Τί λέγει ο άγ. Σωφρόνιος γιὰ τὴ Διακοπὴ Μνημοσύνου

Ἱερομονάχου Εὐθυμίου Τρικαμηνᾶ

Εορτή του Αγίου Σωφρονίου του Πατριάρχου Ιεροσολύμων (11 Μαρτίου)

Ο Άγιος Σωφρόνιος γεννήθηκε στην Δαμασκό της Συρίας περί το έτος 580 μ.Χ. και ήταν υιός ευσεβών και ενάρετων γονέων, του Πλινθά και της Μυρούς. Λόγω της καταγωγής του αποκαλείται και Δαμασκηνός. Κατά την νεαρή του ηλικία επισκέφθηκε τους Αγίους Τόπους και εκάρη μοναχός στη μονή του αββά Θεοδοσίου, όπου συνδέθηκε πνευματικά με τον εκεί ασκούμενο Ιωάννη τον Μόσχο, από τον οποίο διδάχθηκε πολλά.
Με την συνοδεία αυτού επισκέφθηκε την Αίγυπτο, όπου συνδέθηκε με τον κύκλο του Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονος και τη Ρώμη. Τότε πέθανε και ο Ιωάννης ο Μόσχος (620 μ.Χ.).
Ο Σωφρόνιος μετακόμισε το λείψανο αυτού στα Ιεροσόλυμα και, αφού τα ενταφίασε στη μονή του Οσίου Θεοδοσίου, επανέκαμψε στην Αλεξάνδρεια. Εκεί προσβλήθηκε τότε από ανίατη ασθένεια των οφθαλμών. Επισκέφθηκε τότε το ναό των Αγίων Αναργύρων Κύρου και Ιωάννου στο Αμπουκίρ και θεραπεύθηκε. Το θαύμα αυτό περιέλαβε σε εγκώμιό του προς τους Αγίους αυτούς.
Στην συνέχεια επισκέφθηκε την Κωνσταντινούπολη με την ελπίδα να προσεταιρισθεί τον Πατριάρχη Σέργιο Α' (610 - 638 μ.Χ.) στις θέσεις του κατά των Μονοφυσιτών και να εκφράσει τις διαφωνίες του κατά του ενωτικού σχεδίου, το οποίο ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Κύρος ο από Φάσιδος (630 - 643 μ.Χ.) ετοίμαζε για να σιγάσει την διαμάχη μεταξύ Ορθοδόξων και Μονοφυσιτών. Αλλά απέτυχε και απογοητευμένος επανήλθε στα Ιεροσόλυμα.
Όταν πέθανε ο Άγιος Μόδεστος, Πατριάρχης Ιεροσολύμων, ο Άγιος Σωφρόνιος, για την υπερβάλλουσα αρετή του, ανήλθε το έτος 634 μ.Χ. στον πατριαρχικό θρόνο της Σιωνίτιδος Εκκλησίας. Η κατάσταση ήταν θλιβερή. Εσωτερικά η Ορθοδοξία υπέφερε από την αίρεση του μονοφυσιτισμού.
Εξωτερικά οι Άραβες περιέσφιγγαν την πόλη των Ιεροσολύμων. Ήδη κατείχαν τη Βηθλεέμ και ο Άγιος Σωφρόνιος μη δυνάμενος, κατά τον Δεκέμβριο του έτους 634 μ.Χ., να μεταβεί εκεί για να γιορτάσει την γέννηση του Θεανθρώπου, θρηνεί. Για την αποκατάσταση κάποιας ηρεμίας στο ποίμνιό του, συγκαλεί Σύνοδο και καταδικάζει τον Μονοφυσιτισμό.
Για την απόκρουση των Αράβων οργανώνει την άμυνα της πόλεως. Το έτος 637 μ.Χ. όμως αναγκάζεται να παραδώσει την πόλη των Ιεροσολύμων στον χαλίφη Ομάρ.
Ο Άγιος Σωφρόνιος κοιμήθηκε με ειρήνη το επόμενο έτος, 638 μ.Χ.

Πηγή

______________________________________________________________________________________

Τί λέγει ὁ ἅγιος Σωφρόνιος

γιὰ τὴ Διακοπὴ Μνημοσύνου

Τοῦ π. Εὐθυμίου Τρικαμηνᾶ

Σύμφωνος μέ τόν ὅσιο Μάξιμο τόν ὁμολογητή εἶναι καί ὁ ἅγιος Σωφρόνιος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων. Ὁ ἅγιος Σωφρόνιος ἔζησε τήν ἴδια ἐποχή μέ τόν ἅγιο Μάξιμο καί ἀγωνίσθηκε γιά τήν ἴδια αἵρεσι τοῦ Μονοθελητισμοῦ. Θά κάνωμε λοιπόν καί σ’ αὐτόν τόν Ἅγιο μία μικρή ἀναφορά, διά τόν λόγο ὅτι ἀναφέρει στή διδασκαλία του σχεδόν αὐτούσιο τό δεύτερο μέρος του ὑπό ἐξέτασιν ΙΕ΄ ἱεροῦ Κανόνος τῆς Πρωτοδευτέρας Συνόδου.  Ἀναφέρει λοιπόν ὁ Ἅγιος στό κεφάλαιο τό λεγόμενο «Περί ἐξαγγελιῶν» τά ἑξῆς: 

Τοῖς δίδουσι χρήματα πρός τό διαφυγεῖν βασάνους, οὐκ ἔστιν ἔγκλημα· εἵλοντο γάρ χρήματα ζημιωθῆναι ἤ ψυχήν· καί λύτρον ἀνδρός ὁ ἴδιος πλοῦτος. Οὐδέ τοῖς τῇ φυγῇ τήν σωτηρίαν πορισαμένοις ἔστιν ἐγκαλεῖν, κἄν ἀντ’ αὐτῶν ἕτεροι κατασχέθησαν· ἠδύναντο γάρ κἀκεῖνοι φυγεῖν. Εἴ τις πρεσβύτερος ἤ διάκονος ὡς δῆθεν ἐπ’ ἐγκλήματι τοῦ οἰκείου κατεγνωκώς ἐπισκόπου πρό συνοδικῆς διαγνώσεως ἀποστῇ τῆς αὐτοῦ κοινωνίας, καί μή ἀναφέρῃ τό ὄνομα αὐτοῦ, καθαιρείσθω. Καί εἴ τις ἐπίσκοπος αὐτό τοῦτο τολμήσει κατά τοῦ ἰδίου μητροπολίτου, καθαιρείσθω. Ὡσαύτως καί εἴ τις ἐπίσκοπος ἤ μητροπολίτης κατά τοῦ πατριάρχου ταῦτα τολμήσει, τῆς ἱερωσύνης παυέτωσαν. Εἴ δε τινες ἀποσταῖέν τινος οὐ διά πρόφασιν ἐγκλήματος, ἀλλά δι’ αἵρεσιν ὑπό συνόδου ἤ ἁγίων Πατέρων κατεγνωσμένην τιμῆς καί ἀποδοχῆς ἄξιοι, ὡς οἱ ὀρθόδοξοι» (P.G. 87Γ, 3369D).

Εἶναι ἀξιοθαύμαστο τό σημεῖο αὐτό τῆς διδασκαλίας τοῦ ἁγίου Σωφρονίου, διότι ταυτίζεται, κατά γράμμα θά λέγαμε, μέ τόν ὑπό ἐξέτασι ἱερό Κανόνα. Ἴσως δέν θά ἦταν ὑπερβολικό νά ποῦμε ὅτι, κατά τήν διατύπωσι τοῦ ἐν λόγῳ Κανόνος, οἱ Πατέρες τῆς Πρωτοδευτέρας Συνόδου εἶχαν ὑπ’ ὄψιν τους τήν διδασκαλία αὐτή τοῦ Ἁγίου, μέ τήν ὁποία βεβαίως ταυτίστηκαν πλήρως.