Η Margot Käßmann, ο αυτοκατάκριτος κι οι αυτοκατάκριτοι

Ὁ πατριάρχης Βαρθολομαῖος σὲ ὁμιλία του τὸ 2004, οὔτε λίγο οὔτε πολύ, θέτει τὸν ἑαυτό του ὑπεράνω τοῦ ἀποστόλου Παύλου, καὶ ἀναιρεῖ τὴν γνωστὴ διδαχή τοῦ Ἀποστόλου: «Αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετά μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος»! Καὶ ἐνεργῶν ὡς Μάρτυρας τοῦ Ἰεχωβᾶ, ἐπικαλεῖται κάποιο χωρίο τοῦ ἁγ. Ἰωάννου τῆς Κλίμακος, τὸ ὁποῖο καὶ παρερμηνεύει γιὰ νὰ στηρίξει πάνω σ' αὐτὸ τὴν ἀντι-Εὐαγγελικὴ θέση του.

Μὲ ἀφορμὴ αὐτὴ τὴν κακόδοξη θέση του, γράφτηκε βιβλίο* ποὺ ἀπεδείκνυε πὼς ὅλοι οἱ Ἅγιοι Πατέρες, ὁλόκληρη ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση ἑρμηνεύουν διαφορετικὰ ἀπὸ τὸν κ. Βαρθολομαῖο τὸ ἐν λόγῳ χωρίο καὶ καταδικάζουν τὴν Οἰκουμενιστικὴ αὐτὴ γραμμή του. Φυσικὰ ὁ Πατριάρχης –ὡς ὑπεράνω ὅλων τῶν Ἁγίων– δὲν ...ἀσχολήθηκε μὲ ἐκείνη τὴν κριτική τῶν κακόδοξων θέσεών του.

Ἔτσι, συνεχίζει τοὺς Διαλόγους μὲ «αὐτοκατάκριτους αἱρετικούς», οἱ ὁποῖοι συνεχῶς ὀλισθαίνουν ἀπὸ γκρεμὸ σ’ ἄλλο γκρεμό. Πρόσφατο παράδειγμα ἡ Margot Käßmann, τέως προϊσταμένη τοῦ Συμβουλίου τῆς Εὐαγγελικῆς "Ἐκκλησίας" τῆς Γερμανίας (EKD), ἡ ὁποία ἀλλοιώνει καὶ διαγράφει βασικὲς καὶ οὐσιώδεις διδασκαλίες τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας Του.

Συγκεκριμένα ἀρνεῖται ὅτι ἡ Παναγία γέννησε ἐν παρθενίᾳ τὸν Χριστό, ἀρνεῖται τὴν διδασκαλία τῆς Ἐκλησίας περὶ Παραδείσου καὶ κολάσεως κ. ἄ.

 Το ἐρώτημα εἶναι διπλό:

α) Ποιός εἶναι περισσότερο αὐτοκατάκριτος; Αὐτὸς ποὺ γεννήθηκε μέσα στὴν αἵρεση ἢ αὐτὸς ποὺ γεννήθηκε μέσα στὴν Ὀρθοδοξία, ποὺ γνώρισε καὶ γεύθηκε κάποτε τὴν ἐν Χριστῷ ζωή, καὶ ὅμως τὴν ἐξευτελίζει -"θέτει τοὺς μαργαρίτας ἔμπροσθεν τῶν χοίρων"- καὶ τελικὰ τὴν ἀρνεῖται;

β) Πόση εὐθύνη «αὐτοκατάκριτου» ἔχουν ἐκεῖνοι οἱ Ἐπίσκοποι καὶ ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ, στὸ μέτρο ποὺ ἀποδεχόμαστε ἕναν τέτοιο Πατριάρχη;

Στὴ συνέχεια παρατίθεται τὸ κείμενο τῆς συνέντευξης τῆς Margot Käßmann, ποὺ δείχνει μὲ ποιούς συμπροσεύχονται ὁ Πατριάρχης καὶ οἱ σὺν αὐτῷ.

