Αναίρεσις της παρανόμου αγιοποιήσεως του Χρυσοστόμου Σμύρνης από τους οικουμενιστές

Χθὲς Κυριακή, ἡμέρα ποὺ οἱ Οἰκουμενιστὲς ἑορτάζουν τὸν Ἅγιο ποὺ τοὺς ταιριάζει, πραγματοποιήθηκε στὴν Ἱ. Μ. Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου (στὶς Σταγιᾶτες Βόλου) παρουσίαση τοῦ βιβλίου τοῦ π. Εὐθυμίου Τρικαμηνᾶ  «Ὁ Ἐθνομάρτυς Χρυσόστομος Σμύρνης. Ἀναίρεση τῆς Παρανόμου “Ἁγιοποιήσεώς” του καὶ Δογματικὴ Προσέγγιση Αὐτῆς».

         Ἐπὶ 70 περίπου χρόνια γνωρίζαμε ὅτι ὅτι ὁ Χρυσόστομος Σμύρνης ἦταν  Ἐθνομάρτυς, ὥσπου οἱ Οἰκουμενιστὲς –κατὰ σκανδαλώδη καὶ φασιστικὸ τρόπο– τὸν ἁγιοποίησαν.

Στὶς τότε διαμαρτυρίες τῶν πιστῶν, ὁ Οἰκουμενιστὴς Ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος (αὐτὸς ποὺ πραγματοποίησε κι ἄλλη μιὰ πρωτοτυπία: ἔφερε –πάλι παρὰ τὶς διαμαρτυρίες καὶ τὰ συλλαλητήρια τῶν πιστῶν– γιὰ πρώτη φορὰ τὸν Πάπα στὴν Ἀθήνα!) διετύπωσε τὴν ἀπίστευτη αὐτὴ ἀπάντηση (ἀντὶ νὰ ἐξετάσει τὶς ἐνστάσεις):

Καταθέστε γραπτῶς τὶς ἀντιρρήσεις σας καί… (ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΓΙΟΠΟΙΗΣΗ) ἡ Ἐκκλησία θὰ τὶς ἐξετάσει!!!!!

Δηλαδή, οὐσιαστικὰ ὁ Χριστόδουλος (καὶ ἡ Σύνοδος ποὺ τὸν ἁγιοποίησε) ὑποσχέθηκε τὸ ἑξῆς ἀδιανόητο καὶ ἐκκλησιαστικῶς πρωτάκουστο: ἂν ἀποδειχθεῖ ὅτι δὲν εἶναι ἅγιος, ὅταν θὰ ἐξετάσουμε τὶς ἐνστάσεις σας, θὰ τὸν ξε-αγιοποιήσουμε.

Στὸ παρακάτω βίντεο ὁ π. Εὐθύμιος καταθέτει πειστικότατα τὶς ἀναγκαῖες πληροφορίες καὶ ἐξηγήσεις γιὰ τὴν σκανδαλώση ἐκείνη ἁγιοποίηση.  Εἶναι φοβερὴ ἡ εὐθύνη τῶν Ἐπισκόπων ποὺ ἁγιοποίησαν καὶ ἐν γνώσει τους ἑορτάζουν ἕνα Οἰκουμενιστὴ ἅγιο!

  Εἰσαγωγικά στὴν παρουσίαση τοῦ βιβλίου ἀπὸ τὸν ἐκπαιδευτικὸ Σημάτη Παναγιώτη

   Ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι τοῦ 21^ου αἰῶνος, οἱ ἄνθρωποι τῶν ἐσχάτων χρόνων τῆς ἱστορίας, εἴμαστε μάρτυρες γεγονότων πού, ἂν κάποιος πρὶν ἀπὸ λίγα μόλις χρόνια, μᾶς ἔλεγε ὅτι θὰ συνέβαιναν στὶς μέρες μας, ἦταν ἀδύνατο νὰ τὸν πιστεύαμε!

 Σύγχυση, ἀγωνία, ἀναστάτωση παρατηρεῖται σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς τῆς οἰκονομικῆς, κοινωνικῆς, ἐθνικῆς καὶ διεθνοῦς ζωῆς, καὶ βεβαίως τῆς θρησκευτικῆς. Ἡ ἐξέλιξη δὲ τῶν ἐκκλησιαστικῶν γεγονότων -ποὺ ἰδιαιτέρως μᾶς ἀφοροῦν- εἶναι ἀπογοητευτική. Ἡ αἵρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ ἐγκαταστάθηκε γιὰ τὰ καλὰ στὴν ζωὴ τῆς

Ἐκκλησίας, ἐπεκτείνεται ταχύτατα, ἐκρηκτικὰ θὰ ἔλεγε κανείς· ἄρχισαν μάλιστα καὶ οἱ διωγμοί· καὶ παρὰ ταῦτα οἱ χιλιάδες ποιμένες (Ἐπίσκοποι καὶ ἱερεῖς) ποὺ καθοδηγοῦν τὸ ποίμνιο, σὰν ὑπνωτισμένοι σιωποῦν καὶ ἐπιτρέπουν στοὺς αἱρετικοὺς μὲ ἄνεση νὰ ἐπιβάλλουν τὶς κακοδοξίες τους, νὰ ἐπικρατοῦν σχεδὸν ἀμαχητί!

