«Τι τοίνυν εστί βεβαίωσις Ευαγγελίου;»

Ι. Χρυσόστομος – Λόγος στο Ναό Αγίας Αναστασίας – P.G. 63

Toῦ Ν. ΣΑΚΑΛΑΚΗ

Ζούμε σε εποχή κοντόφθαλμης και συρρικνωμένης εκκλησιολογικής συνείδησης του πληρώματος της Εκκλησίας.

Το ερώτημα του Ι. Χρυσοστόμου ή, καλύτερα, η απάντησή του, είναι κεφαλαιώδης στον διαχρονικό εκκλησιολογικό – θεολογικό χώρο της Εκκλησίας και χρήσιμη για σφυρηλάτηση αγωνιστικής συνείδησης. Η ερμηνευτική έμφαση που δίνει ο Ι. Πατήρ στις λέξεις (φράση) «βεβαιώσει του Ευαγγελίου», δεν είναι ούτε τυχαία ούτε ανεξήγητη, αφού και οι δυο λέξεις ανταποκρίνονται σε θεμελιώδη εκκλησιολογικά – θεολογικά μεγέθη.

Οι δυο αυτές λέξεις είναι αλληλένδετες στο χωρίο (Φιλιππ. 1,7). Στο χωρίο αυτό διαβάζουμε: «Καθώς εστί δίκαιον εμοί τούτο φρονείν υπέρ πάντων υμών δια το έχειν με εν τη καρδία υμάς, εν τε τοις δεσμοίς μου και εν τη απολογία και βεβαιώσει του ευαγγελίου συγκοινωνούς μου της χάριτος πάντας υμάς όντας».

Ο Ι. Χρυσόστομος ερμηνεύει το χωρίο (Φιλιππ. 1, 7) και τη φράση «βεβαίωσις ευαγγελίου» στις εξής ομιλίες του (αντίστοιχα):

- Λόγος Β΄, Ε.Π.Ε. 21, Σελ. 376.

- Λόγος στο Ναό της Αγίας Αναστασίας (P.G. 63, Σελ. 493 – 500).

Υπογραμμίζει ο Ι. Πατήρ: «Ει γαρ και μία η λέξις “βεβαιώσει του ευαγγελίου” αλλά πέλαγος αχανές έχει νοημάτων και ταύτην αναπτύξαι πειράσομαι και πανταχόθεν αυτήν περιεργάσασθαι», δηλ: «Μολονότι η φράση είναι μία, εν τούτοις είναι απέραντη η έκταση των νοημάτων της. Θα προσπαθήσω όμως να την ερμηνεύσω και να την εξετάσω από κάθε άποψη» (P.G. 63, Σελ. 493 – 500).

Εάν ο Ι. Χρυσόστομος λέγει «θα προσπαθήσω», εμείς τι μπορούμε να πούμε; Ολόκληρη η πνευματική, ηθική και δογματική αλήθεια – πορεία της Ορθοδοξίας εμπεριέχεται στις δύο αυτές λέξεις του Απ. Παύλου. Στη φράση αυτή κρύβεται η συνεχής (διαχρονική) προσήλωση των αγίων στην αλήθεια της Ορθοδοξίας.

Εκφράζει τη Θεία σύνθεση αγιότητας και Μαρτυρίου.

Παράδειγμα, σήμερα, οι σύγχρονοι άγιοι Πορφύριος, Παΐσιος, Ιάκωβος και το άφθαρτο σκήνωμα του αγίου ιερομονάχου Βησσαρίωνος (Φθιώτιδα). Αποτελούν οσιακή αγιότητα, μία βεβαίωση των αληθειών του Ευαγγελίου και της αξιοπιστίας του, διότι:

- Είχαν μία πίστη ορθή (Ορθοδοξία) και Ορθοπραξία.

- Είχαν Πίστη στην Εκκλησία, ως την μοναδική αληθινή Εκκλησία του Χριστού, χωρίς να ασπάζονται αιρετικές θεωρίες περί «Διαιρεμένης» εκκλησίας, όπως πρεσβεύει ο οικουμενισμός. Θεωρίες άγνωστες στους Θεοφόρους Πατέρες.

- Είχαν καταγγείλει την αίρεση του οικουμενισμού.

- Η Άσκησή τους ήτο αυστηρή, στα όρια του Ορθοδόξου Μοναχισμού.

- «Τη προθέσει της καρδίας» υπήρξαν μάρτυρες του Ευαγγελίου.

Παρατηρεί (ορθοτομεί) ο Ι. Πατήρ και υπογραμμίζει τη διπλή φύση της «βεβαίωσης του Ευαγγελίου». Υπάρχει όχι μόνο η Ασκητική–Πνευματική αναμέτρηση με τις δαιμονικές δυνάμεις στα όρια του κελιού ή το θαύμα. Υπάρχει, τονίζει ο Ι. Χρυσόστομος, και το «Μαρτυρικό Ευαγγέλιο», που σε καλεί σε ομολογία και αιματηρές θυσίες, όταν οι περιστάσεις το απαιτήσουν. Υπογραμμίζει, σχετικά:

«Όταν μιλάη (ο Παύλος) για βεβαίωση του Ευαγγελίου, εννοεί τις φυλακίσεις και τις αλυσίδες. Κι εμείς που φυλακιζόμαστε, λέει, βεβαιώνουμε το Ευαγγέλιο κι όχι μόνο οι νεκροί που ανασταίνονται ή οι λεπροί που καθαρίζονται ή οι δαίμονες που απομακρύνονται» (P.G. 63, Σελ. 493 – 500).

