ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (Ματθ. 9,1-8)

Ο Ι. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΙΚΟΥ ΤΗΣ ΚΑΠΕΡΝΑΟΥΜ

    «Καὶ ἐμβὰς εἰς πλοῖον διεπέρασε καὶ ἦλθεν εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν. Καὶ ἰδοὺ προσέφερον αὐτῷ παραλυτικὸν ἐπὶ κλίνης βεβλημένον· καὶ ἰδὼν ὁ Ἰησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν εἶπε τῷ παραλυτικῷ· θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου (:και αφού μπήκε σε ένα πλοίο, πέρασε στην απέναντι όχθη της λίμνης, και ήλθε στη δική Του πόλη, την Καπερναούμ. Τότε Του έφεραν έναν παράλυτο, που τον είχαν βάλει πάνω σε ένα κρεβάτι. Και καθώς ο Ιησούς είδε την πίστη που είχε και ο παράλυτος κι εκείνοι που τον μετέφεραν, είπε στον παράλυτο, ο οποίος ανησυχούσε και φοβόταν μήπως οι αμαρτίες του γίνουν εμπόδιο στη θεραπεία του: “Έχε θάρρος, παιδί μου˙ έχουν συγχωρηθεί οι αμαρτίες σου”)» [Ματθ. 9,1-2].

      «Δική Του πόλη» ονομάζει εδώ την Καπερναούμ· διότι άλλη μεν Τον έφερε στον κόσμο, η Βηθλεέμ, άλλη Τον ανέθρεψε, η Ναζαρέτ και άλλη Τον είχε διαρκώς κάτοικό της, η Καπερναούμ [πρβλ. Ματθ. 4,12-16: «Ἀκούσας δὲ ὁ Ἰησοῦς ὅτι Ἰωάννης παρεδόθη, ἀνεχώρησεν εἰς τὴν Γαλιλαίαν. καὶ καταλιπὼν τὴν Ναζαρὲτ ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς Καπερναοὺμ τὴν παραθαλασσίαν ἐν ὁρίοις Ζαβουλὼν καὶ Νεφθαλείμ,  ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ Ἡσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος· γῆ Ζαβουλὼν καὶ γῆ Νεφθαλείμ, ὁδὸν θαλάσσης, πέραν τοῦ Ἰορδάνου, Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν, ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς (:όταν άκουσε ο Ιησούς ότι ο Ιωάννης παραδόθηκε στη φυλακή απ’ τον βασιλιά Αντίπα, αναχώρησε και πήγε στη Γαλιλαία. Κaι αφού άφησε τη Ναζαρέτ, πήγε και κατοίκησε στην Καπερναούμ, η οποία ήταν κτισμένη κοντά στη λίμνη της Γαλιλαίας, στα σύνορα των φυλών Ζαβουλών και Νεφθαλείμ. Έτσι επαληθεύθηκε και πραγματοποιήθηκε εκείνο που είπε ο Θεός μέσω του προφήτου Ησαΐα: “Η χώρα της φυλής Ζαβουλών και η χώρα της φυλής Νεφθαλείμ, που εκτείνονται κοντά στη θάλασσα και πέρα από τον Ιορδάνη ποταμό, στα ανατολικά του, η Γαλιλαία, στην οποία κατοικούν πολλοί εθνικοί. Ο λαός που κάθεται καθηλωμένος κι ακίνητος στο πνευματικό σκοτάδι της ειδωλολατρικής πλάνης και της ασεβείας είδε μεγάλο πνευματικό φως, τον Χριστό˙ κι έλαμψε φως από τον ουρανό σε εκείνους που κάθονται στη χώρα που σκιάζεται από το πυκνότατο σκοτάδι της αμαρτίας και του θανάτου”)».

      Ο παραλυτικός της παρούσης διηγήσεως είναι διαφορετικός από εκείνον που αναφέρει ο ευαγγελιστής Ιωάννης[Ιω.5,1-18]· διότι εκείνος ήταν κατάκοιτος κοντά στην κολυμβήθρα της Βηθεσδά, ενώ αυτός εδώ βρισκόταν στην Καπερναούμ. Και ο ένας είχε τριάντα οκτώ χρόνια παράλυτος, ενώ γι’ αυτόν που αναφέρει ο ευαγγελιστής Ματθαίος δεν ειπώθηκε τίποτε παρόμοιο. Ακόμη, ο παραλυτικός της Βηθεσδά δεν είχε δικούς του ανθρώπους που να τον βοηθούσαν, ενώ ο παραλυτικός της Καπερναούμ είχε ανθρώπους που τον φρόντιζαν, οι οποίοι και τον μετέφεραν επάνω στο κρεβάτι του ενώπιον του Ιησού. Επίσης σε αυτόν ο Κύριος λέγει: «θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου (:έχε θάρρος, παιδί μου, σου έχουν συγχωρηθεί  οι αμαρτίες σου)», ενώ εκείνον τον ρωτά: «Θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;(:Θέλεις να γίνεις υγιής;)»[Ιω. 5,6]. Και τον παράλυτο της Βηθεσδά τον θεράπευσε ημέρα Σάββατο, ενώ αυτόν εδώ της Καπερναούμ, όχι Σάββατο· διότι, διαφορετικά, θα Τον κατηγορούσαν και  γι' αυτό οι Ιουδαίοι. Αλλά όσον αφορά τη θεραπεία του παραλυτικού της Καπερναούμ σιώπησαν για το θέμα αυτό, ενώ στον άλλο που θεραπεύτηκε στη Βηθεσδά από τον Κύριο έκαναν επίθεση και τον κατεδίωκαν.

    Αυτά δεν τα είπα τυχαία, αλλά για να μην νομίσει κανείς ότι υπάρχει διαφωνία μεταξύ των ευαγγελιστών, εάν θεωρήσει ότι πρόκειται για ένα και τον αυτόν παραλυτικό.

    Εσύ όμως πρόσεξε, σε παρακαλώ, την ταπεινοφροσύνη και την επιείκεια του Κυρίου·διότι και πριν από αυτό το θαύμα απέφυγε το πλήθος, και όταν εκδιώχθηκε από τους κατοίκους των Γαδάρων, δεν έφερε αντίσταση, αλλά αναχώρησε, όχι όμως μακριά. Και πάλι μπήκε στο πλοίο και κατευθυνόταν προς την απέναντι όχθη, ενώ είχε τη δυνατότητα να περάσει και πεζός δια της παραλίας της λίμνης· διότι δεν ήθελε συνεχώς να θαυματουργεί, για να μην ζημιώσει το όλο έργο της θείας οικονομίας[δηλαδή το όλο σχέδιο του Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπου, το οποίο κλιμακωνόταν σε διάφορα επάλληλα στάδια].