  Ἕνας ἀπὸ τοὺς προάγγελους τῆς σημερινῆς ζοφερῆς πραγματικότητος, τὴν ὁποία τὸ σύνολον τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ κόσμου εἴτε δὲν τὴν ἀντελήφθη, εἴτε δὲν ἐκτίμησε τὴν σημασία καὶ τὶς ἀρνητικὲς ἐπιπτώσεις της, εἴτε, τέλος, τὴν ἀγνόησε, εἶναι ἡ ἁγιοποίηση τοῦ Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσοστόμου.
  Ὁ Χρυσόστομος Σμύρνης ὑπῆρξε θερμὸς πατριώτης καὶ ἐθνεγέρτης, μὲ δυναμικὴ προσωπικότητα, ἀξιόλογα χαρίσματα καὶ ἔντονη πατριωτικὴ παρουσία, ἀλλ΄ ὅμως δὲν πληροῦσε τὶς ὀρθόδοξες προϋποθέσεις γιὰ νὰ καταταγεῖ  στή χορεία τῶν Ἁγίων καί, κυρίως, δὲν ὑπῆρξε σημάδι ἀπὸ τὸν οὐρανὸ γιὰ τὴν ἁγιότητά του!

  Τὴν καταστροφικὴ σημασία αὐτῆς τῆς ἁγιοκατατάξεως ἢ καλύτερα ἁγιοποιήσεως ἐκ τῶν κάτω κι ὄχι ἐκ τῶν ἄνω, ἀντελήφθησαν, καὶ κατανόησαν, καὶ διαμαρτυρήθηκαν ἔγκριτοι Ἱεράρχες, Ἱερωμένοι, Θεολόγοι, Καθηγητές Πανεπιστημίου κ.ἄ., (πρὶν ἡ δεσποτοκρατικὴ τρομοκρατία ἐπιβάλλει σιωπή). Τὶς θέσεις τους διετύπωσαν ἐντύπως, ἀλλὰ καὶ προφορικά. Ἀναφέρουμε ἐδῶ τὸν ἀείμνηστο Νικόλαο Ψαρουδάκη, τὸν π. Θεόδωρο Ζήση καὶ τὸν π. Γεώργιο Μεταλληνό.

    Ἕνας ἀπ’ αὐτοὺς ποὺ διαμαρτυρήθηκαν εἶναι –ὡς γνωστόν– καὶ ὁ συγγραφέας τοῦ σήμερα παρουσιαζομένου βιβλίου, ὁ π. Εὐθύμιος. Ἡ διαφορά του ἀπὸ τοὺς ἄλλους εἶναι ὅτι τὴν διαμαρτυρία του δὲν τὴν θεμελίωσε σὲ φῆμες, ὑποθέσεις ἢ προσωπικὲς ἐκτιμήσεις, ἀλλὰ τὴν τεκμηρίωσε μὲ ἑκατοντάδες ἀποσπάσματα κειμένων συγγραφέων ποὺ μελέτησαν τὴν ζωὴ τοῦ Χρυσοστόμου, ἀλλὰ καὶ κείμενα τοῦ ἰδίου τοῦ Χρυσοστόμου Σμύρνης, τὰ ὁποῖα τελικὰ ἀποτέλεσαν τὸ βιβλίο ποὺ σήμερα παρουσιάζουμε. Ὁ τίτλος τοῦ βιβλίου εἶναι: «Ὁ Ἐθνομάρτυς Χρυσόστομος Σμύρνης. Ἀναίρεση τῆς Παρανόμου “Ἁγιοποιήσεώς” του καὶ Δογματικὴ Προσέγγιση Αὐτῆς», καὶ ὅπως θὰ φανεῖ στὴν πορεία τῆς παρουσιάσεως, τό περιεχόμενο τοῦ βιβλίου ἐρείδεται στίς πλούσιες ἱστορικές πηγές, οἱ ὁποῖες δὲν ἐπιδέχονται ἀμφισβητήση καὶ ἀναιρεῖ κατηγορηματικά καὶ μὲ συστηματικὸ τρόπο τήν παράνομη ἁγιοποίηση.

