«Εστί μεν γαρ ικανωτέρα πάντων η θεία Γραφή (και των Συνόδων)»

Μ. Αθανάσιος – Τόμος 10 – Ε.Π.Ε.

(Περί των εν Αριμίνω και Σελευκεία Συνόδων)

Τοῦ Ν. ΣΑΚΑΛΑΚΗ

Στα έργα του Μ. Αθανασίου και ειδικά στην εισαγωγή του Τόμου 10, «Περί Συνόδων Αριμίνου και Σελευκείας», διαβάζουμε:

«Αι δύο σύνοδοι του 359, αι οποίαι συνεκλήθησαν εις την Αρίμινον της Ιταλίας και την Σελεύκειαν της Ισαυρίας, ήσαν μία, η οποία συνεκλήθη εις δύο τμήματα.

Εις μεν την Αρίμινον συνήλθον οι επίσκοποι της Δύσεως, εις δε την Σελεύκειαν οι της Ανατολής» (Σελ. 14).

Ο Μ. Αθανάσιος αναφέρει το ιστορικό των δύο αυτών συνόδων ως εξής: «Ως πρόφασις δε αυτής της συνελεύσεως διεδίδετο ότι ήταν το ζήτημα της πίστεως εις τον Κύριο ημών Ιησούν Χριστόν, αυτοί δε που διέδωσαν τούτο ήσαν, από μεν την Παννονίαν ο Ουρσάκιος και ο Ουάλης και κάποιος Γερμίνιος, από δε την Συρίαν ο Ακάκιος, ο Ευδόξιος και ο Πατρόφιλος από την επώνυμον πόλιν των Σκυθών. Αυτοί λοιπόν, επειδή ανήκαν πάντοτε εις την μερίδα του Αρείου… παρέσυραν μερικούς… και τον ίδιον τον βασιλέα Κωνστάντιον, που είναι και αυτός αιρετικός, υποκρινόμενοι ότι ενδιαφέρονται περί Πίστεως, ώστε να διατάξη να γίνη σύνοδος, νομίζοντες πως έτσι θα ημπορέσουν να καλύψουν την σύνοδον της Νίκαιας, και θα μεταπείσουν τους πάντας, και έτσι θα επικρατήση πανταχού η ασέβεια αντί της αληθείας» (Σελ. 152-153).

Στο βιβλίο του Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου, με τίτλο «Σύνοδος ουρανού και γης», διαβάζουμε:

«Ο απώτερος σκοπός του συνοδικού θεσμού και της εκκλησιαστικής Ιεραρχίας είναι η θέωση των πιστών μέχρι καταντήσωμεν οι πάντες εις την ενότητα της πίστεως και της επιγνώσεως του υιού του Θεού, εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού (Εφ. δ΄ 13)» (Σελ. 56). Πολύ σωστά, Σεβασμιώτατε!

Ερωτήματα:  Η «σύνοδος» της Κρήτης, Σεβασμιώτατε την οποία αποδέχεσθε, ως παραδοχή της «εκκλησιαστικότητας» των αιρέσεων, συντελεί εις την θέωσιν των πιστών;

Προάγεται πνευματικά όποιος την αποδέχεται;

Εξασφαλίζει αυτή την διαχρονική ενότητα Πίστεως εντός της Εκκλησίας;

Στη διακήρυξη του Β΄ Κανόνα της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, διαβάζουμε: «Ουσία της καθ’ ημάς ιεραρχίας εστί τα θεοπαράδοτα λόγια, ήγουν η των θείων Γραφών αληθινή επιστήμη» δηλ. «Η ορθή ερμηνεία και ανάπτυξις των χωρίων εκείνων της Αγίας Γραφής, τα οποία κακοδόξως ηρμήνευον οι διάφοροι αιρετικοί» (Αυγ. Καντιώτης – Χρ. Σπίθα 344).

Ο Άγιος Νεκτάριος στο βιβλίο του (Ορθόδοξος Ιερά Κατήχησις), γράφει – ερωτά:

- Οποίον τινά προετίθετο σκοπόν η συγκρότησις των Οικουμενικών Συνόδων;

- Απάντηση: α) Όπως αποκρούση τας κακοδιδασκαλίας και β) όπως υποστηρίξη και περιφρουρήση τας πολεμουμένας Ευαγγελικάς αληθείας.

Η «Δυνητική» αντίληψη, όπως εκφράζεται ευρέως υπό των πατέρων της Θεσσαλονίκης, π. Θεόδωρο Ζήση, π. Νικόλαο Μανώλη και τις υπόλοιπες Δυνητικοκεντρικές συσπειρώσεις, διαδικτυακές ή όχι, ισχυρίζεται ότι πρέπει να προηγηθεί σύνοδος καταδίκης του οικουμενισμού και στη συνέχεια οι αγωνιστικές αποτειχίσεις (διακοπή κοινωνίας με τους οικουμενιστές, διακοπή μνημοσύνου κ.λ.π.). Θεολογικά αποδίδουν ένα πρωτεύοντα ρόλο στην έννοια–θεσμό «σύνοδος» και όχι στην Αγία Γραφή, η οποία είναι το καθοριστικό στοιχείο προβολής της αλήθειας του λόγου του Θεού μέσα στην Εκκλησία. Δια της Αγίας Γραφής σταθμίζεται–κρίνεται η παραγωγή και αναπαραγωγή της άμεσης πνευματικής ζωής διαχρονικά, είτε ως Αποστολική διδαχή–παράδοση, είτε ως Πατερική διδαχή, είτε ως Οικουμενικές και Τοπικές σύνοδοι. Το ισχυρότερο μέσο κατανόησης και καταδίκης μιας αιρέσεως είναι η Γραφή, στο συνδυασμό της με την Αποστολική παράδοση και τις θέσεις των αγίων συνόδων–Πατέρων.

