Ο διάλογος του «γέλα με να σε γελώ να περνούμε τον καιρό», έως επικρατήσεως του Αντιχρίστου

Ο Κύριος συνομίλησε με την «ξένη και αλλόθρησκη» Σαμαρείτιδα (Ιωάν. δ΄, 5-26), αλλά για να της δώσει το «ύδωρ το ζων» και να την σώσει αγιάζοντας την ως Αγία Φωτεινή, όχι για να την κολακεύσει λέγοντας της πόσο καλά είναι στην άγνοια της.

Ο διάλογος με συμβιβασμούς και παραχωρήσεις σε θέματα πίστεως δεν ειναι διάλογος της αγάπης, ούτε μπορεί να οδηγήσει στην ενότητα, αφού απομακρύνει από τον Κύριο, την πηγή της ενότητας και της αγάπης.

Το ίδιο οφείλουμε να πούμε και για τον διάλογο του «γέλα με να σε γελώ να περνούμε τον καιρό», που γίνεται ενώ κανείς δεν προτίθεται να παραιτηθεί από τα βασικά πιστεύω του, η Δύση από τον ανθρωπισμό της κι εμείς από τον Θεανθρωπισμό μας (βλ. Αρχ. Γεωργίου (κατά κόσμον Καψάνη), Η αίρεσις του Παπισμού, στο βιβλίο Ορθοδοξία και Ουμανισμός, Ορθοδοξία και Παπισμός, Δ΄ Έκδοσις, Ιερά Μονή Οσίου Γρηγορίου, 1998, σ. 86).

Η αγάπη της Ορθοδοξίας για όλη την ανθρωπότητα έγκειται στην διατήρηση της ακαινοτόμητης πίστης και έτσι της δυνατότητας της ακατάπαυστης κοινωνίας του ανθρωπίνου πνεύματος μετά του Αγίου Πνεύματος, της θέωσης, της πρόγευσης του Παραδείσου ήδη από αυτή την ζωή (βλ. Αρχ. Ιουστίνου Πόποβιτς, Κεφάλαια εκκλησιολογικά, στο βιβλίο Άνθρωπος και Θεάνθρωπος, μετάφραση Ιερομονάχου Αθανασίου Γέφτιτς, Αστήρ, 2001, σ. 184)

Για το Πατριαρχείο υπάρχουν και ζημιές, έστω σε επικοινωνιακό επίπεδο. Αυτό βέβαια είναι αναπόφευκτο σε μία πολιτική συνάντηση όταν η μία πλευρά είναι μία εκκλησιαστική και πολιτική οντότητα, όπως η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία (σωστότερα, εκκλησιαστικοφανής κοινότητα) και το κράτος του Βατικανού, και από την άλλη η Εκκλησία.

Όμως, η σημαντικότερη ζημία είναι αντίστοιχη με το μεγάλο κέρδος του Βατικανού. Δόθηκε η εντύπωση ότι το Πατριαρχείο υιοθετεί την αντίληψη του Βατικανού περί ενότητας, ενω η ορθόδοξη αντίληψη περί του «ίνα πάντες εν ώσιν, ίνα ο κόσμος πιστεύση» (όπως αναφέρεται στην κοινή δήλωση) είναι ότι αυτή η ενότητα είναι ενότητα με τον Κύριο, την πηγή της αγάπης, και όχι με τον αλάθητο και «vicarious Christi» Πάπα (βλ. Dumitru Stăniloae, Για ένα Ορθόδοξο Οικουμενισμό, Ευχαριστία-Πίστη-Εκκλησία, μετάφραση Ελευθέριος Μάϊνας, Εκδόσεις Άθως, 1976, σ. 102).

Δόθηκε επίσης η εντύπωση ότι το Πατριαρχείο σε ένα βαθμό δέχεται τον Πάπα ως κεφαλή της Εκκλησίας, πριν καν παραιτηθεί και αποδοκιμάσει τις καινοτομίες που εκείνος εισήγαγε, ιδίως τον ανθρωποκεντρισμό του, «το να θέλη να γίνει καλός δια του εαυτού του» κι έτσι «να θέλη να αντικαταστήση τον Θεάνθρωπον με τον άνθρωπον» (βλ. Aρχιμ. Ιουστίνου Πόποβιτς, Σκέψεις περί του «αλαθήτου» του ευρωπαίου ανθρώπου, έ.ά., σ. 152-153).