    Ἡ κυκλοφορία αὐτοῦ τοῦ βιβλίου ἀπό τίς ἐκδόσεις «Ὀρθοδοξία», τοῦ ὁποίου ἡ Α΄ ἔκδοση ἐξαντλήθηκε, ἔγινε ἀφορμή, ὥστε ὁ συγγραφέας, ποὺ τὸ συνέγραψε ἀπὸ ἀγάπη γιὰ τὴν ἀλήθεια καὶ τὴν διατήρηση τῆς ἁγιοπατερικῆς Ὀρθόδοξης Παράδοσης, νὰ δεχθεῖ -ἀντὶ γιὰ τιμή- κατηγορίες, ὕβρεις, λοιδωρίες καὶ διωγμό, κι ὄχι μόνο σήμερα, ποὺ Μασῶνοι καὶ Οἰκουμενιστὲς Πατριάρχες καὶ Ἐπίσκοποι ἐπικρατοῦν φανερά, ἀλλὰ καὶ τότε (πρὶν εἴκοσι χρόνια), ὅταν τὰ πιστεύματα τῶν Ἐπισκόπων ἦσαν καμουφλαρισμένα εὐσεβοφανῶς, ἦσαν δυσδιάκριτα καὶ καλὰ κρυμμένα ἀπὸ τὰ μάτια τοῦ λαοῦ.

  Ἡ ἀξία τοῦ βιβλίου ἔγκειται στὸ γεγονὸς ὅτι ἡ γνώμη τοῦ συγγραφέα δὲν εἶναι αὐθαίρετη, ἀλλὰ στηρίζεται σὲ ἑκατοντάδες κείμενα ἄλλων μελετητῶν τῆς ἱστορίας καὶ τῆς ζωῆς τοῦ Χρυσοστόμου καί, βέβαια, σὲ κείμενα καὶ μελέτες τοῦ ἴδιου τοῦ Χρυσοστόμου Σμύρνης. Ὅπως δὲ στὸ βιβλίο διαβάζουμε, τὰ κείμενα αὐτὰ συγκεντρώθηκαν μὲ πολὺ κόπο ἀπὸ τὸν ἴδιο καὶ ἀπὸ συνεργάτες του, ὄχι μόνο ἀπὸ τὰ κυκλοφοροῦντα βιβλία, ἀλλὰ ἀφοῦ ἀναζητήθηκαν πληροφορίες σὲ περιοδικά, ἐφημερίδες καὶ βιβλιοθῆκες τῶν Πανεπιστημίων μας, ἀλλὰ καὶ ὅποιες ἄλλες πηγές.

Ἡ παρουσίαση τοῦ βιβλίου (ἡ δεύτερη ἔκδοση τοῦ ὁποίου ἔγινε πρὸ ὀλίγου καιροῦ), ἐπελέγη νὰ γίνει σήμερα, ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία οἱ Οἰκουμενιστὲς ὥρισαν νὰ ἑορτάζεται ὁ Χρυσόστομος Σμύρνης, ἀφοῦ τοῦτο σκανδαλίζει τὶς ὀρθόδοξες συνειδήσεις, ποὺ δὲν θέλουν νὰ τιμοῦν ὡς Ἁγίους ἀνθρώπους ποὺ ἀποδεδειγμένα ἐμφοροῦνται ἀπὸ Μασωνικές, εἰδωλολατρικές, Οἰκουμενιστικές, Πανθρησκειακὲς καὶ ἄλλες κακόδοξες ἰδέες καὶ πιστεύματα.

   Ἀσφαλῶς δέ, ἀποτελεῖ ἀνακολουθία καὶ σχῆμα ὀξύμωρο, νὰ ἀγωνιζόμαστε κατὰ τῶν συγχρόνων Οἰκουμενιστῶν καὶ νὰ ἔχουμε ὡς Ἅγιο ἕναν πρόδρομό τους, ὁ ὁποῖος (κι αὐτὸ εἶναι τρομερό) σὲ μερικὰ σημεῖα τῶν κηρυγμάτων του, ἐμφανίζεται περισσότερο Οἰκουμενιστὴς ἀπὸ πολλοὺς συγχρόνους Οἰκουμενιστές!

    Τέλος, εἶναι ἄξιο παρατηρήσεως καὶ τὸ ἑξῆς· πέρασε πάνω ἀπὸ μιὰ εἰκοσαετία ἀπὸ τότε, ποὺ ὁ π. Εὐθύμιος δημοσίευσε τὰ κείμενα, ποὺ ἀποδεικνύουν τὶς ἀπάδουσες πρὸς Ἅγιο τῆς Ἐκκλησίας θέσεις τοῦ Ἐθνομάρτυρα Χρυσοστόμου Σμύρνης, καὶ κανεὶς δὲν ἀναίρεσε καὶ δὲν ἀνασκεύασε τὶς θέσεις του. Καὶ τοῦτο γιατὶ τὰ κείμενα τοῦ Χρυσοστόμου ὑπάρχουν καὶ μαρτυροῦν τὶς κακόδοξες, Μασωνικές, Οἰκουμενιστικές, παγανιστικὲς καὶ Πανθρησκειακὲς ἰδέες του! Τὸ μόνο ποὺ ἐπεχείρησαν, ὅσοι προσφέρθηκαν νὰ βοηθήσουν τοὺς Οἰκουμενιστὲς ποὺ τὸν ἁγιοποίησαν, ἦταν νὰ λασπολογήσουν κατὰ τοῦ συγγραφέα.