     Ο Ματθαίος, λοιπόν, λέγει ότι έφεραν απλώς τον παραλυτικό προς τον Ιησού, ενώ οι άλλοι ευαγγελιστές[Μάρκ. 2,4: «καὶ μὴ δυνάμενοι προσεγγίσαι αὐτῷ διὰ τὸν ὄχλον, ἀπεστέγασαν τὴν στέγην ὅπου ἦν, καὶ ἐξορύξαντες χαλῶσι τὸν κράβαττον, ἐφ᾿ ᾧ ὁ παραλυτικὸς κατέκειτο(:και επειδή δεν μπορούσαν εξαιτίας του πλήθους να Τον πλησιάσουν, ξεσκέπασαν τη σκεπή στο μέρος όπου βρισκόταν ο Κύριος, και αφού έκαναν ένα άνοιγμα, έριξαν από εκεί κάτω σιγά – σιγά το κρεβάτι, πάνω στο οποίο ήταν ξαπλωμένος ο παράλυτος)» και Λουκ. 5,19: «καὶ μὴ εὑρόντες ποίας εἰσενέγκωσιν αὐτὸν διὰ τὸν ὄχλον, ἀναβάντες ἐπὶ τὸ δῶμα διὰ τῶν κεράμων καθῆκαν αὐτὸν σὺν τῷ κλινιδίῳ εἰς τὸ μέσον ἔμπροσθεν τοῦ Ἰησοῦ(:Και επειδή λόγω της κοσμοπλημμύρας δεν βρήκαν από ποια είσοδο να τον βάλουν μέσα, ανέβηκαν στην ταράτσα του σπιτιού, και αφού έβγαλαν μερικά κεραμίδια, τον κατέβασαν από εκεί μαζί με το μικρό κρεβάτι του στη μέση, μπροστά στον Ιησού)»] λένε ότι ξεσκέπασαν τη στέγη και τον κατέβασαν· επίσης οι άλλοι ευαγγελιστές αναφέρουν ότι στη συνέχεια οι άνθρωποι εκείνοι που φρόντιζαν τον παραλυτικό της Καπερναούμ τοποθέτησαν τον ασθενή μπροστά από τον Χριστό, χωρίς να πουν τίποτε, αλλά τα πάντα τα ανέθεσαν στον Ιησού.

    Κατά την αρχή της δράσεώς Του ο Ιησούς περιερχόταν από τόπο σε τόπο και δεν ζητούσε τόσο μεγάλη πίστη από τους ανθρώπους που Τον πλησίαζαν και Τον παρακαλούσαν για κάτι. Στην προκειμένη, όμως, περίπτωση οι άνθρωποι αυτοί που χάλασαν τη στέγη και κατέβασαν από εκεί τον παραλυτικό ενώπιον του Ιησού, ήρθαν από μόνοι τους πλησίον Του και εκδήλωσαν την πίστη τους· διότι λέγει «καὶ ἰδὼν ὁ Ἰησοῦς τὴν πίστιν αὐτῶν εἶπε τῷ παραλυτικῷ· θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου (: όταν είδε ο Ιησούς την πίστη αυτών είπε στον παραλυτικό: ‘’θάρρος, παιδί μου, μη φοβάσαι ότι οι αμαρτίες σου θα εμποδίσουν τη θεραπεία· για την πίστη σου, σού έχουν ήδη συγχωρηθεί οι αμαρτίες’’)»[Ματθ. 9,2]· καθώς δεν ζητεί σε όλες τις περιπτώσεις την πίστη από τους ασθενείς, όπως επί παραδείγματι, στις περιπτώσεις εκείνες που οι ασθενείς έχουν χάσει τα λογικά τους ή όταν έχουν χαμένες τις αισθήσεις τους κατά άλλον τρόπο λόγω της νόσου τους. Στην προκειμένη όμως περίπτωση μάλλον είχε εκδηλωθεί και η πίστη του ασθενούς, διότι, διαφορετικά δεν θα δεχόταν να τον κατεβάσουν από τη στέγη, εάν δεν είχε πίστη.

    Αφού λοιπόν έδειξαν τόση μεγάλη πίστη, καθιστά φανερή και ο Ιησούς τη δική Του δύναμη, με το να συγχωρεί τα αμαρτήματα με όλη Του την εξουσία, και αποδεικνύοντας με όλες αυτές τις ενέργειές Του ότι είναι ομότιμος με Αυτόν που Τον έχει γεννήσει. Σκέψου τώρα: παραπάνω το απέδειξε αυτό με τη διδασκαλία, όταν τους δίδαξε ως κάποιος που έχει εξουσία[πρβλ. Ματθ. 7,29: «ἦν γὰρ διδάσκων αὐτοὺς ὡς ἐξουσίαν ἔχων, καὶ οὐχ ὡς οἱ γραμματεῖς(:διότι τους δίδασκε πάντοτε με εξουσία και κύρος, ως νομοθέτης και κριτής και αυθεντικός γνώστης της αλήθειας, και όχι σαν τους γραμματείς, οι οποίοι για να επιβεβαιώσουν τα όσα έλεγαν, αναφέρονταν στον νόμο και τις παραδόσεις των παλαιοτέρων)»]· έτσι ενήργησε και στην περίπτωση της θεραπείας του λεπρού που Του έλεγε, παρακαλώντας Τον: «Κύριε, ἐὰν θέλῃς, δύνασαί με καθαρίσαι(:Κύριε, εάν θέλεις, έχεις τη δύναμη να με καθαρίσεις από αυτήν την ανίατη και βασανιστική λέπρα)», όταν είπε: «θέλω, καθαρίσθητι(:θέλω, καθαρίσου)»[Ματθ.8,3]·  επίσης το απέδειξε και  στην περίπτωση του εκατόνταρχου, που όταν Του είπε: «μόνον εἰπὲ λόγῳ, καὶ ἰαθήσεται ὁ παῖς μου(:πες έναν μόνο λόγο και αμέσως θα θεραπευτεί ο δούλος μου)»[Ματθ.8,8], έδειξε τον θαυμασμό Του και τον επαίνεσε περισσότερο από όλους· επίσης με τη θάλασσα, όταν με τον λόγο Του μονάχα την χαλιναγώγησε σταματώντας την τρικυμία που είχε ξεσπάσει[Ματθ.8,26: «ἐγερθεὶς ἐπετίμησε τοῖς ἀνέμοις καὶ τῇ θαλάσσῃ, καὶ ἐγένετο γαλήνη μεγάλη(:τότε, αφού σηκώθηκε όρθιος, διέταξε με αυστηρότητα τους ανέμους και τη θάλασσα, και αμέσως έγινε γαλήνη μεγάλη)»]· αποδεικνύεται επίσης και στην περίπτωση των δαιμόνων που είχαν καταλάβει τους δύο Γεργεσηνούς νέους, όταν οι ίδιοι αυτοί δαίμονες παραδέχονταν τον Κύριο ως κριτή και τους εκδίωκε με μεγάλη εξουσία[Ματθ. 8,28 κ.ε]. Εδώ πάλι, στη θεραπεία του παραλυτικού της Καπερναούμ, με έναν τρόπο πιο θαυμαστό εξαναγκάζει τους ίδιους τους εχθρούς Του να ομολογήσουν την ομοτιμία Του προς τον Πατέρα και καθιστά αυτό φανερό με το ίδιο τους το στόμα  .

