανελήφθη με πύρινο άρμα στον ουρανό, προεικονίζοντας την θεόσωμο Ανάληψη του Κυρίου.
Μεγάλος προφήτης, αδελφοί μου· ίνδαλμα θεοσεβείας. Έβλεπε την ανομία των ανθρώπων, την ειδωλολατρία των ομοεθνών του, και ταραζόταν από θυμό και ιερή αγανάκτηση. Η θερμή του προσευχή κατέβασε φωτιά εξ ουρανού που έκανε στάχτη το πέτρινο θυσιαστήριο.
Θα τον δούμε ζωντανό και πάλι, γιατί δεν πέθανε, όπως ζωντανό τον είδαν κατά τη Μεταμόρφωση στο Θαβώρ οι τρεις μαθητές. Στους έσχατους καιρούς της ιστορίας θα τον δούν όλοι οι άνθρωποι να κηρύττη μαζί με τον προφήτη Ενώχ την δεύτερη και φοβερή παρουσία του Χριστού· θα τον δούν να ελέγχη την αποστασία των ημερών εκείνων, να εξοντώνη τους ιερουργούντες την σύγχρονη ειδωλολατρία, όπως εξωλόθρευσε τότε τους ιερείς των ειδώλων, που παραπλάνησαν τον Ισραήλ· θα τον δούν να μιλά άφοβα για το βδέλυγμα της ερημώσεως, τον αντίχριστο, που θα είναι τότε παγκόσμιος κυβερνήτης· θα τον δούν να θανατώνεται στην Ιερουσαλήμ, να μένη άταφος, αλλά και να ανασταίνεται σωματικά μαζί με τον Ενώχ, προς έκπληξιν όλων των ανθρώπων.
Ζη ο άγιος και είναι παρών στον κόσμο μας, κρυπτόμενος, αναμένων να προσκαλέση και πάλι τον άνθρωπο σε μετάνοια, καθώς «εγγύς η Βασιλεία των ουρανών». Όσοι τελούμε τη μνήμη του, ας γνωρίζουμε ότι δεν τελούμε μνημόσυνο ανθρώπου που πέρασε στην άλλη πλευρά της ζωής, αλλά μνήμη αγίου ζωντανού, που δεν θα διστάση να ελέγξη και τις δικές μας αμαρτίες, κλήρου και λαού, πιστών και απίστων, φτωχών και πλουσίων, αρχόντων και αρχομένων· δεν θα διστάση να τραβήξη την μάχαιρα όχι την υλική, αλλά αυτήν του πνεύματος, για να αποδιώξη νόσους πνευματικές και να καθαρίση την λέπρα της ανορμίας, ώστε να οδηγηθή η ανθρωπότητα στη μετάνοια.

π. Στυλιανός Μακρής

ΠΗΓΗ