    Τὸ δὲ ἀξιοθρήνητο εἶναι ὅτι, ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ἐνῶ γιὰ νὰ κατασιγάσει τὶς λίγες τότε διαμαρτυρίες τῶν πιστῶν, ζήτησε νὰ κατατεθοῦν στοιχεῖα ποὺ νὰ ἀποδεικνύουν τὸ λάθος τῆς ἁγιοκατατάξεώς του, ὅταν ὁ Ὀρθόδοξος Ἀγωνιστικὸς Σύλλογος «Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης» κατέθεσε φάκελλο καὶ μήνυση κατὰ τῆς Ἱ. Συνόδου γιὰ τὴν ἁγιοποίηση, ἡ δεσποτοκράτες Ἐπίσκοποι τὸν πέταξαν στὸν κάλαθο τῶν ἀχρήστων, χωρὶς νὰ δώσουν ἔστω καὶ μιὰ ἀπάντηση ὅτι ἔλαβαν τὸ φάκελλο!

     Ὁ λόγος, βέβαια, σήμερα, ἀνήκει στὸν π. Εὐθύμιο. Πρὶν ὅμως ὁ π. Εὐθύμιος, ὡς ἐρευνητὴς καὶ μελητητὴς τῆς ζωῆς καὶ τῶν θέσεων τοῦ Χρυσοστόμου Σμύρνης, μᾶς παρουσιάσει τὰ σχετικὰ μὲ τὸν Χρυσόστομο Σμύρνης καὶ τὴν παράνομη ἀπὸ κάθε ἄποψη ἁγιοποίησή του, θὰ διαβάσω κάποια μικρὰ ἀποσπάσματα-κείμενα γιὰ μιὰ μόνο πλευρὰ  τῆς ἕωλης ἁγιοποιήσεώς του, ποὺ καταδεικνύουν τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ Χρυσόστομος Σμύρνης θανατώθηκε ὄχι γιὰ τὸν Χριστό, ἀλλὰ γιὰ τὴν πατρίδα, ὅπως συνέβη μὲ χιλιάδες ἄλλους ἥρωες τῆς ἐθνικῆς μας ἱστορίας. Ἡ ἱστορία, λοιπόν, καλῶς ἕως τὸ 1992 τὸν εἶχε ἀνακηρύξει Ἐθνομάρτυρα, κι ὄχι ἅγιο, ὅπως βάλθηκαν νὰ κάνουν οἱ Οἰκουμενιστὲς μὲ τραγικὸ πρωτοπόρο τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο Παρασκευαΐδη. Γιατί, ὅπως δὲν ἔχουμε ἅγιο Παπαφλέσσα, καὶ ἅγιο Ἀθανάσιο Διᾶκο, καὶ ἅγιο Ἡσαΐα Σαλώνων, καὶ ἅγιο Διονύσιο “Σκυλόσοφο”, ἔτσι δὲν εἶναι πρέπον νὰ ἔχουμε καὶ ἅγιο Χρυσόστομο. Μάλιστα, ἂν κάποιος ἔπρεπε νὰ ἁγιοποιηθεῖ, αὐτὸς θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ὁ Ἀθανάσιος Διᾶκος, στὸν ὁποῖο ἐζητήθη νὰ ἀλλαξοπιστήση, καὶ ὁ Διᾶκος ἀρνήθηκε.

   Ὁ Χρυσόστομος Σμύρνης θανατώθηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ὄχι ἐπειδὴ ἔθιξε τὴν θρησκεία τους, ὄχι ἐπειδὴ μὲ τὰ κηρύγματά του καταφέρθηκε κατὰ τοῦ Μωαμεθανισμοῦ, ἀλλὰ γιατὶ προκάλεσε τὸ μῖσος τῶν Τούρκων μὲ τὴν πατριωτική του δράση καὶ τὸν πόλεμο ἐναντίον τους.

    Ἂς δοῦμε λοιπόν λίγα πράγματα γιὰ τὴν ΕΘΝΙΚΗ του ΔΡΑΣΗ, αἰτία τοῦ θανάτου του. Εἶναι κομβικὸ σημεῖο, ποὺ ἂν κάποιοι Ἐπίσκοποι τὸ κατανοῦσαν, δὲν θὰ ἔγραφαν καὶ δὲν θὰ ὑποστήριζαν μὲ δακρύβρεκτες ἀναφορὲς τὸ δίκαιο τῆς ἁγιοποιήσεως τοῦ Χρυσοστόμου Σμύρνης, μὲ δικαιολογία τὴν φρικτή, πράγματι, θανάτωσή του ἀπὸ τοὺς Τούρκους. Καὶ βέβαια ἔμειναν περισσότερο σ’ αὐτό, γιατὶ τὰ γραπτά κείμενά του δὲν ἐπιτρέπουν τὴν δικαιολόγηση τῶν Οἰκουμενιστικῶν καὶ Μασωνικῶν πεποιθήσεων τοῦ Χρυσοστόμου Σμύρνης.