    Ο ίδιος λοιπόν ο Ιησούς, δείχνοντας την απουσία αγάπης προς τις τιμές που Τον διέκρινε(διότι Τον περιέβαλλε πολύς κόσμος που απέκλειε την είσοδο, γι' αυτό και τον κατέβασαν από τη στέγη), δεν έσπευσε αμέσως να θεραπεύσει το σώμα, το οποίο ήταν ορατό σε όλους, αλλά από τους εχθρούς Του παίρνει την αφορμή να πράξει αυτό. Και κατά πρώτο θεράπευσε εκείνο που δεν ήταν ορατό, δηλαδή την ψυχή, όταν συγχώρησε τις αμαρτίες του παραλυτικού, κάτι που έσωζε μεν τον ασθενή, στον Ιησού όμως δεν απέφερε μεγάλη δόξα.

     Οι εχθροί Του όμως, παρωθούμενοι από την πονηρία τους και επιθυμώντας να Τον προσβάλλουν δημιούργησαν χωρίς να το θέλουν τις προϋποθέσεις για να λάμψει περισσότερο το θαύμα που συντελέστηκε και να γίνει γνωστό σε όλους. Πραγματικά, ο Κύριος με την επινοητικότητά Του, χρησιμοποίησε τον φθόνο των Ιουδαίων για να καταστεί φανερό το θαύμα. Επειδή, δηλαδή, ταράσσονταν δυσαρεστημένοι και έλεγαν μέσα τους: «οὗτος βλασφημεῖ(:Αυτός βλασφημεί, διότι σφετερίζεται δικαίωμα που μόνον ο Θεός έχει)»[Ματθ.9,3]· και «τί οὗτος οὕτω λαλεῖ βλασφημίας; τίς δύναται ἀφιέναι ἁμαρτίας εἰ μὴ εἷς ὁ Θεός;(:γιατί ο άνθρωπος αυτός μιλάει έτσι και ξεστομίζει βλασφημίες; Ποιος άλλος μπορεί να συγχωρεί αμαρτίες παρά μόνον ένας, ο Θεός;)»[Μάρκ. 2,7], ας δούμε ποια απάντηση τούς έδωσε. Μήπως τους διέλυσε την άποψη αυτή; Διότι εάν δεν ήταν ίσος προς τον Θεό, έπρεπε να τους πει: «Γιατί μου αποδίδετε φήμη που δεν μου ταιριάζει; Απέχω πολύ εγώ από τη δύναμη αυτήν». Δεν είπε, όμως, τίποτε από αυτά. Αντίθετα, βεβαίωσε και επικύρωσε τον συλλογισμό τους αυτόν και με τους λόγους Του και με την πραγματοποίηση του θαύματος.

     Επειδή βέβαια το να ομιλεί κανείς για τον εαυτό του φαινόταν ότι προκαλούσε την αντίδραση και τη δυσαρέσκεια των ακροατών, γι' αυτό την αντίληψη των ανθρώπων για τον Ίδιο την επιβεβαιώνει ο Κύριος διαμέσου των άλλων. Και το άξιο θαυμασμού είναι ότι αυτό το επιτυγχάνει όχι μόνο διαμέσου των φίλων, αλλά και διαμέσου των εχθρών Του· διότι τόσος ήταν ο πλούτος της σοφίας Του. Διαμέσου των φίλων το πέτυχε όταν είπε: «Θέλω, καθαρίσου» και επίσης όταν είπε: «ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐδὲ ἐν τῷ Ἰσραὴλ τοσαύτην πίστιν εὗρον (:αληθινά σας λέω, τόσο μεγάλη πίστη δεν βρήκα ούτε ανάμεσα στους Ισραηλίτες, οι οποίοι είναι ο εκλεκτός λαός του Θεού)»[Ματθ.8,10], ενώ διαμέσου των εχθρών το πραγματοποιεί στην προκειμένη περίπτωση.

      Όταν λοιπόν είπαν μέσα τους ότι κανείς δεν μπορεί να συγχωρεί αμαρτίες, παρά μόνο ο Θεός, πρόσθεσε : «ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν; τί γάρ ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν, ἔγειρε καὶ περιπάτει; ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς γῆς ἀφιέναι ἁμαρτίας - τότε λέγει τῷ παραλυτικῷ· ἐγερθεὶς ἆρόν σου τὴν κλίνην καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου(:γιατί κάνετε μέσα στις καρδιές σας σκέψεις πονηρές και κακοπροαίρετες; Και είναι πράγματι οι σκέψεις σας αυτές κακόγνωμες και κακοπροαίρετες, διότι τι είναι ευκολότερο, το να πει κανείς: είναι συγχωρημένες οι αμαρτίες σου, ή να πει: σήκω όρθιος και περπάτα; Εσείς θεωρείτε δυσκολότερο αυτό το τελευταίο. Για να μάθετε λοιπόν τώρα ότι ο υιός του ανθρώπου, ο Μεσσίας, ο εκπρόσωπος της ανθρωπότητας και ένδοξος Κριτής της κατά τη δευτέρα παρουσία Του, έχει εξουσία να συγχωρεί στη γη τις αμαρτίες των ανθρώπων- τότε λέει στον παράλυτο: “Σήκω όρθιος και πάρε στους ώμους σου το κρεβάτι σου και πήγαινε στο σπίτι σου”)»[Ματθ.9,4-6].   

