Ισχυρότατες δονήσεις στην παγκόσμια Ορθοδοξία έχει προκαλέσει η αιφνιδιαστική κίνηση του Φαναρίου με τον διορισμό Εξάρχων στο Κίεβο.
Αρχικά η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία προειδοποιησε για απάντηση στο διορισμό από τον Οικουμενικό Πατριάρχη των εξάρχων του στην Ουκρανία
«Ο διορισμός από τον Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης των επισκοπικών αντιπροσώπων του στην Ουκρανία, χωρίς συμφωνία με τον Πατριάρχη Μόσχας και πασών των Ρωσιών και τον Μακαριώτατο Μητροπολίτη Κίεβου και πάσης Ουκρανίας, δεν είναι παρά ένα πρωτοφανές χτύπημα στην κανονική επικράτεια του Πατριαρχείου Μόσχας” ανέφερε χθες ο Βλαντιμίρ Λεγκόγια, επικεφαλής του Συνδέσμου του Τμήματος Εκκλησίας, Κοινωνίας και Σχέσεων με τα ΜΜΕ.
«Αυτές οι ενέργειες δεν μπορούν να μείνουν αναπάντητες», τόνισε.
Θυμίζουμε και τι είπε προ λίγων ημερών ο Πατριάρχης Μόσχας σε κήρυγμά του.


Η πλέον δυναμικότερη αντίδραση όμως ήρθε από το Νο2 του Πατριαρχείου Μόσχας Μητροπολιτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα, αλλά και από την Σύνοδο της Ρωσικής Εκκλησίας.
Η Σύνοδος της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας κατηγορεί το
Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως για «σοβαρή παραβίαση των κανόνων».
«Η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας εξέφρασε την έντονη διαμαρτυρία και τη βαθιά οργή για τη δήλωση της 7ης Σεπτεμβρίου 2018 της Γενικής Γραμματείας της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης, με την οποία ανακοινώθηκε ο διορισμός δύο ιεραρχών αυτής της εκκλησίας, του  αρχιεπισκόπου  Δανιήλ και του Επισκόπου Ιλαρίων ως «εξάρχους» του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης στο Κίεβο «, δήλωσε η Σύνοδος σε δήλωση που δημοσιεύτηκε στην επίσημη ιστοσελίδα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Τα μέλη της Συνόδου σημείωσαν ότι η απόφαση αυτή λήφθηκε χωρίς την έγκριση του Πατριάρχη Κυρίλλου και του Μητροπολίτη Ονούφριου  και είναι «η μεγαλύτερη παραβίαση των εκκλησιαστικών κανόνων, οι οποίοι απαγορεύουν στους επισκόπους μιας τοπικής εκκλησίας να παρεμβαίνουν στην εσωτερική ζωή και υποθέσεις της τοπικής εκκλησίας. ”
Η απόφαση αυτή «έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την παλαιά στάση του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης και προσωπικά του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, ο οποίος επανειλημμένα δήλωσε ότι αναγνωρίζει τον Μητροπολίτη Ονούφριο ως μοναδικό κανονικό επικεφαλής της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ουκρανία”.
Η Σύνοδος της Μόσχας επεσήμανε ότι η απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης να λάβει υπόψη το ζήτημα της χορήγησης αυτοκέφαλίας στους «Ορθοδόξους Ουκρανούς” έγινε ενάντια στη βούληση των επισκόπων της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, οι οποίοι μονομερώς τάχθηκαν υπέρ της διατήρησης της τρέχουσας κατάστασής. ”
«Ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης δικαιολογεί την παρέμβασή του στις υποθέσεις άλλων τοπικών εκκλησιών, αναφέρει ψευδείς ερμηνείες των ιστορικών γεγονότων και των εξαιρετικών δυνάμεων που φέρεται ότι έχει, που κανείς δεν είχε ποτέ και κανείς δεν έχει στην πραγματικότητα”, δήλωσε η Σύνοδος.
«Αυτές οι πράξεις φέρνουν τις σχέσεις μεταξύ της Ρωσικής Εκκλησίας και της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης σε αδιέξοδο και αποτελούν πραγματική απειλή για την ενότητα ολόκληρου του παγκόσμιου Ορθοδόξου Χριστιανισμού”, ανέφερε.
«Ολόκληρη η ευθύνη αυτών των ακανόνιστων ενεργειών βρίσκεται προσωπικά στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο και σε όλους τους ανθρώπους στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης που τις υποστηρίζουν”, δήλωσε η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Εκκλησίας, προσθέτοντας ότι «η αντίδραση του Πατριαρχείου Μόσχας θα προκύψει αμέσως».
Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία κατηγορεί ευθέως την Κωνσταντινούπολη για προδοσία και απειλεί με σχίσμα σε περίπτωση αναγνώρισης της ουκρανικής αυτοκεφαλίας.
«Η εκκλησιαστική διπλωματία έχει εξαντληθεί στον διάλογο με την Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης πάνω στο ουκρανικό ζήτημα”, ανέφερε το Πατριαρχείο της Μόσχας.
«Προφανώς, τα μέσα της εκκλησιαστικής διπλωματίας έχουν εξαντληθεί τώρα”, δήλωσε σήμερα Σάββατο στο τηλεοπτικό κανάλι Rossiya-24 ο Μητροπολίτης Ιλαρίων, επικεφαλής του Συνδέσμου Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων.
«Εξωτερικά, ήταν μια πολιτική, ευγενική και μάλιστα αδελφική συνάντηση, αλλά, δυστυχώς, η πλευρά της Κωνσταντινούπολης όχι μόνο απέτυχε να λάβει υπόψη τα επιχειρήματά μας, αλλά μάλιστα ενεργούσε, κατά την άποψή μας, απερίσκεπτα και ύπουλα”, δήλωσε ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας για την συνάντηση της περασμένης εβδομάδας.
Αν οι Ουκρανοί σχισματικοί αποκομίσουν αυτοκεφαλία, οι σχέσεις με το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης θα αποκοπούν, είπε απειλώντας με διακοπή κοινωνίας. 
«Αν η Κωνσταντινούπολη εκτελέσει το άπιστο σχέδιο της για να χορηγήσει αυτοκεφαλία σημαίνει ότι μια ομάδα σχισματικών θα αποκτήσει αυτοκεφαλία. Η κανονική εκκλησία δεν θα δεχτεί αυτή την αυτοκεφαλια, εμείς η Ρωσική Εκκλησία δεν θα αναγνωρίσουμε αυτή την αυτοκέφαλια, φυσικά, και δεν θα έχουμε άλλη επιλογή εκτός από την αυστηροποίηση των δεσμών με την Κωνσταντινούπολη «, δήλωσε ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας.
«Ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης δεν θα έχει πλέον το δικαίωμα να έχει το στυλ όπως είναι τώρα, σαν ηγέτης του ορθόδοξου πληθυσμού των 300 εκατομμυρίων του πλανήτη”, δήλωσε. «Τουλάχιστον ο μισός πληθυσμός δεν θα τον αναγνωρίσει καθόλου», είπε.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης βρίσκεται σε μια τέτοια βιασύνη: «κατανοεί ότι οι ημέρες της σημερινής κυβέρνησης της Ουκρανίας είναι μετρημένες, καταλαβαίνει ότι θα διεξαχθούν εκλογές την ερχόμενη άνοιξη και είναι πολύ πιθανό ότι θα έρθει μια νέα δύναμη στην εξουσία », η οποία δεν θα προσχωρήσει πλέον με την Κωνσταντινούπολη, είπε. «Προσπαθούν να ολοκληρώσουν το συντριπτικό τους έγκλημα όσο το δυνατόν γρηγορότερα», δήλωσε ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας.
Πόσο καιρό θα χρειαστεί η Ρωσική Εκκλησία να αντιδράσει θα εξαρτηθεί από το πόσο σύντομα θα νομιμοποιηθεί το σχίσμα, είπε.
Η κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας από την πλευρά της στην πρώτη της αντίδραση θεωρεί το διορισμό των εξάρχων της Κωνσταντινούπολης στο Κίεβο ως κατάφωρη παραβίαση της κανονικής επικράτειάς της και η ευθύνη για οποιεσδήποτε ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες θα ανήκει στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης.
«Το Τμήμα Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας εξουσιοδοτείται να πει με την ευλογία του Μακαριότατου Μητροπολίτη Κιέβου και πα΄σης Ουκρανίας Ονούφριου ότι ο διορισμός εξάρχης είναι μια κατάφωρη παραβίαση της κανονικής επικράτειας της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας” δήλωσε το γραφείο τύπου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας την Παρασκευή το βράδυ.
Σύμφωνα με το έγγραφο, αυτή η απόφαση της Κωνσταντινούπολης αντιφάσκει με τον δεύτερο κανόνα της Δεύτερης Οικουμενικής Συνόδου, η οποία αναφέρει ότι οι επίσκοποι δεν μπορούν να διασχίσουν τα όρια των περιφερειών τους χωρίς να προσκληθούν.
Σύμφωνα με τη δήλωση, ο διορισμός εξάρχης στο Κίεβο πραγματοποιήθηκε χωρίς τη γνώση του Μητροπολίτη Ονούφριου «ως μοναδικού κανονικού επισκοπου της πόλης του Κιέβου”.
Από αυτή την άποψη, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας δήλωσε ότι «η ευθύνη για οποιεσδήποτε πιθανές αρνητικές συνέπειες αυτής της ενέργειας εναπόκεινται στο Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης».
Την ίδια στιγμή πανηγυρίζουν στο “Πατριαρχείο Κιέβου”. Συγκεκριμένα οι σχισματικοί χαιρετίζουν αυτήν την απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου και δηλώνουν πως αναμένουν την εποικοδομητική συνεργασία με τους νέους Έξαρχους- Αρχιεπίσκοπο Δανιήλ και Επίσκοπο Ιλαρίων – για την προετοιμασία της αυτοκεφαλίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ουκρανία, όπως είχε συμφωνηθεί προηγουμένως.
«Ο διορισμός των εξάρχων του στο Κίεβο από τον Οικουμενικό Πατριάρχη εξαρτάται από την ανάγκη να διεξαχθεί ενεργή εργασία για την προετοιμασία της προσφοράς της αυτοκεφαλίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας και για να πραγματοποιηθούν οι κατάλληλες συναντήσεις και διαβουλεύσεις. Σημαίνει την προσωπική εξουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη να τον εκπροσωπούν και την εκκλησία να εκτελεί ένα συγκεκριμένο έργο – προετοιμασίες για την παροχή αυτοκέφαλίας, «είπε εκρπόσωπος των σχισματικών.
Εξήγησε δε ότι οι λειτουργίες του εξάρχου σε αυτή την περίπτωση είναι συγκρίσιμες με αυτές ενός έκτακτου και πληρεξουσίου πρέσβη.

«Οι Έξαρχοι αυτοί πρέπει να διακρίνονται από μια άλλη μορφή – εδαφικής εξαρχειας που υπήρχε στην Ουκρανία με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία τον 20ό αιώνα. Ο διορισμός των εξάρχων δεν σημαίνει το σχηματισμό μιας νέας εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας υπό μορφή εξάρχου’, είπε.
Πηγή