Το κοινωνικό σύστημα

Τοῦ  Ν. ΣΑΚΑΛΑΚΗ 

Η ερμηνευτική συνείδηση, που ξεπερνάει τα ανθρώπινα κριτήρια–μέτρα, είναι η Αγιογραφική (Ορθόδοξη) αντίληψη των φαινομένων, είτε είναι φαινόμενα ατομικά, είτε κοινωνικά, είτε είναι παγκόσμια–ιστορικά. Οι ανθρώπινες ερμηνείες είναι σχετικές στον άξονα αίτιο–αιτιατό, ο δε συσχετισμός των γεγονότων μέσα στο χώρο και τον χρόνο, σε σύνδεση αιτιακή, δεν απορρίπτεται θεολογικά–επιστημονικά. Να τονίσουμε, ότι μπροστά από κάθε φαινόμενο βρίσκεται το θέλημα του Αγίου Τριαδικού Θεού.

Η εισβολή της αιρέσεως (οικουμενισμός) και η έλλειψη ομολογίας (αντίστασης) ως φαινόμενα, δεν έχουν μόνο πνευματικά αίτια αλλά και κοινωνική αιτιολόγηση–διάσταση. Στο κοινωνικό βάθος τους δεν υπάρχει απλά μια αδιαφορία–αδράνεια του Ορθοδόξου πληρώματος. Υπάρχει και ο ρόλος του κοινωνικού

συστήματος, το οποίο εκμεταλλεύεται ο Σατανάς, ο πλανών την Οικουμένην. Η οικονομική κρίση, η έλλειψη ομολογίας και η προδοσία της Μακεδονίας, θα καταγραφούν στην Ιστορία ως τραγωδίες, οι οποίες δημιουργήθηκαν–εξελίχθηκαν μέσω του κοινωνικού συστήματος στο οποίο υπάρχουμε–ζούμε.

Ο εσωτερικός βίος της Ελλάδας είναι διαλεκτικά δεμένος με τα αρνητικά αυτά φαινόμενα. Δεν είναι μόνο δημιουργήματα–επιβολή της πολιτικής εξουσίας.

Πώς είναι δυνατόν η Ελλάδα, χώρα αγίων, φορέας της Ορθόδοξης και ασκητικής παράδοσης, με τόσα μοναστήρια, με πλήθος επισκόπων–κληρικών, με πλήθος πιστών, να έχει ως κοινωνική προβολή μια άθεη κυβέρνηση, έναν εγκλωβισμό–πνιγμό με μνημονιακά χρέη (πραγματικά και ανύπαρκτα) και μια συνοδική αναγνώριση του οικουμενισμού;

Πώς βάδισε στραβά ακολουθώντας τον ίσιο δρόμο; Αυτό συνέβη, διότι βάδισε (το εκκλησιαστικό σώμα) τον κοινωνικό δρόμο (σύστημα) και όχι τον δρόμο του Ευαγγελίου.

Το Αστικό καθεστώς, που είναι θεμελιωμένο στη Φυσική Τάξη (ordre naturel), είναι σύστημα άκρατου ατομισμού, που δημιούργησε στο Εκκλησιαστικό σώμα την ωφελιμιστική–οικονομική διάθεση (Ατομικό συμφέρον) μέσα από τις δομές του, που είναι η εμποροκρατία, η φυσιοκρατία και η ατομιστική οικονομία.

Εάν ο άνθρωπος δεν βιώσει γνήσια την πνευματική ζωή των Πατέρων, τότε το σύστημα τον πλάθει όμοιό του δηλ. ατομιστή, πλεονέκτη και κυνηγό του χρήματος (μπίζνες).

Να διευκρινίσουμε, ότι η πλήρης και ακριβής κατανόηση ενός κοινωνικού συστήματος βρίσκεται στην ανάλυση και εμβάθυνση της φιλοσοφικής του βάσης. Η κοσμοθεωρία–βιοθεωρία γεννά το σύστημα και το σύστημα διαμορφώνει το κράτος.

Με απλά λόγια, στην πατρίδα μας δεν είχαμε χριστιανική–ορθόδοξη οργάνωση των κοινωνικών σχέσεων, χριστιανικό δηλ. έλεγχο στη διαδικασία της κοινωνικής δραστηριότητας. Οικονομικές κρίσεις, πολιτική διαφθορά, φτώχεια, ανεργία, εγκληματικότητα, ανηθικότητα και πολεμικές συγκρούσεις, είναι μερικοί καρποί της κοινωνικής αποργάνωσης του Αστικού Συστήματος–Καπιταλισμού. Ο υλόφρων ατομικισμός, το «Σον και Εμόν» κατά τον Ι. Χρυσόστομο, δημιούργησε τον «Αστο-Ορθόδοξο», που απώθησε την ορθόδοξη πίστη και ζωή στην πληρότητά της.

Στον Αστισμό η υλικότητά του αποτυπώνεται  στη Φυσιοκρατία και στη μεταφορά της στην κοινωνική ζωή, ενώ στον Μαρξισμό αποτυπώνεται στον διαλεκτικό (φιλοσοφικό) υλισμό, που γεννάει τα άθεα – ολοκληρωτικά καθεστώτα.

Σήμερα, ξεπεράστηκε το κρίσιμο σημείο της «Οριακής ωφελείας», που είναι θεμιτό, ανθρώπινο (Αυτάρκεια).

Συνειδητά ή υποσυνείδητα ο ορθόδοξος δίνει προτεραιότητα στην «Συνείδηση ανάγκης». Ο «άρτος», ως καθημερινή συντήρηση–προοπτική, έγινε το κρίσιμο σημείο αποφάσεων, για κλήρο και λαό. Η ορθόδοξη ομολογία δεν είναι «αποδεκτή» ή «αποδοτική» στα όρια του συστήματος και της επισήμου Εκκλησίας, που πολλές φορές η φωνή της δεν είναι του Κυρίου…

Δεν παραγνωρίζουμε το γεγονός, ότι η έλλειψη ομολογίας μπορεί να οφείλεται και σε αυστηρώς προσωπικά δεδομένα, όπως σύγχυση, ολιγοπιστία ή απουσία κατανοήσεως της αιρέσεως του οικουμενισμού.

Το ορθόδοξο εκκλησιαστικό σώμα έχει ενσωματωθεί στον καπιταλισμό, όπως και η εργατική τάξη των αναπτυγμένων χωρών. Τα συμπτώματα «αδράνειας» και «μουδιασμένης συνείδησης» είναι αποτέλεσμα υπαναχώρησης του ορθοδόξου πληρώματος.

Αφού λοιπόν το πλήρωμα βρίσκεται σε αγωνιστική κάμψη, τις μόνες δυνάμεις που διατηρούν το φρόνημα της διαχρονικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, το σύστημα τις παρουσιάζει ως «μειονότητα» και με «αντικατοπτρισμό» ως εκτός Εκκλησίας!

Την «συστημική» λογική την παρατηρούμε και στις εξής επιλογές–θέσεις:

- Ψήφιση άθεης κυβέρνησης για ξεπέρασμα της οικονομικής κρίσης. Αυτή είναι η απάντηση στα ερωτήματα: τι είδους κοινωνία επιθυμούμε; Τι όραμα πηδαλιουχεί τη ζωή μας;

- Το γεγονός της απωλείας περιουσιών μέσω Χρηματιστηρίου.

- Άρνηση του κλήρου, Ι. Μονών και Χριστιανικών αδελφοτήτων για έμπρακτη ομολογία, φοβούμενοι τις συστημικές αντιδράσεις, όπως οικονομικός αποκλεισμός και διώξεις.

Μέσα στην ιστορική–θεολογική όδευση της Εκκλησίας παρατηρούμε, σήμερα, μια συλλογική παράκαμψη των αγωνιστικών εντολών του Ευαγγελίου και παραχώρηση δρόμου στην παναίρεση του οικουμενισμού.

- Άρνηση και απλών υπογραφών για καταδίκη–διαμαρτυρία έναντι της αιρέσεως.

- Αναγνώριση της αιρέσεως και από την επίσημη διοίκηση της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Ερώτημα: Στην σύγκρουση μεταξύ φιλόθεων και αντί-θεων δυνάμεων, ο Κύριος δεν καθόρισε την στρατηγική Του; Δεν προειδοποίησε ενθαρρυντικά, παρήγορα και ελπιδοφόρα ότι «Ουκ επ’ άρτω μόνο ζήσεται ο άνθρωπος;» (Ματθ. δ΄, 4).

Η τροχοπέδη της ομολογίας, η «ωφελιμιστική συνείδηση», που καλλιεργεί ο Αστισμός (και ο Μαρξισμός) εμπεριέχει μέσα της την ηδονή της ανυπακοής, ως στασίασμα–στάση έναντι του Θεού! Κι ύστερα ομιλούμε περί υπακοής…

Να παρατηρήσουμε, ότι η ελευθερία συμπεριφοράς, ως υπακοή στο Θεό, ως δυνατότητα αγιασμού, μεγαλώνει όσο προχωρούμε από τον μικρόκοσμο (σωματίδια) προς τα νοητικά όντα (άνθρωπος) και φθάνει στο μέγιστο στις Αγγελικές–Νοερές δυνάμεις.

Η σημερινή τάση των Ορθοδόξων, να ομιλεί για το μεγαλείο της Ορθοδοξίας, για αγιασμό, για προσευχή και από την άλλη πλευρά να μηδενίζει το μαρτυρικό Ευαγγέλιο (ομολογία), μοιάζει με φως αναμμένο μπροστά σε τυφλούς!

Φοβάμαι, ότι η «ωφελιμιστική συνείδηση» έχει εισέλθει και ως τάση των πιστών στην επικοινωνία τους με τους αγίους του Θεού. Είναι φυσικό και αναπόφευκτο να επιζητούμε τη βοήθεια των αγίων. Ιστορικά – θεολογικά είδαμε μια συνολική αγαπητική διάθεση για τον άγιο Νεκτάριο, για τον άγιο Ραφαήλ (Λέσβος), για τον άγιο Λουκά Συμφερουπόλεως, για τον άγιο Πορφύριο και για τον άγιο Παΐσιο τον αγιορείτη. «Θαυμαστός ο Θεός εν τοις αγίοις αυτού».

Γιατί δεν υπάρχει ανάλογη συλλογική–ευλαβική διάθεση και για τους Πατέρες που κράτησαν στους ώμους τους το βάρος, την άμυνα και την νίκην της Ορθοδοξίας; Οι άγιοι Μάρκος ο Ευγενικός, άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, Μέγας Φώτιος, άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς, άγιος Θεόδωρος Στουδίτης, άγιος Μάξιμος Ομολογητής, μήπως δεν είναι θαυματουργοί; Δι’ αυτών δεν εδοξάσθη ο Χριστός; Ο ρόλος τους δεν ήταν καθοδηγητικός στην πορεία της Εκκλησίας; Στην Ι. Μητρόπολη Δημητριάδος δεν θυμήθηκα ποτέ (παιδιόθεν), μία αγρυπνία πανηγυρική για τους μεγάλους αυτούς Πατέρες, ως δοξολογική ευχαριστία.

Κάποιες παρατηρήσεις στα απολυτίκια του αγίου Νεκταρίου, πιστεύω ότι θα βοηθήσουν σε υγιή προβληματισμό.

Στο πρώτο Απολυτίκιο του αγίου διαβάζουμε: «Σηλυβρίας τον γόνον και Εώας το καύχημα, της Ορθοδοξίας τον Στύλον και Αιγίνης το έρεισμα. Νεκτάριον υμνήσωμεν πιστοί,…, δόξα τω εν εσχάτοις τοις καιροίς, λαμπρώς Σε αγιάσαντι».

Ο πρώτος σπουδαίος χαρακτηρισμός του απολυτικίου είναι «της Ορθοδοξίας τον Στύλον», ενώ η δεύτερη επισήμανση είναι «δόξα του εν εσχάτοις τοις καιροίς».

Η Εκκλησιαστική συνείδηση βιώνει τον άγιο Νεκτάριο ως «Στύλο Ορθοδοξίας» και για πρώτη φορά, όπως παρατηρεί ο π. Αθανάσιος Μυτιληναίος, στην υμνολογία των αγίων υπεισέρχεται η αντίληψη, ότι είμαστε στους «έσχατους» καιρούς.

Στο δεύτερο–νεώτερο απολυτίκιο διατηρείται η αντίληψη των «εσχάτων», ενώ τονίζεται το ιαματικό χαρισμα του αγίου. Είναι φανερό, ότι έδωσε ο Χριστός τα ιαματικά χαρίσματα στους νεώτερους αγίους, διότι εισήλθαμε στους «έσχατους» καιρούς, όπου θα δοκιμασθεί η Πίστις και θα χρειασθεί μαρτυρική, ίσως, ομολογία. Όχι για να υποχωρήσουμε έναντι της αιρέσεως. Αντίθετα, για να λάβουμε ενίσχυση και θάρρος από τις ιαματικές ευεργεσίες του Θεού δια μέσου των αγίων και να προχωρήσει το Ορθόδοξο πλήρωμα στην διαφύλαξη της Πίστεως.

Η έλλειψη Ορθοδόξου ομολογίας δημιουργεί το ερώτημα:

Στις ευλαβικές εκδηλώσεις των πιστών προς τους σύγχρονους αγίους, υπερισχύει η καθαρή αγάπη στο Θεό ή μια «ωφελιμιστική συνείδηση», ως συνέχεια της κοινωνικής συνείδησης, που τείνει στην κάλυψη περιφερειακών αναγκών (υγεία, εργασία, προβλήματα);

Ο Θεός γνωρίζει επακριβώς τα ασύμμετρα αυτά πνευματικά φαινόμενα, την αιτιολογία τους.

Οι σύγχρονοι άγιοι, Παΐσιος, Πορφύριος και Ιάκωβος, παρεμβαίνουν θαυματουργικά στους εν τω κόσμω Ορθοδόξους, για ομολογιακή αφύπνιση, διότι οι καιροί είναι έσχατοι.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος στον περί «φιλοπτωχείας» λόγο του (P.G. 35, 889 - 892) τονίζει: «αλλά συ μοι βλέπε την πρώτην ισονομίαν (του Θεού) μη την τελευταίαν διαίρεσιν (κοινωνική)· μη του κρατήσαντος νόμον (εξουσία κρατική), αλλά τον του Κτίσαντος (νόμος του Θεού)». Με απλά λόγια, προτεραιότητα έχει ο νόμος του Θεού και όχι η λογική του κοινωνικού συστήματος. 

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