    Όχι μόνον εδώ, αλλά και άλλοτε πάλι, όταν Του έλεγαν οι Ιουδαίοι «περὶ καλοῦ ἔργου οὐ λιθάζομέν σε, ἀλλὰ περὶ βλασφημίας, καὶ ὅτι σὺ ἄνθρωπος ὢν ποιεῖς σεαυτὸν Θεόν(:δεν θέλουμε να σε λιθοβολήσουμε για κάποιο καλό έργο από εκείνα που λες ότι  έκανες, αλλά θέλουμε να σε λιθοβολήσουμε για τη βλασφημία που ξεστόμισες, και επειδή εσύ, ενώ είσαι άνθρωπος, παρουσιάζεις τον εαυτό σου για Θεό και λες ότι είσαι ένα με τον Θεό)»[Ιω.10,33]· και εδώ δεν αρνήθηκε την αντίληψη αυτή, αλλά και πάλι την επικύρωσε, όταν είπε: «εἰ οὐ ποιῶ τὰ ἔργα τοῦ πατρός μου, μὴ πιστεύετέ μοι·εἰ δὲ ποιῶ, κἂν ἐμοὶ μὴ πιστεύητε, τοῖς ἔργοις πιστεύσατε, ἵνα γνῶτε καὶ πιστεύσητε ὅτι ἐν ἐμοὶ ὁ πατὴρ κἀγὼ ἐν αὐτῷ(:εάν δεν ενεργώ τα υπερφυσικά έργα, τα οποία ο Πατήρ μού παραγγέλλει και με βοηθεί να εκτελώ, τότε μην πιστεύετε στη μαρτυρία του δικού μου στόματος και στις δικές μου διαβεβαιώσεις. Εφόσον όμως κάνω τα έργα του Πατρός μου, και δεν πιστεύετε σε ό,τι λέω εγώ, πιστέψτε όμως σε αυτά τα έργα, για να μάθετε και να οδηγηθείτε στην τέλεια πίστη· και τότε θα εννοήσετε καλά και θα πιστέψετε σε εμένα και θα βεβαιωθείτε ότι εγώ ζω και υπάρχω εν τω Πατρί, όπως και ο Πατήρ ζει και υπάρχει εν εμοί. Έχω δηλαδή ως Υιός και Λόγος του Θεού την ίδια φύση και ουσία προς τον Πατέρα, και είμαι άπειρος εγώ, ώστε να χωράει μέσα μου ο Πατήρ, είμαστε μάλιστα και αχώριστοι ο ένας με τον άλλον, διότι και εγώ είμαι και μένω μέσα στον Πατέρα μου)»[Ιω.10,37-38· ερμηνεία Παν. Τρεμπέλα].

    Στο σημείο αυτό, όμως, και ένα άλλο σημείο της θεότητάς Του και της ισοτιμίας Του προς τον Πατέρα αποδεικνύει. Εκείνοι λοιπόν έλεγαν μέσα τους ότι η συγχώρηση των αμαρτιών είναι αποκλειστική δικαιοδοσία του Θεού, ο Κύριος, όμως, όχι μόνο συγχωρεί τις αμαρτίες, αλλά και πριν από την ενέργεια αυτή δείχνει και κάτι άλλο, το οποίο ήταν γνώρισμα του Θεού μόνο, το να αποκαλύπτει δηλαδή τις απόκρυφες σκέψεις των ανθρώπων. Διότι δεν είχαν εκφράσει ενώπιον όλων ό,τι σκέπτονταν. «Καὶ ἰδού(:τότε όμως)»,λέγει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, «τινες τῶν γραμματέων εἶπον ἐν ἑαυτοῖς· οὗτος βλασφημεῖ. καὶ ἰδὼν ὁ Ἰησοῦς τὰς ἐνθυμήσεις αὐτῶν εἶπεν· ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν;(:μερικοί από τους γραμματείς είπαν μέσα τους: “Αυτός βλασφημεί, διότι σφετερίζεται δικαίωμα που μόνον ο Θεός έχει”. Ο Ιησούς την ίδια στιγμή είδε στα βάθη της καρδιάς τους τις σκέψεις τους και είπε: ‘’ Γιατί κάνετε μέσα στις καρδιές σας σκέψεις πονηρές και κακοπροαίρετες;”)»[Ματθ. 9,3-4].

     Επίσης το ότι μόνο ο Θεός μπορεί να γνωρίζει καλά τα απόρρητα, άκουσε τι λέγει σχετικώς ο προφήτης: «καὶ σὺ εἰσακούσῃ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἐξ ἑτοίμου κατοικητηρίου σου καὶ ἱλάσῃ καὶ δώσεις ἀνδρὶ κατὰ τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ, ὡς ἂν γνῷς τὴν καρδίαν αὐτοῦ, ὅτι μόνος γινώσκεις τὴν καρδίαν υἱῶν ἀνθρώπων(:και εσύ από τον ουρανό, από το τέλειο αυτό κατοικητήριό σου, θα ακούσεις την προσευχή τους και θα γίνεις ίλεως προς αυτούς. Θα δώσεις στον καθένα από αυτούς κατά τις επιθυμίες τους, όταν κατανοήσεις την καρδιά τους Εσύ, ο οποίος μόνος γνωρίζεις τις καρδιές των υιών των ανθρώπων)»[ Β΄Παραλ. 6,30]. Και πάλι: «συντελεσθήτω δὴ πονηρία ἁμαρτωλῶν καὶ κατευθυνεῖς δίκαιον, ἐτάζων καρδίας καὶ νεφροὺς ὁ Θεός(: ας τελειώσει πια και ας εξαφανιστεί η πονηρία των αμαρτωλών. Και τότε Εσύ, Θεέ μου, που γνωρίζεις τα κρυμμένα ελατήρια των ανθρώπων, διότι εξετάζεις τις σκέψεις στα βάθη της καρδιάς και στα απόκρυφα συναισθήματα, θα κατευθύνεις τον δίκαιο ανενόχλητο στον ίσιο δρόμο της αρετής)»[ Ψαλμ. 7,10] .