Οι φυλακίσεις, οι διώξεις, τα δικαστήρια, οι αλυσίδες και τα βασανιστήρια αποτελούν την Μαρτυρική βεβαίωση του Ευαγγελίου. Διευκρινίζει–αναλύει ο Ι. Πατήρ, παίρνοντας τη θέση του Παύλου:

«Αν λοιπόν κάποιος θα ήθελε να πάρει ολοκάθαρη απόδειξη πως υπάρχει θεία δύναμη που μέσα μας φωνάζει, ας σκεφτεί τους πειρασμούς, τους κινδύνους, τις αλυσίδες, τις φυλακές. Δεν ταιριάζει, φυσικά, στην ανθρώπινη δύναμη να τα βγάλη πέρα ανάμεσα σε τόσους γκρεμούς, να πλεύση ανάμεσα σε τόσα κύματα, να προχωρήση ανάμεσα σε τόσα βέλη. Αυτά περισσότερο ταιριάζουν σε μια θεϊκή και ακαταμάχητη δύναμη. Επομένως, η αλυσίδα είναι επιβεβαίωση του Ευαγγελίου, όχι μόνο με όλα αυτά, αλλά και με μας που υποφέρουμε» (P.G. 63, Σελ. 493 – 500).

Την διπλή φύση της «βεβαίωσης του Ευαγγελίου», επιβεβαιώνει και η προσφώνηση–ευχή της Θ. Λειτουργίας:

«Έτι προσφέρομεν σοι την λογικήν ταύτην λατρείαν υπέρ των εν πίστει αναπαυσαμένων Προπατόρων, Πατέρων, Πατριαρχών, Προφητών, Αποστόλων, Κηρύκων, Ευαγγελιστών, Μαρτύρων, Ομολογητών, Εγκρατευτών και παντός πνεύματος δικαίου εν πίστει τετελειουμένου».

Αυτή η επιβεβαίωση του Ευαγγελίου ήταν και είναι το αξονικό στοιχείο της Εκκλησιαστικής αλήθειας (Ορθοδοξίας) και πορείας.

Σ’ αυτή την βεβαιότητα:

- Αναπτύχθηκε η Αποστολική δράση και διαδοχή

- Θεμελιώθηκαν οι Τοπικές (ανά τον κόσμο) Ορθόδοξες Εκκλησίες

- Ευδοκίμησε ο Μοναχισμός

- Συγκροτήθηκε η ποιμαίνουσα Εκκλησία (Ιερείς – Επίσκοποι – Σύνοδοι)

- Επήλθε ο αγιασμός του πληρώματος

- Συγκροτήθηκαν οι οικουμενικές Σύνοδοι

- Δημιουργήθηκε το μέτωπο εναντίον των αιρέσεων

- Στηρίχθηκαν οι πιστοί «εν καιρώ διωγμών»

- Δεν ανταποκρίθηκαν σήμερα, εκ καιρώ αιρέσεως, δυστυχώς, στο σύνολό τους οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί.

Ούτε οι Επίσκοποι, ούτε οι Γέροντες, ούτε οι Εκκλησιαστικές οργανώσεις, ούτε τα Μοναστήρια, φιλοτιμήθηκαν από την διαχρονική αυτή «βεβαιότητα του Ευαγγελίου», το καύχημα του Παύλου, να επιβεβαιώσουν το μαρτυρικό Ευαγγέλιο, ως απάντηση στη «σύνοδο» της Κρήτης.

Η σιωπή έναντι του οικουμενισμού, συνιστά διακοπή (προδοσία) της σχέσης με την ιστορική, παραδοσιακή, ορθόδοξη «βεβαιότητα του Ευαγγελίου» και προσχώρηση στο «νέο ευαγγέλιο» του οικουμενισμού.

Στο πλαίσιο ενός «ανανεωμένου» Ευαγγελίου, όπως του οικουμενισμού, ο πιστός παγιδεύεται σωτηριολογικά, διότι περιφρονεί τη Θεία χάρη.

Ο Απ. Παύλος είναι σαφής στο εδάφιο (Φιλιππ. 1, 7). Στη κατεύθυνση της «βεβαιώσεως του Ευαγγελίου», του πραγματικού, οι πιστοί ήταν «συγκοινωνοί» της χάριτος!

Πράγματι, προφητικά ίσως, ο Ι. Χρυσόστομος είπε:

«Ει γαρ και μία η λέξις «Βεβαιώσει του ευαγγελίου» αλλά πέλαγος αχανές έχει νοημάτων…».

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