    Εἶναι ἀναμφισβήτητο, ἀφοῦ προκύπτει ἀπὸ τὰ κείμενα, ὅτι ἀπὸ τὸ 1908 (ἢ καὶ νωρίτερα), τὸν Χρυσόστομο Σμύρνης τὸν θεωροῦσαν ἐχθρό τους οἱ Τοῦρκοι καὶ ἀποτελοῦσε γι’ αὐτοὺς τὸ κόκκινο πανί, λόγῳ ἀκριβῶς τῆς ἐθνικῆς δράσεώς του.

   Οἱ ἐφημερίδες τῆς ἐποχῆς ἐκείνης ἀφιέρωσαν «στῆλες ὁλόκληρες, ἐγκωμιάζοντας τὴν ἐθνική του δράση». Κι ὅλα αὐτὰ μεγάλωναν τὸ μῖσος τῶν Βουλγάρων καὶ τῶν Τούρκων ἐναντίον του» (σελ. 95). Καὶ μὴ ξεχνᾶμε τὸ λεξιλόγιο ποὺ χρησιμοποιοῦσε, ὅπως π.χ. ὅταν ἀποκαλοῦσε τοὺς Πομάκους «κτήνη» καὶ «κτηνάνθρωπους»!

   Γράφει ὁ Κωνσταντῖνος Πολίτης: «Ὁ Ὑπουργὸς τῶν Ἐσωτερικῶν Χιλμῆς πασᾶς» δήλωσε «ὅτι ὁ Χρυσόστομος προτρέπει τὸν λαὸ σὲ ἐπανάσταση καὶ συνεργάζεται μὲ ἀντάρτικα σώματα». Ἕνεκα τούτου ἡ Τουρκικὴ κυβέρνηση ἔστειλε ἔγγραφο στὸ πατριαρχεῖο «γραμμένο εἰς ἔντονον ὕφος (βρισκόμαστε στὴν 20 Ἰαν. 1909) διὰ τοῦ ὁποίου ἀξιώνει ὁπωσδήποτε ἀπομάκρυνσι τοῦ Χρ. ἀπὸ τὴν Μητρόπολι Δράμας (σελ. 49).

    Ὁ ἴδιος ὁ Χρ. τὸ 1910 ζητᾶ νὰ μετατεθεῖ ἀπὸ τὴν Δράμα στὴν Σμύρνη. Τὸ κριτήριο γιὰ τὴν μετάθεση αὐτὴ δὲν ἦσαν λόγοι Πίστεως, ἀλλὰ διότι ἔβλεπε ὅτι στὴν Σμύρνη ὑπῆρχε πεδίο δράσεως γιὰ «πατριωτικοὺς καὶ ἐθνικοὺς ἀγῶνες» (σελ. 50).

   Τὸν Ἰούνιο τοῦ 1910 «ὀργανώνει στὴ Σμύρνη συλλαλητήριο ἐναντίον τῆς Τουρκικῆς κυβέρνησης» (σελ. 51), δὲν διστάζει δὲ νὰ χρησιμοποιεῖ διαστροφικὰ τὴν Ἁγία Γραφή, καὶ κυρίως τὴν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου, γιὰ νὰ πείσει γιὰ τὴν ὀρθότητα τοῦ πατριωτικοῦ του ἀγῶνος. Γι’ αὐτὸ καὶ προβαίνει σὲ αὐθαίρετη ἑρμηνεία «τῶν προφητειῶν τῆς Ἀποκαλύψεως σύμφωνα μὲ τὰ ἐθνικὰ γεγονότα» (σελ. 54). Ἔτσι ὁ Χρ. ἀναζητῶν «τὴν ἑρμηνεία τῆς Ἀποκαλύψεως σὲ ὅλα τὰ ἐθνικὰ γεγονότα, ἐκάλεσε σὲ συναγερμὸ τὸν ἑλληνικὸ πληθυσμὸ τῆς Σμύρνης» (σελ. 55).

   «Τὸ 1914 ἔπειτα ἀπὸ τὶς θηριωδίες τῶν Τούρκων στὴν Μ. Ἀσία, ἡ ἑλληνικὴ Κυβέρνησις διὰ τοῦ πρωθυπουργοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου ἀπεδέχθη τὴν ἀνταλλαγὴ τῶν πληθυσμῶν, ποὺ ἐπρότεινε ἡ Τουρκία. Ὁ Χρ. ὅταν τὸ ἔμαθε ἀντέδρασε ἀστραπιαῖα μὲ ἔγγραφό του πρὸς τὴν ἑλληνικὴ Κυβέρνησι» (σελ. 56). Σ’ αὐτό, ἀφοῦ ἀποκαλεῖ τοὺς Πομάκους “κτηνανθρώπους” ἐπιχειρηματολογεῖ ἐναντίον τῆς ἀνταλλαγῆς, βρίσκοντας φρικτὸ νὰ ἰσοφαρίζουν ἕνα “κτῆνος” Πομάκον Μουσουλμᾶνο καὶ νὰ τὸν ἀνταλλάσσουν μὲ τέσσερες Ἕλληνες Χριστιανούς» (σελ. 58).