«...όπου ουκ έστι στεναγμός...»

Πηγή: «Ἀμέθυστος»

Η Margot Käßmann, 55, τέως προϊσταμένη του Συμβουλίου της Ευαγγελικής Εκκλησίας της Γερμανίας (EKD), μιλά για το πως η ευαγγελική Εκκλησία κατανοεί τον γάμο, για την Μαρία και τον Ιωσήφ ως ένα είδος οικογένειας patchwork, και για το ερώτημα, που καίει η φωτιά της κολάσεως.

Συνέντευξη στον Spiegel

Nr. 30, 22.7.13, με τους Rene Pfister και Jan Fleischhauer

Spiegel: Κυρία Käßmann, πιστεύετε ακόμα πως υπάρχει παράδεισος και κόλαση;

Käßmann: Κατά πρώτον, πιστεύω στον Θεό και τον Ιησού Χριστό΄. Όσο για τον παράδεισο, πιστεύω ότι θα αναστηθούμε, με ποια μορφή δεν ξέρω. Η Βίβλος λέει πως εκεί έχουν σκουπιστεί όλα τα δάκρυα-ανάγκη, πόνος, στεναγμός θα έχουν ένα τέλος. Αυτό το βρίσκω μια πολύ ωραία υπόσχεση. Αν υπάρχει μια αιώνια κατάρα για τους αμαρτωλούς, και κόλαση, αυτό το αφήνω στον Θεό. 

Spiegel: Πως βλέπετε την εν παρθενία γέννηση, δηλαδή την βιβλική παράδοση, πως η Μαρία κατά την γέννηση του Ιησού ήταν ακόμα παρθένος;

Käßmann: Στο σημείο αυτό είμαι καθαρά θεολόγος του 21^ου αιώνα. Πιστεύω πως η Μαρία ήταν μια νεαρή γυναίκα, την οποία ο Θεός εμπιστευόταν πλήρως. Αλλά το ότι ήταν παρθένος από ιατρικής απόψεως, αυτό δεν το πιστεύω.

Spiegel: Υπάρχουν πολλά σημεία στην Βίβλο, σύμφωνα με τα οποία συλλαμβάνει το παιδί της από το Άγιο Πνεύμα. Με τον τρόπο αυτό ο Ιωσήφ αποκλείεται ως πατέρας.

Käßmann: Το πνεύμα του Θεού είναι σίγουρα στην υπόθεση. Αλλά στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο υπάρχει η γενεαλογία του Ιησού, όπου αναφέρεται πως ο πατέρας του είναι απόγονος του μεγάλου βασιλιά Δαυίδ. Το ένα δεν αποκλείει το άλλο. 

Spiegel: Μιλάμε δηλαδή για ένα είδος patchwork-οικογένειας, με ασαφή πατρότητα;

Käßmann: Για μένα αυτή είναι μια συγκροτημένη οικογένεια. Η Μαρία, ο Ιωσήφ, μαζί με τα παιδιά που είχαν. Πιστεύω πως ο Ιωσήφ ήταν από βιολογικής άποψης ο πατέρας του Ιησού. Ο Θεός ήταν από πνευματικής άποψης πατέρας του.

Spiegel: Τις τελευταίες δεκαετίες, η ευαγγελική Εκκλησία εγκατέλειψε ή ερμήνευσε εκ νέου,
αυτά που φαίνεται πως δεν ταιριάζουν στην εποχή. Καταλαβαίνετε τους πιστούς που αισθάνονται άβολα με την κατάσταση αυτή;

Käßmann: Μερικοί δυσκολεύονται με την ιστορική-κριτική θεώρηση της Βίβλου, αν και δεν καταλαβαίνω τον λόγο. Ποτέ δεν κινδύνεψε η πίστη μου, με την ανάγνωση της Βίβλου ως ενός βιβλίου, όπου οι άνθρωποι κατέγραψαν τις εμπειρίες τους με τον Θεό. Πρέπει να αντιληφθώ το πνεύμα της Βίβλου και να το καταλάβω. Ο Απόστολος Παύλος το λέει πολύ ωραία: το γράμμα σκοτώνει, το δε πνεύμα ζωωποιεί.

