«Σφόδρα γαρ τοι σμικρός ων τον νούν...»

(Ευσέβιος Καισαρείας – Τόμος 19, ΒΕΠ)

Τοῦ Ν. ΣΑΚΑΛΑΚΗ

       Ἀπὸ τὸ ἄρθρο τοῦ κ. Σακαλάκη ποὺ ἀναρτήσαμε χθές (ἐδῶ), κατὰ λάθος διεγράφησαν κάποιες ...σελίδες! Τὸ ὁλοκληρωμένο ἄρθρο εἶναι αὐτὸ ποὺ σήμερα ἀναρτοῦμε ἐδῶ.

Η φράση ανήκει στον Ευσέβιο Καισαρείας για τον Παπία, επίσκοπο Ιεραπόλεως Φρυγίας και πρόδρομο του σύγχρονου χιλιασμού.

Να υπογραμμίσουμε, ότι στην εισαγωγή του τόμου 19 (Βιβλιοθήκη Ελλήνων Πατέρων), ο Ευσέβιος αποκαλείται «Πατήρ της Εκκλησιαστικής Ιστορίας» ή και «Χριστιανός Ηρόδοτος», διότι γνώριζε να διακρίνει την αξιοπιστία των πηγών του.

Ο Ευσέβιος Καισαρείας γράφει για τον Παπία: «και άλλα δε ο αυτός ως εκ παραδόσεως αγράφου εις αυτόν ήκοντα παρατέθειται ξένας τε τινας παραβολάς του σωτήρος και διδασκαλίας αυτού και τινα άλλα μυθικώτερα· εν οις και χιλιάδα τινά φησιν ετών έσεσθαι μετά την εκ νεκρών ανάστασιν, σωματικώς της Χριστού βασιλείας επί ταύτησι της γης υποστησομένης· ά και ηγούμαι τας αποστολικάς παρεκδεξάμενον διηγήσεις υπολαβείν, τα εν υποδείγμασι προς αυτών μυστικώς ειρημένα μη συνεορακότα· σφόδρα γαρ τοι σμικρός ων τον νού…» (Σελ. 281).

Μύθευμα χαρακτηρίζει την «χιλιετή» βασιλεία, ως κοινωνική επίγεια – κοινωνική εφαρμογή, και δικαιολογεί τον Παπία ως «σμικρός ών τον νουν»…

Μας πληροφορεί ο Ευσέβιος, ότι η Εκκλησία τότε, δεν είχε καμμία συνείδηση «χιλιετίας». Όποιος δηλ. πιστεύει στο μύθευμα αυτό είναι πολύ μικρός στο μυαλό! Επίσης ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων τονίζει: «διαμαρτύρεταί σε η Εκκλησία νυν ενώπιον Θεού ζώντος, προδιαλέγεταί σοι τα περί Αντιχρίστου πριν παραγενέσθαι» (κατήχ. ΙΕ΄,θ΄).

Διαβεβαιώνει «ενώπιον Θεού ζώντος», ότι όσα διδάσκει περί Αντιχρίστου απηχούν την γνώμη της καθολικής Εκκλησίας. Δυστυχώς, υπάρχουν και «Ανώνυμοι» Ορθόδοξοι(;), που αμφισβητούν την ειλικρινή διαβεβαίωση του Αγίου Κυρίλλου και πιστεύουν στην ερμηνεία του Τρεμπέλα.

Στο πεδίο της πνευματικής ζωής, προσωπικής και συλλογικής, όταν οι μορφές του Ορθοδόξου πνευματικού βίου καταρρέουν (όπως σήμερα), είναι δυνατόν να οδηγούμεθα σε ανώτερη ποιοτικά πνευματική ζωή με έκφρασή της μια κοινωνικότητα, ως δικαίωση της Χριστιανικής αλήθειας;

Ο Χριστός με απόλυτη κατηγορηματικότητα, τόνισε:

«Ζητείτε δε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν» (Ματθ. 6,33).

Η θεωρία της «χιλιετίας» οδηγεί τους Ορθοδόξους σε άβουλη οπτική, σε αγωνιστικό αφοπλισμό, σε εγκόσμιο εφησυχασμό, αφού ο συγκεκριμένος χιλιετής κύκλος θα είναι θρίαμβος της Εκκλησίας, χωρίς παρέμβαση των Ορθοδόξων πιστών.

Αφού λοιπόν οι διάφοροι «ανώνυμοι» συνιστούν την «χιλιαστική» πρόσληψη της ιστορίας, τότε δεν χρειάζονται πολιτικοί (χριστιανικοί) αγώνες, ούτε αντι-οικουμενιστική Πατερική γραμμή, ούτε κινητοποιήσεις του Εκκλησιαστικού σώματος, προς αποτίναξη του οικουμενιστικού ζυγού.

Όποιος προσεγγίζει δια μέσου καθολικής και πανοραμικής «χιλιαστικής» εποπτείας το μελλοντικό ιστορικό γίγνεσθαι, τότε ενισχύει την οικουμενιστική επιβουλή.

Ερωτήματα: Μήπως γι’ αυτό η σύγχρονη αδελφότητα (συνέχεια του Τρεμπέλα), δεν αμύνεται εναντίον της παναιρέσεως; Αναμένει δηλ. στωικά την «χιλιετία», ως πνευματικό ντετερμινισμό, για μια εναρμόνιση πνευματική του προσώπου και της κοινωνίας;

Στο 20^ο Κεφάλαιο της αποκαλύψεως αναγράφεται:

«Και έζησαν και βασίλευσαν μετά του Χριστού χίλια έτη» (20,4). Άραγε, σε ποιο τόπο θα βασιλεύσουν; Γήινο ή επουράνιο; Διότι το ιερό κείμενο δεν το αναφέρει. Γιατί να είναι επί της Γης;

Στο κατά Ματθαίο 25,34, διαβάζουμε: «Τότε ερεί ο Βασιλεύς τοις εκ δεξιών αυτού· δεύτε οι ευλογημένοι του Πατρός μου, κληρονομήσατε την ητοιμασμένην υμίν βασιλείαν από καταβολής κόσμου». Άξιο παρατηρήσεως, ότι το «Βασιλεύς» αναφέρεται μόνο «τοις εκ δεξιών». Αυτοί θα βασιλεύσουν με το Χριστό, στην «ητοιμασμένην βασιλείαν», προβολή της οποίας επί της Γης είναι η Εκκλησία. Ο Αγ. Συμεών ο Νέος Θεολόγος στο κεφ. Β΄ (Αλφαβητικά Κεφάλαια), γράφει: «Ως γούν ο σταυρός και ο τάφος τω Χριστώ, ούτως και ημίν το βάπτισμα. Ώσπερ δε αυτός σαρκί απέθανε και ανέστη, ούτω και ημείς τη αμαρτία αποθνήσκοντες, ανιστάμεθα τη αρετή δια της δυνάμεως του Θεού» (Σελ. 55).

Σε άλλο σημείο, υπογραμμίζει: «Εκ της θεογενεσίας ήτοι της ζωοποιού – μάλλον δε θεοποιού–κολυμβήθρας ανιμηθείς, ουκέτι αποθνήσκει, αμαρτία αυτού ουκέτι κυριεύει» (Σελ. 55).

Ερμηνεύοντες την Γραφή οι Πατέρες, τονίζουν το νόημα της Πρώτης Αναστάσεως. Ενδεικτικά, λέγει ο αββάς Μακάριος (Ομιλ. λστ΄): «Ανάστασις των νεκρών ψυχών από του νυν γίνεται· ανάστασις δε των σωμάτων, εν εκείνη τη ημέρα».

Συμπερασματικά: Η ενσωμάτωση στο Σώμα του Χριστού (Βάπτισμα), εγείρη τον πνευματικώς νεκρό άνθρωπο, καθιστώντας αυτόν μέτοχο της αιωνίου ζωής (Βασιλείας). Αυτή είναι και η πρώτη Ανάστασις, όπως αναφέρεται σε πλήθος χορίων της Κ. Διαθήκης. Οι πνευματικώς νεκροί (χωρισμένοι από τον Θεόν), ουδένα σύνδεσμο πνευματικό είχαν με την Εκκλησία, ως βασιλεία του Θεού επί της Γης. Δεν έζησαν δηλ. την πνευματική ζωή (διαχρονικά), όσο υφίστατο ο Κόσμος και η Εκκλησία. Παρέμειναν νεκροί πνευματικά σε όλη τη ζωή τους. Η πρώτη ανάστασις και ο δεύτερος θάνατος καθορίζονται από την προαίρεση του ανθρώπου, ενώ ο θάνατος ο σωματικός (πρώτος θάνατος) και η ανάστασις η σωματική (δεύτερη), είναι αναπόφευκτα για τον άνθρωπο.

Ο Ευσέβιος Καισαρείας υπογραμμίζει και την πλάνη – αίρεση του Κήρινθου. Γράφει σχετικά: «αλλά και Κήρινθος ο δι’ αποκαλύψεων ως υπό αποστόλου μεγάλου γεγραμμένων τερατολογίας ημίν ως δι’ αγγέλων αυτώ δεδειγμένας ψευδόμενος επεισαγει, λέγων μετά την ανάστασιν επίγειον είναι το βασίλειον του Χριστού και πάλιν επιθυμίας και ηδοναίς εν Ιερουσαλήμ την σάρκα πολιτευομένην δουλεύειν και εχθρός υπάρχων ταις γραφαίς του θεού, αριθμόν χιλιονταετίας εν γάμω εορτής, θέλων πλανάν, λέγει γίνεσθαι…» (Σελ. 271).

Αναμφίβολα, σύμφωνα με την Αγία Γραφή, μέσα στον ιερό χώρο της Εκκλησίας πραγματοποιείται (ιστορικά) η βασιλεία του Θεού στη γη.

Ο Κύριος, τη βασιλεία του στη γη την παρομοίασε με χωράφι, όπου φυτρώνουν σίτος (σπέρμα καλό) και ζιζάνια. Η κατάσταση αυτή, σύμφωνα με το Ευαγγέλιο θα διαιωνίζεται μέχρι της συντελείας των αιώνων.

Οι πνευματικοί άξονες του 20^ου Κεφ. της Αποκαλύψεως είναι οι εξής:

1^ος) Η χιλιετής βασιλεία του Χριστού χαρακτηρίζεται από το δέσιμο της δυνάμεως του διαβόλου επί των ανθρώπων – πιστών (στιχ. 1-2).

2^ος) Στο τέλος αυτής ο διάβολος αφήνεται (μικρό διάστημα) για επίθεση εναντίον των ανθρώπων (στιχ. 4-5).

3^ος) Στη βασιλεία αυτή ανήκουν μόνο αυτοί που δεν προσκύνησαν το θηρίο και δεν έλαβαν το χάραγμά του και συμμετείχαν στην πρώτη ανάσταση (στιχ. 4-5).

4^ος) όσοι δεν αξιώθηκαν αυτής της αναστάσεως θ’ αναστηθούν στη δεύτερη ανάσταση (στιχ. 5).

5^ος) Στο τέλος αυτής της χιλιετίας, μετά την σφοδρή επίθεση του διαβόλου εναντίον των αγίων, ο διάβολος και οι οπαδοί του γκρεμίζονται στον άδη (δεύτερος θάνατος).

Όλα αυτά συγκροτούν τους πνευματικούς άξονες του 20^ου Κεφαλαίου.

Στην ανάλυση του «ΠΑΤΕΡ ΗΜΩΝ» ο καθηγητής Ανδ. Θεοδώρου γράφει: «Δεν πρόκειται βέβαια για τη χιλιετή μεσοβασιλεία του Χριστού, όπως μας διηγείται το ιερό βιβλίο της Αποκαλύψεως. Αυτή έχει άλλο νόημα. Πρόκειται για την έλευση, την επικράτηση της πνευματικής βασιλείας του Θεού στις καρδιές των ανθρώπων».

Τα γεγονότα του 20^ου Κεφ. της Αποκαλύψεως αναφέρονται στους πνευματικούς άξονες που αναφέραμε και είναι οι ερμηνευτικοί διαχρονικοί άξονες που μας παρέδωσε η Εκκλησία.

Οι μυστηριώδεις – αινιγματικές διατυπώσεις των χωρίων του 20^ου Κεφαλαίου μας προβληματίζουν ως καταμερισμό–συνδυασμό των γεγονότων αλλά, το κυριότερο, η σπουδή στα γεγονότα αυτά αναδύουν–εμφανίζουν τους πνευματικούς άξονες που υπογραμμίσαμε. 

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