   Τὸν Αὔγουστο τοῦ 1914 ὁ Χρ. καὶ πάλι ἐξορίζεται ἀπὸ τοὺς Τούρκους λόγῳ τῆς ἐθνικῆς του δράσεως. Τὸ 1918 ἐπανέρχεται στὴ Σμύρνη οἱ κάτοικοι τῆς ὁποίας τοῦ ἐπιφυλάσσουν ἀποθεωτικὴ ὑποδοχή» (σελ. 59).

   Τὸ 1919, ὅταν ὁ Χρ. διαβάζει τὸ τηλεγράφημα τοῦ Ἐλ. Βενιζέλου, ἀπὸ τὸ ὁποῖο μαθαίνει ὅτι ἀπεφασίσθη ἀπὸ τὶς Μ. Δυνάμεις ἡ κατάληψη τῆς Σμύρνης, ὁ Χρ. «γονάτισε, πῆρε τὸ τηλεγράφημα, τὸ ἔφερε στὰ χείλη του, ὕψωσε τὰ χέρια στὸν οὐρανὸ καὶ ψιθύρισε: “Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλον σου Δέσποτα”» (σελ. 61). Καὶ λίγο ἀργότερα κατὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Σμύρνης, ὅταν ὁ Διοικητὴς τοῦ Α΄ Συντάγματος φτάνει στὴ Σμύρνη, ὁ Χρ. τὸν ὑποδέχεται μὲ τὰ λόγια τοῦ ψαλμοῦ: «Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου» (σελ. 91).

  Τὸ 1920 ἐκδίδει Ἐγκύκλιον εἰς τὴν ὁποίαν μιλᾶ γιὰ τὴν χρυσόπτερη ἀρχαιοελληνικὴ θεὰ Νίκη, ἡ ὁποία (θεά) διατρέχει τὰ ἔνδοξα τῶν Ἑλλλήνων στρατόπεδα καὶ ἐπιβραβεύει τοὺς πολεμιστὲς μὲ τὰ ἀγαθά της! (σελ. 63).

    Εἶναι ὁλοφάνερο, λοιπόν, ὅτι ἡ ἐθνικὴ δράση τοῦ Χρ. δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ μὴν προκαλέσει τὸ μῖσος τῶν Τούρκων ἐναντίον του. Ἐξ ἄλλου ὁ ἴδιος ἀναφέρει ὅτι οἱ Τοῦρκοι πολλάκις ἐπεχείρησαν νὰ τὸν δολοφονήσουν (σελ. 67).

    Ὅταν οἱ σύμμαχοι πρότειναν ἀνακωχὴ τοῦ πολέμου μὲ τὴν Τουρκία καὶ παραχώρηση τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης, ὁ Χρ. θεωρεῖ τὴν λύση αὐτὴ τερατώδη, ἀπαράδεκτη. Καὶ ὅπως παλαιότερα κάποιοι βυζαντινοὶ κατέφυγαν στὸν Πάπα ζητώντας του βοήθεια, ἔτσι ἔκανε κι ὁ Χρ τότε. Εἶναι ὁ πρῶτος Ἐπίσκοπος ποὺ μετὰ τὴν ἅλωση τῆς Κων/πόλεως τοῦ 1453 καταφεύγει στὸν Πάπα. Ἐπικοινωνεῖ μαζί του καὶ ζητᾶ τὴν συμπαράστασή του! (σελ. 71).

    Βλέπουμε, λοιπόν, ὅτι ὁ Χρ. δροῦσε καὶ ἐργαζόταν περισσότερο σὰν Ὑπουργὸς Στρατιωτικῶν καὶ πολιτικὸς παρὰ ὡς Ἐπίσκοπος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Κι ἂν οἱ ἀνάγκες τῆς ἐποχῆς ἀπαιτοῦσαν κάτι τέτοιο, ἂν οἱ δραστηριότητές του ἦταν πρὸς ὄφελος τῆς πατρίδος, κανένα πρόβλημα. Γι’ αὐτοὺς τοὺς ἀγῶνες του ἡ Πατρίδα τὸν ὀνόμασε Ἐθνομάρτυρα. Καὶ δικαιολογημένα. Ἀλλὰ μὲ κανένα τρόπο, αὐτὸ δὲν δικαιολογεῖ τὴν ἁγιοποίησή του.