Spiegel: Μέχρι πριν λίγο καιρό, σε ένα γάμο ευαγγελικών ίσχυε η πρόταση: «μέχρι να σας χωρίσει ο θάνατος». Αν διαβάσει κανείς το νεότερο έγγραφο της EKD περί οικογένειας, αυτή η υπόσχεση φαίνεται πως είναι απλώς συμβολική. Τι είναι τόσο λάθος στην υπόσχεση περί συζυγικής πίστης, ώστε να πρέπει με τρόπο ερμηνευτικό να απορριφθεί;

Käßmann: Η πρόταση αυτή δεν έχει κανένα λάθος. Εγώ δε θα πάντρευα ένα ζευγάρι που δεν θέλει να προφέρει αυτή την πρόταση. Όποιος παντρεύεται πρέπει να είναι αποφασισμένος να μείνει μαζί με τον άλλο μέχρι το τέλος της ζωής του. Δεν θα έπρεπε να μιλούμε μόνο για την παρακμή του γάμου, αλλά και για ζευγάρια που γιορτάζουν την χρυσή, την διαμαντένια ή και την σιδερένια επέτειο.

Spiegel: Για ποιο λόγο όμως χρειάζεται αυτό το βοήθημα προσανατολισμού;

Käßmann: Θυμάμαι πως το 2008 παραγγείλαμε από το συμβούλιο της EKD αυτό το έγγραφο, γιατί είχαμε την εντύπωση πως στα πλαίσια της Εκκλησίας και της διακονίας, χρειαζόμαστε ένα βοήθημα, για το τι να κάνουμε με τις οικογένειες που δεν αντιστοιχούν στην κλασσική εικόνα. Μια μελέτη είχε δείξει τότε, πως γονείς από μονογονικές οικογένειες δεν βαφτίζουν τα παιδιά τους, γιατί έχουν το αίσθημα πως δεν είναι ευπρόσδεκτοι στην Εκκλησία.

Spiegel: Πολλοί διάβασαν αυτό το έγγραφο, σχηματίζοντας την εντύπωση πως η ευαγγελική Εκκλησία παραιτείται από την απαίτηση, πως ο γάμος διαρκεί μέχρι το τέλος.

Käßmann: Εγώ δεν παραιτούμαι.

Spiegel: Στο βοήθημα αυτό της EKD δίνεται η συμβουλή σε όλους όσους σκοπεύουν να παντρευτούν, να συμβουλευτούν, πριν παντρευτούν, το δίκαιο περί διαζυγίου.

Käßmann: Κακό είναι; Οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν πως είναι το περί διατροφής δίκαιο, εάν θέλουν ένα γάμο με παραδοσιακή κατανομή εργασίας. Σας λέω ως διαζευγμένη γυναίκα, πως ήμουν ευτυχής, επειδή μετά τον χωρισμό ήμουν σε θέση να θρέψω τα παιδιά μου και εμένα. 

Spiegel: Στην παρουσίαση του κειμένου αυτού δεν ήταν λοιπόν τυχαία η αναφορά στην «αλλαγή πορείας». Το κείμενο δεν θεωρεί πια την οικογένεια ως κάτι το θεμελιώδες. Δεν λέει: πρέπει να μείνετε μαζί επειδή ο Ιησούς το θέλησε έτσι. Λέει: θα ήταν ωραίο εάν ο γάμος κρατούσε μέχρι το τέλος.

Käßmann: Αυτή είναι δική σας ερμηνεία την οποία εγώ δεν συμμερίζομαι. Το μόνο που μπορώ να πω, είναι πως βρίσκω τον γάμο ως μια θαυμάσια μορφή ζωής. 

