Ἕνας Ἐπίσκοπος ὑψώνει τὸ ἀνάστημά του στὸν πλανητάρχη!


(η μνήμη του τιμάται στις 7 Δεκεμβρίου)

Γράφει ὁ π. Ἀνανίας Κουστένης

   Στὶς 7 Δεκεμβρίου γιορτάζει ὁ Ἅγιος Ἀμβρόσιος, Ἐπίσκοπος Μεδιολάνων. Στὸ σημερινὸ Μιλάνο τῆς Ἰταλίας. Τοῦ 4ου αἰῶνος κι αὐτός, σπουδαῖος, νομικὸς μεγάλος, ἔγινε διοικητὴς τοῦ Μιλάνου καὶ τῆς ἐπαρχίας ἐκεῖ, ἦταν δίκαιος καὶ συνετὸς καὶ κατηχούμενος. Ἑτοιμαζόταν, δηλαδή, νὰ βαφτισθεῖ. Πέθανε ὁ ἐπίσκοπος Μεδιολάνων καὶ μετὰ οἱ ὀρθόδοξοι μάλωναν μὲ τοὺς Ἀρειανοὺς στὸ ποιὸς θὰ καταλάβει τὸν θρόνο. Καὶ ἔγινε κίνημα. Ἐπανάσταση. Κι ὡς διοικητὴς ὁ Ἀμβρόσιος ἐστάλη νὰ καταστείλει τὴν στάση καὶ τὴν ἐπανάσταση καὶ νὰ φέρει τὴν ἡσυχία καὶ τὴν εἰρήνη.
   Πῆγε, λοιπόν, καὶ τοὺς μίλησε τόσο γλυκά, ἦταν ρήτορας καὶ σοφὸς καὶ ἐνάρετος, παρότι ἀκόμη δὲν εἶχε βαφτισθεῖ. Καὶ τοὺς κατάφερε καὶ τοὺς ἠρέμησε. Καὶ τότε ἕνα παιδάκι φώναξε δυνατά: «Ὁ Ἀμβρόσιος νὰ γίνει ἐπίσκοπος». Ἦταν φωνὴ Θεοῦ. Ἦταν κλῆσις Κυρίου. Κι ἐκεῖνος, βέβαια, δὲν ἤθελε, καὶ λέει τὸ Συναξάριο πῶς, μόλις τ’ ἄκουσε αὐτὰ κι ὁ κόσμος ὅλος, αἱρετικοὶ καὶ χριστιανοί, εἶπαν ναί, ἄξιος, τί κάνει ἐκεῖνος; Φεύγει, μὲ τρόπο, καὶ καθὼς βραδίαζε, καβαλάει ἕνα ἄλογο κι ἔφυγε πρὸς ἄγνωστη κατεύθυνση, γιὰ νὰ μὴ γίνει μητροπολίτης. Καὶ μόλις ξημέρωσε, τί εἶχε γίνει; Βρέθηκε, πάλι, στὸ ἴδιο σημεῖο, ἀπὸ ὁπού ἔφυγε. Στῆς ἐκκλησίας τὴν αὐλή. Καὶ τότε κατάλαβε ὅτι….ὁ Θεὸς τὸν ἤθελε σ’ αὐτὴ τὴ θέση. Στὸν Θεὸ ποιὸς μπορεῖ νὰ πεῖ ὄχι;
    Κι ἔγινε, λοιπόν, ἐπίσκοπος Μεδιολάνων, ὁ μεγάλος Ἀμβρόσιος, φρόντισε τοὺς χριστιανούς, φρόντισε τοὺς αἱρετικούς, διότι ἡ Ἐκκλησία ἐταλαιπωρεῖτο ἀπὸ τὸν Ἀρειανισμὸ καὶ τὶς παραφυάδες του, καὶ προ­παντὸς μὲ τὸν Θεῖο τοῦ λόγο καὶ μὲ τὴν ἁγία χάρη, ἔφερνε ἀμέτρητους στὴν Ἐκκλησία καὶ προστάτευε πολλοὺς δυσκολεμένους καὶ ἀδύνατους. Εἶχε τόση παρρησία, ποὺ ἔβαλε ἐπιτίμιο καὶ κανόνα στὸν ἴδιο τὸν αὐτοκράτορα Θεοδόσιον τὸν Μέγαν. Μὲ κάποια στάση, ποὺ ἔγινε στὴ Θεσσαλονίκη καὶ μετὰ ποὺ ἔδωσε ἐντολὴ νὰ φονεύσουν 7.000 στασιαστές.