   Αλλά και ο Ιερεμίας λέγει: «βαθεῖα ἡ καρδία παρά πάντα, καὶ ἄνθρωπός ἐστι· καὶ τίς γνώσεται αὐτόν;(: η καρδιά του ανθρώπου είναι βαθειά και ανεξερεύνητη, περισσότερο από όλα τα άλλα πράγματα. Αυτός είναι ο άνθρωπος· και ποιος μπορεί να γνωρίσει εις βάθος και πλάτος αυτόν;)» [Ιερ. 17,9]. Και ακόμη: « καὶ εἶπε Κύριος πρὸς Σαμουήλ· μὴ ἐπιβλέψῃς ἐπὶ τὴν ὄψιν αὐτοῦ μηδὲ εἰς τὴν ἕξιν μεγέθους αὐτοῦ, ὅτι ἐξουδένωκα αὐτόν· ὅτι οὐχ ὡς ἐμβλέψεται ἄνθρωπος, ὄψεται ὁ Θεός, ὅτι ἄνθρωπος ὄψεται εἰς πρόσωπον, ὁ δὲ Θεὸς ὄψεται εἰς καρδίαν(: Ο Κύριος όμως είπε στον Σαμουήλ: ‘’μην προσέχεις και μην παρασύρεσαι από την εξωτερική του όψη, από την ωραιότητά του, ούτε από το ανάστημά του, διότι εγώ απέρριψα αυτόν. Ο Θεός δεν βλέπει, όπως βλέπουν οι άνθρωποι. Ο άνθρωπος βλέπει το πρόσωπο. Ο Θεός βλέπει την καρδιά)»[Α΄Βασιλ. 16,7].Και σε πολλές άλλες περιπτώσεις είναι δυνατόν να διαπιστώσουμε ότι ο Θεός μόνο έχει τη δυνατότητα να γνωρίζει καλά ό,τι υπάρχει στη σκέψη των ανθρώπων.

     Δείχνοντας λοιπόν ο Κύριος ότι είναι Θεός ίσος προς τον Πατέρα που Τον γέννησε, εκείνο που σκέπτονταν αυτοί μέσα τους (διότι φοβούμενοι τον κόσμο δεν είχαν το θάρρος να διατυπώσουν ενώπιον όλων την γνώμη τους αυτή), αυτό αποκαλύπτει και το καθιστά φανερό, φερόμενος συγχρόνως και στην παρούσα στιγμή με μεγάλη επιείκεια. «Γιατί», λέγει, «σκέπτεστε πονηρά μέσα στις καρδιές σας;». Μολονότι, βέβαια, εάν έπρεπε κάποιος να αγανακτήσει, αυτός ήταν ο παράλυτος, με την ιδέα ότι εξαπατήθηκε και να πει: «Άλλο ήρθα να θεραπεύσω και εσύ θεραπεύεις άλλο; Διότι από πού αποδεικνύεται ότι έχουν συγχωρηθεί οι αμαρτίες μου;». Τώρα εκείνος δεν λέγει τίποτε παρόμοιο, αλλά εμπιστεύεται τον εαυτό του στη δικαιοδοσία του θεράποντος.

     Αυτοί όμως, επειδή ήσαν κακοήθεις και γεμάτοι μίσος και φθόνο, επιβουλεύονται τις ευεργεσίες των άλλων. Γι' αυτό και ο Κύριος τους προσβάλλει μεν, αλλά το κάνει με κάθε λεπτότητα. «Πραγματικά, εάν», λέγει, «δεν πιστεύετε σε ό,τι είπα προηγουμένως και έχετε τη γνώμη ότι αυτό αποτελεί κομπασμό, ιδού προσθέτω και κάτι άλλο σε αυτό, το ότι δηλαδή αποκαλύπτω τις απόκρυφες σκέψεις σας. Και ύστερα από αυτό, ένα ακόμη. Ποιο είναι λοιπόν αυτό; Το ότι θα ενδυναμώσω το σώμα του παραλύτου».

   Και όταν μεν απευθυνόταν προς τον παράλυτο, δεν ομιλούσε κατά τρόπο που να αποδεικνύει σαφώς την εξουσία Του· διότι δεν είπε «σου συγχωρώ τις αμαρτίες», αλλά «σου έχουν συγχωρηθεί οι αμαρτίες σου». Όταν όμως Τον ανάγκασαν εκείνοι, τότε πλέον καθαρότερα δείχνει την εξουσία Του, όταν λέγει: «για να μάθετε ότι ο υιός του ανθρώπου έχει την εξουσία να συγχωρεί επί της γης αμαρτίες». Βλέπεις πόσο απείχε από του να μη θέλει να θεωρείται ίσος προς τον Πατέρα; Διότι δεν είπε ότι έχει ανάγκη από άλλον ο Υιός του ανθρώπου ή ότι του έδωσε την εξουσία άλλος, αλλά είπε ότι « ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς γῆς ἀφιέναι ἁμαρτίας», ότι δηλαδή ο Ίδιος έχει εξουσία. Και αυτό δεν το λέγει από φιλοδοξία, αλλά, λέγει, « για να σας πείσω ότι δεν βλασφημώ όταν κάνω τον εαυτό μου ίσο με τον Θεό».

    Πραγματικά σε κάθε περίπτωση επιθυμεί να φέρει αποδείξεις σαφείς και αναντίρρητες, όπως όταν λέγει στο θεραπευμένο λεπρό: «ὅρα μηδενὶ εἴπῃς, ἀλλὰ ὕπαγε σεαυτὸν δεῖξον τῷ ἱερεῖ καὶ προσένεγκε τὸ δῶρον ὃ προσέταξε Μωσῆς εἰς μαρτύριον αὐτοῖς(:πρόσεξε να μην πεις σε κανένα το θαύμα της θεραπείας σου, αλλά πήγαινε και δείξε τον εαυτό σου στον ιερέα και πρόσφερε το δώρο που έχει καθορίσει ο Μωυσής. Για να χρησιμεύσει η εξέτασή σου από τον ιερέα και η προσφορά του δώρου σου ως μαρτυρία και απόδειξη στον ιερέα και στους Ιουδαίους ότι και εσύ θεραπεύτηκες τελείως και εγώ δεν ήλθα να καταργήσω τον νόμο)» [Ματθ. 8,4].