Αυτή την αλήθεια διατυπώνει ο Μ. Αθανάσιος:

«Μάτην γουν περιτρέχοντες προφασίζονται δια πίστιν ηξιωκέναι γενέσθαι τας συνόδους. Εστι μεν γαρ ικανωτέρα πάντων η θεία Γραφή, ει δε και συνόδου χρεία περί τούτου, εστί τα των Πατέρων. Και τούτου γαρ ουκ ημέλησαν οι εν Νικαία συνελθόντες αλλά και έγραψαν, ούτω καλώς, ώστε τους γνησίως εντυγχάνοντας τοις εκείνων γράμμασι δύνασθαι παρ’ αυτών υπομιμνήσκεσθαι την εν ταις θείαις Γραφαίς καταγγελομένην εις Χριστόν ευσέβειαν».

Μετάφρασις:

«Ματαίως λοιπόν περιφέρονται και δικαιολογούνται, ότι ηξίωσαν να γίνουν οι σύνοδοι χάριν της πίστεως. Διότι η θεία Γραφή είναι πληρεστέρα από όλας τας συνόδους και αν όμως πάλιν υπάρχη δια το θέμα τούτο ανάγκη συνόδου, υπάρχουν τα λόγια των Πατέρων. Διότι ούτε αυτό παρέλειψαν οι Πατέρες που συνήλθαν εις Νίκαιαν, αλλά μάλιστα έγραψαν τόσον σαφώς, ώστε αυτοί που διαβάζουν απροκατάλυπτα τα γραπτά εκείνων, να ημπορούν να φέρουν δι’ αυτών εις την μνήμην των την ευσέβειαν προς τον Χριστόν, την οποίαν κηρύσσουν αι θείαι Γραφαί (Σελ. 161).

Το σύμβολο της Νικαίας (Πίστεως) αποτελεί ένα διευθύνον αντι-αιρετικό κέντρο. Είναι Δογματικός σφαιρικός οφθαλμός τοποθετημένος στο κέντρο της Εκκλησίας. Έχει ήδη καταδικάσει τον οικουμενισμό.

Αν με τους παπικούς–προτεστάντες αποτελούμε μία διαιρεμένη Εκκλησία, αυτό σημαίνει ότι οι πύλες του Άδη κατίσχυσαν της Εκκλησίας, ότι δηλ. η διαίρεση είναι οντολογική και ηθική, εσωτερική και οργανική. Άπαγε της βλασφημίας! Η Εκκλησία είναι «Μία» και στην ενότητά της και στην μοναδικότητά της για την σωτηρία.

Ματαίως λοιπόν οι «Δυνητιστές» περιφέρονται και δικαιολογούνται, ζητούντες σύνοδο καταδίκης του οικουμενισμού. Η συνειδητοποίηση, όμως, της έλλειψης μιας τέτοιας συνόδου είναι δυνατό να οδηγήσει σε κάποια αντι-οικουμενιστική δέσμη ενεργειών μικρής κλίμακος.

Αυτή η συνοδική «σωφροσύνη» των «Δυνητιστών», ορθή θεμελιακά, στην πραγματικότητα αποτελεί δικαιολογία άρνησης της πρακτικής των Πατέρων. Αποτελεί ανατροπή–προδοσία του παραδείγματός τους.

Αυτή την ορθή επιθυμία τους την καλύπτει πλήρως το σύμβολο της Νίκαιας, η διαχρονική διδασκαλία της Εκκλησίας και το σύγχρονο παράδειγμα αγίων της Εκκλησίας μας.

Για την κοινωνία με τους αιρετικούς ας ακούσουν (και οι Ι. Μονές) τον Άγιο Αθανάσιο:

«Όταν γαρ τινές υμάς τους εν Χριστώ πιστούς θεωρήσαντες μετ’ αυτών συνερχομένους και κοινωνούντας, πάντως υπονοήσαντες αδιάφορον είναι το τοιούτον, εις τον της ασεβείας εμπεσούνται βόρβορον».

Μετάφραση: «Διότι, όταν μερικοί ιδούν σας τους πιστούς εις τον Χριστόν να συγκεντρώνεσθε με αυτούς (αιρετικούς) και να κοινωνήτε μαζί τους, οπωσδήποτε θα θεωρήσουν τούτο ότι δεν έχει μεγάλην σημασίαν και έτσι θα πέσουν εις τον βόρβορον της ασεβείας» (Επιστολή προς Μοναχούς – Μ. Αθανάσιος, Τόμος 10)

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