Spiegel: Εδώ και καιρό δεν είχε εμφανιστεί ένα κείμενο που να φέρει τόση κινητικότητα στους πιστούς, όσο οι συμβουλές της EKD περί οικογενειακής πολιτικής. Ο επίσκοπος του Βερολίνου Markus Dröge, λέει πως εκφράστηκαν πολλές αμφιβολίες, για το εάν είναι δυνατόν να μιλούμε ακόμα περί συζυγικής πίστης. Λείπουν δυστυχώς τα επιχειρήματα που μπορούν να πείσουν, γιατί να πει κανείς το ναι, παρόλες τις αμφιβολίες. 

Käßmann: Ίσως να είναι έτσι, αλλά το κείμενο αυτό είναι απλώς ένα βοήθημα προσανατολισμού, δεν είναι δόγμα. Εγώ θα ήθελα να δω να επισημαίνονται τα θετικά του γάμου όπως τα παρουσιάζει το κείμενο. Δεν είναι τυχαίο που πολλά ομοφυλόφιλα ζευγάρια θέλουν ακριβώς αυτή την μορφή ζωής. Το συμβούλιο είχε ζητήσει από την επιτροπή να κάνει προτάσεις, που να ενισχύσουν την οικογένεια ως μια αξιόπιστη κοινότητα. όποιος θέλει μπορεί κάθε στιγμή να προτείνει κάτι άλλο.

Spiegel: Βρίσκεται ακόμα στην εξουσιοδότηση της Εκκλησίας να πει στους ανθρώπους πως είναι μια θεάρεστη ζωή;

Käßmann: Η Εκκλησία δεν είναι ίδρυμα παραγωγής κανόνων. Οι προτεστάντες βρίσκονταν πάντα σε διάλογο με την εποχή. Το ότι ο Λούθηρος είχε παντρευτεί, ήταν τότε, το 1525, σκάνδαλο. Απειλούσαν μοναχούς και μοναχές που είχαν φύγει από τα μοναστήρια, πως τα παιδιά τους, ως «γενιά του σατανά» θα γεννιόντουσαν ανάπηρα. Ο γάμος είχε σκοπό να δείξει, πως η ζωή στον κόσμο είχε ενώπιον του Θεού την ίδια αξία όπως η ζωή εν παρθενία ή στο μοναστήρι. 

Spiegel: Η αμαρτωλότητα του ανθρώπου είναι ένα από τα κεντρικά θέματα της Βίβλου. Γιατί η λέξη αμαρτία είναι σχεδόν ανύπαρκτη στο κήρυγμα των ευαγγελικών;

Käßmann: Θεωρείτε δηλαδή σημαντικό να σας θυμίζουν τις αμαρτίες σας;

Spiegel: Δεν είναι μέρος της δουλειάς σας;

Käßmann: Καλά, όταν σκέφτομαι την όγδοη εντολή -«ου ψευδομαρτυρήσεις κατά του πλησίον σου μαρτυρίαν ψευδή»- θα μπορούσα να πω πολλά για τους δημοσιογράφους. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για το τι σημαίνει αυτό που ο Λούθηρος γράφει στον μικρό κατηχισμό: δεν πρέπει να ψεύδεσθαι στον πλησίον σας, ούτε να τον προδίδετε, συκοφαντείτε ή να χαλάτε την φήμη του, αλλά να λέτε μόνο καλά γι’ αυτόν. 

Spiegel: Η έννοια της αμαρτίας δηλαδή δεν έχει καμιά σημασία για σας;

Käßmann: Για μένα αμαρτία σημαίνει απομάκρυνση από τον Θεό. Αμαρτία είναι λοιπόν όταν νομίζω πως δεν χρειάζομαι πια τον Θεό, αλλά τα χρωστώ όλα στον εαυτό μου-την επιτυχία μου, την ζωή μου, ότι είμαι.

Spiegel: Η αμαρτία δηλαδή δεν συνδέεται με κάποια συγκεκριμένη πράξη;

Käßmann: Η απαίτηση του βαπτίσματος είναι να ακολουθώ τις εντολές του Θεού. Όταν αποτυγχάνω όμως μπορώ να εμπιστευθώ την ενοχή μου στον Θεό. Κάθε χωρισμός είναι μια ιστορία ενοχής και πληγώματος. Είναι κάτι που πονάει. Θεωρώ σημαντικό να πω αυτό: ακόμα και με αυτή την ενοχή μπορείς να προσέλθεις στην Θεία Λειτουργία και να βιώσεις την συγχώρεση. 

Spiegel: Ο θεολόγος Friedrich Wilhelm Graf κατηγορεί την ευαγγελική θεολογία, πως ασχολείται κυρίως με το να δώσει στους ανθρώπους ένα καλό αίσθημα. Μιλά για ένα «Θεό χαδιάρη». Θεωρείτε ότι σας αφορά;

Käßmann: Διαβάζω τι γράφουν οι άλλοι για μένα. Ο κύριος Graf γράφει επίσης πως στην Εκκλησία υπάρχει πολύ σοπράνο. Εγώ τραγουδώ αλτ. 

Spiegel: Ο Graf δεν είναι ο μόνος που τα λέει αυτά. Και άλλοι διατυπώνουν κριτική για την αυτό-εκκοσμίκευση.

Käßmann: Ναι, μερικοί θέλουν προφανώς να επιστρέψει ο θεός της βροντής. Και μαζί με αυτόν, μια Εκκλησία η οποία καταριέται και τους λέει πως να ζήσουν

Spiegel: Που είναι το κακό;

Käßmann: Πριν λίγο καιρό μοίρασα την Θεία Κοινωνία σε μια εκκλησία στο Ανόβερο. Όταν στέκομαι εκεί και βλέπω τα πρόσωπα των ανθρώπων, βλέπω πολλούς που τους σημάδεψε η αρρώστια, ο χωρισμός, η φτώχεια, ο φόβος και η απώλεια. Θέλω να συμπαρασταθώ στους ανθρώπους και να τους ανακοινώσω το χαρμόσυνο μήνυμα του Ευαγγελίου. Θεωρώ πως η Εκκλησία γι’ αυτό υπάρχει, και όχι για να είναι ίδρυμα ηθικής. 

Spiegel: Δηλαδή ο Graf, δεν έχει και τόσο άδικο όταν μιλά για τον χαδιάρη Θεό;

Käßmann: Περιγράφει την ανάγκη για παρηγοριά με ένα υποτιμητικό τρόπο, ο οποίος υποβιβάζει ακόμα πιο πολύ τους ανθρώπους που δεν είναι σε θέση να παρακολουθήσουν τον ρυθμό αυτής της κοινωνίας που έχει ως κέντρο την επιτυχία. Ποιος παρηγορεί σήμερα κάποιον; Και εσείς, όταν πηγαίνετε στο γραφείο σας, δεν μπορείτε να πείτε, πριν γράψω κάτι χρειάζομαι λίγη ώρα για παρηγοριά.

Spiegel: Τις δύσκολες ώρες στηρίζουμε ο ένας τον άλλο.

Käßmann: Ο Spiegel ως κοινότητα παρηγοριάς. Θα το μεταδώσω ευχαρίστως το νέο...

Spiegel: Υπάρχει στην ευαγγελική Εκκλησία ακόμα η αντίληψη περί του επέκεινα; Εσείς είχατε πει πως δεν είστε σίγουρη εάν κάπου πραγματικά καίει η φωτιά της κολάσεως.

Käßmann: Υπάρχει η κόλαση πάνω στην γη, και την συναντά κανείς πολύ συχνά.

Spiegel: Αλλά ως τόπος στο επέκεινα;

Käßmann: Πιστεύω πως άνθρωπος πρέπει να πληρώσει μετά θάνατον, για τις πράξεις του, αλλά δεν μπορώ να φανταστώ πως ο Θεός θα αφήσει τους ανθρώπους να καίγονται αιώνια. Για μένα αυτά είναι φαντασιώσεις ανθρώπων που εύχονται τα χειρότερα για τους εχθρούς τους. 

Spiegel: Η ιδέα της αιώνιας κατάρας έχει και κάτι παρήγορο. Υπάρχουν μερικές μορφές της ιστορίας, για τις οποίες θα χαρούμε να ακούσουμε ότι κολάζονται.

Käßmann: Δε θέλω να δω τον Χίτλερ ή τον Στάλιν να παίζουν λαούτο σε καθήμενοι σε κάποιο σύννεφο. Πρέπει όμως να ρωτήσουμε, ποιες εικόνες εκδίκησης έχουμε στα κεφάλια μας. Εάν αυτοί οι εγκληματίες είχαν μπροστά στα μάτια τους τα θύματα των πράξεων τους, νομίζετε ότι δε θα αντιλαμβάνονταν πόσο χαμένη πήγε η ύπαρξη τους; Δε θα είχαν ένα βαθύ πένθος για μια τρομερά αποτυχημένη ζωή , βεβαρημένη με άπειρη ενοχή; Αυτό είναι μάλλον η κόλαση.

Spiegel: Στο βιβλίο «Η Βίβλος με δίκαιη γλώσσα», του οποίου είστε μια εκ των συγγραφέων..., δεν γίνεται πια λόγος περί Θεού μόνο ως Κυρίου, αλλά χαρακτηρίζεται επίσης ως «το ζωντανό», «Αυτός Αυτή», ο «αιώνιος» ή απλώς «εγώ-είμαι-εδώ». Δε θα ήταν πιο απλό να την λέξη Θεός ως κωδικό, για να καλύψουμε όλα τα γούστα; 

Käßmann: Υπάρχουν πολλά διαφορετικά ονόματα του Θεού στην Βίβλο: Γιαχβέ, Αδωνάι, Ελοχίμ. Θεός μητέρα όπως στον προφήτη Ησαΐα ή ως πουλί κάτω από τα φτερά του οποίου βρίσκω καταφύγιο. 

Spiegel: Γίνεται επίσης λόγος για αποστόλισσες και αποστόλους. 

Käßmann: Είναι για την εξηγητική πια γενικώς παραδεκτό, πως στην περίπτωση της Ιουνίας, πρόκειται περί αποστόλισσας αργότερα της πρόσθεσαν ένα «ς» για να κάνουν το όνομα αρσενικό. Αυτό όμως δεν αλλάζει το γεγονός πως ο απόστολος αυτός ήταν θηλυκός. 

Spiegel: Συμφωνούμε όμως πως στον Μυστικό Δείπνο ήταν μόνο άνδρες παρόντες;

Käßmann: Ο Ιησούς είχε καθίσει σε πολλά τραπέζια, με γυναίκες και άνδρες, υπάρχουν πολλές βιβλικές μαρτυρίες. Σε αυτό το τελευταίο μπορεί να ήταν διαφορετικά.

Spiegel: Δεν είχε και πολύ τακτ αυτή Του η κίνηση.

Käßmann: Αχ, νομίζω πως οι άνδρες μπορούν πότε πότε να συναντιούνται και να τα λένε με την ησυχία τους.

Spiegel: Κυρία Käßmann, σας ευχαριστούμε για την συνομιλία.

Αμέθυστος

Ὅλη ἡ συνέντευξη στὸ:

http://amethystosbooks.blogspot.gr/2013/07/blog-post_1306.html

______________________

(*) Ὁ τίτλος τοῦ βιβλίου: «Ἡ Πατερικὴ Στάση στοὺς θεολογικοὺς Διαλόγους καὶ ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος».