Ο άγιος Αθανάσιος ο Πάριος για την σημερινή κατάσταση των πιστών και γενικά της Εκκλησίας

Οι διδασκαλίες και τα εν αγίω πνεύματι λόγια των αγίων είναι πάντα επίκαιρα. Οι άγιοι πάντα είχαν σκοπό να διδάξουν, να ομολογήσουν και να υπερασπιστούν τον Χριστό και την Μία Εκκλησία Του. Δυστυχώς όμως εμείς ξεχνούμε το νόημα τους και ξεφεύγουμε από τον δρόμο μας. Ως εκ τούτου φαίνεται ωφέλιμο να ξαναθυμηθούμε τι έλεγε ένας μεγάλος υπερασπιστής της Ορθοδοξίας, ο δυστυχώς από πολλούς ξεχασμένος άγιος Αθανάσιος ο Πάριος. Μια και όταν μιλούν πιστοί αμφισβητείται η εγκυρότητα των λόγων τους, ας μιλήσει ο άγιος.

Τα σχόλια του αγίου, σε νεοελληνική απόδοση, προέρχονται από την «Απολογία Χριστιανική», την οποία έγραψε ο άγιος μετά από παράκληση και παρότρυνση του Πατριάρχου Κων/πόλεως Γρηγορίου του Ε΄ -όταν ακόμα το Πατριαρχείο αντιλαμβανόταν το ρόλο του ως υπερασπιστή της Μίας Εκκλησίας και ως αμυντικό τείχος εναντίον των εχθρών Της- για να Την υπερασπίσει εναντίον του άθεου πνεύματος του Διαφωτισμού και για να κατηχήσει ανάλογα το ποίμνιο Της. Σε αυτά βλέπουμε τον πραγματικά ελεύθερο, άφοβο, γεμάτο αγάπη εν αληθεία Χριστιανό. Το γεγονός, ότι το κείμενο στρέφεται εναντίον του Διαφωτισμού και του Βολταίρου δεν αποτελεί επιχείρημα μη συμβατικότητας του κειμένου με τους σημερινούς καιρούς. Όλοι οι εχθροί της Εκκλησίας μπορεί να έχουν άλλο όνομα, έχουν όμως τον ίδιο σκοπό: Να Την αλλοιώσουν ή να Την καταργήσουν. Πόσο μάλλον όταν ο Διαφωτισμός είναι ένας από τους προδρόμους του Οικουμενισμού, της Πανθρησκείας, της διαστροφής και της θεοποίησης του ανθρώπου, που επικρατούν σήμερα, όπως έχουν επισημάνει τόσοι σύγχρονοι άγιοι και πατέρες της Εκκλησίας π.χ. ο άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς, ο άγιος Παΐσιος κ.α.

Ενώ πολλοί φοβούνται να ονομάσουν τα πράγματα με το όνομα τους ο άγιος αναφέρει καθαρά τον λόγο που η Ελλάδα αν και καλούμενο ορθόδοξο κράτος έχει ξεφύγει κοινωνικά, πολιτικά και εκκλησιαστικά από την ορθόδοξη συνείδηση της: Τον δεσποτισμό της ελευθερίας:

…Η μανία, η λύσσα, ο ενθουσιασμός της λιμπερτάς (σημ. με λιμπερτά ο άγιος εννοεί το σύστημα της ασυδοσίας, του πολιτικού φιλελευθερισμού και ορθολογισμού), αποφασίζει την αποστασία κάθε αρχής και εξουσίας, όχι μόνο επίγειας αλλά και επουράνιας. Και λέει: Τι; Στέκεται εμπόδιο η Γραφή; Δεν αναγνωρίζουμε ούτε Καίσαρα, ούτε Θεό, ούτε ηγεμόνες, ούτε Αποστόλους, ούτε Γραφές, ούτε Ευαγγέλια. Έξω Προφήτες, έξω Απόστολοι, έξω Ευαγγέλια. Έξω ο Χριστός, έξω ο Θεός. Στην θέση τους ας σταθούν στο μέσον ο σοφώτατος Βολταίρος, ο συνενότατος Ρουσσώ,.... οι άριστοι και εξαίρετοι πολιτικοί. Από τώρα και στο εξής, αυτοί και οι όμοιοί τους ας τιμώνται και ας δοξάζονται, αυτοί ας ανακηρύσονται πραγματικοί ευεργέτες της ανθρωπότητας, επειδή με τους σοφώτατους κανόνες της άριστης πολιτικής τους, διεφώτισαν το ανθρώπινο γένος και το οδήγησαν να αποτινάξει τον ζυγό της δουλείας! Λιμπερτά! Λιμπερτά! Να λοιπόν η αιτία, για την οποία το έθνος που από τα αρχαιότατα χρόνια υποδέχθηκε τον Χριστιανισμό, πλουτισμένο με όλα τα χριστιανικά φώτα και την χριστιανική σοφία, ξαφνικά έστειλε σε όλον τον κόσμο το άγγελμα, ότι αρνήθηκαν την πίστη τους και αποκήρυξαν τον Χριστιανισμό (σημ. Εδώ ο άγιος εννοεί την Γαλλία αλλά πόσο ταιριάζουν τα λόγια του στην εξέλιξη της σημερινής Ελλάδος). Ιδού ποιο υπήρξε το τόσο σημαντικό, το τόσο μεγάλο και ισχυρό αίτιο, το οποίο τόσο εύκολα κατόρθωσε εκείνο που δεν στάθηκε δυνατόν να κατορθώσουν οι Νέρωνες και οι Τραιανοί, οι Δέκιοι, οι Μαξιμιανοί και οι Διοκλητιανοί, όλοι οι Τύρανοι του κόσμου...Για την Λιμπερτά ασέβεια, για την Λιμπερτά αθεΐα, για την Λιμπερτά άρνηση του Χριστού.

Για ποιον λόγο ο κόσμος δεν ενδιαφέρεται πια για την διδασκαλία της Εκκλησίας και για ποιον λόγο οι πιο πολλοί άνθρωποι ή αμφισβητούν τα θαύματα και τα λόγια των πατέρων ή απαιτούν την αλλαγή τους, ενώ παράλληλα ασχολούνται με αλλόδοξες φιλοσοφίες και πρακτικές:

Παρατηρώ εν τούτοις, ένα πολύ παράδοξο φαινόμενο σε αυτούς τους ανθρώπους: Αν έλθουν κάποιοι από τις ανατολικές ή δυτικές Ινδίες και διηγηθούν παράξενα και τερατώδη φαινόμενα (σημ. ο άγιος δεν ονομάζει την ειδωλολατρεία άλλον δρόμο προς τον Θεό όπως οι οικουμενιστές), τα αποδέχονται, τα ανέχονται και τα εστερνίζονται ως αληθέστατα. Υποστηρίζουν μάλιστα, ότι βεβαίως πρέπει να είναι αληθινά τα λεγόμενα, γιατί αυτοί που τα εξιστόρησαν, είναι άνδρες σοφοί σε αυτά τα θέματα. Στα θέματα όμως της Πίστης είναι τόσο αδιάφοροι και δύσπιστοι, ώστε σχεδόν αηδιάζουν ακούγοντάς τα. Ασφαλώς αυτό είναι έργο του Διαβόλου (σημ. αυτόν τον μισόκαλο, τον οποίον φοβούνται να αναφέρουν πολλοί για να μην φαίνοται γραφικοί ή σκοταδιστές και έτσι γίνονται συνεργοί του) αφού ανοίγουν τα αυτιά της ψυχής τους σε εκείνα που όχι μόνο δεν ωφελούν σε τίποτα αλλά τουναντίον τους βλάπτουν, ενώ αντιθέτως τα κλείνουν, όταν πρόκειται για τα θεία και τα σχετικά με τα θαύματα, χωρίς να τρέφουν την παραμικρή υπόληψη στην αξιοπιστία όσων μιλούν ή γράφουν για αυτά.