   Κι ὁ Θεοδόσιος, ὅταν πῆγε στὴν ἐκκλησία καὶ μπῆκε στὸ Ἱερὸ Βῆμα, τοῦ λέει ὁ ἅγιος Ἀμβρόσιος: «Ἔξω!» Σὲ ποιὸν εἶπε «Ἔξω;» Στὸν πλανητάρχη, παρακαλῶ. Σὲ ποιὸν εἶπε «Ἔξω;» Σ’ αὐτόν. Κι ὁ Θεοδόσιος μεγάλος κι αὐτός. Νὰ τὸ ποῦμε. Γιατί εἶναι κι αὐτὸς ἅγιος της Ἐκκλησίας. Λοιπόν. Τὸ ἐδέχθη! Ἐδέχθη ἐπιτίμιον ὀκτὼ μηνῶν. Οὔτε νὰ μεταλάβει οὔτε νὰ κάμει τίποτε ἀπ’ τὰ καθήκοντά του. Τὸ ἐδέχθη, μὲ ἄκρα ταπείνωση καὶ μεγάλη ὑπακοή. Γιατί εἶχε καταλάβει κι αὐτὸς ἕνα πολὺ σπουδαῖο πράγμα. Ὅτι δὲν μποροῦμε, μὲ κανένα τρόπο, νὰ ἐναντιωθοῦμε στὴν Ἐκκλησία. Στὴν Ἐκκλησία καὶ στὸν Θεό. Τί σπουδαῖος κι αὐτός! Λέμε ναί. Ἀλλά, ἅμα ἔχεις τὴν οἰκουμένη στὰ χέρια σου, θὰ κάμεις καὶ λάθη. Ἡ ὀμορφιὰ ποιὰ εἶναι στὸν Θεοδόσιο; Ὅτι ἐδέχθη καὶ παρεδέχθη! Καὶ μετενόησε! Καὶ τὴν ἡμέρα τῶν Χρι­στουγέννων πῆγε στὴν ἐκκλησία καὶ τί; Ἔκανε μετάνοια μπροστὰ στὸν ἐπίσκοπο καὶ σ’ ὅλο τὸ ἐκκλησίασμα καὶ ζήτησε ἐπισήμως συγγνώμη, κλαίγοντας! Κλαίγοντας! Καὶ ἀποκατεστάθη. Αὐτὸς ὁ Μέγας Θεοδόσιος! Ἀποκατεστάθη!
    Καὶ εἶναι κι ἐκεῖνος γραμμένος στὸ Ἁγιολόγιο. Γιατί, ἂν ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἔφερε τὴ θρησκευτικὴ ἐλευθερία στὴν αὐτοκρατορία καὶ στὸν κόσμο, ὁ Μέγας Θεοδόσιος διάλεξε, ὡς ἐπίσημη θρησκεία τοῦ κράτους του, τὴν ὀρθοδοξία, ἡ ὁποία κινδύνευε ἀπὸ Γότθους, βαρβάρους, αἱρετικούς, Ἰουδαίους, εἰδωλολάτρες, κι ἔκαμαν θραύση. Καὶ τώρα τὴν πῆρε τὴν Ἐκκλησία, τὴν ὀρθοδοξία, ὑπὸ τὴν προστασία τοῦ ὁ αὐτοκράτωρ. Ἔθεσε, δηλαδή, τὸν ἑαυτό του στὴ διάθεση τῆς Ἐκκλησίας. Ἦταν, δηλαδή, ὑπερασπιστὴς τοῦ ὀρθοδόξου δόγματος. Εἶναι πολὺ σπουδαῖο κι αὐτό. Νὰ τὸ ποῦμε. Ἰσχύει μέχρι καὶ σήμερα…
    Ὁ ἅγιος Ἀμβρόσιος ἐκοιμήθη ἐν Κυρίω τὸ 397 στὸ Μιλάνο, στὰ Μεδιόλανα, τότε, ὅπου εἶχε γίνει τὸ Σύμφωνο τῶν Μεδιολάνων. Ἡ συμφωνία τοῦ Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου καὶ τοῦ Λικινίου γιὰ ἀνεξιθρησκεία. Νὰ ὑπάρχει, δηλαδή, θρησκευτικὴ ἐλευθερία, ποὺ ὑπάρχει μέχρι σήμερα…

πηγή: Ἀρχιμ. Ἀνανίας Κουστένης, Χειμερινὸ Συναξάρι, τ. A’ , ἔκδ. Ἀκτή, Λευκωσία 2008, σ. 32-37. Ἀποσπάσματα.