    Επίσης, την πεθερά του Πέτρου την παρουσιάζει να  Τον υπηρετεί[βλ. Ματθ.8,15: «καὶ ἥψατο τῆς χειρὸς αὐτῆς, καὶ ἀφῆκεν αὐτὴν ὁ πυρετὸς καὶ ἠγέρθη καὶ διηκόνει αὐτῷ(:τότε άγγιξε το χέρι της και αμέσως έφυγε ο πυρετός, και σηκώθηκε τελείως υγιής και τον υπηρετούσε, αφού δεν αισθανόταν ούτε την παραμικρή εξάντληση)»] και επιτρέπει να πέσουν οι χοίροι στον γκρεμό [βλ. Ματθ.8,32: «καὶ εἶπεν αὐτοῖς· ὑπάγετε. οἱ δὲ ἐξελθόντες ἀπῆλθον εἰς τὴν ἀγέλην τῶν χοίρων· καὶ ἰδοὺ ὥρμησε πᾶσα ἡ ἀγέλη τῶν χοίρων κατὰ τοῦ κρημνοῦ εἰς τὴν θάλασσαν καὶ ἀπέθανον ἐν τοῖς ὕδασιν(:και επειδή αυτοί που έτρεφαν τους χοίρους το έκαναν αυτό παραβαίνοντας τον μωσαϊκό νόμο, που απαγόρευε ως ακάθαρτο το χοιρινό κρέας, ο Κύριος τιμωρώντας την παρανομία τους αυτή είπε στους δαίμονες: “Πηγαίνετε”. Και αυτοί βγήκαν απ’ τους ανθρώπους και πήγαν στους χοίρους. Και ξαφνικά όλο το κοπάδι των χοίρων όρμησε με μανία από το επάνω μέρος του γκρεμού προς τα κάτω, στη θάλασσα, και πνίγηκαν στα νερά της λίμνης)»].

    Κατά όμοιο τρόπο και εδώ προς απόδειξη της συγχωρήσεως των αμαρτιών φέρει τη θεραπεία του σώματος, προς απόδειξη δε της θεραπείας του σώματος το ότι σήκωσε το κρεβάτι, ώστε να μη θεωρηθεί ότι το γεγονός αυτό ήταν αποκύημα φαντασίας. Και δεν το κάνει αυτό προηγουμένως, παρά αφού τους ρώτησε: «τί γάρ ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν, ἔγειρε καὶ περιπάτει; ἵνα δὲ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς γῆς ἀφιέναι ἁμαρτίας - τότε λέγει τῷ παραλυτικῷ· ἐγερθεὶς ἆρόν σου τὴν κλίνην καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου(:και είναι πράγματι οι σκέψεις σας αυτές κακόγνωμες και κακοπροαίρετες, διότι, τι είναι ευκολότερο να πει κανείς: “είναι συγχωρημένες οι αμαρτίες σου”, ή να πει: “σήκω όρθιος και περπάτα”; Εσείς θεωρείτε δυσκολότερο αυτό το τελευταίο. Για να μάθετε λοιπόν τώρα ότι ο υιός του ανθρώπου, ο Μεσσίας, ο εκπρόσωπος της ανθρωπότητας και ένδοξος Κριτής της κατά τη δευτέρα παρουσία Του, έχει εξουσία να συγχωρεί στη γη τις αμαρτίες των ανθρώπων”- τότε λέει στον παράλυτο: “Σήκω όρθιος και πάρε στους ώμους σου το κρεβάτι σου και πήγαινε στο σπίτι σου”)»[Ματθ. 9,5-6].

    Αυτό που λέγει σημαίνει το εξής: «Τι σας φαίνεται ότι είναι ευκολότερο, να θεραπεύσω σώμα παράλυτο ή να συγχωρήσω τα αμαρτήματα; Είναι φανερό ότι ευκολότερο είναι η θεραπεία του σώματος· διότι όσο η ψυχή είναι ανώτερη του σώματος, τόσο  σπουδαιότερο είναι να συγχωρήσεις τα αμαρτήματα αυτής. Αλλά επειδή το ένα δεν φαίνεται, ενώ το άλλο είναι φανερό,  γι' αυτό προσθέτω το κατώτερο, αλλά πιο οφθαλμοφανές, με σκοπό και το ανώτερο και αθέατο να αποδειχτεί διαμέσου αυτού». Έτσι, έμπρακτα αποκάλυπτε εκ των προτέρων πλέον εκείνο που είπε ο Ιωάννης, ότι δηλαδή Αυτός σηκώνει τις αμαρτίες του κόσμου[ βλ. Ιω. 1,29: «Τῇ ἐπαύριον βλέπει ὁ Ἰωάννης τὸν Ἰησοῦν ἐρχόμενον πρὸς αὐτὸν καὶ λέγει· ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου(:την άλλη μέρα είδε ο Ιωάννης τον Ιησού να έρχεται κοντά του και είπε: “Να Eκείνος που προφήτευσε ο Ησαΐας και μας Tον απέστειλε ο Θεός για να θυσιαστεί ως αρνί και να σηκώσει με τη σφαγή και τη θυσία Του ολόκληρη την αμαρτία και την ενοχή του κόσμου, και έτσι να την εξαλείψει”)»].