   Ἐκείνη τὴν ἐποχὴ ὁ Χρ. ὀργανώνει ὑποδειγματικὰ τὴν Μικρασιατικὴ Ἄμυνα. Ὅμως οἱ προσδοκίες του δὲν πραγματοποιοῦνται. Καὶ τὸ μοιραῖο ἔρχεται. Ὁ Χρυσόστομος προσπαθεῖ νὰ ἐνθαρρύνει, νὰ παρηγορήσει τὸ λαό. Παρακαλεῖ τοὺς στρατιῶτες νὰ μὴν ἐγκαταλείψουν τὴν Σμύρνη, ὥστε νὰ μὴν πέσει στὰ χέρια τῶν Τούρκων. Ἀλλ’ εἰς μάτην. Καὶ τότε, ὁ μεγάλος πατριώτης Χρυσόστομος κλείνεται στὸ δωμάτιό του προσευχόμενος καὶ κλαίων.

   Νομίζω ὅτι σ’ αὐτὸ τὸ σημεῖο πρέπει νὰ μείνουμε λίγο περισσότερο, γιὰ νὰ δοῦμε πῶς περιγράφουν τὶς τελευταῖες ὧρες του οἱ ἱστορικοὶ καὶ ὅσοι ἔζησαν κοντά του τὶς τελευταῖες στιγμὲς τοῦ τραγικοῦ τέλους του.

    Ὁ Χρυσόστομος Σολομωνίδης γράφει:

    Ὅταν ρωτήθηκε ὁ Χρ.

    «-Κλαῖτε, Δέσποτά μου; Σεῖς» κλαῖτε;», ὁ Χρ. ἀπάντησε:

  «-Κλαίω, ὄχι γιὰ τὴν τύχη μου, ἀλλὰ γιὰ τὰ συντρίμια τῆς πατρίδας» (σελ. 80).

     Ὁ ἀρχιμ. Κύριλλος Ψύλλας μαρτυρεῖ:

   Τὸν Χρ. κάλεσε στὸ γραφεῖο του ὁ αἱμοβόρος στρατιωτικὸς Διοικητὴς Νουρεντίν. Ὅταν προσῆλθε, ὁ Νουρεντὶν ἤρχισε νὰ ὑβρίζῃ χυδαίως τὸν Χρ. διὰ τὴν προδοτικὴν στάσιν του ἔναντι τοῦ Τουρκικοῦ κράτους». Στὴν συνέχεια τὸν παρέδωσε στὸν ὄχλο.

   Ὁ Ἀρχιεπ. Ἀθηνῶν Χρυσόστομος μαρτυρεῖ: Ὅταν ἀνήγγειλαν εἰς τὸν Χρ. ὅτι οἱ Τοῦρκοι εἰσῆλθαν εἰς τὴν Σμύρνη, «βαρεῖα μελαγχολία ἐκυρίευσε τὸν μέχρι τῆς στιγμῆς ἐκείνης γενναῖον εἰς τὰ συμφορᾶς» Χρ. «Ἔμμονος ἰδέα τὸν ἐκυρίευσεν ὅτι ὁ θάνατός του ἦτο ἀναπόφευκτος. Ἔπαυσε ὁμιλῶν. Ἔλαβεν ἀνὰ χεῖρας τὴν Κ.Δ. καὶ ἐμελέτα βρέχων διὰ θαλερῶν δακρύων τὰς σελίδας» της (σελ. 85).

   «Ὅταν προσῆλθεν ὁ Χρ. στὸ γραφεῖο τοῦ αἱμοβόρου Διοικητὴ Νουρεντίν,  τὰ πλήθη ἐκραύγαζον, ζητοῦντα ἐκδίκησιν». Ὁ Νουρεντὶν «ἀποτεινόμενος» πρὸς τὰ πλήθη εἶπε:

    «Σεῖς γνωρίζετε τὸν ἐχθρὸν καὶ τὸν προδότην τοῦ Ἔθνους μας…Σᾶς τὸν παραδίδω» (σελ. 87).

  Καὶ ὁ Σμυρναῖος δημοσιογράφος Δημήτριος Παρθένης μᾶς διασώζει:

   «Εἶδα γύρω μου λίγους Σμυρναίους προκρίτους τρεῖς-τέσσαρες ἱερωμένους καὶ στὴ μέση τὸν Χρ., χλωμὰ πρόσωπα, μὲ τὴν ἀγωνία καὶ τὴν ἀπόγνωση ζωγραφισμένη στὰ πρόσωπα. Εἶχαν ἀκούσει κάτι γιὰ τὴν εἴσοδο τῶν Τούρκων στὴ Σμύρνη». Σὲ λίγο τοὺς βεβαίωσαν ὅτι ἡ κατάληψη τῆς Σμύρνης εἶναι γεγονός. Ἔμειναν ὅλοι ἀμίλητοι. «Διακρινόταν ὅμως σ’ ὅλων τὰ πρόσωπα ἡ ἀπόγνωση ποὺ προκάλεσε ἡ τρομερὴ εἴδηση» (σελ. 89).

