Ομιλία περι του μυστηρίου της Αγίας Τριάδας

Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς

Ὁμιλία

περὶ τοῦ μυστηρίου τῆς Ἁγίας Τριάδας

Ὅτι τρεῖς εἰσὶν οἱ μαρτυροῦντες ἐν τῷ οὐρανῷ,

ὁ Πατήρ, ὁ Λόγος καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα

καὶ οὗτοι οἱ τρεῖς ἓν εἰσί· καὶ τρεῖς εἰσὶν

οἱ μαρτυροῦντες ἐν τῇ γῇ, τὸ Πνεῦμα καὶ τὸ ὕδωρ καὶ

τὸ αἶμα καὶ οἱ τρεῖς εἰς τὸ ἕν εἰσιν

(Α΄Ἰωάννου 5:7-8).

    Ὅταν διαβάζουμε  τὴν Ἁγία Γραφὴ πρέπει νὰ εἴμαστε σὲ ἐγρήγορση, ὥστε νὰ προσέχουμε τὴν κάθε μία λέξη. Ὁ βιαστικός ἀναγνώστης, γιὰ παράδειγμα, δὲν θὰ προσέξει τὴ διάκριση ποὺ χαράσσει ὁ Εὐαγγελιστὴς ἀνάμεσα στὴν οὐράνια Ἁγία Τριάδα καὶ τὴν ἐπίγειο τριάδα.

     Σχετικὰ μὲ τὴν Ἁγία Τριάδα ἀναφέρει: καὶ οὗτοι οἱ τρεῖς ἕν εἰσὶ καὶ ὡς πρὸς τὴν ἐπίγειο τριάδα ἀναφέρει καὶ οἱ τρεῖς εἰς τὸ ἕν εἰσιν. 

     Ὑπάρχει τεράστια διαφορά ἀνάμεσα στὸ «ἕν εἰσὶ» καὶ τὸ «εἰς ἕν εἰσί». Ὁ Πατήρ, ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα εἶναι ἕνα, ἐνῶ τὸ πνεῦμα, τὸ νερὸ καὶ τὸ αἷμα ναὶ μὲν συνυπάρχουν, ἀλλὰ δὲν εἶναι ἕνα. Ἀκόμη καὶ οἱ ἐχθροὶ μποροῦν νὰ συνυπάρχουν, ἀλλὰ ὅμως δὲν εἶναι ἕνα. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι στὴ γῆ συνυπάρχουν, ἀλλὰ δὲν εἶναι ἕνα. Τὸ νερὸ καὶ τὸ αἷμα κάνουν τὸ σῶμα, ἐνῶ τὸ πνεῦμα εἶναι πνεῦμα. Ἡ γὰρ σὰρξ ἐπιθυμεῖ κατὰ τοῦ πνεύματος, τὸ δὲ πνεῦμα κατὰ τῆς σαρκὸς (πρὸς Γαλάτας 5:17). Δὲν εἶναι ἕνα αὐτὰ τὰ δύο, ἀλλὰ εἶναι μαζὶ, συνυπάρχουν. Ὅταν πεθαίνει ὁ ἄνθρωπος, ἡ ἕνωση αὐτὴ σπάει καὶ παύει νὰ ὑπάρχει. Τὸ αἷμα καὶ τὸ νερὸ πᾶνε σὲ μιὰ πλευρὰ καὶ τὸ πνεῦμα σὲ ἄλλη. Ὡστόσο τὰ Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδας στοὺς οὐρανοὺς δὲν συνυπάρχουν μόνο, ἀλλὰ εἶναι Ἕνα.

    Ὑπάρχει ὅμως καὶ μία τριάδα στὸν ἐσωτερικὸ οὐρανὸ τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ὁποία θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὄχι ἁπλῶς μιὰ ἑνότητα, ἀλλὰ μία ἕνωση, ἕνα, ὥστε ὁ ἄνθρωπος νὰ μπορεῖ νὰ εὐλογεῖται ὄχι μόνο σὲ τοῦτο τὸν κόσμο, ἀλλὰ καὶ στὸν ἄλλο κόσμο. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἕνωση τοῦ νοῦ, τῆς καρδιᾶς καὶ τῆς θέλησης. Ὅσο αὐτὰ τὰ τρία εἶναι ἁπλῶς σὲ ἑνότητα, ὁ ἄνθρωπος θὰ εἶναι σὲ πόλεμο μὲ τὸν ἑαυτὸ του καὶ μὲ τὴν Οὐράνια Ἁγία Τριάδα. Ὅταν ὅμως τοῦτα τὰ τρία ἑνοποιηθοῦν, ἑνωθοῦν, ὥστε κανένα νὰ μὴν κυριαρχεῖ καὶ κανένα νὰ μὴν ὑποδουλώνεται, τότε ὁ ἄνθρωπος γεμίζει μὲ τὴν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ τὴν πάντα νοῦν ὑπερέχουσα (πρὸς Φιλιππησίους 4:7), ποὺ ὑπερβαίνει κάθε λόγο τοῦ ἀνθρώπου, κάθε ἐξήγηση, κάθε φόβο καὶ κάθε λύπη. Τότε ὁ μικρὸς οὐρανὸς μέσα στὸν ἄνθρωπο ἀρχίζει νὰ μοιάζει μὲ τὸν μεγάλο οὐρανὸ τοῦ Θεοῦ καὶ τὸ «κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσιν τοῦ Θεοῦ» φανερώνεται στὸν ἄνθρωπο.

     Ὦ Τριαδικέ Θεὲ, βοήθησέ μας νὰ μοιάζουμε, τουλάχιστον, μ’ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι μοιάζουν μὲ Σένα.

     Ὅτι Σοὶ πρέπει πᾶσα δόξα, τιμὴ και προσκύνησις εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.

(Ἀπό τὸν Πρόλογο τῆς Ἀχρίδος, τόμ. Ἰανουαρίου, σ. 60-62)

Ἐπιμέλεια:

Νῖκος Κυριακίδης