    Αφού λοιπόν θεράπευσε τον παραλυτικό, τον αποστέλλει στο σπίτι του. Πάλι με την ενέργειά Του αυτή φανερώνει την ταπείνωσή Του και ακόμη ότι το γεγονός αυτό δεν ήταν φανταστικό· διότι εκείνους που ήσαν μάρτυρες της ασθενείας, τους καθιστά μάρτυρες και της πραγματικής θεραπείας. «Εγώ, βέβαια, ήθελα», λέγει, «διαμέσου της δικής σου ασθένειας να θεραπεύσω και εκείνους που νομίζουν ότι είναι υγιείς, αλλά είναι ασθενείς πνευματικώς. Επειδή όμως δεν θέλουν, πήγαινε στο σπίτι σου, για να θεραπεύσεις και να διορθώσεις τους οικείους σου». Προσέχεις με ποιο τρόπο αποδεικνύει ότι ο Ίδιος είναι ο δημιουργός και της ψυχής και του σώματος; Θεραπεύει, λοιπόν, την παράλυση του κάθε συστατικού του ανθρώπου και την θεραπεία που είναι αθέατη την αποδεικνύει με εκείνη που είναι φανερή. Αλλά εξακολουθούν ακόμη να σύρονται στο χώμα· διότι λέγει :«Ἰδόντες δὲ οἱ ὄχλοι ἐθαύμασαν καὶ ἐδόξασαν τὸν Θεὸν τὸν δόντα ἐξουσίαν τοιαύτην τοῖς ἀνθρώποις(:όταν λοιπόν τα πλήθη του λαού είδαν αυτό που έγινε, θαύμασαν και δόξασαν τον Θεό, ο οποίος έδωσε διαμέσου του Χριστού στους ανθρώπους τέτοια εξουσία, να συγχωρούνται δηλαδή οι αμαρτίες, και συγχρόνως να γιατρεύονται με έναν λόγο αθεράπευτες ασθένειες του σώματος)»[Ματθ. 9,8]. Τους εμπόδιζε ακόμη η ανθρώπινη σάρκα την οποία είχε περιβληθεί και γι ‘αυτό δυσκολεύονταν να αντιληφθούν πλήρως τη θεότητά Του.

    Ωστόσο δεν τους μαλώνει, μα προχωρεί και με τα έργα Του τους αφυπνίζει και τους εξυψώνει το φρόνημα· διότι προς το παρόν δεν ήταν μικρό να Τον θεωρούν ανώτερο από όλους τους ανθρώπους και ότι έχει έλθει εκ μέρους του Θεού. Επειδή, εάν είχαν τέλεια βεβαιότητα γι' αυτό μέσα τους, τότε βαθμιαία θα αντιλαμβάνονταν ότι ήταν και του Θεού Υιός. Αλλά δεν κατενόησαν καλά αυτά, γι’ αυτό και δεν μπόρεσαν να Τον πλησιάσουν· διότι έλεγαν πάλι: «οὗτος ὁ ἄνθρωπος οὐκ ἔστι παρὰ τοῦ Θεοῦ, ὅτι τὸ σάββατον οὐ τηρεῖ(:”Αυτός ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι σταλμένος από τον Θεό, διότι δεν τηρεί την αργία του Σαββάτου”. Άλλοι έλεγαν: “Πώς είναι δυνατόν ένας άνθρωπος αμαρτωλός να κάνει τέτοια αποδεικτικά και σημαδιακά θαύματα;”. Και διαφωνούσαν μεταξύ τους)»[Ιω. 9,16]. Και πάλι: «Πώς είναι δυνατόν να προέρχεται Αυτός από τον Θεό;». Και συνεχώς αυτά ανέφεραν, για να δικαιολογήσουν τα δικά τους πάθη.

    Το ίδιο κάνουν και σήμερα πολλοί άνθρωποι και πιστεύουν ότι ο Θεός εκδικείται και εκδηλώνουν με τον τρόπο αυτόν τα δικά τους πάθη, ενώ πρέπει να εξετάζουμε τα πάντα με επιείκεια· διότι ο Θεός, μπορούσε πραγματικά, να ρίξει κεραυνό σε εκείνους που Τον βλασφημούν, αλλά εντούτοις ανατέλλει για όλους τον ήλιο και βρέχει και όλα τα άλλα τα παρέχει με αφθονία. Αυτόν πρέπει να μιμούμαστε και εμείς και να παρακαλούμε, να συμβουλεύουμε, να νουθετούμε με πραότητα, χωρίς να οργιζόμαστε ούτε να γινόμαστε πραγματικά θηρία· διότι δεν συμβαίνει καμία βλάβη στο Θεό από τη βλασφημία, για να θυμώσεις. Αντίθετα, ο βλάσφημος ο ίδιος δέχεται και το τραύμα από τη βλασφημία του. Γι' αυτό λοιπόν στέναξε, θρήνησε, διότι το πάθος αυτό είναι άξιο δακρύων. Επίσης αυτόν που τραυματίστηκε, τίποτε δεν μπορεί να τον θεραπεύσει τόσο, όσο η επιείκεια.

    Πρόσεξε εξάλλου, με ποιο τρόπο μας μιλεί ο υβρισθείς Θεός και στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη. Στην Παλαιά μεν λέγει: «λαός μου, τί ἐποίησά σοι ἢ τί ἐλύπησά σε ἢ τί παρηνώχλησά σοι; ἀποκρίθητί μοι(:λαέ μου, τι κακό σου έκανα ή σε τι σε λύπησα ή σε τι σε παρενόχλησα; Απάντησέ μου)»[Μιχ.6,3]. Στην Καινή επίσης λέγει: «Σαοὺλ Σαούλ, τί με διώκεις;(: Σαούλ, Σαούλ, γιατί με καταδιώκεις;)» [Πράξ. 9,5].Και ο Παύλος, επίσης, προτρέπει να διδάσκουμε με πραότητα όσους έχουν αντίθετα φρονήματα: «ἐν πρᾳότητι παιδεύοντα τοὺς ἀντιδιατιθεμένους, μήποτε δῷ αὐτοῖς ὁ Θεὸς μετάνοιαν εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας(: ο δούλος του Κυρίου να παιδαγωγεί και να συνετίζει με πραότητα εκείνους που έχουν αντίθετα φρονήματα, μήπως καμία φορά τους δώσει ο Θεός μετάνοια και οδηγηθούν στην πλήρη και ορθή γνώση της αλήθειας)»[Προς Τιμ. Β΄2,25].

     Αλλά και όταν οι μαθητές πλησίασαν τον Χριστό και ήγειραν την αξίωση να κατέβει φωτιά από τον ουρανό, τους μάλωσε πολύ και τους είπε, επιπλήττοντάς τους: «οὐκ οἴδατε ποίου πνεύματός ἐστε ὑμεῖς(:δεν ξέρετε ακόμη τι διαθέσεων και φρονημάτων ανθρώπους σας κάνει η νέα πνευματική δύναμη και ζωή που μεταδίδει η διδασκαλία μου και η χάρη του Πνεύματός μου. Δεν είστε άνθρωποι και διδάσκαλοι του πνεύματος της οργής και τιμωρίας που επικρατούσε στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά του πνεύματος της πραότητας, της μακροθυμίας και της αγάπης, που δεν καταστρέφει, αλλά σώζει)»[Λουκ.9,55]. Και στην παρούσα περίπτωση δεν είπε: «Ω μιαροί και αγύρτες· ω εσείς που είστε γεμάτοι από φθόνο και εχθροί της σωτηρίας των ανθρώπων». Αλλά λέγει: «Γιατί κάνετε πονηρές σκέψεις μέσα στις καρδιές σας;».