   Ὅταν ἕνας ἀστυνομικὸς καλεῖ τὸν Χρ. νὰ πάει στὸ Διοικητήριο, ὅπου εἶχε ἤδη ἐγκατασταθεῖ ὁ Τοῦρκος φρούραρχος, ὁ Χρ. τὸν ἀκολουθεῖ γαλήνιος. «Ξέρω τὸ καθῆκον μου, μᾶς λέγει. Μείνετε ἥσυχοι» (σελ. 89).

   «Μετὰ τρία τέταρτα τῆς ὥρας, γυρίζει στὴν Μητρόπολη ὁ Δεσπότης (Χρυσόστομος). Τὸν βλέπουμε χαρούμενο καὶ γεμᾶτο αἰσιοδοξία. Ἔσωσα τὸν κόσμο μου!  μᾶς λέγει»  διότι νόμισε πὼς τὰ πράγματα θὰ πήγαιναν καλά (σελ. 90).

   Ἀφήγηση, γιὰ τὸ τέλος τοῦ Χρ., ἔχουμε καὶ ἀπὸ τὸν Ἀμερικανὸ πρόξενο τῆς Σμύρνης: Ὁ Χρ. «θανατώθηκε ἀπὸ τὸν Τουρκικὸ ὄχλο. Τὸν βασάνισαν, τοῦ ξερρίζωσαν τὴ γενειάδα, τὸν ξυλοκόπησαν, τὸν μαχαίρωσαν, τὸν ἔσυραν στοὺς δρόμους, τὸν διεμέλησαν. Τὸ μόνο του ἁμάρτημα ἦταν ὅτι ὑπῆρξε καλὸς πατριώτης Ἕλλην» (σελ. 91-92).

   Κι αὐτὴ εἶναι ἡ ἀλήθεια. Ἦταν ὄντως φρικτὸς ὁ θάνατός του. Μαρτυρικός. Ὅμως, τέτοιον φρικτὸ θάνατο ἢ καὶ φρικτότερο, εἶχαν χιλιάδες καὶ ἑκατομμύρια ἄνθρωποι, πιστοὶ καὶ ἄπιστοι, στὴν Ἑλλάδα καὶ σὲ ὅλο τὸν κόσμο. Ἀλλὰ δὲν κατετάγησαν γι’ αὐτὸ στὰ Ἁγιολόγια, ἐφ’ ὅσον ἡ θυσία τους δὲν ἔγινε γιὰ τὸν Χριστό. Στὸν Χρυσόστομο Σμύρνης εἶναι φανερὸ ὅτι οἱ Τοῦρκοι, ἀκόμα κι ἂν εἶχαν λόγους θρησκευτικούς (παρότι ὁ Χρυσόστομος δὲν καταφέρθηκε κατὰ τῶν Τούρκων γιὰ θρησκευτικοὺς λόγους, σελ. 93), τὸν μίσησαν γιὰ τὴν ἐθνική του δράση. Τὸν ἐξευτέλισαν καὶ τὸν βασάνισαν ὡς ἐξέχουσα πολιτικὴ καὶ πατρικὴ προσωπικότητα.

     Ὡς ἐκ τούτου οἱ Τοῦρκοι «δὲν εἶχαν τίποτε νὰ μισήσουν ἀπὸ τὴν ὑποτονική του θρησκευτὴ δραστηριότητα, ἀλλ’ εἶχαν πολλὰ ἐναντίον του διὰ τὴν πατριωτική του δραστηριότητα.

   Ὅταν προτρέπεται νὰ ἐγκαταλείψει τὴν Σμύρνη γιὰ νὰ σωθεῖ, δηλώνει:

    «Πλειστάκις ὑπέμεινα τὰ πάνδεινα ὀνειρευόμενος ἑλληνικὴν καὶ ἐλευθέραν τὴν δούλη πατρίδα… Καὶ ἰδοὺ ἐπὶ τῶν ἡμερῶν ἐμοῦ, τὸν καυχώμενον ὅτι ὅπου πατῶ, ἐκεῖθεν ἀπελαύνεται ὁ Τοῦρκος τὸ ὄνειρο» αὐτὸ «ἐξαφανίζεται» (σελ. 98).

    Δὲν ὑπεχώρησε κι ὅταν ὁ Ἀρχιεπίσκοπος τῶν Παπικῶν τοῦ λέγει: Οἱ Τοῦρκοι, Σεβασμιώτατε, δὲν θὰ σᾶς συγχωρήσουν ποτὲ τὰς ἐθνικάς σας ἐνεργείας» (σελ. 107).

    Εἶναι χαρακτηριστικὴ ἡ ἐκτίμηση τῆς Βικτωρίας Σολομωνίδου, ἡ ὁποία ἐπισημαίνει ὅτι ὁ Χρ. θεωρήθηκε «ἔνοχος ἐσχάτης προδοσίας», γιατὶ «ὀθωμανὸς ὑπήκοος ὑπηρέτησε μετὰ φανατισμοῦ τὴν Ἑλλάδα, πρωτοστατήσας εἰς πάντα ἐναντίον τοῦ τουρκικοῦ καθεστῶτος» (σελ. 99).