Για το γεγονός, ότι δεν υπάρχουν συνεπείς αγωνιστικές φωνές από την Εκκλησία για να αφυπνίσουν το ποίμνιο και το ότι οι πιο πολλοί συνηγορούν την διαστροφή και την παρακμή ή σιωπούν συνειδητά σε αυτήν την τραγική κατάσταση:

Μου φαίνεται πραγματικά αλλόκοτο και δεν μπορεί να το χωρέσει ο νους μου, από την μία να βροντοφωνάζουν οι Αρεοπαγίτες, οι Κλήμεντες, οι Αλέξανδροι, οι Βασίλειοι, οι Γρηγόριοι, οι Χρυσόστομοι, οι Κύριλλοι και όλος ο χορός των ιερών διδασκάλων, να βροντοφωνάζουν οι Γεώργιοι, οι Δημήτριοι, οι Θεόδωροι, οι Ευστάθιοι, οι Αρτέμιοι, οι Ευστράτιοι και όλες οι τάξεις των Μαρτύρων, να βροντοφωνάζουν οι Αντώνιοι, οι Σάββες, οι Ευθύμιοι, οι Θεοδόσιοι, οι Νείλοι, οι Μάξιμοι, οι Αρσένιοι, οι Κλίμακες, όλο το σμήνος των οσίων Πατέρων. Να βοά εν τέλει, ο Ουρανός, μέσα από τα θαύματα που επιτελούνται παντού και ακατάπαυστα, ότι αναντίλεκτα υπάρχει Κρίση και Ανταπόδοση! Και όλα αυτά μαζί, θαύματα, Ασκητές, Ποιμένες, Μάρτυρες να μην λαμβάνονται καθόλου υπόψιν (σημ. είναι αδιανόητο για τον άγιο ως πραγματικό Χριστιανό το γεγονός, ότι μπορούν να υπάρχουν ιερείς, οι οποίοι να αγνοούν συνειδητά τους πατέρες ή να μιλούν για μεταπατερική θεολογία και άλλα παρόμοια).

Ο άγιος δεν φοβάται να ονομάσει τους πραγματικούς εχθρούς της Εκκλησίας να τους συγκρίνει με το παρελθόν και να τους χαρακτηρίσει αναλόγως:

Διότι και η υποθεσή είναι παλιά, μολονότι υπάρχουν μεγάλες διαφορές από το παρελθόν. Επειδή στην παλαιά εκείνη εποχή, η Χριστιανική θρησκεία δυσφημιζόταν από εξωτερικούς εχθρούς, τους Εθνικούς, τους ειδωλολάτρες, προς τους οποίους απευθύνονταν τα απολογητικά συγγράματα. Στην σημερινή εποχή όμως, κατά παράδοξο τρόπο, εχθροί της Χριστιανικής Πίστης είναι τα ίδια τα παιδιά της, οι μέχρι εχθές οικείοι της, για τους οποίους εκφράζει το πικρό παράπονο Της, μαζί με τον προφήτη Ησαΐα: «υιούς εγέννησα και ύψωσα, αυτοί δέ με ηθέτησαν» (Ησαΐας Α΄,2). Και εκείνοι που τότε πολεμούσαν την θρησκεία δεν ήταν άθεοι. Οι σημερινοί όμως ..στην πραγματικότητα είναι εντελώς άθεοι και ασυγκρίτως ασεβέστεροι και πιο βλάσφημοι από όλους τους ασεβείς και τους ειδωλολάτρες...

Ο άγιος καταδικάζει τον οικουμενισμό χωρίς ακόμα να τον έχει γνωρίσει στην σημερινή του έξαρση γιατί ως αληθινά ορθόδοξος ξέρει, ότι η η Εκκλησία είναι μόνο η Μία. Όλα τα άλλα είναι για αυτόν ξένα και εχθρικά προς την Εκκλησία. Για αυτόν τον λόγο αποτρέπει τους Χριστιανούς από σπουδές στην Δύση. Όχι όπως κάποιοι δικοί μας, οι οποίοι πάνε να σπουδάσουν στο Βατικανό, για να μάθουν εκεί θεολογία:

Τα άλλα μέρη της Ευρώπης (σημ. δηλαδή τα παπικά και τα προτεσταντικά) ακόμα γελούν τον εαυτόν τους τάχα πως είναι Χριστιανοί, χωρίς να έχουν μόρφωσιν (δηλαδή ευσεβείας, πρβλ. Παύλο, Β΄Τιμ.) παρά μόνο τους ναούς και τις πολλές και μεγάλες καμπάνες και τις πυκνές λιτανείες και τα ποικίλα και διάφορα σχήματα και τα βδελυκτά και θεοστυγή τάγματα ενώ όμως είναι αυτόχρημα γάλλοι (σημ. δηλαδή άθεοι ή εκκοσμικευμένοι από Αγιος Αθανάσιος ο Πάριος «Αντιφώνηση»). Μάθετε λοιπόν και εξακριβώστε το, ότι όλοι (σημ. με όλοι εννοεί ο άγιος την πλειοψηφία) οι καθηγητές στις Ακαδημίες (σημ. Της Δύσης) είναι άθεοι! Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα άθεοι… ώστε το θεωρούν μεγάλη τους ντροπή να φαίνονται, ότι είναι Χριστιανοί. Και τι είναι; Φιλόσοφοι. Αυτό είναι το καύχημα και η δόξα τους. Προσέχετε λοιπόν, αυτούς που έρχονται από την Δύση εν σχήματι φίλων και αδελφών, γιατί στην πραγματικότητα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Τα μαθήματα των πονηρών δασκάλων είναι πονηρά.

Ως προς τους Χριστιανούς που δωρίζουν άθεα βιβλία ή κοράνια ή άλλα αλλόδοξα βιβλία και ως προς τον τρόπο αντιμετωπισης τους ο άγιος είναι αδιάλλακτος:

Ένας τέτοιος άνθρωπος, που είχε φοιτήσει στην Ακαδημία της Βιέννης, Ηπειρώτης την καταγωγή, μπάρκαρε στην Τεργέστη σε ένα Πατμιώτικο καράβι για να πάει στην πατρίδα του. Ανέπτυξε, όπως ήταν φυσικό, μία φιλική σχέση με τον καπετάνιο. Και τι δώρο λέτε, ότι έσπευσε να χαρίσει στον φίλο του;... Τι φαντάζεσθε ότι του χάρισε; Ε λοιπόν Χριστιανοί, του χάρισε ένα χειρόγραφο τετράδιο που περιείχε όλες τις ολέθριες απόψεις της αθεΐας, ένα δώρο εξ ολοκλήρου απόβρασμα του Άδη, θανάσιμο. Ένα δώρο με το οποίο δίδασκε τον φίλο του να βλασφημεί την Αγία Τριάδα, να προσβάλει την Κυρία Θεοτόκο και Δέσποινα του κόσμου, να απορρίπτει Προφήτες, Απόστολους, Ευαγγέλια, Αγίους με δύο λόγια όλην την Χριστιανική Πίστη. Μόλις κοινοποιήθηκαν δύο τρία από τα βλάσφημα εκείνα λόγια στην θεοσεβή νήσο της Πάτμου, αμέσως σηκώθηκε ταραχή και αναστάτωση, γιατί χάθηκε η Πίστη. Ταυτοχρόνως όλο το μοναστήρι και όλος ο λαός της χώρας, μαζί άντρες και γυναίκες, αφού έκαναν λιτανεία και στάθηκαν στον καθορισμένο τόπο, αναθεμάτισαν κι εκείνον που χάρισε το βιβλίο κι εκείνον που το έφερε στον τόπο τους.

Προφητικά αναφέρει ο άγιος, ότι δεν υπάρχει ανάλογη αντίδραση όπως η αναφερθείσα παραπάνω από τους ταγούς ιερείς και μοναχούς της Εκκλησίας, καμία καταδίκη, καμία συνέπεια και το ποίμνιο σκανδαλίζεται, αγωνιά η απομακρύνεται από την Εκκλησία. Για αυτό δεν διστάζει με χριστιανικό τρόπο να υπενθυμίσει στους ποιμένες το καθήκον τους:

Δεν είναι μικρότερη η ζημιά που υφίσταται η λογική Ποίμνη από την σιωπή των Ποιμένων της και αυτό το λέω με πόνο καρδίας. Διότι, πράγματι, είναι αξιοθρήνητη κατάσταση να διακοπεί και να λείψει εντελώς η αρχιερατική πρόνοια από την Εκκλησία, ιδιαίτερα σε μία τέτοια εποχή, κατά την οποία οι λύκοι εισβάλλουν από παντού και κατασπαράσσουν, δυστυχώς, τα λογικά πρόβατα. Αναλογισθείτε μαζί με τον Θεολόγο Γρηγόριο, αγιότατοι Πατέρες, ότι η επισκοπική εξουσία σας δεν είναι μία ανεύθυνη εξουσία, αλλά μία υπεύθυνη επιστασία, σκεφτείται, ότι είναι κρεμασμένη από τον λαιμό σας  η σωτηρία των λογικών προβάτων... Μη ξεχνάτε το χρέος σας. Συγχωρέστε με, παρακαλώ, που για την αγάπη του Χριστού τολμώ εγώ ο ιδιώτης και ανάξιος να συμβουλεύσω την Σεβασμιότητα σας (σημ. Τι διαφορά αλήθεια χριστιανικού ήθους μεταξύ της πραγματικής και παρόλαυτα άφοβης ταπείνωσης του αγίου και της σημερινής γεμάτη φοβία και έπαρση ψευδοταπείνωσης των σημερινών ποιμένων). Όμως μην παραλείπετε με τα δικά σας απλά λόγια, να διδάσκετε τους Χριστιανούς να κρατούν ακλόνητη την Πίστη τους...

Και επειδή πολλοί μοναχοί αναφέρουν ως λόγο για την απραξία τους στην σημερινή τραγική κατάσταση, ότι για άλλο λόγο μπήκαν σε μοναστήρι και ότι πρέπει να μας ενδιαφέρει μόνο η σωτηρία της ψυχής μας. Και επειδή σήμερα οι μονές και οι μοναχοί στο συνολό τους σιγούν και ανέχονται αυτές τις καταστάσεις:

Μακάρι και όσοι για την αγάπη του Χριστού κατοικούν στην έρημο, για την αγάπη του Χριστού πάλι να μπορούσαν στους καιρούς που ζούμε να μιμηθούν τους αρχαίους Οσίους, οι οποίοι άφηναν την ησυχία τους και έτρεχαν στις πόλεις να στηρίξουν τους ασθενέστερους στην Πίστη, ώστε να μην ξεγελιούνται από το δέλεαρ των αιρετικών ούτε να λογαριάζουν τις απειλές τους. Και μετά αναφέρει ο άγιος το παράδειγμα του Οσίου Αφραάτη του Σύρου ( η μνήμη του τιμάται στις 29. Ιανουαρίου) ο οποίος άφησε το ασκητήριο του στην έρημο και πήγε στην Αντιόχεια, για να στηρίξει τους Ορθόδοξους ενάντια στην προσπάθεια του αυτοκράτορα Ουάλη να επιβάλει τον Αρειανισμό. Όταν τον ρώτησε ο αυτοκράτορας γιατί δεν κάθεται στο κελί του να ησυχάζει, εκείνος απήντησε: «Αυτό κάνω βασιλιά μου. Ήμασταν στα κελιά μας οι Μοναχοί και ησυχάζαμε, αλλά επειδή εσύ έβαλες φωτιά στο σπίτι του Πατέρα μας, δηλαδή στην Εκκλησία, τρέχουμε πάνω κάτω, προσπαθώντας με κάθε τρόπο να την σβήσουμε».

Ως προς το θέμα αν πρέπει να μιλούν οι λαϊκοί ο άγιος είναι πλήρως εναρμονισμένος με την διδασκαλία της Εκκλησίας και σε πλήρη αντίθεση με όλους αυτούς που τους κατηγορούν, ότι δεν είναι αρμόδιοι να μιλούν για τα θέματα της Εκκλησίας, γιατί ούτε άγιοι ούτε θεολόγοι είναι:

Και τι λοιπόν;Επειδή λείπουν και λείπουν από καιρό από την Εκκλησία του Χριστού, οι Χρυσόστομοι και οι Βασίλειοι, οι Αθανάσιοι και οι Γρηγόριοι, οι Κύριλοι και οι Αυγουστίνοι, όλοι δηλαδή εκείνοι οι πράγματι άξιοι και υπεράξιοι να αποτρέψουν το κακό και να προτρέψουν στο αγαθό, είναι για τον λόγο αυτό, δίκαιο και συμφέρον να μην ανοίξει το στόμα του κάποιος από τους σημερινούς, να μην μιλήσει, να μην γράψει, για να βοηθήσει τους αδελφούς του κατά την δυναμή του; Όχι βέβαια, αυτό δεν είναι καλό αλλά ούτε αρεστό στον Θεό. Εκείνος είναι τόσο φιλάνθρωπος και γενναιόδωρος Δεσπότης, ώστε και της χήρας τα δύο λεπτά να δέχεται και το ποτήρι με το κρύο νερό να αμείβει με προθυμία μεγάλη... Δεν είναι όλοι Ευγένιοι ούτε Θεοτόκες, χρυσοί και ασημένιοι στον λόγο και στο νόημα! Αλλά σε αυτό το μεγάλο σπίτι, την Εκκλησία του Χριστού, σε ώρα ανάγκης γίνονται χρήσιμα και τα ξύλινα και τα πήλινα σκεύη, ανάλογα με την αντοχή και την αρτιότητα τους...

Τι μας συμβουλεύει  o άγιος;

Προτρέπω όλους σας, μικρούς και μεγάλους, νέους και ηλικιωμένους, άντρες και γυναίκες, κοσμικούς και μοναχούς, λαϊκούς και ιερείς, όλους εξ ίσου, σας συμβουλεύω και σας παρακαλώ, για το Όνομα του Κυρίου, να αποφεύγετε τις συναναστροφές με τους βλάσφημους, καθώς αποφεύγετε την φωτιά. Με σταθερό μίσος και αποστροφή να κλείνετε τα αυτιά σας... Μην ακούτε τους φιλοσόφους, ή ορθότερα τους φιλοζόφους αλλά τους ιερούς Αποστόλους. Μην ακούτε τους διεφθαρμένους και φαυλοβίους, αλλά τους σωφρονέστατους, ασκητικότατους και αγιότατους. Μην ακούτε τους αμαθέστατους γύρω από τα Θεία, αλλά τους Θεοσόφους και Πνευματοφόρους. Μην ακούτε τους υλιστές, που δεν πιστεύουν στην αθανασία των ψυχών, αλλά τους ουρανόφρονες κήρυκες της αθανασίας...

Αδελφοί αν θέλετε να γλυτώσετε από τον κατακλυσμό της ασεβείας, μείνετε μέσα στην κιβωτό του Θεού, την Αγία μας Εκκλησία, να πείθεσθε στις εντολές και στα προσταγματά Της και να αποστρέφεσθε κάθε λογισμό απειθείας προς αυτά (Πόσο σημαντικό είναι για τον αγώνα του Χριστιανού η αποφυγή σχισμάτων και παρασυναγωγών τύπου Παλαιοημερολογιτών κλπ.. Ο μισάνθρωπος πάντα παραμονεύει για σπρώξει τους πιστούς έξω από την Εκκλησία)... Ας δοξάζουμε, λοιπόν, αδελφοί μου τον Φιλάνθρωπο Κύριο, ο Οποίος για χάρη της σωτηρίας των ψυχών μας οικονομεί να έχουμε θλίψεις στην ζωή αυτή. Γιατί οι θλίψεις μας υποχρεώνουν να προστρέχουμε σε Αυτόν και να ζητούμε την Θεία Του βοήθεια, σύμφωνα με τα λόγια του Προφήτη: «Κύριε εν θλίψει εμνήσθημέν Σου» (Ησαΐας 26,16.)

Ταις πρεσβείαις του αγίου Αθανασίου του Παρίου,

Αδαμάντιος Τσακίρογλου