    Κατά συνέπεια, πρέπει με επιείκεια να αφανίζουμε τα νοσήματα· διότι εκείνος που θα γίνει καλύτερος, πιεζόμενος από τον ανθρώπινο φόβο, γρήγορα θα επιστρέψει εκ νέου στην πονηρία.  Γι' αυτό, άλλωστε, προέτρεψε να αφήσουν και τα ζιζάνια[ βλ. Ματθ. 13,30: «ἄφετε συναυξάνεσθαι ἀμφότερα μέχρι τοῦ θερισμοῦ, καὶ ἐν καιρῷ τοῦ θερισμοῦ ἐρῶ τοῖς θερισταῖς· συλλέξατε πρῶτον τὰ ζιζάνια καὶ δήσατε αὐτὰ εἰς δέσμας πρὸς τὸ κατακαῦσαι αὐτά, τὸν δὲ σῖτον συναγάγετε εἰς τὴν ἀποθήκην μου(:αφήστε να μεγαλώνουν και τα δύο μέχρι την εποχή του θερισμού. Και τον καιρό του θερισμού, δηλαδή της τελικής κρίσεως, θα πω στους θεριστές αγγέλους μου: “Μαζέψτε πρώτα τα ζιζάνια και δέστε τα σε δεσμίδες για να τα κατακάψετε. Δηλαδή ξεχωρίστε τους πονηρούς ανθρώπους και ρίξτε τους όλους μαζί στη φωτιά της αιωνίου κολάσεως. Το σιτάρι όμως μαζέψτε το στην αποθήκη μου. Τους αγαθούς δηλαδή και ενάρετους συνάξτε τους στην ουράνια βασιλεία”)»] , για να δώσει τη δυνατότητα και τον καιρό να μετανοήσουν. Πραγματικά πολλοί από αυτούς μετανόησαν και έγιναν σπουδαίοι, ενώ προηγουμένως ήσαν φαύλοι, όπως είναι ο Παύλος, ο τελώνης και ο ληστής· διότι ενώ ήσαν ζιζάνια, έγιναν σίτος εκλεκτός. Βέβαια, όσον αφορά τα σπέρματα αυτό είναι αδύνατο, αλλά αναφορικά με τη διάθεση των ανθρώπων είναι πολύ εύκολο, διότι αυτή δεν υπόκειται στους φυσικούς νόμους, αλλά έχει τιμηθεί με την ελευθερία της εκλογής.

    Για τον λόγο αυτόν λοιπόν, όταν δεις έναν εχθρό της αλήθειας να τον φροντίσεις, να τον επιμεληθείς, να τον οδηγήσεις με λόγους απαλλαγμένους από κάθε κατηγορία[«λόγον ὑγιῆ, ἀκατάγνωστον, ἵνα ὁ ἐξ ἐναντίας ἐντραπῇ μηδὲν ἔχων περὶ ἡμῶν λέγειν φαῦλον(: να είναι λόγος σωστός και υγιής, ελεύθερος από την αρρώστια της αιρέσεως, ακατηγόρητος, ώστε κάθε αντίπαλος και εχθρός του Χριστού και του Ευαγγελίου να ντροπιαστεί, καθώς δεν θα έχει να λέει κανένα κακό για μας)»: Τίτ. 2,8], να του προσφέρεις προστασία και κηδεμονία, να χρησιμοποιήσεις κάθε τρόπο διορθώσεως, μιμούμενος τους αρίστους ιατρούς· διότι και αυτοί δε θεραπεύουν με ένα τρόπο μόνο, αλλά όταν δουν ότι δεν υποχωρεί η πληγή στο αρχικό φάρμακο προσθέτουν άλλο και ύστερα από αυτό πάλι άλλο. Και άλλοτε μεν κάνουν εγχειρήσεις, ενώ άλλοτε θέτουν επιδέσμους. Και εσύ, λοιπόν, αφού γίνεις ιατρός των ψυχών, να χρησιμοποιήσεις κάθε τρόπο θεραπείας σύμφωνα με τους νόμους του Χριστού, για να λάβεις αμοιβή και για τη δική σου σωτηρία και για την ωφέλεια που έδωσες στους άλλους. Όλα να τα κάνεις προς δόξαν του Θεού και έτσι θα δοξάζεσαι και ο ίδιος. «Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεὸς Ἰσραήλ· εἶπα· ὁ οἶκός σου καὶ ὁ οἶκος τοῦ πατρός σου διελεύσεται ἐνώπιόν μου ἕως αἰῶνος· καὶ νῦν φησὶ Κύριος· μηδαμῶς ἐμοί, ὅτι ἀλλ᾿ ἢ τοὺς δοξάζοντάς με δοξάσω, καὶ ὁ ἐξουθενῶν με ἀτιμασθήσεται (:Για τη χλιαρή και ασεβή συμπεριφορά σου αυτά λέγει Κύριος, ο Θεός του Ισραήλ· ‘’Σου είπα άλλοτε και υποσχέθηκα ότι οι πατρικοί σου πρόγονοι, επομένως και ο δικός σου οίκος, θα είναι πάντοτε μαζί μου για να με υπηρετούν. Αλλά τώρα ο Κύριος λέγει: “Για κανένα λόγο και τρόπο δεν ανέχομαι πλέον αυτό. Αλλά εγώ θα δοξάζω εκείνους, που με δοξάζουν και με σέβονται, και θα καταφρονήσω και θα εξουθενώσω εκείνους, οι οποίοι με καταφρονούν’’)»[Α΄Βασ. 2,30].

   Τα πάντα, λοιπόν, ας τα πράττουμε προς δόξα του Θεού, για να λάβουμε τη μακάρια εκείνη κληρονομία, την οποία είθε όλοι μας να επιτύχουμε, με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον Οποίο ανήκει η δόξα και το κράτος στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

                    ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,

              επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος